Κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Θράκα η ποιητική συλλογή "Δεν απομένει τίποτα πια να χάσουμε" του Παλαιστίνιου ποιητή Ναζουάν Νταρουίς, ενός από τους επιφανέστερους εκπροσώπους της νέας αραβικής ποίησης. Η μετάφραση της ποιητικής συλλογής είναι του Δημήτρη Αγγελή, σε θεώρηση του Ρόνι Μπου Σάμπα.
Λίγα λόγια για το βιβλίο από τον Δημήτρη Αγγελή
Ο Παλαιστίνιος ποιητής Ναζουάν Νταρουίς (Ιερουσαλήμ, 1978) είναι από τους επιφανέστερους εκπροσώπους της νέας αραβικής ποίησης. Η ποίησή του, μαχητικά προσηλωμένη στα δίκαια του παλαιστινιακού λαού αλλά συγχρόνως στοχαστική και κάποτε ειρωνική, χαρακτηρίζεται από διαύγεια και αμεσότητα, παρά τις υπόγειες κάποτε ιστορικο-γεωγραφικές αναφορές και τις θρησκευτικές συνδηλώσεις της. Συνδυάζοντας επιρροές από τον Τσαρλ Σίμικ και τη Βισουάβα Σιμπόρσκα με την αραβική λογοτεχνική και πολιτισμική παράδοση, απ’ την οποία δεν λείπει το τραγούδι και ο θρύλος, ο Νταρουίς είναι σαφέστατα ποιητής πολιτικός, ποιητής του τραύματος και της εξορίας, εξωτερικής και εσωτερικής, ποιητής κατ’ ανάγκην κοσμοπολίτης αφού δεν έχει δική του χώρα, αλλά τη διεκδικεί. Η Παλαιστίνη, και ειδικά η ανά τους αιώνες διεκδικούμενη από κατακτητές Ιερουσαλήμ, είναι γι’ αυτόν ο ηθικός τόπος όπου κρίνεται συνολικά η ανθρώπινη συνείδηση, ένας Γολγοθάς παγκόσμιας οδύνης. Η ποίησή του στηλιτεύει το άδικο, καταδικάζει την Κατοχή, τους δολοφόνους, τους σπιούνους και τους δήμιους, την ίδια στιγμή όμως μιλάει για συγκεκριμένα γεγονότα και δημιουργεί δικά της σύμβολα· όπως αρμόζει στην αυθεντική τέχνη, δεν εκτρέφει το μίσος, είναι ποίηση αντισιωνιστική αλλά όχι αντισημιτική.
Ο Ναζουάν Νταρουίς είναι ποιητής της αντίστασης, της δικαιοσύνης, αλλά πάνω απ’ όλα είναι ποιητής της νέας αραβικής ταυτότητας.
Ένα απόσπασμα
Δεν απομένει τίποτα πια να χάσουμε
Ξεκούρασε το κεφάλι σου πάνω στο στήθος μου κι άκου
πώς συσσωρεύονται τα ερείπια
πίσω απ’ τη σχολή του Σαλαδίνου,
άκου τα θαμμένα σπίτια της Λίφτα
άκου τον κατεστραμμένο μύλο,
τα παιδιά που μαθαίνουν ανάγνωση
στο ισόγειο του τζαμιού,
άκου να σβήνουν τα φώτα
για τελευταία φορά στα ψηλά
μπαλκόνια της Κοιλάδας του Σταυρού,
άκου το πλήθος που σέρνει τα πόδια του,
άκου πώς επιστρέφει,
άκου πώς παραρίχνουν τα σώματα, άκου
πώς ψιθυρίζουν στο βάθος
της Θάλασσας της Γαλιλαίας,
άκου όπως ένα ψάρι
στην Κολυμβήθρα που επιτηρείται από έναν άγγελο,
άκου τις ιστορίες των ντόπιων που έχουν κεντηθεί
σαν καφίγιες μες στα ποιήματα,
άκου τους θρήνους των τραγουδιστριών
καθώς γερνάνε, όχι όμως και οι φωνές τους,
άκου τα βήματα των γυναικών της Ναζαρέτ
που διασχίζουν τον αγρό,
άκου το τραγούδι του καμηλιέρη
που δεν σταματά να με βασανίζει
γιατί πάντα καταλήγει να φεύγει.
Άκου τα όλα,
και μαζί να θυμηθούμε
κι ύστερα πάλι μαζί να λησμονήσουμε
όλα όσα ακούσαμε.
Ξεκούρασε το στήθος σου στο κεφάλι μου:
αφουγκράζομαι το χώμα,
ακούω το χορτάρι
που απ’ το χώμα ξεφυτρώνει…
Χάσαμε το μυαλό μας απ’ την αγάπη
και δεν μας μένει τίποτα πια για να χάσουμε.
Γνωρίζοντας καλύτερα τον ποιητή
Ο Ναζουάν Νταρουίς γεννήθηκε το 1978, στην Ιερουσαλήµ. Το περιοδικό The New York Review of Books τον έχει περιγράψει ως έναν από τους σηµαντικότερους αραβόφωνους ποιητές της γενιάς του. Το 2014, η συλλογή του "Δεν απομένει τίποτα πια για να χάσουμε” συµπεριλήφθηκε στα καλύτερα έργα του έτους ενώ στο Φεστιβάλ Ποίησης Hay της Βηρυτού, το 2009, ανακηρύχθηκε ένας από τους σηµαντικότερους άραβες δηµιουργούς κάτω των σαράντα ετών. Το έργο του έχει µεταφραστεί σε περισσότερες από 20 γλώσσες. Εκτός από εξέχων ποιητής, ο Νταρουίς είναι κορυφαίος πολιτιστικός συντάκτης στον αραβικό κόσµο και έχει διαδραµατίσει σηµαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της αραβικής πολιτιστικής δηµοσιογραφίας, συνιδρύοντας ανεξάρτητα περιoδικά λογοτεχνίας και δηµιουργώντας προγράµµατα µέσων ενηµέρωσης, πολιτισµού και τέχνης για την Παλαιστίνη. Μαζί µε τον αείµνηστο παλαιστίνιο ποιητή Μαχμούντ Νταρουίς υπήρξε λογοτεχνικός σύµβουλος του Παλαιστινιακού Πολιτιστικού Έτους στο Βέλγιο (2007-2008) για την Παλαιστίνη, καθώς και λογοτεχνικός σύµβουλος στο Palestine Festival of Literature (PalFest) πριν τον πόλεµο που ξέσπασε το 2023. Στο ενεργητικό του υπάρχουν περισσότερες από 13 συλλογές.