Γάμος στην Ινδία! Να μια οικογενειακή πρόσκληση που δεν θα έχανα με τίποτα, και όχι μόνο για το συναισθηματικό φορτίο που συνεπάγεται το να παντρέψεις την πρώτη ανηψιά σου. Ο ινδικός γάμος δεν είναι τυχαία μέρος του κοινού φαντασιακού μας. Για τη γενιά μου η πρώτη επαφή ξεκίνησε με την ινδική ρομαντική κομεντί "Ο γάμος των μουσώνων" που μας μύησε στα χρώματα και τη μουσική του Μπόλιγουντ. Έκτοτε, μια ολόκληρη βιομηχανία με πολύ δυνατή παρουσία πλέον και στις πλατφόρμες έχει επιστρατευτεί, όχι μόνο για να βρουν το ιδανικό ταίρι γι’ αυτούς και… για τους γονείς τους μια σειρά αποδημούντων ινδικής καταγωγής (τσεκάρετε το reality "The Big Day" στο Netflix και θα καταλάβετε), αλλά και για να τροφοδοτήσει τη φαντασία μας και –γιατί όχι;– να αποτελέσει μέρος του ίδιου του ταξιδιωτικού branding της χώρας. Άλλωστε τα βασικά στοιχεία του ινδικού γάμου, τελετουργία, πνευματισμός, χρώματα, φαγητό, χορός, μουσική, εξτραβαγκάντζα, συγκαταλέγονται έτσι κι αλλιώς στα πιο δυνατά κομμάτια της εμπειρίας που λέγεται ταξίδι στην Ινδία.
Μια βεδική γαμήλια τελετή (σύμφωνη με τα ιερά βιβλία Βέδες) παραδοσιακά μπορεί να πάρει αρκετές ημέρες, εμείς όμως στο ταξίδι μας στο Punjab στη βορειοδυτική Ινδία απολαύσαμε μια χορταστική τριήμερη εκδοχή της, που φέρνει κοντά μας τις σημαντικότερες παραδόσεις. Η προετοιμασία άρχισε πριν το ταξίδι αναζητώντας ρούχα σε websites που ειδικεύονται στα παραδοσιακά outfits, όπως του "Biba", αλλά τελικά αποφασίσαμε να αγοράσουμε τα απαραίτητα επί τόπου στο ομώνυμο κατάστημα του mall της πόλης και δεν το μετανιώσαμε. Οι Ινδοί (τουλάχιστον η οικογένεια και οι φίλοι του γαμπρού που γνωρίσαμε) είναι πολύ φιλόξενοι και ζεστοί άνθρωποι, ανοιχτοί προς τις διαφορετικές κουλτούρες εξού και για να παντρευτείς με τον παραδοσιακό βεδικό τρόπο δεν χρειάζεται να έχεις ασπαστεί τη θρησκεία.
Σαν γενική αρχή να είστε προετοιμασμένες να...μην προετοιμαστείτε! Εν ολίγοις να είστε ο εαυτός σας και να απολαύσετε. Μπορεί σε τελετές όπως το Haldi (που προηγείται του γάμου και το ζευγάρι ευλογείται με πάστα κουρκουμά) να προτείνονται συγκεκριμένα χρωματα, όπως το κίτρινο, και στον γαμο να αποφεύγεται το μαύρο (εκτός αν συναινέσουν οι πλανήτες, αφού τόσο η ημερομηνία όσο και άλλες παράμετροι του γάμου αποφασίζονται βάσει των άστρων), αλλά αυστηρό dress code δεν υπάρχει και η συμμόρφωση με τις εν λόγω οδηγίες έχει να κάνει περισσότερο με το να μπούμε στο πνεύμα και τη γιορτή και σε καμία περίπτωση δεν είναι περιοριστικά.
Μπορεί ο ιερέας να είχε στήσει το βωμό του στο πατρικό του γαμπρού και να είχε αρχίσει να ευλογεί το ζευγάρι μέρες πριν από το γάμο, για τους καλεσμένους, όμως, η τελετουργία ξεκίνησε το μεσημέρι της προηγούμενης ημέρας με το Mehndi, δηλαδή το στολισμό με τατουάζ χένας. Παραδοσιακά αυτό γίνεται ανάμεσα στη νύφη και τις φίλες της αλλά πλέον όλοι μπορούν να συμμετέχουν. Οι τεχνίτες είχαν πάρει τις θέσεις τους στα χαμηλά σκαμπό στη γεμάτη λουλούδια αίθουσα κι εμείς είδαμε μέσα σε λίγα λεπτά τα χέρια και τα δάχτυλά μας να γεμίζουν λουλούδια, πουλιά, σκακιέρες και μαγικούς κόσμους. Στον γαμπρό και ειδικά τη νύφη τα σχέδια ήταν ακόμη πιο περίτεχνα και γέμισαν και τα πόδια, ενώ στον καθένα απεικονίζεται και το έτερον ήμισυ ανάμεσα στα σχέδια. Μπορεί για 40 περίπου λεπτά να έπρεπε να κρατήσουμε τα χέρια μας αδρανή, παρότι ο μπουφές είχε αρχίσει να μας σπάει τη μύτη, αλλά το χάζι των σάρι και των lehengas (χρυσοποίκιλτο ντεπιές με μακριά φούστα με πιέτες και μπλούζα που αφήνει ακάλυπτη την κοιλιά), στα οποία κυριαρχούν οι πράσινοι, γαλάζιοι, ροζ και παλ τόνοι, μας κράτα απασχολημένες.
Στην περιοχή του Punjab η χορτοφαγία έχει την τιμητική της κι έτσι, αν και δεν είπαμε όχι στο πληθωρικό Dhaba style curry με κατσίκι, ghee (το "καθαρό" ινδικό βούτυρο) και άφθονα καρυκεύματα ή στο spicy κοτόπουλο Andhra με κάρυ ντομάτας με garam masala, παπαρουνόσπορου και σουσάμι, ανακαλύψαμε νοστιμότατα vegan πιάτα πέρα από τα dhal οσπρίων, όπως το Matar με μανιτάρια σε κρέμα από κάσιους, ντομάτα, κρεμμύδι και μείγμα μπαχαρικών μασάλα, ή τους κεφτέδες ψωμιού και λαχανικών σε κάρι. Αρκεί φυσικά να τα πάτε καλά με τα μπαχαρικά, αφού το κλασικό μείγμα μασάλα το συναντήσαμε σχεδόν παντού, από το αγαπημένο μας μαύρο τσάι masala, που βράζει μαζί με γάλα, κάρδαμο, κανέλα, μοσχοκάρυδο, μαύρο πιπέρι, τζίντζερ και ζάχαρη και σερβίρεται παραδοσιακά σε πήλινα ποτηράκια, μέχρι την ομελέτα στο πρωινό. Αντίστοιχα γενναιόδωρη η χρήση τσίλι ήδη από το πρωινό, όπου από τα τραπέζια περνούν λαχταριστές πίτες uttapam και paratha, που στην απλούστερη βερσιόν τους στολίζονται με ghee και από κει και πέρα προστίθενται διάφορα toppings που σε προδιαθέτουν περισσότερο για μεσημεριανό πλήρες γεύμα.
Το βράδυ, μετά το Mehndi, σειρά έχει το Sangeet, το πιο ξέφρενο πάρτι του γάμου, που σημαίνει "τραγουδάμε μαζί". Καλωσορίζοντας τους φίλους, το ζευγάρι και η οικογένειά του έχει ετοιμάσει μια σειρά περίτεχνων χορευτικών που συνοδεύονται κι από τα σχετικά, συχνά περιπαικτικά τραγούδια (που χωρίς να καταλαβαίνουμε τα λόγια κάποιες φορές έμοιαζαν να αποχαιρετούν σκαμπρόζικα την εργένικη ζωή), τα οποία ερμηνεύουν στην πίστα με τη σειρά (η αδελφή του γαμπρού, μόνη και με τις φίλες της, η νύφη με τις φίλες της, ο γαμπρός με τους δικούς του, το ζευγάρι…), παρασύροντάς μας στη συνέχεια όλους στην πολύχρωμη γιορτή.
Χρυσό, κόκκινο, μπλε, πράσινο, ασημένιο, μοβ έδιναν τον τόνο στα φορέματα και τα Sherwanis (ανδρικές πουκαμίσες κουστούμια) που στραφτάλιζαν στην πίστα, ενώ χορτοφαγικά κατά κύριο λόγο ινδικά street food στα σχετικά σταντ, όπως οι "λουκουμάδες" Aloo chana chaat από πατάτα και ρεβύθια που σερβίρονται με chutney, έφεραν εντός της αίθουσας κάτι από την κουλτούρα των δρόμων, χωρίς τους κινδύνους για το στομάχι μας. Αν και πολλοί απέχουν από το αλκοόλ, δεν λείπουν τα ινδικά malt ουίσκι, όπως το Indri, και φυσικά το τζιν τόνικ (χωρίς παγάκια για εμάς τους ταξιδιώτες για την αποφυγή μολύνσεων), ενώ ο προσκεκλημένος ιδιοκτήτης ενός από τα πιο γνωστά μπαρ στο Νέο Δελχί μάς αποκάλυψε ότι το πιο δημοφιλές κοκτέιλ αυτή την εποχή είναι η Μιμόζα.
Ωδή στο κίτρινο, όχι στο ανοιχτό της μιμόζας και του ομώνυμου κοκτέιλ σαμπάνιας, αλλά στο κροκί του κουρκουμά, είναι το Haldi, ίσως η πιο όμορφη τελετουργία του ινδικού γάμου, που γιορτάστηκε το μεσημέρι πριν από τη γαμήλια τελετή. Ένας κήπος "ντυμένος" με κίτρινα λουλούδια, υφάσματα σε όλες τις αποχρώσεις του κίτρινου στα ρούχα μας, ύμνοι, ευλογίες, χορός και το τελετουργικό άλειμμα του ζευγαριού –που περιμένει υπομονετικά στο λουλουδένιο βάθρο του– με πάστα κουρκουμά από την οικογένεια και τους καλεσμένους.
Οι θείες του γαμπρού μάς βοηθούν να κολλήσουμε το bindi (την κουκίδα-στολίδι) κάπου ανάμεσα στα φρύδια, ενεργοποιώντας το τρίτο μάτι μας, αλλά και να φορέσουμε τα μακριά σκουλαρίκια Athoor που τυλίγονται γύρω από το αφτί και συμβολίζουν τη χαρά στο Κασμίρ. Διαλέγουμε, επίσης, τα είκοσι βραχιόλια, που θα φορέσουμε το βράδυ – σαράντα δύο για τη νύφη, η οποία σύμφωνα με την παράδοση τα φοράει για ένα χρόνο και κατόπιν τις τα αφαιρεί ο σύζυγος.
Ο αέρας γεμίζει κίτρινο καπνό, που δίνει το σύνθημα της λήξης, αλλά ο χρόνος ξεκούρασης δεν είναι πολύς, καθώς σε λίγες ώρες πρέπει να δώσουμε ραντεβού για το Baraat, την τελετή παράδοσης του γαμπρού στη νύφη. Πορτοκαλοφούξια τουρμπάνια τυλίγονται επιτόπου στα κεφάλια των ανδρών που το επιθυμούν, καθώς η ορχήστρα κρουστών με τα τύμπανα dhol ετοιμάζεται να δώσει το ρυθμό στην πομπή των συγγενών και φίλων, που συνοδεύει χειροκροτώντας τον έφιππο γαμπρό προς το χώρο της τελετής. Εκεί η αδελφή της νύφης έχει αναλάβει να δυσκολέψει τον γαμπρό να κόψει την κορδέλα που τον οδηγεί προς τη μητέρα της αγαπημένης του, παζαρεύοντας το ψαλίδι με χρήματα και δώρα! Αντίστοιχα παιγνιώδη έθιμα περιλαμβάνει πολλά η τελετή, όπως το κλέψιμο των παπουτσιών του γαμπρού, το πέρασμα του λουλουδένιου στεφανιού στο λαιμό του από τη νύφη και αντίστροφα, το οποίο το έτερον ήμισυ προσπαθεί να εμποδίσει σκύβοντας και κουνώντας το κεφάλι, και οι αγκαλιές των συγγενών μετά το μυστήριο, όπου κάθε συμπέθερος, αδελφός κ.λπ. προσπαθεί να σηκώσει ψηλά τον άλλο.
Κεντρικό ρόλο στην υποδοχή του γαμπρού έχει η πεθερά, που του βάζει το tikka (βερμιγιόν σημάδι) στο μέτωπο προτού συναντήσει τη νύφη που έφτασε απαστράπτουσα (τα κοσμήματα στο πρόσωπο, τα μαλλιά και τα χέρια αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του ντυσίματος) και παραδόθηκε, όπως το θέλει το έθιμο, στο γαμπρό από το θείο της. Η γαμήλια τελετή διεξάγεται στο βωμό mandap, με τους τέσσερις πυλώνες του να αντιπροσωπεύουν τους γονείς του ζευγαριού που συνέβαλαν στην ανατροφή του. Ψαλμωδίες μάντρα καλούν τις θεότητες να φέρουν γαλήνη και αγνότητα, καθώς τους προσφέρονται γάλα, ghee και λουλούδια, ενώ η ιερή φωτιά ανάβει για να αποτελέσει μάρτυρα των όρκων. Ο πατέρας της νύφης καλείται να πλύνει τα πόδια του γαμπρού με νερό και γάλα και η μητέρα της τα δικά της βάζοντάς της και το tikka στο μέτωπο. Ο ιερέας τοποθετεί το δεξί χέρι της νύφης πάνω στου γαμπρού, καλύπτοντάς τα με ένα πανί και σεβόμενος το απόρρητο των όρκων τους και το ζευγάρι κάνει τέσσερις γύρους (Mangal Pheras) γύρω από τη φωτιά, που συμβολίζουν το καθήκον, τα πλούτη, την επιθυμία και τη σωτηρία, καθώς όλοι τους ραίνουμε με ροδοπέταλα.
Ακολουθούν οι επτά όρκοι του ζευγαριού, το στόλισμα της χωρίστρας της νύφης με Kumkum (κουρκουμά με λάιμ) από το γαμπρό, ο οποίος της περνάει και το γαμήλιο περιδέραιο Mangal Sutra, προτού επτά παντρεμένες γυναίκες ψιθυρίσουν στο αφτί της ευλογίες και της προσφέρουν ρύζι. Η πρώτη μπουκιά φαγητού που μοιράζεται το ανδρόγυνο είναι γλυκιά και ακούει στο όνομα mithai (ένα ζαχαρωτό από σιτάρι και ghee). Μετά τη γλυκιά ανταλλαγή (Kansar Bhakshan) και τις ευλογίες των θεοτήτων και της οικογένειας, το ζευγάρι μπορεί να αποχωρήσει από το βωμό και να αρχίσει την κοινή του ζωή.
Εξίσου τελετουργικά κύλησε την επομένη και η υποδοχή της νύφης στο στολισμένο με λουλούδια πατρικό του γαμπρού, όπου έπρεπε να περάσει κάτω από ένα μαντίλι και να κλοτσήσει ένα μπολ με ρύζι προτού κατέβουμε στο βωμό για να τους ευλογήσει ο ιερέας και να τους βάλει να "ψαρέψουν" από μια λεκάνη το μεταλλικό ψαράκι που κρύβεται μαζί με άλλα σύμβολα στο νερό. Έξω από τον τελετουργικό μικρόκοσμο όπου οι "βοηθοί-σκιές" ακολουθούσαν τους νεόνυμφους και τους συγγενείς τους προλαβαίνοντας κάθε επιθυμία, απλωνόταν η Ινδία που (δεν) έχουμε φανταστεί, ένα roller coaster εικόνων, αρωμάτων, φασαρίας και συναισθημάτων χωρίς κανόνες, που σε προκαλεί να σκεφτείς πολύ πάνω στο προνόμιό σου ως ταξιδιώτριας. Αυτό όμως είναι μια άλλη ιστορία, για ένα ή και πολλά άλλα ρεπορτάζ και ταξίδια σε μια χώρα που μοιάζει να κλείνει μέσα τις αρκετές διαφορετικές χώρες. Εμείς λέμε να ακολουθήσουμε τη συμβουλή του συμπέθερου και να δώσουμε το επόμενο ραντεβού για αγιουρβέδα στην Κεράλα ή πεζοπορία στη Σίμλα, την πολύχρωμη παλιά πρωτεύουσα στους πρόποδες των Ιμαλαΐων.
Tastes Indian to me
Dal Pakwan
Αντισυμβατικό πρωινό με τραγανό τηγανητό ζυμάρι που φουσκώνει εντυπωσιακά συνοδεία φακής dal με κουρκουμά, σπόρους κύμινου και πράσινο τσίλι.
Dahi Bhalla
Δημοφιλές street food, οι deep fried τηγανίτες από φακές που συνοδεύονται από κρεμώδες γιαούρτι με καυτερά μπαχαρικά και τσάτνεϊ.
Pani Puri
'Άλλο ένα αγαπημένο φαγητό του δρόμου, τηγανίτα πατάτας, κρεμμυδιού, αρακά και ρεβιθιών με τσάτνεϊ ταμάρινθου και τσίλι.
Gulab Jamun
Τα… τουλουμπάκια της Ινδίας φτιάχνονται από αλεύρι και ghee, τηγανίζονται και εμβαπτίζονται σε αρωματικό σιρόπι.
Διαβάστε Επίσης
