
Η επιστροφή της "Ορέστειας" από το Εθνικό Θέατρο σε σκηνοθεσία Θεόδωρου Τερζόπουλου , είναι ένα από τα μεγάλα γεγονότα του φετινού Φεστιβάλ Επιδαύρου και μια ακόμα ευκαιρία για το ελληνικό και διεθνές κοινό να δει μια σύγχρονη, τολμηρή προσέγγιση στο αριστούργημα του Αισχύλου. Πρόκειται για τη sold out παράσταση που έκανε το κοινό να χειροκροτεί όρθιο στις κερκίδες του Αρχαίου Θεάτρου της Επιδαύρου το περασμένο καλοκαίρι. Αυτή η εμβληματική και ριζοσπαστική ανάγνωση της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας από τον Τερζόπουλο, έναν από τους πιο σημαντικούς Έλληνες σκηνοθέτες με διεθνή αναγνώριση, αναδεικνύει το μοναδικό θεατρικό ύφος που έχει αναπτύξει και συνδυάζει σωματικότητα, τελετουργία και φιλοσοφικό βάθος (22-23/8).

Η επανάληψη της παράστασης δείχνει ξεκάθαρα ότι το Φεστιβάλ Επιδαύρου ποντάρει στις καινοτόμες ιδέες και στις σύγχρονες σκηνικές προσεγγίσεις της αρχαίας τραγωδίας, ενώ η επιλογή των σκηνοθετών που θα πατήσουν την ορχήστρα του αργολικού θεάτρου το ερχόμενο καλοκαίρι ενισχύει την αίσθηση καλλιτεχνικού ρίσκου, πειραματισμού και πολυφωνίας. Το φετινό πρόγραμμα δεν περιλαμβάνει καμία κωμωδία, καινοτομεί ωστόσο με μια μοναδική συναυλία στο αρχαίο θέατρο.

Η καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου Κατερίνα Ευαγγελάτου πόνταρε σε συμπαραγωγές με εγχώριους και διεθνείς οργανισμούς και επέλεξε να γιορτάσει το επετειακό έτος 2025, κατά το οποίο η διοργάνωση συμπληρώνει 70 χρόνια πορείας, προσκαλώντας Έλληνες και ξένους δημιουργούς με διαφορετικά σκηνοθετικά ιδιώματα, που εξερευνούν νέες φόρμες και ερμηνείες της αρχαίας τραγωδίας. Ας τους γνωρίσουμε.

Ευρωπαϊκός πειραματισμός
Το Εθνικό Θέατρο συνεργάζεται με τον Γερμανό σκηνοθέτη Ούλριχ Ράσε, ο οποίος επιστρέφει στην Επίδαυρο μετά τον "Αγαμέμνονα" (2022) για να παρουσιάσει σε παγκόσμια πρώτη τη δική του εκδοχή στην "Αντιγόνη" του Σοφοκλή. Γνωστός για τις αυστηρές, μινιμαλιστικές και ρυθμικές παραστάσεις, προτείνει ένα θέατρο που μοιάζει με τελετουργία, με ηθοποιούς που συχνά κινούνται πάνω σε περιστρεφόμενες πλατφόρμες και μιλούν με μουσικότητα, σαν να απαγγέλλουν μια σύνθεση για φωνές και σώματα. Δύο γυναίκες επέλεξε σε ρόλους-κλειδί: την Κόρα Καρβούνη (Αντιγόνη) και τη Φιλαρέτη Κομνηνού (Τειρεσίας). Συμπρωταγωνιστούν οι Γιώργος Γάλλος, Δημήτρης Καπουράνης, Κίττυ Παϊταζόγλου, Θάνος Τοκάκης (27-29/6).

Ο Ουαζντί Μουαουάντ είχε παρουσιάσει στο Ηρώδειο τη σπονδυλωτή σκηνοθεσία των έργων του Σοφοκλή "Αντιγόνη", "Ηλέκτρα" και "Τραχίνιαι", κάτω από τον τίτλο "Γυναίκες", ενώ το έργο του "Όλοι εμείς πουλιά" παίχτηκε πρόσφατα στο Εθνικό Θέατρο (2023). Ο Λιβανο-Καναδός σκηνοθέτης, συγγραφέας και καλλιτεχνικός διευθυντής τα τελευταία χρόνια του Théâtre national de la Colline μπλέκει στο θέατρό του το προσωπικό με το πολιτικό, το μυθολογικό με το βιωματικό και πιστεύουμε πως το εμπνευσμένο από αρχαίες ηρωίδες νέο έργο "Ο όρκος της Ευρώπης", που γράφει με ανάθεση του φεστιβάλ στο πλαίσιο του Κύκλου Contemporary Ancients, θα συνδέσει το αρχαίο δράμα με τη σύγχρονη πολιτική πραγματικότητα. Θα πρωταγωνιστήσει η Ζιλιέτ Μπινός (1-2/8).

Σύγχρονοι 'Έλληνες σκηνοθέτες με ισχυρό προσωπικό ύφος
Το θέατρο Πορεία επανέρχεται στην Επίδαυρο, αυτήν τη φορά με τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Δημήτρη Τάρλοου στην πρώτη του σκηνοθεσία στο αργολικό θέατρο. Ο Τάρλοου έχει καταφέρει να συνδέσει το κλασικό ρεπερτόριο με μια σύγχρονη, ζωντανή ματιά και το γεγονός ότι καλείται στην Επίδαυρο σημαίνει ότι το φεστιβάλ αναζητά δημιουργούς που ξέρουν να παντρεύουν το σεβασμό στο κείμενο με μια νέα σκηνική ανάγνωση. Θα παρουσιάσει τη σοφόκλεια εκδοχή της "Ηλέκτρας", όπου στον πρωταγωνιστικό ρόλο θα δούμε τη Λουκία Μιχαλοπούλου, ενώ μαζί της θα εμφανιστούν η Ιωάννα Παππά (Κλυταιμνήστρα), Αναστάσης Ροϊλός (Ορέστης) και Νικόλας Παπαγιάννης (Αίγισθος) (4-5/7).

Ένα θέατρο-εμπειρία προτείνει ο Μιχαήλ Μαρμαρινός που αυτήν τη φορά επιστρέφει στην Επίδαυρο με ένα ερευνητικό εγχείρημα με τίτλο "ζ-η, θ/Ο ξένος", που φιλοδοξεί να ανοίξει νέους δρόμους στην απόδοση των ομηρικών επών στη σκηνή. Σε συνεργασία με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και τον ΘΟΚ θα παρουσιάσει μια δραματουργική σύνθεση βασισμένη σε τρεις ραψωδίες της "Οδύσσειας", εστιάζοντας στον Οδυσσέα ως ξένο, ως περιπλανώμενο και ως αφηγητή (11-12/7).

Με μια σπουδαία καλλιτεχνική διαδρομή 50 ετών, ο Γιάννης Χουβαρδάς επιστρέφει στην Επίδαυρο με ένα φιλόδοξο εγχείρημα: τους "Δύο Οιδίποδες", μια σύζευξη του "Οιδίποδα Τυράννου" και του "Οιδίποδα επί Κολωνώ". Γνωστός για την οπτική δύναμη των παραστάσεών του, δημιουργεί συμβολικά, πολυεπίπεδα σκηνικά περιβάλλοντα, όπου το φως, η κίνηση και ο ήχος έχουν εξίσου μεγάλη σημασία με το λόγο. Με πρωταγωνιστές τους Στεφανία Γουλιώτη, Νίκο Καραθάνο, Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Κωνσταντίνο Μπιμπή, Πηνελόπη Τσιλίκα, Ορέστη Χαλκιά, Νίκο Χατζόπουλο επιχειρεί να ενώσει δύο έργα πολύ διαφορετικά σε ύφος και σύλληψη, αναδεικνύοντας τη μετάβαση από την τραγική κατάρρευση του Οιδίποδα στη λύτρωση και την αποθέωσή του (25-26/7).

Η μόνη γυναικεία παρουσία στο φεστιβάλ
Η "Ανδρομάχη" της Μαρίας Πρωτόπαππα, της μοναδικής γυναίκας που θα σκηνοθετήσει φέτος στην Επίδαυρο, αναμένεται να συζητηθεί τόσο για τη δραματουργική της προσέγγιση όσο και για την έντονα πολιτική της ανάγνωση. Η τραγωδία του Ευριπίδη αποδομεί τη δόξα του πολέμου και φωτίζει την κατάρρευση των ηρώων. Η παράσταση, σε σκηνοθεσία, απόδοση και δραματουργική επεξεργασία της Πρωτόπαππα, θα ζωντανέψει τον μετα-ομηρικό κόσμο της ελληνικής επαρχίας (Θεσσαλία, Φθιώτιδα, Θετίδειον), ένα τοπίο διαλυμένο από την ύβρη και την αλαζονεία. Η Μαρία Πρωτόπαππα τολμά να αποδομεί τα κλασικά κείμενα με έναν τρόπο σύγχρονο και ανατρεπτικό και πιστεύουμε πως δεν θα παρουσιάσει απλώς μια τραγωδία για τα θύματα του πολέμου, αλλά θα στήσει έναν καθρέφτη για τη μοίρα μιας κοινωνίας που καταρρέει υπό το βάρος των επιλογών της. Η ίδια παίζει πλαισιωμένη από ένα εξαιρετικό σύνολο ηθοποιών, ανάμεσά τους οι Αργύρης Ξάφης, Δημήτρης Πιατάς, Γιάννης Νταλιάνης, Τάσος Λέκκας, Δημήτρης Μαμιός κ.ά. (8-9/8).

Μια συναυλία κλασικής μουσικής
Η παρουσία του Θεόδωρου Κουρεντζή στην Επίδαυρο είναι ένα από τα γεγονότα που θα σημαδέψουν το φετινό φεστιβάλ. Ο διάσημος μαέστρος και σκηνοθέτης, που διευθύνει με θεατρικότητα και δημιουργεί τελετουργικά σύμπαντα, θα παρουσιάσει έργα του Γκούσταφ Μάλερ. Η επιλογή της Τέταρτης Συμφωνίας δείχνει μια στοχαστική πλευρά του Κουρεντζή, που αναδεικνύεται ακόμα περισσότερο με τα Kindertotenlieder (Τραγούδια για τα νεκρά παιδιά). Ο συνδυασμός των δύο έργων δημιουργεί μια αφήγηση που κινείται από την αθωότητα και το ονειρικό στοιχείο. Η Utopia, η ανεξάρτητη ορχήστρα του Κουρεντζή που ιδρύθηκε το 2022 και θα εκτελέσει τα έργα, έχει ήδη αποκτήσει φήμη για τις εξαιρετικά πειθαρχημένες, σχεδόν μυστικιστικές ερμηνείες της, ενώ οι ερμηνεύτριες Ρέγκουλα Μίλεμαν (σοπράνο) και Εβ-Μοντ Ιμπό (μεσόφωνος), που θα συμμετέχουν, ανήκουν στις κορυφαίες της γενιάς τους (19/7).

Η Μικρή Επίδαυρος με μια ματιά
Συνεχίζεται και φέτος η Πάροδος, το διακαλλιτεχνικό ερευνητικό πρόγραμμα που ξεκίνησε το 2021, με σκοπό να προσφέρει στους καλλιτέχνες την ευκαιρία να εξερευνήσουν τη αρχαία δραματουργία σε πραγματικό χρόνο, υπό την καθοδήγηση του Δημήτρη Καραντζά (15-28/6). Το πρόγραμμα διαρθρώνεται σε δύο στάδια, το πρώτο στην Αθήνα και το δεύτερο στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου. Στο πλαίσιο του Κύκλου "Contemporary Ancients", το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου παρουσιάζει νέες προσεγγίσεις στην αρχαία τραγωδία, όπως τα έργα "Θήβα μοναξιά" της Όλιας Λαζαρίδου (4 & 5/7) και "Ιαχές" των Χρήστου Στέργιογλου και Αλέξανδρου Δράκου Κτιστάκη (11 & 12/7), που συνδυάζουν αρχαία κείμενα με θέματα όπως η σκλαβιά και η μετανάστευση. Επίσης, η σειρά "Ηλέκτρα 7" (18/7), μια κινηματογραφική σπονδυλωτή ταινία εμπνευσμένη από την "Ηλέκτρα" του Σοφοκλή, και οι μονόλογοι "Δεξιά της κοίτης" του Γιάννη Παλαβού και "Συνεδρία πολέμου" του Άρη Αλεξανδρή (25-26/7) προσφέρουν καινούργιες αναγνώσεις των αρχαίων μύθων στην εποχή μας.


Δύο παράλληλες δράσεις
Από τις 27 Ιουνίου έως τις 23 Αυγούστου, ο εκθεσιακός χώρος του Αρχαίου Θεάτρου Επιδαύρου θα φιλοξενήσει την περιοδική έκθεση "Αντιγόνη. Νόμος και Ανυπακοή". Με αφορμή την παγκόσμια πρεμιέρα της παράστασης "Αντιγόνη" σε σκηνοθεσία Ούλριχ Ράσε, η έκθεση αναδεικνύει τη μακρόχρονη πορεία του έργου μέσα από σημαντικά τεκμήρια και υλικό από το αρχείο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου. Για τους μικρούς θεατές, το πρόγραμμα "Μικροί Ιχνευτές" φέρνει κοντά τα παιδιά στο μαγευτικό σύμπαν των αρχαίων μύθων και τους επιτρέπει να συμμετέχουν σε δραστηριότητες που σχετίζονται με τις παραστάσεις του Φεστιβάλ Επιδαύρου. Με τη βοήθεια έμπειρων θεατροπαιδαγωγών και δασκάλων μουσικοκινητικής, τα παιδιά 5-12 ετών θα έχουν την ευκαιρία να εξερευνήσουν το περιεχόμενο των έργων που παρακολουθούν οι ενήλικες, μέσω δημιουργικών και διαδραστικών δραστηριοτήτων. Το πρόγραμμα πραγματοποιείται κάθε Παρασκευή και Σάββατο κατά τη διάρκεια των παραστάσεων.