Στην ιστορική εποχή των συγκρούσεων στην οποία ζούμε, την στοιχειωμένη από γεωπολιτικά αδιέξοδα και ανεπίλυτες εντάσεις, που επαναλαμβάνονται σαν ένας αναπόδραστος φαύλος κύκλος, οι ρηξικέλευθες θεωρήσεις μοιάζουν ανέφικτες. Δύο καλλιτέχνες της ίδιας γενιάς, μας προσκαλούν να ξανασκεφτούμε τη σχέση μας με το παρελθόν. Δύο παράλληλες ατομικές εκθέσεις στον χώρο Tavros από τους καλλιτέχνες Βαγγέλη Βλάχο και Ala Younis, σε επιμέλεια Μαρίας-Θάλειας Καρρά, μας προσφέρουν νέες προοπτικές για την πρόσφατη ιστορία. Μέσα από μια δαιδαλώδη αναζήτηση για ακρίβεια, οι δύο καλλιτέχνες εξερευνούν αρχιτεκτονικές, κοινωνικές και γεωπολιτικές ιστορικές συνέπειες που καλύπτουν σαράντα χρόνια στην Ελλάδα και το Ιράκ.
Κάθε καλλιτέχνης αναπτύσσει τη δική του μεθοδολογία για την εξέταση ιστορικών γεγονότων, ακολουθώντας μια κοινή στρατηγική: επικεντρώνονται σε λεπτομέρειες που συχνά αγνοούνται για να συνθέσουν μια ευρύτερη εικόνα. Με την αφοσίωσή τους στην σχολαστική αρχειακή έρευνα -συλλέγοντας κάθε πιθανό ίχνος, από ποικίλες εκδόσεις και τον έντυπο τύπο μέχρι εικόνες αρχείου, προφορικές μαρτυρίες και δελτία ειδήσεων- αναλαμβάνουν το σισύφειο έργο της αναβίωσης της ιστορίας για να την αφυπνίσουν.
"An Index of No Events", Βαγγέλης Βλάχος
Το έργο του Βαγγέλη Βλάχου είναι μια άσκηση στη λιτότητα: πυκνό, ακριβές, αλλά γεμάτο συγκαλυμμένες αμφιβολίες που δημιουργούν γνωσιακή αναστάτωση. Στο An Index of No Events, πολιτικά συμβάντα της μεταδικτατορικής Ελληνικής ιστορίας (1981-2024), με ευρύτερες γεωπολιτικές συνέπειες, γίνονται αφορμή για να σκεφτούμε την πρόσφατη ιστορία. Ο Βλάχος, αποφεύγοντας τις συναισθηματικές προσεγγίσεις, μας οδηγεί στις λεπτομέρειες: έναν φάκελο γεμάτο χαρτιά, ένα φαινομενικά ασήμαντο γεγονός, τη γλώσσα ως εργαλείο παραπλάνησης.
Ο τίτλος παραπέμπει σε μια εννοιολογική εντροπία που αντιστέκεται στην ιεράρχηση των γεγονότων. Η γλώσσα, επίσημη και ουδέτερη, υπονοεί τις ρωγμές ανάμεσα στις γραμμές, ενώ μας καλεί να δώσουμε προσοχή στις λεπτομέρειες, ακολουθώντας τις χρονολογίες των γεγονότων που φέρνει στην επιφάνεια σαν αρχαιολόγος. Αντί για τίτλους, παρουσιάζει ημερομηνίες – μια στρατηγική αποδραματοποίησης του χρόνου, που φέρνει το παρελθόν στο παρόν.
"Battles in a Future Estate: Haifa Street", Ala Younis
Δύο φαινομενικά αντίθετες εικόνες διασταυρώνονται στο έργο της Ala Younis: η ελαιογραφία της Αμερικανοπαλαιστίνιας καλλιτέχνιδας Samia Halaby "Kansas City Studio" (1966) και εικόνες από το κατεστραμμένο Κέντρο Τεχνών Σαντάμ το 2003, όπου εκτέθηκαν έργα που αντανακλούσαν τη λεηλασία του μουσείου. Το "Kansas City Studio" αποτυπώνει το εργαστήριο της καλλιτέχνιδας, ενώ το video-still δείχνει ιρακινά μοντερνιστικά γλυπτά διασκορπισμένα σε ένα κατεστραμμένο μουσείο. Και οι δύο εικόνες μιλούν για διαφορετικές μορφές κατάρρευσης – η μία φανταστική, η άλλη πραγματική – και συνδέονται με την έρευνα της Younis.
Το Battles in a Future Estate: Haifa Street βασίζεται στη σχολαστική έρευνα της Younis για την αρχιτεκτονική και πολεοδομική ιστορία της οδού Χάιφα στη Βαγδάτη, έναν χώρο όπου διασταυρώνονται σημαντικά κεφάλαια της σύγχρονης αραβικής ιστορίας. Η Younis ενσωματώνει πλήθος ιστοριών, αποφεύγοντας τις κυρίαρχες αφηγήσεις και τονίζοντας τη συντριπτική ισχύ τους. Η έρευνα της έχει ιατροδικαστικό χαρακτήρα, εμβαθύνοντας στις αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες της οδού και στις αλλαγές που υπέστη κατά τη διάρκεια των δεκαετιών.
Η κατασκευή της οδού Χάιφα ξεκίνησε υπό τον Σαντάμ Χουσεΐν, με φιλόδοξα πολεοδομικά σχέδια που καθορίστηκαν από πολιτικές πετρελαίου, τον πόλεμο Ιράν-Ιράκ και τον εθνικισμό. Οι αρχιτεκτονικές δομές της δρόμου αντανακλούν ευρύτερες ιστορικές αφηγήσεις, ενώ οι μάχες που έλαβαν χώρα εκεί μεταξύ 2006-2008, καθώς και η μεταπολεμική μάχη των μέσων ενημέρωσης για τον έλεγχο των αφηγήσεων, προσθέτουν βάθος στο έργο της Younis. Το Battles in a Future Estate μιλά για μάχες, όχι μόνο στρατιωτικές αλλά και αφηγηματικές, που αναδεικνύουν ποιος λέει την ιστορία και ποια είναι αυτή.
Δημόσιο πρόγραμμα έκθεσης: Στις 17 Οκτωβρίου στις 7 μ.μ. θα πραγματοποιηθεί ένα artist talk από την Ala Younis. Θα ακολουθήσει αναλυτική ανακοίνωση για περαιτέρω εκδηλώσεις και ξεναγήσεις.
Εγκαίνια: 16/10 (7-10 μ.μ.)
Info: Tavros | 17/10/24-18/1/25 | Ώρες λειτουργίας: Τετ.-Παρ.: 4-8 μ.μ., Σαβ.: 12-5 μ.μ. | Είσοδος ελεύθερη
Ο χώρος είναι προσβάσιμος με ασανσέρ, και υπάρχει πάρκινγκ στην είσοδο του κτιρίου
Δείτε όλες τις εκθέσεις της πόλης στον οδηγό τεχνών του athinorama.gr.