Το ντοκιμαντέρ "Βάρδια" του Γρηγόρη Ρέντη κάνει πρεμιέρα στο CineDoc και έρχεται για τρεις προβολές στον κινηματογράφο Δαναό στις 18, 20 και 21 Ιανουαρίου. Και οι τρεις προβολές θα πραγματοποιηθούν παρουσία του σκηνοθέτη, με τον οποίο θα ακολουθήσει συζήτηση μετά το τέλος της ταινίας.
Η "Βάρδια" έκανε διεθνή πρεμιέρα την περασμένη άνοιξη στο Διεθνές Διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Visions du Réel και στη συνέχεια ταξίδεψε και σε άλλα διεθνή φεστιβάλ, όπως τα True/False, Raindance, Brooklyn International Film Festival, Transylvania International Film Festival, DocPoint Helsinki, Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντερ Λεμεσσού, Βergamo Film Meetings, ενώ απέσπασε το Βραβείο Καλύτερης Φωτογραφίας στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Μόσχας και τον Αργυρό Αλέξανδρο στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης 2023.
Παράλληλα με τις προβολές του Δαναού, ο σκηνοθέτης θα παρουσιάσει στο φουαγιέ του κινηματογράφου μία φωτογραφική έκθεση με τίτλο "Hurry Up and Wait", με υλικό από τα γυρίσματα της ταινίας. Επιπλέον προβολές του ντοκιμαντέρ θα πραγματοποιηθούν σε Ρέθυμνο (13/1) και Θεσσαλονίκη (17/1).
Την ημέρα της πρεμιέρας στην Αθήνα (Πέμπτη 18 Ιανουαρίου), η "Βάρδια" θα προβληθεί μαζί με το ντοκιμαντέρ μικρού μήκους "Salted Lake" του Αλέξανδρου Σολτς, παρουσία του σκηνοθέτη.
"Βάρδια"
Για περισσότερο από μία δεκαετία, τα πλοία που διασχίζουν την επικίνδυνη ζώνη ανοιχτά της Σομαλίας προσλαμβάνουν μισθοφόρους για προστασία από τους πειρατές. Σήμερα οι επιθέσεις έχουν μειωθεί, αλλά οι μισθοφόροι αντιμετωπίζουν ένα νέο πρόβλημα: την έλλειψη δράσης. Στην πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, ο Γρηγόρης Ρέντης ισορροπεί περίτεχνα μεταξύ του ντοκιμαντέρ και της μυθοπλασίας. Η ταινία ακολουθεί τρεις ένοπλους φρουρούς, που, ο καθένας σε διαφορετικά στάδια της καριέρας του, προστατεύουν πλοία που διαπερνούν τα στενά στα ανοιχτά της Σομαλίας, από πειρατικές επιθέσεις.
Η "Βάρδια" ξεδιπλώνεται σε τρία κεφάλαια. Τρεις διαφορετικές ιστορίες, με τρεις ήρωες που ενσαρκώνουν τον ίδιο χαρακτήρα: έναν φρουρό που περνά τη ζωή του σε βάρδιες, προσδοκώντας τη στιγμή που θα έρθει σε επαφή με τον εχθρό.
"Salted Lake"
Με φόντο τον δεύτερο κατά σειρά βραχώδη κολπίσκο στα Λιμανάκια της Βουλιαγμένης στην Αττική, το μικρού μήκους ντοκιμαντέρ "Salted Lake" προσπαθεί να εξερευνήσει τα όρια της προσωπικής ελευθερίας, που προκύπτουν από τη σύνδεση μεταξύ γυμνισμού και σεξουαλικής διάθεσης. Ξεκινώντας από το πάρκινγκ που βρίσκεται πάνω στον δρόμο, η κάμερα οδηγεί τον θεατή κάτω στους κολπίσκους και τον ελεύθερο κόσμο της παραλίας. Για ποιον λόγο να προτιμήσει κάποιος μια παραλία γυμνιστών; Είναι ο γυμνισμός και η σεξουαλική διάθεση δύο έννοιες άρρηκτα συνδεδεμένες στο μυαλό των θαμώνων της; Πόσο προφανής ή μη είναι ο διαχωρισμός των δύο εννοιών και ποια είναι τα όρια που θα μπορούσαν να τεθούν;
Το ντοκιμαντέρ έκανε πρεμιέρα στο 45 ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας ως μέρος του Εθνικού Σπουδαστικού Διαγωνιστικού προγράμματος και θα προηγηθεί της κύριας προβολής, την Πέμπτη 18 Ιανουαρίου στον Δαναό.
Το σώμα και οι συμβολισμοί του στα δύο ντοκιμαντέρ
Με αφετηρία τη θάλασσα, οι δύο ταινίες μοιράζονται κοινές θεματικές, όπως είναι η ασφάλεια και η ελευθερία, θέτοντας στο επίκεντρο το σώμα, την έκθεσή του, αλλά και την αντίληψη που έχουμε γι’ αυτό.
Η έκθεση του σώματος
Στη "Βάρδια" η εξερεύνηση της αρρενωπότητας στον στρατιωτικό κόσμο υποδηλώνει έναν προβληματισμό σχετικά με το πόσο τοξικό μπορεί να γίνει ένα εργασιακό περιβάλλον, όπου κυριαρχεί ο ανταγωνισμός και η επιθετικότητα. Ενώ στο "Salted Lake" μιλάμε για ελευθερία και απελευθέρωση του σώματος, στη "Βάρδια", το (αντρικό) σώμα μοιάζει εγκλωβισμένο μέσα σε μια στολή και έναν ρόλο που το συνδέει άρρηκτα με έννοιες όπως η εξουσία και δύναμη. Η στρατιωτική πειθαρχεία επιβάλλει στο αντρικό σώμα να βρίσκεται συνεχώς σε εγρήγορση και να μην επιδεικνύει κανενός είδους αδυναμία ή ευαλωτότητα.
Ελευθερία
Από τη μια, μιλάμε για την ελευθερία ως προσωπική έκφραση που προέρχεται από το γυμνό σώμα και την απελευθέρωσή του. Η αρχική ευαλωτότητα που προκαλείται από την έκθεση μετατρέπεται γρήγορα σε απελευθέρωση, καθώς όλοι όσοι επιλέγουν να "εκτεθούν" είναι πλέον ίσοι απέναντι στη συνθήκη. Από την άλλη, μιλάμε για την ελευθερία ως απόδραση από τη ρουτίνα και την αδράνεια που αισθάνονται οι μισθοφόροι όταν βρίσκονται εκτός υπηρεσίας. Ακόμα και η οικογενειακή θαλπωρή, την οποία στερούνται και επιζητούν όπου επιστρέφουν, δεν αρκεί για να αισθανθούν πλήρεις. Γι’ αυτό και ανυπομονούν να βρεθούν ξανά στο πεδίο της δράσης και να πλημμυρίσουν από αδρεναλίνη.
Ασφάλεια
Η έννοια της ασφάλειας είναι διάχυτη και στις δύο ταινίες, είτε μιλάμε για το ίδιο το επάγγελμα των μισθοφόρων, όπου οι άνθρωποι αυτοί διασφαλίζουν την ομαλή πορεία του πλοίου θέτοντας έτσι την ασφάλεια των ίδιων σε δεύτερη μοίρα, είτε για την ασφάλεια της οικογενειακής θαλπωρής που τόσο έχουν στερηθεί, είτε για την ασφάλεια που αισθάνονται οι άνθρωποι σε μία παραλία γυμνιστών να εκθέσουν το σώμα τους, ως έκφραση προσωπικής ελευθερίας. Ακόμα και η τοξική αρρενοπώτητα που αναφέρθηκε παραπάνω, μπορεί να θεωρηθεί απόρροια μιας αναζήτησης για ασφάλεια και αίσθηση του "ανήκειν" σε κάποια κοινωνική ομάδα.
Στα δύο ντοκιμαντέρ διερευνάται βόμως και η κατάργηση αυτής της αίσθησης ασφάλειας. Ο ανταγωνισμός και το αυστηρό στρατιωτικό πλαίσιο στη "Βάρδια", αλλά και οι μαρτυρίες στο "Salted Lake" τόσο από άνδρες, όσο και γυναίκες, σχετικά με τα όρια της προσωπικής ελευθερίας, τη σεξουαλικοποίηση του (γυναικείου κυρίως) σώματος και την υπέρμετρη προσωπική έκφραση ορισμένων ανθρώπων, αναδεικνύουν συμπεριφορές που εκλαμβάνονται ως "επιθετικές" και άρα καταργούν την όποια ασφαλή συνθήκη.