Το πληθωρικό και επικών διαστάσεων "Οπενχάιμερ" του Κρίστοφερ Νόλαν μπορεί να αφορά το δημιουργό της ατομικής βόμβας, ωστόσο ξεφεύγει από τα όρια μιας συμβατικής βιογραφίας θίγοντας μια σειρά από μείζονα όσο και πολύπλοκα ιστορικά γεγονότα. Για όσους, λοιπόν, θέλουν να εντρυφήσουν περισσότερο σε μερικά από αυτά, συντάξαμε την παρακάτω λίστα με μια σειρά επιλογών που αποδεικνύνουν την πολυπλοκότητα της συζήτησης γύρω από τα πυρηνικά όπλα, πολιτικά, ιστορικά όσο και πολιτισμικά.
"Atomic Days" (Τζόσουα Φρανκ, Haymarket Books)
Αν αναρωτηθήκατε ποτέ και πού παράχθηκε το ουράνιο που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή των βομβών που έπεσαν σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι, την απάντηση δίνει το αποκαλυπτικό βιβλίο του δημοσιογράφου Τζόσουα Φρανκ, ο οποίος μας συστήνει στο Χάνφορντ. Πρόκειται για τη μικρή κοινότητα που κατασκευάστηκε τη δεκαετία του ’40 στην κομητεία Μπέντον της Ουάσιγκτον με αποκλειστικό σκοπό την παραγωγή του καυσίμου για τα πειράματα του Σχεδίου Μανχάταν. Εδώ και δεκαετίες η τοποθεσία έχει περάσει σε αχρηστία, ωστόσο εκεί παραμένουν δεκάδες εκατομμύρια τόνοι ραδιενεργών απορριμάτων που εγκυμονούν θανάσιμο κίνδυνο. Το βιβλίο ωστόσο περιγράφει ακόμη με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες τις φρικαλέες δοκιμές ουρανίου που έγιναν σε ανθρώπους, σχεδόν αποκλειστικά από καταπιεσμένες ομάδες, κάτι που δεν είναι απίθανο να γνώριζε ο ίδιος ο Οπενχάιμερ. Επί τη ευκαιρία, μπορείτε να ακούσετε εδώ τη συνέντευξη που έδωσε ο συγγραφέας στο ελληνικό podcast "The Archipelago".
"Threads" (Μικ Τζάκσον, 1984)
Σπουδαία στιγμή του αγγλικού σινεμά της δεκαετίας του ’80, παρότι τηλεοπτική παραγωγή, το δυστοπικό sci-fi "Threads" εξακολουθεί έως σήμερα να αποτελεί μια αποστομωτική απεικόνιση του πώς θα έμοιαζε ένας πυρηνικός πόλεμος. Και αυτό στρέφοντας την κάμερα όχι σε κάποια μεγάλη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, αλλά στην έμπλεη εργατικών οικογενειών πόλη του Σέφιλντ, εκεί όπου οι συνέπειες του πυρηνικού ολέθρου γίνονται αμέσως απίστευτα οδυνηρές.
"Five Myths About Nuclear Weapons" (Γουόρντ Γουίλσον, Mariner Books)
Ο διακεκριμένος ιστορικός Γουόρντ Γουίλσον στο βιβλίο του επιχειρεί μια δύσκολη ερευνητική διαδρομή. Από τη μία να εμβαθύνει και να κατανοήσει όσο περισσότερο γίνεται στις κυρίαρχες αφηγήσεις γύρω από το φόβο και τους κινδύνους των πυρηνικών όπλων, αλλά και να προσφέρει εναλλακτικές αναγνώσεις της Ιστορίας βασισμένος σε γεγονότα. Μία από τις περιπτώσεις που οι δύο κατευθεύνσεις σμίγουν, αφορά το επιχείρημα πως ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος έληξε χάρη στη ρίψη των ατομικών βομβών. Ο Γουίλσον αντιτείνει πως μπορεί μεν να υπήρξαν καθοριστικές, αλλά δεν ήταν εκείνες που οδήγησαν στη συνθηκολόγηση των Ιαπώνων. Αντίθετα, η σοβιετική εισβολή (με στρατό 1.5 εκατομμυρίων) στη Μαντζουρία ήταν που έφτασε στο τέλμα τις αυτοκρατορικές δυνάμεις. Κι αν δυσκολευτείτε να βρείτε το βιβλίο, εδώ ο Γουίλσον τα εξηγεί όλα σε 12'.
"Game Over" (Nuclear Assault, 1986)
Μια από τις καλύτερες thrash metal μπάντες όλων των εποχών –παρότι μέχρι σήμερα κατάτι υποτιμημένη– οι Νεοϋορκέζοι Nuclear Assault συστήθηκαν στο κοινό με το ντεμπούτο τους "Game Over" παίζοντας ανελέητο crossover thrash. Εκτός από τις συνθέσεις, εκείνο που τους έκανε αμέσως να ξεχωρίσουν στη σκηνή ήταν τόσο η θεματολογία των κομματιών τους όσο και η εικονογραφία που τα συνόδευε. Χάρη στην καθοριστική συνδρομή του θρυλικού σχεδιαστή Εντ Ρέπκα, η μπάντα απέδωσε με νέους όρους την απειλή του πυρηνικού ολέθρου, θεματολογία που έλειπε έως τότε από το metal. Ακούστε το δίσκο εδώ:
Περισσότερες πληροφορίες
Οπενχάιμερ
Η υπαρξιακή και πολιτική οδύσσεια του φυσικού Τζ. Ρόμπερτ Οπενχάιμερ στην προσπάθειά του να φτιάξει την ατομική βόμβα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου.