Έχοντας ήδη ολοκληρώσει το πρώτο σκέλος μιας μεγάλης προσπάθειας οργανωτικών αλλαγών σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του φορέα που έφεραν άμεσα αποτελέσματα, ο Μητροπολιτικός Οργανισμός Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης, το MOMus, σχεδιάζει, προτείνει, συστήνει τις νέες του παραγωγές για το 2024. Ατομικές, ομαδικές, διαδραστικές και διαθεματικές εκθέσεις ορίζουν τη βάση της δραστηριότητας του Οργανισμού σε όλους τους χώρους του στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα, τροφοδοτούν και προωθούν τον διάλογο γύρω από ερωτήματα όπως τι είναι η τέχνη και πώς αυτή αλλάζει την καθημερινότητα των ανθρώπων ή πώς προωθεί την προβληματική γύρω από το μέλλον, λειτουργούν ως άξονες ανάπτυξης γύρω από έννοιες όπως η κοινωνική αλλαγή και συνοχή, η ευημερία, η ορατότητα, η ισότητα, η πολυφωνία, η μνήμη, η εξωστρέφεια, με τελικό στόχο την πυροδότηση της δημιουργικότητας και της φαντασίας για το επόμενο αύριο.
Σύγχρονοι εικαστικοί αλλά και σημαντικοί εκπρόσωποι άλλων περιόδων, καλλιτεχνικές ομάδες, συλλογικότητες, φορείς, πανεπιστημιακά τμήματα, ακόμη και οι ίδιοι οι χώροι του, "πρωταγωνιστούν" και συμπράττουν στον προγραμματισμό του MOMus για το 2024. Τον εκπαιδευτικό ρόλο του οργανισμού θα συνθέσουν προγράμματα για κάθε ηλικία, δραστηριότητες επιστημονικού, ερευνητικού και εργαστηριακού χαρακτήρα, ενώ η εκδοτική παρουσία προβλέπεται και φέτος πολυδιάστατη.
Στη συνέντευξη τύπου που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 5 Μαρτίου παρουσιάστηκαν στοιχεία απολογισμού για την τριετία 2020-2023, οι νέοι δείκτες αποδοτικότητας βάσει των οποίων αξιολογούνται και οργανώνονται πλέον εκθέσεις και άλλες δράσεις, οι άξονες οργάνωσης του φορέα γύρω από τις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης, το στρατηγικό πλάνο δράσης και αναδιάρθρωσης του Οργανισμού και οι καλλιτεχνικοί προγραμματισμοί των Διευθύνσεων του MOMus, με έμφαση στις εκθέσεις, από τους Επαμεινώνδα Χριστοφιλόπουλο, Πρόεδρο ΔΣ, Φανή Τσατσάια, Γενική Διευθύντρια και τις Καλλιτεχνικές Διευθύντριες των Μουσείων, Μαρία Τσαντσάνογλου (MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη), Θούλη Μισιρλόγλου (MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης & MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά) και Ηρώ Κατσαρίδου (MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης). Το πρόγραμμα του MOMus-Πειραματικού Κέντρου Τεχνών καταρτίστηκε φέτος από τις Καλλιτεχνικές Διευθύντριες του Φορέα που απαρτίζουν την Καλλιτεχνική Επιτροπή του MOMuς, με τη συνεργασία και τις προτάσεις των επμελητριών του Κέντρου.
Εισιτήρια και δείκτες αποδοτικότητας
Η επισκεψιμότητα στις εκθέσεις και τα προγράμματα του MOMus αυξήθηκε κατά 37% το έτος 2023, γεγονός που συμπαρέσυρε θετικά τα έσοδα από τα εισιτήρια (αύξηση 78%), τα πωλητήρια (αύξηση 33%) και τα διάφορα προγράμματα στους χώρους του MOMus, και αύξηση 427% στα έσοδα από εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότησης. Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψιν όλους τους ποιοτικούς και ποσοτικούς παράγοντες για τη μελέτη των σχετικών στοιχείων, εφαρμόζονται πλέον δείκτες αποδοτικότητας (εισιτήρια/μέρες έκθεσης, εισιτήρια/κόστος έκθεσης, εισπράξεις/κόστος έκθεσης), ως ένα επιπλέον εργαλείο για την πιο στοχευμένη οργάνωση και αξιολόγηση των εκθέσεων και των εκπαιδευτικών δράσεων του Οργανισμού.
Κλιματική κρίση & MOMus
Η κλιματική κρίση είναι ίσως ο σημαντικότερος υπαρξιακός κίνδυνος για την ανθρωπότητα και ο χώρος του πολιτισμού δεν μπορεί να μένει αμέτοχος. Τα μουσεία έχουν τη δυνατότητα να συμβάλουν σημαντικά στην ανθεκτικότητα του κλίματος, και παράλληλα να προωθήσουν την ευαισθητοποίηση και τη θετική αλλαγή στις κοινότητές τους.
Η ολοκληρωμένη στρατηγική που έχει εκπονήσει το MOMus για τη διετία 2024-2025, ευθυγραμμίζεται με τις δεσμεύσεις της Συμφωνίας του Παρισιού, ενσωματώνει τη δράση για το κλίμα στις βασικές δραστηριότητες των μουσείων του, ενώ βρίσκεται υπό συνεχή παρακολούθηση και επικαιροποίηση.
Το στρατηγικό πλάνο του MOMus για την κλιματική κρίση αφορά στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή μέσα από κινήσεις βελτίωσης των κτιριακών δομών του και την αναβάθμιση του υλικοτεχνικού εξοπλισμού του, την εκπαίδευση και την ενημέρωση του προσωπικού και του κοινού με ειδικά προγράμματα, την εφαρμογή βιώσιμων πρακτικών σε όλες τις εκφάνσεις δραστηριότητας του φορέα όπου αυτό είναι δυνατόν (φωτισμός, θέρμανση, ψύξη, εκδόσεις, απορρίμματα, μετακινήσεις), τον περιορισμό εκπομπών αερίων και ηλεκτρικής ενέργειας, την ενσωμάτωση των εννοιών της επανάχρησης, της ανακύκλωσης, τη στρατηγική συνεργασία του φορέα με οργανισμούς, ερευνητικά ιδρύματα, εταιρείες, ομάδες που προωθούν την κατανόηση και τη δράση για την κλιματική κρίση.
Στρατηγικό σχέδιο δράσης
Θέτοντας ως στόχο την ανάδειξη του MOMus σε παγκόσμιο τοπόσημο πολιτισμού, οι στρατηγικοί άξονες ανάπτυξης και δράσης του Οργανισμού συνοψίζονται στη συμμετοχικότητα και την απρόσκοπτη πρόσβαση του κοινού σε όλες τις δράσεις του οργανισμού, στην ενδυνάμωση και τη δια βίου μάθηση ανθρώπινου δυναμικού και του κοινού, στη συμπεριληπτική αντίληψη και την ολιστική προσέγγιση των δράσεων και των εκθέσεων, στην παραγωγικότητα, την κοινωνική ευθύνη και την εμβάθυνση της εμπειρίας, στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Οι ανθρώπινοι πόροι είναι στο επίκεντρο του συγκεκριμένου σχεδίου, μαζί με τη συμμετοχή σε μεγάλα προγράμματα όπως το Ταμείο Ανάπτυξης, τις προσκλήσεις της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, την δικτύωση με την επιχειρηματική κοινότητα και άλλους φορείς, για την ανάπτυξη των εσόδων του Οργανισμού, πέρα από την ανοδική χρηματοδότηση από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Εκπαίδευση και εκδοτική δραστηριότητα
Το MOMus οργανώνει εκπαιδευτικά προγράμματα ειδικά διαμορφωμένα για όλες τις ηλικιακές ομάδες, λαμβάνοντας υπόψη τις νέες παιδαγωγικές τάσεις. Συνδέεται με ερευνητικά κέντρα και μεγάλα πανεπιστημιακά ιδρύματα, προωθεί ειδικές ξεναγήσεις στις εκθέσεις για το κοινό, σεμινάρια, διαλέξεις, εργαστήρια καθώς και ψηφιακές πλατφόρμες και πρωτότυπα εκπαιδευτικά παιχνίδια. Συμμετέχει σε μεγάλα εθνικά και διεθνή προγράμματα ψηφιακής τεχνολογίας, δημιουργεί περιβάλλοντα σεβασμού και ενσυναίσθησης για την ενεργοποίηση της κοινωνικοποίησης ατόμων με κοινά βιώματα.
Τέλος, και για τη φετινή χρονιά, το MOMus δραστηριοποιείται ενεργά με πολυδιάστατη παρουσία στον εκδοτικό χώρο, όπως με την παραγωγή καταλόγων περιοδικών εκθέσεων, μεγάλων διοργανώσεων και την επανέκδοση σπάνιων εκδόσεων.
Προγραμματισμός εκθέσεων
Ζωγραφική, κινηματογράφος, σχέδιο, φωτογραφία, σύγχρονη γλυπτική, εγκαταστάσεις, βίντεο, ήχος, εφαρμοσμένες τέχνες και σύγχρονη δημιουργικότητα διατρέχουν τις εκθεσιακές προτάσεις του MOMus για το 2024, στους χώρους του στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα.
MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη
Ο Pablo Picasso, ο Man Ray, η Maya Deren, η Anna Andreeva "συναντιούνται" με κάποιους από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους της Ρωσικής Πρωτοπορίας, όπως ο Solomon Nikritin, η Liubov Popova, η Nadezhda Udaltsova και η Ksenia Ender, στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του MOMus, στη Θεσσαλονίκη, το 2024. Έργα της συλλογής Κωστάκη πρόκειται να εκτεθούν στην Ισπανία, και έργα από τη Μάλαγα, τη Βιέννη και τη Γενεύη πρόκειται να φιλοξενηθούν στο Μουσείο, ενώ παράλληλα προωθείται η διαθεματικότητα, με την περαιτέρω δραστηριοποίηση του Πειραματικού Κέντρου Ήχου με επικεφαλής τον διεθνώς αναγνωρισμένο μουσικό και ερευνητή Andrey Smirnov.
Το MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη καθορίζει και αναπτύσσει τις εκθεσιακές του παραγωγές για το 2024 γύρω από τη σύνθεση των τεχνών, τη συνεργασία, τις ανταλλαγές και τη δικτύωση με μουσεία και εκπαιδευτικά ιδρύματα του εξωτερικού, έχοντας ως στόχο να γίνει πιο προσιτό και δημοφιλές το καλλιτεχνικό φαινόμενο της Ρωσικής Πρωτοπορίας, στο πλαίσιο των μεγάλων ευρωπαϊκών πρωτοποριών.
• Man Ray. Γυμνά / Έως 04 Απριλίου 2024
• Solomon Nikritin (1898-1965). Ακούγοντας τη ζωή / Έως 21 Απριλίου 2024
• Αφιέρωμα στον πειραματικό κινηματογράφο της Μaya Deren / 15 – 24 Μαρτίου 2024
• Σχεδιάζοντας το μέλλον. Σχέδια ζωγραφικής, αρχιτεκτονικής και ντιζάιν από τη συλλογή Κωστάκη / 15 Μαΐου – 27 Οκτωβρίου 2024
• Έκθεση με έργα της συλλογής Κωστάκη στο Colección del Museo Ruso στη Μάλαγα / 13 Ιουνίου 2024 – Φεβρουάριος 2024
• Pablo Picasso. Εξορία και Νοσταλγία / 25 Ιουνίου – 27 Οκτωβρίου 2024
• Η πρωτοπορία στον σχεδιασμό υφάσματος. Αφιέρωμα στην Anna Andreeva και στις γυναικείες κολεκτίβες της παραγωγικής τέχνης / 20 Νοεμβρίου 2024 – 16 Μαρτίου 2025
MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης
Το 2024 το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του MOMus πρόκειται να φιλοξενήσει, να παρουσιάσει, να προκαλέσει ιστορίες, παλιές και νέες, που έχουν να κάνουν με την ιστορία του, τόσο ως αρχιτεκτονικός τόπος, όσο και ως σημείο αναφοράς της πόλης και της χώρας στον χώρο των εικαστικών, μία διεθνή, εκθεσιακή παραγωγή με προτάσεις συντελεσμένου μέλλοντος από σύγχρονους εικαστικούς και ένα νέο φεστιβάλ ψηφιακής τέχνης και τεχνολογίας, στα πρότυπα και με την τεχνογνωσία ευρωπαϊκών πόλεων.
Με αφετηρία τις αξίες της μνήμης, της ισότητας και της επαναμάγευσης, το μουσείο με τις εκθεσιακές του παραγωγές και τις δράσεις που συνδέονται με αυτές εκπαιδευτικού και ερευνητικού ενδιαφέροντος, επιδιώκει να δώσει το ιδανικό πλαίσιο για την μεγαλύτερη αξιοποίηση και προβολή των μόνιμων συλλογών του, τη συμπερίληψη περισσότερων φωνών από τις συνήθεις, την παραγωγή σύγχρονου καλλιτεχνικού έργου μέσα από τη ζωντανή διάδραση, την εμπλοκή της προβληματικής του μέλλοντος, την καλλιέργεια διεθνών σχέσεων στο πλαίσιο της συνομιλίας για σημαντικά σύγχρονα προβλήματα της ανθρωπότητας.
• Από εδώ και πέρα. Ιστορίες για το επόμενο αύριο / 11 Μαΐου – 17 Νοεμβρίου 2024
• Thessaloniki International Digital Arts Festival / 28 Νοεμβρίου 2024 – 12 Ιανουαρίου 2025
• Future Perfect / 28 Νοεμβρίου 2024 – Μάρτιος 2025
MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης
Ιδιαίτερη έμφαση στη φωτογραφική δημιουργία γυναικών, μια υποφωτισμένη πτυχή της ιστορίας της φωτογραφίας, αλλά και στην τεχνολογία εικόνας του παρελθόντος με αφορμή την τεχνική της στερεοσκοπίας δίνει το MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης με τις εκθεσιακές του προτάσεις -δικές του παραγωγές, φιλοξενίες ή συμπαραγωγές- για το 2024. Το μουσείο φιλοδοξεί να αντανακλά έναν ζωντανό μουσειακό φορέα, που αφουγκράζεται τις ανάγκες της κοινότητας την οποία υπηρετεί και προσφέρει δυνατότητες εμπλοκής σε πολλαπλά κοινά.
• Nelly’s / Έως 28 Απριλίου 2024
• Ιστορίες της / Herstories / 17 Μαΐου – 15 Σεπτεμβρίου 2024
• 5ο Συνέδριο Fast Forward "Hidden (hi)stories: new perspectives of women’s phοtographies" / 17 – 19 Μαΐου 2024
• Από τη στεροσκοπία στο 3D / 04 Οκτωβρίου – 12 Ιανουαρίου 2025
MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών
Με πρόγραμμα τακτικής εναλλαγής, το οποίο μπορεί να αντλεί περιεχόμενο από όλο το φάσμα των τεχνών, το Πειραματικό Κέντρο Τεχνών του MOMus επιδιώκει να αποτελέσει τον ενεργοποιητή των πολιτισμικών αντανακλαστικών του κοινού και της διαδραστικής επικοινωνίας μαζί του, συνεπώς και την αναδιαμόρφωση των καλλιτεχνικών ή άλλων συμβάσεων. Η λειτουργία του ως ένα είδος δημιουργικού κόμβου, το διαφοροποιεί από τους υπόλοιπους μουσειακούς φορείς του MOMus, τους οποίους όμως μπορεί δυνητικά και να ενώσει.
Για το 2024, το πρόγραμμά του επενδύει στην επανενεργοποίηση σχέσεων με φορείς της πόλης, την προσήλωση στις υβριδικές καλλιτεχνικές συζεύξεις, στη διασταύρωση των καλλιτεχνικών ειδών και στη διακαλλιτεχνική επικοινωνία, στην ανάδειξη της ερευνητικής διάστασης που καθορίζουν το σύγχρονο καλλιτεχνικό και θεσμικό έργο, και τέλος στη σύμπραξη τέχνης, τεχνολογίας και επιστήμης.
• Δημήτρης Παπαϊωάννου. Inside / 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης / 07 – 17 Μαρτίου 2024
• Ένας δικός τους τόπος. Πειραματικό εργαστήριο-έκθεση / 21 Μαρτίου – 07 Απριλίου 2024
• Έλλη Χρυσίδου. Αrt in social politics brings chance / 11 – 18 Απριλίου 2024
• Βασίλης Αλεξάνδρου. Πολιτικά νωθρό / Politically rekt / 25 Απριλίου – 12 Μαΐου 2024
• Ιστορίες της / Herstories / 17 Μαΐου – 15 Σεπτεμβρίου 2024
• Stereoma. Φεστιβάλ Ηλεκτροακουστικής Μουσικής και Οπτικοακουστικών Τεχνών / 20 Σεπτεμβρίου – 27 Οκτωβρίου 2024
• We are all made of stars. A Video Art & New Media Project / Δεκέμβριος 2024 – Φεβρουάριος 2025
MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά
Το Μουσείο Άλεξ Μυλωνά, το μουσείο του MOMus στην Αθήνα που φέρει το όνομα της ιδρύτριάς του, είναι ένας χώρος αφιερωμένος στη σύγχρονη γλυπτική. Μετά την πρώτη ομαδική έκθεση, ιστορικού ενδιαφέροντος, με αφορμή τα 50 χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα, στις προτάσεις του μουσείου προς το κοινό για το 2024 πρωταγωνιστούν γυναίκες εικαστικοί και γυναίκες επιμελήτριες. Τέσσερις εκθέσεις γυναικών καλλιτέχνιδων με σημαντική επιδραστικότητα στο διευρυμένο χώρο της γλυπτικής, που η καθεμία συνδέεται με διαφορετικό τρόπο με το MOMus, λειτουργούν ως τέσσερις καλλιτεχνικές στάσεις, συνδέονται με τον σχετικό διεθνή προβληματισμό και αναδεικνύουν διαφορετικά καλλιτεχνικά χαρακτηριστικά και πολιτισμικά συγκείμενα, στο νεοκλασικό κτίριο, στο Θησείο.
• Όλοι εδώ. 50 χρόνια Δημοκρατία / Έως 14 Απριλίου 2024
• 4 Καλλιτέχνιδες, 4 Στάσεις:
#1 Άλεξ Μυλωνά: Διά χειρός / 20 Απριλίου – 09 Ιουνίου 2024
#2 Ira Waldron / 20 Ιουνίου – 30 Αυγούστου 2024
#3 Στεφανία Στρούζα / 12 Σεπτεμβρίου – 13 Οκτωβρίου 2024
#4 Ράνια Εμμανουηλίδου / 24 Οκτωβρίου 2024 – Ιανουάριος 2025
Δείτε όλες τις εκθέσεις της πόλης στον οδηγό τεχνών του athinorama.gr.
Περισσότερες πληροφορίες
Όλοι εδώ. 50 χρόνια Δημοκρατία
Πέτρα, σύρμα, ξύλο, γύψος και κατακόκκινα γαρύφαλλα πλαισιώνουν ένα σύνθημα που παραπέμπει στα συνθήματα της εξέγερσης των φοιτητών στο Πολυτεχνείο, τον Νοέμβριο του 1973 και είναι παράλληλα ο τίτλος της ιστορικής έκθεσης «Όλοι εδώ. 50 χρόνια Δημοκρατία» που οργανώνει το MOMus για τον εορτασμό των 50 χρόνων από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Η έκθεση συγκεντρώνει έργα τεσσάρων από τους σημαντικότερους Έλληνες εικαστικούς της μεταπολεμικής περιόδου, του Βλάση Κανιάρη, του Δημήτρη Αληθεινού, της Βάσως Κατράκη και του Α. Τάσσου, έργα των οποίων παρουσιάστηκαν σε εκθέσεις κατά την περίοδο της χούντας ή αμέσως μετά, ως σύμβολα αντίστασης και εναντίωσης, ελπίδας και δημοκρατίας. Οι τέσσερις εικαστικοί δημιουργοί ήταν «παρόντες» με το έργο τους ως καλλιτεχνική έκφραση, ως «πολιτική» θέση και στάση, συνειδητά και αδιαμεσολάβητα, σε μια από τις πιο σκοτεινές περιόδους της ελληνικής ιστορίας. Επιπλέον, το έργο του εικαστικού Γιάννη Παππά, ο οποίος ζει και εργάζεται στο Βερολίνο, παρουσιάζεται αντιστικτικά στην έκθεση, ως μια νέα προσέγγιση απέναντι στη μνήμη και την ιστορία, ως «γέφυρα» ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν. Η ανώμαλη και έκρυθμη πολιτική κατάσταση που δημιουργείται στα μέσα της δεκαετίας του 1960 έχει ως τραγική κατάληξη τη δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967. Η μη συμμετοχή σε κάθε είδους πολιτιστικές εκδηλώσεις, είναι ο βασικός τρόπος που επιλέγει η πλειοψηφία των καλλιτεχνών σε μια «άτυπη» μεταξύ τους συμφωνία, ώστε να εκφράσει την εναντίωσή της στη χούντα, να αποκλείσει οποιαδήποτε νομιμοποίησή της. Ταυτόχρονα, μερικοί δραστηριοποιούνται σε αντιδικτατορικές οργανώσεις, κάποιοι φεύγουν στο εξωτερικό, άλλοι συλλαμβάνονται και εξορίζονται, άλλοι σιωπούν και απομονώνονται στα εργαστήριά τους, λίγοι όμως είναι οι πολιτικά αδιάφοροι στη ζοφερή πραγματικότητα που βιώνουν, σ’ έναν κόσμο που συνταράσσεται από τον πόλεμο του Βιετνάμ, τη δολοφονία του Τσε Γκεβάρα, την επαναστατική ορμή των παρισινών οδοφραγμάτων του Μάη του ‘68. Όταν η στάση της αποχής φαίνεται ότι οδηγεί σε αδιέξοδο και εξαντλεί την όποια δυναμική της, οι καλλιτέχνες ανασυντάσσονται, αναθεωρώντας την απόφασή τους.