Γιώργος Φακανάς: "Η jazz και το μπάσο ταιριάζουν απόλυτα στον χαρακτήρα μου"

Λίγες μέρες πριν συναντήσει Μαντώ μαζί με το jazz fusion σχήμα του, YFG, στον "Παρνασσό" o Γιώργος Φακανάς μιλάει στο "α" για το BlackBox Jazz Music Festival και τη συναυλία "Movie Songs", που περιλαμβάνει μερικά από τα ωραιότερα τραγούδια του παγκόσμιου σινεμά σε ενορχήστρωσεις του ίδιου (Σάββατο 19 Οκτωρίου). Ο κορυφαίος μπασίστας μοιράζεται μαζί μας τις αναμνήσεις του από την εποχή των Iskra, τις χαρές που παίρνει από τη διδασκαλία και το "Αθηνά Live" αλλά και όσα σχεδιάζει για το άμεσο μέλλον σε συναυλιακό και δισκογραφικό επίπεδο. 

Τι σας κέρδισε στην τζαζ γενικά αλλά και στο μπάσο συγκεκριμένα; 

Η jazz και το μπάσο ταιριάζουν απόλυτα στον χαρακτήρα μου. Με την μεν jazz ταυτίζομαι με την ελευθερία και τον οργανωμένο αυτοσχεδιασμό της, ενώ το μπάσο στις ορχήστρες υπογραμμίζει τη μουσική πράξη, οργανώνει, ελέγχει και δίνει σιγουριά στους υπόλοιπους μουσικούς. Κάπως έτσι είναι και τα δικά μου χαρακτηριστικά και οι επιδιώξεις.

Τι θυμάστε από τα πρώτα σας βήματα στη σκηνή αλλά και από την εποχή των θρυλικών πια Iskra;
Τα πρώτα μου βήματα έγιναν στην περίοδο της εφηβείας μου. Οπότε ήταν φυσικό να ήμουν γεμάτος από συναισθήματα χαράς, ενθουσιασμού και αξιοσύνης. Η απασχόληση μου με τη μουσική μου προσέδιδε ισορροπία και συνέβαλε σε ανώδυνη εφηβεία. Η περίοδος αυτή κράτησε μέχρι τη πρώτη μου ηχογράφηση στην ιστορική "Λιλιπούπολη" με τον Μάνο Χατζιδάκι. Οι Iskra ήρθαν αργότερα. Το γκρουπ αυτό καθόρισε σε μεγάλο βαθμό τα πράγματα στη jazz μουσική στην Ελλάδα για τρεις λόγους: Ήταν το πρώτο γκρουπ που έφερε τον ήχο της jazz fusion στη χώρα μας και ακολουθήθηκε από τεράστιο κοινό. Δεύτερον, όλα τα μέλη του δρουν μέχρι σήμερα με ξεχωριστές ουσιαστικές πορείες (Φαραζής, Τουλιάτος, Lynch, Μπαρμπέρης και Φακανάς). Τρίτον, είχαμε συμμετοχή στην Ελληνική τραγουδοποιία προσθέτοντας στοιχεία που σήμερα συνεχίζουν να αναπτύσσονται (ορχηστρικά solos μέσα στη φόρμα του τραγουδιού κλπ).

Ήταν πιο εύκολο να ξεκινά ένας νέος μουσικός τότε απ’ ό,τι σήμερα; Τι πιστεύετε;
Το αντίθετο. Τότε επικρατούσε απόλυτο σκοτάδι. Η ενασχόληση με μουσικά είδη όπως η jazz φάνταζε μια σχεδόν αδύνατη επιλογή. Δεν υπήρχε οργανωμένη εκπαίδευση, πρόσβαση σε δισκογραφία ή βιβλιογραφία και, φυσικά, διαδίκτυο ή άλλη δυνατότητα πληροφόρησης. Όλα αυτά σήμερα υπάρχουν και εξελίσσονται προς το καλύτερο καθημερινά. Οπότε αν ένας νέος μουσικός επιθυμεί να ασχοληθεί με την jazz και τα παρακλάδια της μπορεί να βρει πληθώρα πληροφοριών και να φοιτήσει σε ωδεία που προσφέρουν σύγχρονη μουσική εκπαίδευση όπως το "Ωδείο Τέχνης Φακανά" που έχω την τιμή να διευθύνω.

Τι χαρές παίρνετε από τη διδασκαλία;
Οι μαθητές μου με διδάσκουν καθημερινά. Η διδασκαλία ενός ζωντανού και συνεχώς διαφοροποιούμενου σύγχρονου μουσικού στυλ, δημιουργεί μια αμφιμονοσήμαντη σχέση μεταξύ διδάσκοντος και διδασκόμενου. Οι ερωτήσεις των μαθητών με κρατούν σε συνεχή εγρήγορση και μου επιβάλουν ατέρμονη έρευνα. Προφανώς έτσι ενημερώνομαι συνεχώς για τις εξελίξεις και αυτό με βοηθά στο να είμαι παρών στο σύγχρονο μουσικό γίγνεσθαι. Πέραν από αυτά το "Ωδείο Τέχνης Φακανά" λειτουργεί πολυεπίπεδα και οι δραστηριότητές του με εξελίσσουν ως μουσικό αφού έρχομαι σε επαφή με τις διάφορες φάσεις της εκπαίδευσης. Έτσι βρίσκομαι σε μια συνεχή αύξηση των γνώσεων και των δυνατοτήτων μου. Υπάρχει πάντα και η κοινωνική προσφορά που κάνει ένας εκπαιδευτικός οργανισμός όταν προσφέρει με σοβαρότητα και συνέπεια γνώση και πολιτισμό.

Με ποιους στόχους ξεκινήσατε το "Αθηνά Live" το 1999 και ποιο πιστεύετε ότι είναι το αποτύπωμα του πολυχώρου στην πολιτιστική ζωή της Αθήνας;
Το "Αθηνά Live” είναι η αίθουσα συναυλιών του "Ωδείου Τέχνης Φακανά" Ο στόχος μας ήταν ένας: Να συναντηθούμε με τα όνειρα τα δικά μας και του κοινού, φέρνοντας το σε επαφή με τους μεγαλύτερους μουσικούς του κόσμου και συμβάλλοντας έτσι σε ένα νέο Μουσικό Πολιτισμό.  Ποιος θα μπορούσε να το πιστέψει μερικά χρόνια πριν ότι οι μεγαλύτεροι μουσικοί του κόσμου  θα έπαιζαν δίπλα μας,  θα έκαναν σεμινάρια,  θα δίδασκαν και θα ηχογραφούσαν μαζί μας. 22 ολόκληρα χρόνια ,300 και πλέον μουσικοί της αξίας των Mike Stern,  Dennis Chambers, Anthony Jackson, Victor Wooten, Joe Zawinul, Pat Martino, Dave Weckl, Steve Gadd, Bireli Lagrene, John Scoffield, Scott Henderson και πολλοί άλλοι, ξεδίπλωσαν απλόχερα το ταλέντο τους και πρόσφεραν τη μουσική τους σε χιλιάδες Έλληνες, πραγματικά μουσικόφιλους.  Όλα αυτά συνέβησαν με άρτια οργάνωση, φιλοξενία και ήχο, σε μια εκπληκτική μουσική σκηνή που δημιουργήθηκε γι’ αυτό το λόγο μέσα σε ένα Ωδείο! Ναι, σ’ ένα Ωδείο όπου αναβαπτίστηκε η έννοια του όρου, ξέφυγε από τη συντηρητική άποψη της τυπικής και κλασικής μετάδοσης της μουσικής, απέκτησε νεύρο, ορμή και ουσία, συναντήθηκε με τη διεθνή μουσική γλώσσα και συμπορεύθηκε, επιτέλους, με ότι συμβαίνει στον πλανήτη στο υψηλότερο δυνατόν επίπεδο. Όλες οι γενιές, από 15 έως 85 χρονών, συναντήθηκαν και συνεχίζουν να συναντιούνται στο ΑΘΗΝΑ΄ Live  αποδεικνύοντας ότι κάτω από τις τηλεοπτικές στρώσεις πλήξης, υποκουλτούρας και μοναξιάς, υπάρχουν πάντα σκεπτόμενοι ζωντανοί οργανισμοί που αναζητούν τη δροσιά της αληθινής Μουσικής, της αληθινής Τέχνης. Και είναι πολλοί αυτοί… και πολλαπλασιάζονται ευτυχώς καθημερινά. Ένα ολόκληρο κτίριο 2.500 τετραγωνικών πάλλεται από τον ενθουσιασμό εκείνων που βρίσκονται μία ανάσα μακριά από τους μουσικούς μύθους, που έγιναν, ανθρώπινοι μπροστά τους.

Θα μας πείτε δυο λόγια για τη σύμπραξή σας με τη Μαντώ και την παράσταση "Movie Songs" που παρουσιάσατε με μεγάλη επιτυχία πέρσι και που θα παρουσιάσετε στο BlackBox Festival στον "Παρνασσό";
Πρόκειται για μία μουσική συναυλία όπου θα ακουστούν τα σπουδαιότερα τραγούδια του παγκόσμιου σινεμά και όχι μόνο. Η κεντρική ιδέα αυτών των παραστάσεων είναι ένα ταξίδι στις μουσικές και κυρίως στα τραγούδια που έχουν σφραγίσει ανεξίτηλα τον παγκόσμιο κινηματογράφο. Οι γνωστές και αδιαμφισβήτητα υψηλού επιπέδου φωνητικές ερμηνείες της Μαντώς,  συμπορεύονται με το Jazz-Fusion σχήμα YFG  (Yiorgos Fakanas Group).Οι γνωστές μελωδίες θα εναρμονίζονται με τις νέες jazz ενορχηστρώσεις μου, ενώ οδηγός θα είναι οι ερμηνείες της Μαντώς, σε έναν διαφορετικό τραγουδιστικό ρόλο που την αναδεικνύει. Ταυτόχρονα εκτός από τις ενορχηστρώσεις σημαντικό ρόλο θα παίξουν και οι αυτοσχεδιασμοί του γκρουπ από τους μουσικούς: Sam Marlieri, Σάμυ Αμίρης, Δημήτρης Παπαδόπουλος, Γιώργος Μανιάτης, Λεωνίδας Σαραντόπουλος, Γ.Φακανάς.

Πιστεύετε ότι λείπουν τέτοιες πρωτοβουλίες, όπως το BlackBox;
Κάθε διοργάνωση που προσφέρει δημιουργικές μουσικές αποτελεί μια ακόμη όαση σε ένα περιβάλλον που κατακλύζεται από μια συνεχώς αυξανόμενη υποκουλτούρα που παρουσιάζεται ως mainstream κατάσταση. Αξίζουν λοιπόν συγχαρητήρια στους εκάστοτε δημιουργούς τέτοιων φεστιβάλ. Δυναμώνει έτσι η ελπίδα για ένα διαφορετικό πολιτιστικό τοπίο που, όσο και αν το αντιπαλεύει η κάθε μορφή εξουσίας, το έχουμε απόλυτη ανάγκη.

Πώς βλέπετε τα τζαζ πράγματα στην Ελλάδα; 

Η jazz είναι μια παγκόσμια μουσική γλώσσα. Υπάρχει και αναπτύσσεται παντού σε ένα ποσοστό και με παρόμοια προβλήματα αλλά και επιτυχίες.  Στο ίδιο ποσοστό συμβαίνει και στη χώρα μας. Ειδικά τώρα που ο αριθμός ικανών μουσικών έχει αυξηθεί. Για να γίνουν μεγαλύτερα βήματα προς τα εμπρός θα πρέπει να εδραιωθεί η συμμετοχή των μουσικών μας στα πράγματα με επαγγελματική προσέγγιση και με ανοικτή και μεγάλη σκέψη, αποφεύγοντας όποια λούμπεν λογική. Από την άλλη πλευρά θα πρέπει και το κράτος να αντιληφθεί τη σπουδαιότητα ενός τέτοιου πολιτιστικού προιόντος και να συμβάλει ποικιλοτρόπως. Πρόκειται για μια πολύ μεγάλη κουβέντα. 

Ποια είναι τα επόμενα πλάνα για το YFG; 
Στις 16 Νοεμβρίου το YFG-Yiorgos Fakanas Group θα πραγματοποιήσει συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στα πλαίσια της Jazz εβδομάδας που οργανώνεται εκεί. Προετοιμάζουμε ένα Jazz-Fusion Journey με ένα δυναμικό σεξτέτο: Miso Iossifov, Τάκης Πατερέλης, Dimitar Lyoliev, Σάμυ Αμίρης, Γ.Φακανάς, Μένιος Πασιαλής. Έπονται και άλλες συναυλίες με κοντινότερες αυτές του YFG με guest τον εκπληκτικό πιανίστα Jorge Vera στο ‘Αθηνά Live” στις 29 και 30 Νοεμβρίου. Δισκογραφικά- και ενώ συνεχίζουν τη διεθνή τους πορεία τα cd The Nest-Live in Athens και Topaz- θα κυκλοφορήσει πριν τα Χριστούγεννα το νέο cd-lp SECRETS που είναι μια συνεργασία μου με τον θρυλικό drummer Lenny White σε νέες συνθέσεις μου. Ταυτόχρονα είμαι στο στούντιο όπου ετοιμάζουμε μια έκπληξη για Big Band που θα ανακοινωθεί σύντομα!

Δείτε όλες τις συναυλίες της εβδομάδας στον οδηγό μουσικής του "α".