Παραμελημένη και τις περισσότερες ώρες της ημέρας ερημωμένη, η περιοχή του Ελαιώνα δεν είναι από τις πιο πολυσύχναστες της Αθήνας. Ιστορικά όμως, έχει τρομερό ενδιαφέρον: τα βάθρα της αρχαίας γέφυρας του Κηφισού που ανακαλύφθηκαν όταν άρχισαν τα έργα για την κατασκευή του μετρό, η σχέση της με την κεραμική τέχνη, η χρήση της ως αγροτική γη, η γειτονιά Μαρκόνι. Δεν ήταν λοιπόν τυχαίο που ο Δημήτρης Τρίκας επέλεξε τον Ελαιώνα ως σημείο αναφοράς για τη νέα έκθεση που επιμελείται και εγκαινιάζεται στις 29/9. Σαράντα ένα καλλιτέχνες στήνουν τα έργα τους στους χώρους κοντά στο μετρό του Ελαιώνα και για λίγους μήνες δίνουν νέα πνοή στη γειτονιά. Στο πλαίσιο της έκθεσης, λοιπόν, πραγματοποιείται ένα δημόσιο πρόγραμμα με ξεναγήσεις περφόρμανς και συζητήσεις.
Το πρόγραμμα
10/11
5 μ.μ. | Ξενάγηση από την ομάδα εθελοντών.
Σημείο συνάντησης: η έξοδος του σταθμού μετρό Ελαιώνας.
Διάρκεια: 90΄
11/11
4 μ.μ. | Παρουσίαση: Ραδίκια Ανάποδα [Εγκώμιο στον Ελαιώνα]
Τα Ραδίκια Ανάποδα, διπλωματική εργασία που εκπονήθηκε στο διάστημα 2020-2022, αποτέλεσαν μια σχεδιαστική προσπάθεια προσέγγισης του θανάτου, του μεγάλου απωθημένου του σύγχρονου φαντασιακού, μέσα από την επανακατοίκηση της επίσης απωθημένης από το σώμα της πόλης, περιοχής του Ελαιώνα. Εργαλείο αυτής της σύνδεσης, η τροφή: ως βιολογική διαδικασία μετασχηματισμών και συγχωνεύσεων που συμβαίνουν στο χώμα, ως κοινωνική τελετουργία (γεύμα) αλλά και ως καλλιέργεια. Η τριβή με το έδαφος του Ελαιώνα και η συνεχής επιστροφή στα στενά του περάσματα και τις κρυμμένες αχανείς εκτάσεις, τα φαράγγια και τα ξέφωτα, γεμάτα από λόφους σκουπιδιών και σωρούς τετριμμένων όσο και θαυμαστών αντικειμένων, (μας) καλεί σε μια επιπλέον εμπλοκή. Επιβάλλεται με την γκροτέσκα υλικότητά του, πυροδοτώντας την επιθυμία της συσσώρευσης, της απόκτησης, της συλλογής, της αναδιάταξης των πιο αναπάντεχων ευρημάτων που κατοικούν στην κοιλιά του.
"Ραδίκια Ανάποδα. Τροφή, ταφή και αστικές τελετουργίες του θανάτου."
Κατερίνα Χιονίδη, Χρύσα Πετροχείλου, 2022
Επιβλέπων: Κωστής Πανηγύρης
Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Επιμέλεια υλικού: Αντιγόνη Ευτυχιάδη, Χρύσα Πετροχείλου, Κατερίνα Χιονίδη
5 μ.μ. | Ξενάγηση από τον επιμελητή του project "Ελαιώνας '23..."
Ο επιμελητής της έκθεσης, Δημήτρης Τρίκας, θα πραγματοποιήσει μια εκθεσιακή ξενάγηση, συνδέοντας το νήμα των καλλιτεχνικών δημιουργιών, των ιστοριών των έργων και των δεσμών τους με την Ανθρωπόκαινο και το Χθόνιο στοιχείο.
Σημείο συνάντησης: η έξοδος του σταθμού μετρό Ελαιώνας.
Διάρκεια: 90΄
12/11
4.45 μ.μ. | Στρογγυλό τραπέζι: Χθόνιο & Ιερό: Με τα μάτια του Σήμερα
Το Χθόνιο και το Ιερό, έννοιες που διατρέχουν τους αιώνες του ανθρώπινου πολιτισμού. Πώς προσλαμβάνονται στη σύγχρονη εποχή και πώς λειτουργούν στους σημερινούς μη τόπους της μεταβιομηχανικής εποχής; Παρεμβαίνουν και συζητούν ο Δημήτρης Πλάντζος, καθηγητής κλασικής Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ, ο Στέλιος Λεκάκης, καθηγητής διαχείρισης Πολιτισμού στο ΑΠΚΥ και Πολιτικής Οικονομίας στο ΕΑΠ, ο εικαστικός Δημήτρης Αληθεινός αναφέρεται στο πρότζεκτ ζωής των Κατακρύψεων που ξεκίνησε ανά τον κόσμο από τη δεκαετία του ΄80 και η συγγραφέας, κριτικόςκαι θεωρητικός θεάτρου, Πηνελόπη Χατζηδημητρίου που θα προσεγγίσει το ζήτημα της σχέσης Φύσης και Ανθρώπου στην αρχαία τραγωδία.
Τοποθεσία: Κέντρο Πολιτισμού "Ελληνικό Μολύβι"
7 μ.μ. | Performance: "Έφυγε η Ακρόπολη από το πιάτο μας" | Collectif MASI
Κατά τη διάρκεια προετοιμασίας του τραπεζιού - γεύματος με τους κατοίκους και τους καλλιτέχνες της έκθεσης, θα παρουσιαστεί η δράση των κατοίκων "Έφυγε η Ακρόπολη από το πιάτο μας" ως συλλογική διαμαρτυρία για τη θέα που έχασαν όταν ο μεγάλος σωρός από υλικά ασφάλτωσης τοποθετήθηκε μπροστά στη γειτονιά τους, στο κάποτε περιβόλι που οι παλαιότεροι από αυτούς θυμούνται ακόμη.
Ώρες λειτουργίας εκθεσιακών χώρων 2.30-8.30 μ.μ.
Περισσότερες πληροφορίες
Ελαιώνας ‘23 – Χθόνιο και Ανθρωπόκαινος
41 καλλιτέχνες εστιάζουν στο χθόνιο στοιχείο και την ανθρωπόκαινο εποχή μέσα από την σύγκρουση αλλά και την συνομιλία τους, με την περιοχή του Ελαιώνα να αποτελεί το πεδίο μελέτης και το σημείο τέλεσης και αναφοράς. Η έκθεση με τα έργα, τις ομιλίες και τις δράσεις του πρότζεκτ έχει ως στόχο να αναδείξει τις κρίσιμες και σύνθετες καταστάσεις που έχει προκαλέσει η διαχρονική συνομιλία αλλά και σύγκρουση φύσης και ανθρώπου, τα δίπολα που κυριαρχούν στην περιοχή σαν αποτέλεσμα του σκληρού ανθρώπινου αποτυπώματος, την σχέση του παρελθόντος με το παρόν και αντιστρόφως. Ο περίφημος Ελαιώνας επί Πεισίστρατου, στο πέρασμα του χρόνου και μέσα από τις ανθρώπινες επιλογές εξελίχθηκε στην γόνιμη αγροτική γη της Αθήνας μέχρι τη δεκαετία του εξήντα, που με τη σειρά της μετατράπηκε σε νεκρή γη από τα απόβλητα της άναρχης εκβιομηχάνισης.