Το COMOTIRIO πιστεύει ακόμα στα παραμύθια

Η Νάιρα Στεργίου και η Εριφύλη Βενέρη, γνωστές και ως το συνεργατικό σχήμα COMOTIRIO, κλειδώνονται μέσα στη Βιοτεχνία Σημαιών "Σημαιοστολιστική" και επιχειρούν μια χαμελεοντική εξαφάνιση, στήνοντας ένα οπτικοακουστικό παραμύθι μέσα στον χώρο.

Το εικαστικό δίδυμο αντλεί τις θεματικές του από τη σκηνοθετημένη εμπειρία, τη μυθοπλασία, τον καλλωπισμό και την ομορφιά. Εκεί άλλωστε οφείλεται και το παιχνιδιάρικο όνομα COMOTIRIO, όπως οι δύο συνεργάτιδες μάς είχαν πει παλιότερα: "Μας αρέσει απενοχοποιημένα αυτός ο κόσμος του γκλίτερ, των κλάμερ, τη μυρωδιά της λακ. Μας θυμίζει το περιοδικό KATINA και γεννά συνειρμούς. Γιατί μας απελευθερώνει από τη σοβαροφάνεια. Και οπωσδήποτε με ΚΕΦΑΛΑΙΑ γιατί δηλώνει ευθαρσώς παρουσία".

Για το πρότζεκτ "Sēmaiostolistiké" οι καλλιτέχνιδες δημιούργησαν τρία λάβαρα σε συνεργασία με τη Σημαιοστολιστική, εικαστικές δημιουργίες που λειτουργούν ως σύμβολα του ανεπίσημου Τάγματος των Πεκτριών, δηλαδή τις αρχαίες πέκτριες που ξαίνουν το μαλλί με τη κοσμητική κομμωτική. Οι πέκτριες πρωταγωνιστούν επίσης στο βίντεο "Pektries/Mani Edition" (2022) και παρακολουθούμε δύο μυθικές μορφές που συμμετέχουν σε μια παράτυπη τελετουργία φορώντας κάπες σχεδιασμένες από τον Απόστολο Μητρόπουλο. Η έκθεση θα παρουσιαστεί το Σάββατο 1η Απριλίου (7-10 μ.μ.).

Μιλήσαμε με τη Νάιρα και την Εριφύλη για το πρωτότυπο πρότζεκτ τους και τα ζητήματα που εντάσσουν σε αυτό.

Τι να περιμένουμε στη Σημαιοστολιστική; Πώς επιλέξατε τον χώρο και με ποιον τρόπο συνδιαλέγεστε μαζί του; 
Πρόκειται για μια σουρεαλιστική συρραφή διαφορετικών παραμυθιακών καταστάσεων και προσώπων σε μια επιτόπια εγκατάσταση. Ο χώρος αποτελεί ένα σκηνοθετικό τρικ, που συνενώνει τις αφηγήσεις στην πανέμορφη εξωτική πλατεία Βάθης στο μαγικό κέντρο των Αθηνών. Βλέπετε, εμείς πιστεύουμε ακόμα στα παραμύθια.

Τι σχέση έχουν η Ραπουνζέλ και η Ωραία Ελένη με την παραγωγή σημαιών; 
Για αρχή, πρόκειται για δύο πανέμορφες γυναίκες που με ένα παράξενο παιχνίδι της μοίρας, συνδέονται άμεσα με την απειλή, τον αφανισμό και τον θάνατο. Συγκεκριμένα, η Ραπουνζελ συνδέεται με την απειλή του αποχωρισμού εκ κοιλίας μητρός: η έγκυος μητέρας λαχτάρισε τον απαγορευμένο καρπό της μάγισσας και τον έφαγε σε αντάλλαγμα με την αρπαγή της κόρης της από την μάγισσα), ενώ ο πρίγκιπας που την ερωτεύεται τυφλώνεται από τρομερά μάγια. Η Ωραία Ελένη… άθελα ή ηθελημένα, το μήλο της έριδος και η αιτία θανάτου και πόνου για Αχαιούς και Τρώες, συνδέεται εξίσου με την τύφλωση μέσω της παλινωδίας και τον τυφλό Στησίχορο. Βασίλισσες και οι δύο, με κάστρα και πολεμιστές, τα λάβαρα εκ του λατινικού  "labarum", σημαία αποτελούν ταυτοτικά σημεία-σημαίες που υποδηλώνει την τάξη, την γενιά, την φατρία κ.ο.κ.

Τι εικόνες και σύμβολα βλέπουμε πάνω στα λάβαρα και ποιες μορφές τέχνης συνδυάσατε για την υλοποίησή τους;
Η σημαία, το λάβαρο, το οικόσημο εάν θέλετε, απεικονίζει τα αντιπροσωπευτικά σημεία που συμβολίζουν – σημαίνουν κάτι για μια ομάδα ανθρώπων. Έτσι και εμείς, εμπνευστήκαμε από τον μύθο της ωραίας Ελένης και το γερμανικό παραμύθι της Ραπουνζέλ και φτιάξαμε τα λάβαρα που φανταζόμαστε να αντιπροσωπεύουν τις ηρωίδες μας, βάσει χαρακτηριστικών συμβόλων που διέπουν τις ιστορίες τους.

Δεν είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζετε το τάγμα τον πεκτριών στα έργα σας. Τι νέα στοιχεία και μορφές εντάσσονται στο Mani Edition; Ποιες θα είναι οι αφηγήσεις των επόμενων βίντεο με τις πέκτριες;
Οι πέκτριες, κάνοντας ηχητικό λογοπαίγνιο με τις παίκτριες, κάθε φορά παίζουν και ανακατεύουν σύμβολα, σημεία κ.τ.λ. διαφορετικών πεδίων δράσεων. Η επόμενη εκδοχή (δεν αποκαλύπτουμε περισσότερα για το μέλλον), αντίστοιχα και πάλι καταργεί τα χωροχρονικά σύνορα. Οι πέκτριες λειτουργούν δηλαδή ως μυθολογικές φιγούρες που δεν δεσμεύονται από τα φθαρτά ανθρώπινα όρια. Πέκω σημαίνει χτενίζω, ξαίνω, πόκος είναι τα μαλλιά και το μαλλί προβάτου, η πέκτρια είναι η γυναίκα που ξαίνει μαλλί. Πρόκειται για ένα δικό μας παιχνίδι που απορρέει από την ονομασία τους εικαστικού μας ντούο COMOTIRIO. Στο επεισόδιο της Μάνης, ουσιαστικά η Ωραία Ελένη υποδέχεται στη γενέτειρά της την Ραπουνζέλ και ανταλλάσσουν μυστικά ομορφιάς και δοκιμάζουν περίτεχνα χτενίσματα.

Πιστεύετε ότι η τουριστική βιομηχανία και η άνοδος της καπιταλιστικής αγοράς έχουν περιορίσει ως ένα βαθμό τις τάσεις της μόδας και τη δυνατότητα εξέλιξής της; Ποιοι άλλοι παράγοντες ενδεχομένως παίζουν ρόλο σε αυτό;
Δεν είναι ότι έχουν περιορίσει όσο ότι έχουν τυποποιήσει. Κυριαρχεί συνήθως μια βαρετή ομοιομορφία και επανάληψη χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχει πρωτοτυπία ή φρέσκιες ιδέες. Μια μπαναλιτέ προϊόντων, συνήθως made in China, τα οποία τα συναντάς πλέον παντού.

Το πρότζεκτ αφορά τη μόδα, μια πρακτική που τις περισσότερες φορές χαρακτηρίζεται από δημιουργικότητα, και την τυποποιημένη παραγωγή σημαιών. Ποια είναι τα κοινά σημεία αυτών των αντιθετικών στοιχείων; Δουλέψατε με κάποιους σχεδιαστές μόδας; 
Δε θα λέγαμε ότι αφορά την μόδα όσο το ότι εμπεριέχει και την μόδα. Δεν πιστεύουμε στην μονομέρεια των τεχνών. Τέχνη είναι η ζωγραφική, το θέατρο, η ποίηση, η μαγειρική κλπ. Τέχνη, είναι κάθε σόου του Galiano. Μιλάμε και για την τέχνη του ζην και του ευ ζην. Άρα, ναι, τέχνη είναι και η δημιουργία φαντασιακών σημαιών. Είναι η δεύτερη συνεργασία μας με τον Απόστολο Μητρόπουλο, ο οποίος σχεδίασε τις custom-made κάπες για το γύρισμα του βίντεο και πραγματικά τον ευχαριστούμε για την όρεξη, το μπρίο και το ταλέντο του!

Με ποιον τρόπο συνεργαστήκατε με τον Κωστή Σταφυλάκη; 
Με τον Κωστή είναι η τρίτη μας συνεργασία, σε διαφορετικό όμως πλαίσιο. Πρώτη φορά θελήσαμε να γράψει κάποιος άλλος το κείμενο και να κάνει κάποιος άλλος την επιμέλεια για εμάς. Εάν θέλετε, στο πλαίσιο του παιχνιδιού των πεκτριών που αναφερθήκαμε παραπάνω, θέλαμε να δοκιμαστούμε σε μια διαφορετική κατάσταση. Το απολαύσαμε και τον ευχαριστούμε πολύ. 

Πώς διακρίνει κανείς τα όρια ανάμεσα στο trash και το κιτς; 
Τόσο το trash όσο και το κιτς έχουν μια ηθελημένη και ταυτόχρονα επιτηδευμένη χρήση με πρόθεση που εμπεριέχει σχόλιο και κλείσιμο ματιού. Επίσης, διαθέτουν μια πλευρά ασυνείδητη που ελκύεται από μια αισθητική που σχετίζεται με το ευτελές και τη low-culture. Στην πρακτική μας ενυπάρχουν και οι δύο αυτές πλευρές. Ως σχόλιο που σχετίζεται με το ίδιο μας το όνομα COMOTIRIO και εκφράζεται εικονογραφικά με άφθονο γκλίτερ, ροζ, τσιμπιδάκια, ρόλεϊ", στρας και παγιέτα. Είναι σαν άγραφος νόμος του COMOTIRIO: ό,τι λάμπει είναι χρυσός και το θέλουμε.