Δευτέρα βράδυ στα σκαλάκια της Μαρασλή στο Κολωνάκι παρακολουθώ την εναρκτήρια εκδήλωση του προγράμματος προβολών στον δημόσιο χώρο "Registered Time”, με το οποίο κλείνει ο κύκλος της φετινής θεματικής του κέντρου τέχνης "cross section archive” με τίτλο "Ιστορία Σε Πραγματικό Χρόνο”. Παρακολουθώντας τη Δέσποινα, χτυπημένη τρομοκράτισσα να σέρνεται σκαλί σκαλί προσπαθώντας να φτάσει στο διαμέρισμα της στην Κυψέλη στην do-it-yourself ταινία του Βασίλη Νούλα "Το Θολάμι" (βασισμένη στο ομώνυμο διήγημα του Νίκου Κάσδαγλη του 1987) που έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 2019 στο μυαλό μου έρχεται ο ίδιος ο σκηνοθέτης και ο έτερος εικαστικός του δίδυμου VASKOS Κώστας Τζιμούλης καθώς έρπουν στην κουπαστή της στοάς Καΐρη στο πλαίσιο ενός άλλου εικαστικου πρότζεκτ (της συλλογικής εικαστικής περφόρμανς "I heard them singing in the mountains" σε επιμέλεια της Εύας Βασλαματζή) πριν μερικούς μήνες που μοιραζόταν στιγμές από το χθες και το σήμερα της στοάς και των ανθρώπων με αναφορά στον αστικό εξευγενισμό. Η σκηνή με το καρτοτηλέφωνο κοντά στην Πλατεία Κολωνακίου (που τότε είχε ακόμη δέντρα) πριν λίγο με είχε πάει στο σχετικό βίντεο της Πάολας Δερβενιώτη που είχα δει σε μια άλλη ανάλογη προβολή πριν λίγο καιρό, το "Nothing good lasts" σε επιμέλεια του Πάνο Φουρτουλάκη σε μια ταράτσα στην οδό Μάρνη.
Ταυτόχρονα με μια αίσθηση κοινότητας και την ευφορία της συνύπαρξης και συμμετοχής σε μια συλλογική στιγμή στον δημόσιο χώρο, ή έστω σε χώρους χωρίς τις συμβατικές συνθήκες θέασης, μια σειρά καλλιτεχνικά συμβάντα που έλαβαν χώρα τους τελευταίους μήνες μοιράζονται και μια αίσθηση μελαγχολίας για την πόλη που χάνεται. Ένα είδος πένθους ανάμεικτο με μια φλανέρ διάθεση με αύρα Αθηναϊκών ταινιών και διηγημάτων της δεκαετίας του ‘80-90. Σαν πλανόδιοι καραγκιοζοπαίχτες (για να δανειστώ μια έκφραση από την περιγραφή της performance "MES/A.W.R.A.” του εικαστικού Κωνσταντίνου Χατζηνικολάου, που προηγήθηκε της προβολής του Νούλα) εικαστικοί και επιμελητές ενεργοποιούν χώρους της πόλης που συνήθως προσπερνάμε βιαστικά, διεκδικούν κτίρια, στιγμές, στον αντίποδα μιας Αθήνας που μοιάζει να μας διώχνει με τις εκτοξευμένες τιμές των ενοικίων, το gentrification, την ακρατη τουριστικοποίηση και το φάντασμα της ανάπτυξης που έρχεται σε βάρος μας. Κάπου ανάμεσα στον επίσημο φεστιβαλικο πανικό της πόλης με κάθε γήπεδο, πλατεία, πρώην εργοστάσιο να φιλοξενεί και μια εκδήλωση, στην οποία δυνητικά θα θέλαμε να πάμε, αυτός ο περιφερομενος θίασος μοιάζει να αναζητά κάποιες στιγμές βραδύτητας, αυτοσχεδιασμου, diy δημιουργίας με την ελευθερία που έχεις όταν παίζεις μπροστά σε 10 βαρεμένους, όπως νομίζω ότι ακούσαμε στο Στερονοβικό "ραπάρισμα” του Χατζηνικολάου, ακόμη κι αν τελικά εμφανίζονται 4 και 5 φορές περισσότεροι.
Μιλώντας με τον νέο επιμελητή Πάνο Φουρτουλάκη μετά τις προβολές "Nothing good lasts", που είχαν ως θέμα το μεταβαλλόμενο αστικό, και όχι μόνο, τοπίο, ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για το υλικό της ομάδας KINO για την οποία του μίλησα και τις προβολές που οργάνωναν σε αντισυμβατικούς χώρους στις αρχές των ‘00s, ζήτησε να δει τα καταλογάκια τους, αναζητώντας μια γενεαλογία αντίστοιχων δράσεων που ελλείψη καταγραφής στην Αθήνα μοιάζουν να μην αφήνουν ίχνη. Όπως μου επεσήμανε η ποιήτρια-εικαστικός Φοίβη Γιαννίση μια αντίστοιχη με την σημερινή πύκνωση είχε παρατηρηθεί την εποχή πριν και μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες, με ομάδες όπως το Αστικό Κενό αρχικά και η Νομαδική Αρχιτεκτονική αργότερα, να ενεργοποιούν τον χαμένο δημόσιο χώρο μέσω συλλογικών δράσεων σε μια πόλη που δεν έμοιαζε τόσο ελεύθερη πια. "Η Αθήνα θ' ανατείλει ξανά!”, λοιπόν, και μέχρι τότε ραντεβού στην επόμενη εκδήλωση του "cross section archive” την Παρασκευή 30/7, όπου μέσα από δυο site-specific βιντεοπροβολές στην ταράτσα μιας οικογενειακής διπλοκατοικίας και σε ένα οικόπεδο που έχει μετατραπεί σε κήπο στην πλατεία Αττικής, το έργο "Συναισθηματική ιδιοκτησία” της Σοφίας Ντώνας (με ξενάγηση του αρχιτέκτονα Βασίλη Λαζάρη στην αυτοσχέδια κατοικία του από υλικά επανάχρησης) περιγράφει περιπτώσεις ακινήτων που παραμένουν ακίνητα στο χρόνο καθώς η πόλη μετασχηματίζεται συνεχώς. Αλλά και στις μόνιμες νυχτερινές προβολές (μέχρι 7/7) σε πέντε σημεία της πόλης, από την Πραξιτέλους ως τη γωνία των Οδών Βεραντζέρου και Πατησίων, απέναντι από το πάλαι ποτέ Μινιόν που ετοιμάζεται για τη νέα εποχή του.
"Η οικογενειακή πολυκατοικία αποτέλεσε ένα από τα μοντέλα ανοικοδόμησης στην Ελλάδα. Το κλασικό ντόμινο του Λε Κορμπιζιέ χωρίζεται σε μανάδες, θείες και θείους, αδερφές και αδερφούς. Κάθε όροφος και ένας συγγενής. Η συναισθηματική ιδιοκτησία είναι εκείνη που δεν θα πουληθεί ποτέ είτε επειδή εμπεριέχει το παρελθόν, είτε επειδή βρίσκεται ανάμεσα σε άλλες συναισθηματικές ιδιοκτησίες, εκεί που ο ‘ξένος’ δεν χωρά. Συνήθως το σπίτι παραμένει άδειο για τις λίγες μέρες των Χριστουγέννων ή του Πάσχα που θα επιστρέψουν τα παιδιά. Εκείνη που δεν θα πουληθεί ποτέ είτε επειδή εμπεριέχει το παρελθόν, είτε επειδή βρίσκεται ανάμεσα σε άλλες συναισθηματικές ιδιοκτησίες, εκεί που ο ‘ξένος’ δεν χωρά. Συνήθως το σπίτι παραμένει άδειο για τις λίγες μέρες των Χριστουγέννων ή του Πάσχα που θα επιστρέψουν τα παιδιά".
Διαβάστε Επίσης
