Τον Μάιο του 1991, λίγο πριν ριχτούν στην παγκόσμια περιοδεία που θα υποστήριζε τα καινούρια άλμπουμ Use Your Illusion I και II, οι Guns N' Roses έδωσαν μερικές συναυλίες-έκπληξη σε διάφορες πόλεις των Η.Π.Α. Ακολουθώντας μια φιλοσοφία που πρώτοι είχαν διδάξει οι Rolling Stones και ο Bob Dylan, ανακοίνωναν τις εμφανίσεις ξαφνικά, το μεσημέρι της ίδιας μέρας, βλέποντας χιλιάδες εισιτήρια να εξαντλούνται μέσα σε μία-μιάμιση ώρα. Κι όλα αυτά δίχως κανείς να ξέρει τι περιείχαν τα δύο Use Your Illusion (θα κυκλοφορούσαν τον Σεπτέμβρη), στη βάση απλά του διεθνούς μπαμ που έκανε το ντεμπούτο Appetite For Destruction (1987) και τραγούδια σαν τα "Sweet Child Ο' Mine", "Paradise City" και "Welcome To The Jungle".
Αυτή τη μπάντα υποδέχθηκε λοιπόν και η Αθήνα τον Μάιο του 1993, στο Ολυμπιακό Στάδιο. Ως τότε, βέβαια, η γιγάντια περιοδεία όδευε πια προς το φινάλε της –καταγράφηκε ως μία από τις μακρύτερες των rock 'n' roll χρονικών– οπότε το κοινό ήξερε πολύ καλά τι υπήρχε στα δύο Use Your Illusion. Άλλωστε τραγούδια σαν τα "You Could Be Mine" (που είχε κι ένα περίφημο βιντεοκλίπ με τον Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ, συνδεδεμένο με την ταινία "Ο Εξολοθρευτής 2"), "Don't Cry", "November Rain" και η διασκευή στο "Knockin' On Heaven's Door" του Dylan έκαναν τη δική τους θραύση, ισοφαρίζοντας σε απήχηση εκείνα του Appetite For Destruction.
Ο πρώτος ερχομός των Guns N' Roses στην Ελλάδα ενδεχομένως να έμενε στην ιστορία και μόνο που συνέβη, καθώς ήταν εποχές που στη χώρα μας δεν έβλεπες εύκολα ονόματα του βεληνεκούς τους. Παρ' όλα αυτά, δεν πήγε καλά: άσχετα με το πόσα άτομα μπήκαν τελικά στο στάδιο όταν σημειώθηκε μαζικό ντου, τα επίσημα εισιτήρια μετρήθηκαν γύρω στα 16.000. Τα δε ευτράπελα μόνο λίγα δεν τα λες, αφού, μετά το support set του Brian May των Queen (ο οποίος ήρθε με τον μέγα Cozy Powell στα ντραμς), ο κόσμος υπέμεινε μια αδικαιολόγητη, εκνευριστική καθυστέρηση 2 ωρών σε συνθήκες ορθοστασίας και στριμώγματος, που μεταφραζόταν και σε αναγκαστική επιστροφή με διπλή ταρίφα ταξί: όσοι το έζησαν, το θυμούνται ακόμα. Ίσως και περισσότερο από τα επί σκηνής δρώμενα, μάλιστα, που έδωσαν πάντως την ευκαιρία να δούμε από κοντά –και σε μεγάλη φόρμα– τους Axl Rose, Slash, Duff McKagan, Matt Sorum, Dizzy Reed & Izzy Stradlin.
Τριάντα χρόνια μετά, οι Καλιφορνέζοι ετοιμάζονται για μια νέα επίσκεψη στο Ολυμπιακό Στάδιο (Σάββατο 22/7), σε συνθήκες κάπως ίδιες, μα και αρκετά διαφορετικές από τις τότε. Πάλι, ας πούμε, υπάρχει γκρίνια για τις τιμές των εισιτηρίων, παρότι είμαστε πιο υποψιασμένο κοινό, άρα καταλαβαίνουμε καλύτερα ότι πρόκειται για ακριβή συναυλία· κάτι που δεν σχετίζεται με το πόσο στριμωγμένη μπορεί να παραμένει η εγχώρια καθημερινότητα. Πάλι, επίσης, καταφτάνουν ως μεγάλο όνομα, αν και πλέον φέρουν την ταυτότητα των rock βετεράνων: έχοντας να καταθέσουν νέο δίσκο εδώ και 15 χρόνια, δεν εκπροσωπούν κάποιο καυτό "εδώ και τώρα" του ηχητικού γίγνεσθαι, μα τις δάφνες μιας εποχής περασμένης, αλλά όχι ξεχασμένης. Και είναι κυρίως γι' αυτό που η βραδιά δεν κινδυνεύει με εμπορική αποτυχία.
Σε αντίθεση δηλαδή με το σνομπάρισμα του ενδιάμεσου ερχομού τους από μερίδα του κοινού –στο Rockwave Festival του 2006, πλέον χωρίς Slash & Duff McKagan– τώρα βιώνουμε ένα παρατεταμένο κύμα νοσταλγίας για τους καιρούς που δημιούργησαν rock θρύλους, αφήνοντας έντονο αποτύπωμα στη συλλογική μνήμη. Με τρόπο που οι νεότεροι αστέρες αδυνατούν μέχρι στιγμής να πετύχουν, ίσως λόγω (και) του κατακερματισμού των εμπειριών ή της δυσκολίας στην εστίαση που έχει φέρει το ίντερνετ (και στις ζωές μας, μα και στο πώς καταναλώνουμε τη μουσική). Κάπως έτσι, με τον Slash και τον Duff να μετέχουν ξανά στη σύνθεση και με το γκρουπ να βρίσκεται σε "We're F'N' Back!" διαθέσεις (έτσι λέγεται η νυν περιοδεία), αναμένεται μαζική προσέλευση στο Ολυμπιακό Στάδιο. Άσχετα με την ανησυχία πολλών για τη φωνητική κατάσταση του Axl Rose, θέμα που συζητήθηκε έντονα στα πηγαδάκια των θερινών φεστιβάλ.
Στην ένταση αυτής της νοσταλγίας, όμως, ποντάρει και το φετινό box set με τα 7 CD + 1 blu-ray, το οποίο ήρθε να συμπληρώσει το ανάλογο κουτί του 2018 για το Appetite For Destruction, προσφέροντας μια λίγο-πολύ οριστική ματιά πάνω στα δύο Use Your Illusion. Άρα και σε μια ολόκληρη εποχή, που ζούσε τότε το απόγειό της, αλλά δεν θα αργούσε να σβήσει: οι Nirvana είχαν ήδη κυκλοφορήσει το "Smells Like Teen Spirit" (Σεπτέμβριος 1991) και η επερχόμενη grunge επέλαση στο rock mainstream θα έφερνε δραματικές μετατοπίσεις, τίκτοντας έναν alternative κόσμο.
Στις συναυλίες, βέβαια, ο Axl Rose κορόιδευε, αναρωτώμενος ειρωνικά "τι είναι alternative, τέλος πάντων;", ως απάντηση απέναντι στη γραμμή που τράβηξε δημόσια έναντι των Guns N' Roses ο Kurt Cobain τον Δεκέμβριο του 1992, μιλώντας στο "The Advocate". Η οποία δεν ήταν μόνο αισθητική, περί καλής και κακής μουσικής, μα και ιδεολογική, θίγοντας λ.χ. και θέματα ρατσισμού, ομοφοβίας και σεξισμού. Ως τον Νοέμβριο του 1993, πάντως, όταν βγήκε το αναπάντεχα ξεθυμασμένο "The Spaghetti Incident?", θα καταλάβαιναν και οι ίδιοι ότι οι καιροί είχαν αλλάξει άρδην, βλέποντας τις πωλήσεις τους να κατρακυλούν.
Σε κάθε περίπτωση, ως συμπληρωματικό στο κουτί για το Appetite For Destruction, το νέο box set για τα Use Your Illusion επιτρέπει να βάλουμε τις σπουδαιότερες ημέρες των Guns N' Roses σε ένα σωστό πλαίσιο, πέρα από γούστα, εμπορικές στρατηγικές ή αμφιλεγόμενες συμπεριφορές, με τις οποίες κανείς στο κάτω-κάτω δεν είναι αναγκασμένος να συμφωνεί, επειδή απολαμβάνει τα τραγούδια τους. Έστω κι αν δεν προσφέρει και τόσα πολλά, αν συγκριθεί με αντίστοιχες εκδόσεις για άλλους καλλιτέχνες. Χαρακτηριστικά, λ.χ., απουσιάζει εντελώς κάποιο εκτενές κείμενο τοποθέτησης πάνω στη μπάντα, στην εποχή και στα πεπραγμένα της: τα πάντα αφήνονται στη (δημοσιευμένη και αδημοσίευτη) μουσική της, η οποία συνοδεύεται με μπόλικες (εντυπωσιακές) φωτογραφίες, με υλικό από τα αρχεία της Geffen και με διάφορα memorabilia για τους αφοσιωμένους.
Κύριο σημείο ενδιαφέροντος, ασφαλώς, είναι η συναυλία των Guns N' Roses στο Ritz της Νέας Υόρκης. Μέρος των προαναφερόμενων ζωντανών εμφανίσεων-έκπληξη που έκαναν τον Μάιο του 1991, είναι εδώ και χρόνια διάσημη ανάμεσα στους οπαδούς, οι οποίοι την έχουν αναζητήσει με διάφορους ανεπίσημους τρόπους ήδη από τότε. Στο box set, λοιπόν, προσφέρεται σε υψηλής ευκρίνειας blu-ray εικόνα (προσοχή, αυτό σημαίνει ότι δεν παίζει σε απλά DVD μηχανήματα), όσο και σε ήχο, καλύπτοντας δύο από τα εφτά CD της super deluxe έκδοσης. Πρόκειται για ανεκτίμητο απόκτημα: για μια φορτσαριστή μικρογραφία των καλύτερών τους ημερών, γεμάτη ηλεκτρισμό και φοβερή χημεία με το κοινό, που τεκμηριώνει γλαφυρά γιατί έγιναν τόσο μεγάλο όνομα.
Από το μπάσιμο με το "Pretty Tied Up", ως το απίστευτο, διονυσιασμένο φινάλε του "Welcome To The Jungle" η μπάντα πετάει, όντας απολαυστική ακόμα και στο drum solo του Matt Sorum. Πόσο μάλλον όταν έρχεται η στιγμή για δυναμίτες σαν τα "Live And Let Die", "Paradise City" και "You Could Be Mine" ή για τραγούδια σαν το "Civil War", που αρχίζει και τελειώνει βουτηγμένο στο "Voodoo Child (Slight Return)" του Jimi Hendrix, με τον Slash να δίνει ρέστα στη blues rock κιθάρα. Ιδιαίτερη σημασία, όμως, έχει και η στιγμή που λένε το (ορίτζιναλ) "Don't Cry", έχοντας δίπλα τους τον Shannon Hoon των Blind Melon (ο οποίος μετείχε και στην ηχογράφηση), που μένει μαζί τους στη σκηνή και για το "You Ain’t The First": είναι συγκινητικό να τον βλέπεις με σάρκα και οστά, με δεδομένο ότι θα πέθαινε λίγα χρόνια αργότερα (1995), μόλις στα 28 του.
Ακόμα σημαντικότερο και από την ίδια την performance, πάντως, είναι ότι στο Ritz ζωντανεύει ενώπιόν μας, σε πλήρη μεγαλοπρέπεια, εκείνη η νεαρή, ανδρική, μακρυμάλλικη και (συνήθως) ημίγυμνη αλητεία που ξεχύθηκε στο mainstream της ρηγκανικής Αμερικής με όχημα τους Mötley Crüe και τους επιγόνους τους. Οι Guns N' Roses, βέβαια, υπήρξαν καλύτερη μπάντα σε σύγκριση με την παρέα του Vince Neil, δίχως να υστερούν, συνάμα, σε τσογλάνικη αυθάδεια, ζυμωμένη σε σπίτια διαλυμένων οικογενειών στη λιγότερο φανταχτερή και πιο μικροαστική πλευρά του Λος Άντζελες. Κάποτε, βέβαια, διακεκριμένος Έλληνας μουσικοκριτικός και γκουρού της ποπ κουλτούρας έγραψε ότι όλα τούτα ήταν επιτηδευμένα. Ένα λάθος ηχηρό, προϊόν ιδεοληψιών (και δικών του και της εποχής), μα και άγνοιας για τα κοινωνικά θεμέλια του αμερικάνικου hard rock της δεκαετίας του 1980.
Πέρα από το Ritz, τώρα, ένα εξτρά μπόνους που προσφέρει το box set είναι ότι περιέχει ολόκληρη τη συναυλία στο "Thomas & Mack Center" του Λας Βέγκας (Ιανουάριος 1992), η οποία καλύπτει τρία CD της έκδοσης –δυστυχώς δεν προσφέρεται σε DVD. Εδώ η περιοδεία για τα Use Your Illusion έχει μπει για τα καλά σε ράγες και η αλήθεια είναι ότι, έχοντας ήδη δει το Ritz, δεν θα βρεις ιδιαίτερες εκπλήξεις. Όμως πρόκειται για γερό live, με άφθονα καλά στιγμιότυπα, τα οποία λειτουργούν μια χαρά και δίχως συνοδευτική εικόνα, αφού η μπάντα τα σπάει και σε κομμάτια που δεν φαντάζεσαι, όπως λ.χ. στο "Double Talkin' Jive". Επιπλέον, υπάρχουν και δύο τρελά σερί ατόφιας hard rock ενέργειας, ένα με (κολασμένο) "You Could Be Mine", "So Fine" και "November Rain" κι ένα ακόμα γύρω από το "Knockin' On Heaven's Door", που ανακατεύεται με το "Hotel California" των Eagles και το "Only Women Bleed" του Alice Cooper.
Φυσικά, πέρα από το αδημοσίευτο υλικό, βασικός κορμός του box set παραμένουν τα δύο αυθεντικά άλμπουμ από το 1991. Τα οποία δίνονται με επιτυχές remastering, θυμίζοντας γιατί ήταν εκείνα που τσιμέντωσαν τον θρύλο των Guns N' Roses, ολοκληρώνοντας αισθητικά όσα ξεκίνησε το Appetite For Destruction. Μπαίνεις ίσως στον (μόνιμο;) πειρασμό να θεωρήσεις το ΙΙ ως πιο βαθύ και ξεχωριστό από το Ι –ίσως λόγω εκπληκτικών τραγουδιών έξω από τη νόρμα της μπάντας σαν το "Estranged" ή το "Civil War" (που υπήρχε, βέβαια, ήδη από το 1990, ως συμμετοχή στη συλλογή Nobody's Child: Romanian Angel Appeal). Όμως το I βρίσκει τελικά τους δικούς του τρόπους να ισοφαρίζει τις εντυπώσεις, π.χ. με τον πιο φάτσα φόρα ηλεκτρισμό ανύποπτων επιλογών τύπου "Double Talkin' Jive", "Dust N' Bones" και "The Garden", όπου μετέχει κι ένας άριστα περιπαικτικός Alice Cooper.
Ακόμα και με την παραδοχή ότι σε συνολικά 152 λεπτά μουσικής υπήρχαν και αρκετά κομμάτια που κρίνονται ως δεύτερα –μερικά με κατάφωρο τρόπο ("Perfect Crime"), άλλα με πιο ...χαριτωμένη προσέγγιση, λ.χ. το "Get In The Ring"– είναι σε τέτοιες στιγμές όπου ανακαλείς τα λεγόμενα του Joe Perry των Aerosmith. Ο οποίος, μιλώντας στο "Rolling Stone" (2004), υπέδειξε τους Guns N' Roses ως χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς μπόρεσε και προχώρησε δημιουργικά το hard rock ύστερα από τους θριάμβους των Led Zeppelin και άλλων συγκροτημάτων της δεκαετίας του 1970.
Αυτή η δράση κι αυτή η κληρονομιά είναι λοιπόν που θα οδηγήσει τόσο κόσμο στο Ολυμπιακό Στάδιο φέτος το καλοκαίρι, 30 χρόνια μετά τα όσα έγιναν εκεί. Κι ας έχουν τελειώσει δισκογραφικά οι Καλιφορνέζοι (το "Hard Skool" του 2022 και μια νέα ηχογράφηση του "November Rain" ειδικά για το box set είναι ως μη γενόμενα) κι ας τσούζουν οι τιμές των εισιτηρίων κι ας υπάρχουν αμφιβολίες για το πώς τραγουδάει ο Axl Rose εν έτει 2023.
Διαβάστε Επίσης
