Η εγχώρια κινηματογραφική επικαιρότητα έχει πάρει "φωτιά" τις τελευταίες ημέρες, όσο οι επαγγελματίες του χώρου βρίσκονται, επίσης, στις επάλξεις, για ένα ζήτημα το οποίο υπό διαφορετικές συνθήκες θα έπρεπε να είναι μια απλή, διεκπεραιωτική διαδικασία. Ο λόγος, φυσικά, για την επιλογή της ταινίας που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα 97α βραβεία Όσκαρ, διαδικασία η οποία αυτήν την στιγμή βρίσκεται στον αέρα.
Με πολύ απλά λόγια, θυμίζουμε πως παραδοσιακά, η συγκεκριμένη επιλογή γίνεται από μια επταμελή επιτροπή που συγκροτεί το Υπουργείου Πολιτισμού, η οποία λαμβάνει υπόψη τις εκάστοτε υποβληθείσες παραγωγές και συναποφασίζει ποια θα προταθεί στην Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου, ούτως ώστε να διεκδικήσει μια θέση στις υποψηφιότητες της καλύτερης διεθνούς ταινίας. Φέτος, ωστόσο, η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου κατήγγειλε πως ενώ τέσσερα μέλη της ενημερώθηκαν πως έχουν επιλεγεί να συμμετάσχουν στη γνωμοδοτική επιτροπή, ορίζοντας μάλιστα πρόεδρο και λαμβάνοντας συνδέσμους παρακολούθησης των ταινιών, αιφνιδιαστικά έλαβαν ένα επιπλέον e-mail το οποίο ανακοίνωνε πως "εκ παραδρομής" τους στάλθηκε η παραπάνω πρόσκληση. Παράλληλα, στη Διαύγεια αναρτήθηκε μια νέα επιτροπή με εν μέρει ίδια σύσταση με την προηγούμενη, η οποία μεταξύ άλλων περιελάμβανε τη σκηνοθέτρια Ασημίνα Προέδρου και τον ηθοποιό Βασίλη Χαραλαμπόπουλο. Μόλις έγιναν γνωστές οι εξελίξεις οι δυο τους παραιτήθηκαν, την ώρα που αποσύρθηκαν από τη διαδικασία 21 ταινίες. Σε αυτό το σημείο, να αναφέρουμε πως είχε διαρρεύσει ότι ο συνολικός αριθμός τους ήταν 23, ωστόσο οι πληροφορίες αναφέρουν πως ανέρχονται τελικά σε 26. Οι μόνες γνωστές που παραμένουν στην κούρσα προς το παρόν είναι η "Φόνισσα" (Εύα Νάθενα) και ο "Καπετάν Μιχάλης" (Κώστας Χαραλάμπους).
Αυτή, βέβαια, είναι μία από τις πολλές ασάφειες τις οποίες κλήθηκαν να διευκρινήσουν ο Υφυπουργός Ιάσων Φωτήλας και η Γενική Γραμματέας Σύγχρονου Πολιτισμού Ελένη Δουνδουλάκη, τη στιγμή που το όλο θέμα πλέον παίρνει διεθνείς διαστάσεις. Είχε προηγηθεί η επιστολή του κ. Φωτήλα, στην οποία αναφέρει μεταξύ άλλων: "Το ΥΠΠΟ παραμένει θεματοφύλακας της διαδικασίας προκειμένου να διασφαλίζεται όχι μόνον η αντικειμενικότητα αλλά και το κύρος της επιτροπής. Πριν από την 13η Αυγούστου δεν είχε πραγματοποιηθεί ο ορισμός επιτροπής, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από το Νόμο. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τη ΔΙΑΥΓΕΙΑ, με μία απλή σας αναζήτηση. Επιπλέον, διευκρινίζεται ότι η επιλογή των μελών της επιτροπής για την αξιολόγηση των υποψηφιοτήτων για τα βραβεία OSCAR Διεθνούς Ταινίας Μεγάλου Μήκους συγκροτήθηκε από πρόσωπα υψηλού κύρους σχετιζόμενα με τον θεσμό και έχοντας επιδείξει σημαντικά δείγματα γραφής στον ίδιο το θεσμό. Έτσι διασφαλίζεται η ακεραιότητα της διαδικασίας και της επιλογής της πλέον κατάλληλης ταινίας να εκπροσωπήσει την χώρα μας. Σημειώνεται ότι για το θέμα της ‘εκ παραδρομής’ της δήθεν απόφασης, έχουν ήδη κινηθεί οι διαδικασίες από τα αρμόδια πειθαρχικά όργανα του ΥΠΠΟ".
Στη συνέντευξη τύπου, λοιπόν, το λόγο πήρε κατά βάση ο κ. Φωτήλας ο οποίος, ομολογουμένως, είχε όλη την καλή διάθεση να δώσει εξηγήσεις… μέχρι ενός σημείου. Ξεκίνησε περιγράφοντας το χρονικό των τελευταίων ημερών. Σύμφωνα με όσα είπε, αφετηρία της διαδικασίας είναι η εισήγηση της Διεύθυνσης Παραστατικών Τεχνών και Κινηματογράφου, η οποία προτείνει στον αρμόδιο υπουργό, ήτοι τον κ. Φωτήλα, ποια θα είναι τα μέλη της γνωμοδοτικής επιτροπής. Εκείνος, όμως, παίρνει την οριστική απόφαση για την επικύρωση αυτών των συμμετοχών. Αλλά προτού καν φτάσουν στο γραφείο του υπουργού και της Διεύθυνσης τα προβλεπόμενα, ο κ. Φωτήλας έλαβε γνώση τυχαία, όπως είπε χαρακτηριστικά, πως την Κυριακή 11 Αυγούστου υπάλληλος της Διεύθυνσης έστειλε e-mail σε μια σειρά καλλιτεχνών ανακοινώνοντάς τους πως αποτελούν οριστικά μέλη της επιτροπής, δήλωνε ποιος θα είναι πρόεδρος και μοίρασε συνδέσμους για τις ταινίες, σημειώνοντας βέβαια πως "απομένει η τυπική υπογραφή του αρμόδιου Υπουργού". Όπως τόνισε ο κ. Φωτήλας: "Για κάποιο λόγο που δεν μπορώ να γνωρίζω, ο συγκεκριμένος υπάλληλος αποφάσισε να αγνοήσει και να παρακάμψει όλη την ιεραρχική διαδικασία, όπως ακριβώς ο νόμος την ορίζει". Συνέχισε λέγοντας πως αυτό έγινε εν αγνοία του ίδιου και της κ. Δουνδουλάκη, η οποία με τη σειρά της μας ενημέρωσε ότι έχει προκηρυχθεί πειθαρχική δίωξη για το περιστατικό. Το αξιοπρόσεκτο δε, είναι πως ο "επίμαχος" υπάλληλος αφού έστειλε τα e-mail βγήκε σε άδεια(!) και ταυτόχρονα, οι υπεύθυνοι του Υπουργείου έπρεπε έως τις 15/8 να έχουν ανακοινώσει στην Αμερικανική Ακαδημία ποιοι συγκροτούν την επιτροπή.
Διαβάστε Επίσης
Απέναντι, λοιπόν, στη διαπίστωση της εν λόγω παρατυπίας και στον κίνδυνο να χαθεί η οσκαρική προθεσμία, το Υπουργείο αποφάσισε να συνταχθεί μια επίσημη, αυτήν τη φορά, επιτροπή με άλλα μέλη. Η κ. Προέδρου παρέμεινε, καθώς πάντα παίρνει μέρος ο δημιουργός της ταινίας που κέρδισε το βραβείο Ίρις καλύτερης ταινίας την προηγούμενη χρονιά, με την προσθήκη των Έβαν Σπηλιωτόπουλου (σεναριογράφος), Δημήτρη Δανίκα (κριτικός κινηματογράφου), Χριστίνα Λαζαρίδη (σεναριογράφος), Παναγιώτη Ράππα (σκηνοθέτης-animator), Σπύρο Ταραβήρα (σκηνοθέτης) και Βασίλη Χαραλαμπόπουλο (ηθοποιός). Σύμφωνα με τον κ. Φωτήλα, τα πρόσωπα αυτά επιλέχθηκαν με βάση μια υπουργική λίστα στην οποία περιλαμβάνονται καλλιτέχνες εγνωσμένου κύρους. Λίστα η οποία δεν μάθαμε με ποια κριτήρια καταρτίζεται και κατά πόσο ανανεώνεται ή ελέγχεται για την εγκυρότητά της.
Έπειτα, ο κ. Φωτήλας σχολίασε ότι ο υπάλληλος, αφού ζήτησε συγγνώμη, "ενήργησε από υπερβάλλοντα ζήλο" έτσι ώστε "να τρέξουν πιο γρήγορα οι διαδικασίες και να κερδίσουμε χρόνο". Σε ερώτησή του προς τον υπάλληλο αναφορικά με το γιατί δεν ενημέρωσε εγκαίρως και γενικώς γιατί πήρε τέτοιες πρωτοβουλίες, η απάντηση ήταν πως "πίστευε ότι εγώ δε θα έχω αντίρρηση". Εδώ προκύπτουν οι εξής προβληματισμοί. Αφενός, μέχρι εκείνη τη φάση όλα όσα είχαν συμβεί παρέμεναν μακριά από το φως της δημοσιότητας, άρα δεν θα ήταν απίθανο να μπορούσαν να διευθετηθούν εσωτερικά. Ως προς αυτό ο κ. Φωτήλας επέμενε ότι έπρεπε να αναλάβει δράση, γιατί δεν γινόταν "να σφυρίζω αδιάφορα, θα είχα χάσει την αξιοπρέπειά μου", εξαιτίας του πόσο παράτυπη ήταν η διαδικασία. Αφετέρου, ακούγεται αδύναμο το επιχείρημα πως ένας δημόσιος υπάλληλος "ενήργησε από υπερβάλλοντα ζήλο" σε ένα φορέα όπου υπάρχει συγκεκριμένο πρωτόκολλο για το καθετί, όπως και σε οτιδήποτε δημόσιο εδώ που τα λέμε. Αντίστοιχα, για να έχει την προσδοκία πως δε θα υπάρξει αντίρρηση, φαίνεται πως υιοθετήθηκε μια πρακτική οικεία και όχι απλώς "για να κερδίσουμε χρόνο". Ο κ. Φωτήλας δεν παρέλειψε να αναγνωρίσει πως η κατάσταση αυτή δεν τιμά κανένα, όπως επίσης να εξάρει σε κάθε τόνο τις ικανότητες και το κύρος των καλλιτεχνών που αναμείχθηκαν με την αρχική "ανεπίσημη" επιτροπή.
Διαβάστε Επίσης
Εν πάση περιπτώσει, αν μη τι άλλο το άθροισμα όλων αυτών περιγράφει μια εικόνα προχειρότητας σε κάθε επίπεδο. Από τους αρχικούς χειρισμούς μέχρι τις επίσημες εξηγήσεις του Υπουργείου. Στο εξής, άραγε, τι μέλλει γενέσθαι; Η επιτροπή έχει εν πολλοίς κηλιδωθεί, υπολείπονται τουλάχιστον δύο μέλη, οι ταινίες είναι πενιχρές σε σχέση με τον πρωταρχικό αριθμό υποψηφιοτήτων, ο οποίος θα αλλάξει μόνο εάν κάποιες αποφασίσουν να επιστρέψουν σε μια διαδικασία που παραμένει στον αέρα, αλλά οφείλει να έχει ολοκληρωθεί στις 14/9. Ο κ. Φωτήλας επέδειξε καλή θέληση λέγοντας πως είναι ανοιχτός σε μια συζήτηση με την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου ώστε να βρεθεί μια λύση, παρόλο που η ΕΑΚ καταγγέλει ότι προσπαθεί επί μήνες να κλείσει ένα ραντεβού μαζί του. Μελλοντικά, πάντως, δε θα ήταν παράλογο η ελληνική πρόταση στα Όσκαρ να προκύπτει μέσω ψηφοφορίας από τα εξακόσια και πλέον μέλη της Ακαδημίας. Εξάλλου, σχεδόν πάντα το βραβείο Ίρις καλύτερης ταινίας και η επιλογή του Υπουργείου συμπίπτουν, ενώ ο νόμος Ν.3905/2010 που εφαρμόζεται σε αυτήν την περίπτωση χρήζει επικαιροποίησης. Όχι τίποτα άλλο, για να μη συνεχίσει το ελληνικό σινεμά να αντιμετωπίζεται υποτιμητικά και να δρα μονίμως υπό αφιλόξενες συνθήκες.
