Στην 45η χρονιά του, το Διεθνές Φεστιβάλ Μικρού Μήκους Δράμας (5-11/9) βρίσκει τον εαυτό του να έχει μπει για τα καλά σε μια νέα φάση. Για αυτό δεν ευθύνεται μόνο ο φρέσκος ακόμα καλλιτεχνικός διευθυντής Γιάννης Σακαρίδης, ο οποίος διανύει την τρίτη χρονιά του στο πόστο, αλλά πρωτίστως πως οι ανανεωτικές κινήσεις του τελευταίου παίρνουν φέτος για τα καλά σάρκα και οστά. Πιο χαρακτηριστικό το ότι οι μέρες της διοργάνωσης έχουν ελαττωθεί, όπως επίσης εκείνες που "τρέχει" το εθνικό διαγωνιστικό τμήμα – η αιχμή του δόρατος του φεστιβάλ – ως φυσική απόρροια της μείωσης του συνολικού αριθμού συμμετεχόντων (30).
Πιο σφιχτοδεμένο και άρα πιο ανταγωνιστικό, το εθνικό διαγωνιστικό ολοκλήρωσε χθες (7/9) την προβολή σχεδόν των μισών μικρού μήκους που διεκδικούν βραβεία, επιτρέποντας έτσι ένα πρώτο σχόλιο και μερικά αρχικά συμπεράσματα. Όπως κάθε χρόνο στο τμήμα, μεταξύ των συμμετεχόντων προκύπτουν ορισμένες κοινές θεματικές και αισθητικές προτάσεις. Κάπως δικαιολογημένα, αρκετές από αυτές φέτος περιστρέφονται γύρω από τον κορωνοϊό είτε τοποθετώντας τον ιό στο επίκεντρο των αφηγήσεών τους είτε ενσωματώνοντάς τον στο εσωτερικό τους. Τι έχουν, λοιπόν, να μας πουν πάνω σε μια καθολική, εν πολλοίς σοκαριστική εμπειρία, όπως ήταν η πανδημία;
Η σύντομη απάντηση είναι τίποτα αξιομνημόνευτο, παρά την ποικιλία υφών και αισθητικής που παρουσιάζουν οι συγκεκριμένες μικρού μήκους. Πιστή στο ρεαλιστικό σινεμά της, η Τώνια Μισιαλή ("Παύση") μας συστήνει στο "Δάφνη" μια γυναίκα που διψά για συντροφιά και για ένα άγγιγμα. Το ανέραστο περιστασιακό σεξ στο οποίο επιδίδεται απλώς εντείνει την έλλειψη, μέχρις ότου βρει θαλπωρή από μια αναπάντεχη πηγή. Άξια πρωταγωνίστρια η Νιόβη Χαραλάμπους, "σηκώνει" στους ώμους της, όμως, μια ταινία που επιλέγει τις επιφανειακές αναγνώσεις και το εκβιαστικό φινάλε, αδικώντας την ταλαντούχα δημιουργό της. Αντίστοιχη είναι και η περίπτωση του "Χυμός Πορτοκάλι" που υπογράφει ο Δημήτρης Ζάχος. Ο σκηνοθέτης που παρέδωσε μια από τις καλύτερες ελληνικές μικρού μήκους των τελευταίων ετών με το "Βούτα" (2020), χωρίς να αποκλίνει από τον κοινωνικών ανησυχιών κινηματογράφο που γνωρίζει καλά, εδώ εμφανίζεται απροσδόκητα εκτός φόρμας, παρόλο που βασίζεται σε ένα σενάριο του αγαπημένου Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου. Γύρω από ένα νεαρό που μοχθεί για να βγάλει τα προς το ζειν, στήνεται ένα ανθρώπινο και ειλικρινές δράμα που "σκοντάφτει" όταν επιχειρεί να σμίξει με τις πιο υπερβατικές διαστάσεις του. Πρόκειται κυρίως στο κομμάτι που ο ήρωας συναναστρέφεται τον α λα Νόρμα Ντέσμοντ από τη "Λεωφόρο της Δύσης" χαρακτήρα που ενσαρκώνει η Βαγγελιώ Ανδρεαδάκη, ο οποίος μοιάζει βγαλμένος… από άλλη ταινία.
Διαβάστε Επίσης
Στο ίδιο μήκος κύματος με το Ζάχο, ο επίσης πολλάκις βραβευμένος στη Δράμα Δημήτρης Νάκος αρθρώνει διαχρονικά ερωτήματα και προβληματισμούς στο "11.20 π.μ.". Εμπιστεύεται σωστά ένα εξαίσιο καστ ηθοποιών (Ορνέλα Καπετάνι, Γιάννης Τσορτέκης, Μαρία Καλλιμάνη), σκαρφίζεται ένα στιβαρό στόρι αλληλοκατηγοριών και δυσπιστίας που αποκαλύπτει τον ακόμα καλά ριζωμένο ρατσισμό των Ελλήνων νοικοκυραίων, δίχως όμως κάποια αληθινά ξεχωριστή ιδέα και αποπνέοντας, ατυχώς, στον επίλογο έναν αέρα καταγγελτικού διδακτισμού. Από την άλλη, ο Χάρης Ραφτογιάννης ("Πρώτος Έρωτας") μετατρέπει την πανδημία σε… καλλιτεχνική ευκαιρία στην (υπέρμετρα) φιλόδοξη "Τελευταία Πνοή". Στιλιστικά κάτι ανάμεσα σε cyberpunk και νουάρ με "νικολαϊδικές" νότες, το φιλμ παρασύρεται από την ορμή του σε δήθεν τολμηρές απεικονίσεις (ένα παθιασμένο φιλί με μάσκες) και μια συνολική αφηγηματική επιτήδευση που κορυφώνεται στο αναμενόμενο φινάλε. Στα πλεονεκτήματα, πάντως, το κινηματογραφικό ταίριασμα της Βαγγελιώς Ανδρεαδάκη, η οποία πρωταγωνιστεί και εδώ, με το frontman των σπουδαίων Last Drive, Αλέξη Καλοφωλιά.
Υπήρξαν, ωστόσο, λίγες μικρού μήκους οι οποίες ήδη ξεχώρισαν στη Δράμα. Όπως για παράδειγμα το γεμάτο ζεστασιά "5 μ.μ. Παραλία" του Βαλεντίν Στέισκαλ. Ο φρέσκος από την επιτυχία των "Μαγνητικών Πεδίων" Αντώνης Τσιοτσιόπουλος δίνει μαζί με τον Κίμωνα Κουρή το πιο όμορφο υποκριτικό ντουέτο του φεστιβάλ ως τώρα, με τους ηθοποιούς να ενσαρκώνουν δύο άντρες με ένα κοινό παθιασμένο μυστικό. Η σκηνοθεσία του Στέικαλ κερδίζει το στοίχημα καδράροντας μερικά υπέροχα πλάνα, συγκινώντας χαμηλότονα και μπολιάζοντας με όσο γλυκύτητα χρειάζεται τις σκηνές του ώστε να ανεβάσουν τους σφυγμούς. Θα τα πετύχαινε ακόμα καλύτερα, βέβαια, εάν ελάττωνε τους υπαινιγμούς που αφορούν το παρελθόν που μοιράζονται οι ήρωες, καθώς έτσι προκύπτουν απορίες οι οποίες δεν προλαβαίνουν να απαντηθούν.
Αντίστοιχη θαλπωρή, παρά τη σκληρή θεματική του, αποπνέει το φιλμ της Σοφίας Γεωργοβασίλη "Αναμνήσεις μιας Εφηβικής Καταιγίδας". Είχαμε δει την ταινία στην παγκόσμια πρεμιέρα της στο φεστιβάλ Βερολίνου όπου και είχαμε γράψει: "Η ταινία, γυρισμένη γοητευτικά με φιλμ 16mm, αφηγείται τη μέρα στη ζωή ενός 15χρονου κοριτσιού που πρόκειται να βιώσει μια επώδυνη εμπειρία, εν αγνοία της απορροφημένης στη ρουτίνα μητέρας της. Γύρω από την ερμηνεία – έκπληξη της μικρής Δάφνης Πιλ, η Γεωργοβασίλη στήνει ένα χαμηλότονο, σκληρό αλλά ταυτόχρονα τρυφερό δράμα, ικανό να συγκινήσει. Η δημιουργός ίσως αφήνει περισσότερα στη φαντασία από όσο χρειάζεται, αλλά η ‘μαμά’ Μαρία Καλλιμάνη διαθέτει την υποκριτική σιγουριά για να συμπληρώσει τα κενά και να προσθέσει βάρος στο ρόλο με όσα υλικά της δίνονται. Είναι εμφανές πως η Γεωργοβασίλη έχει τη σκηνοθετική άνεση για ένα επόμενο μεγάλου μήκους βήμα (άνετα βλέπαμε σε αυτό το φορμά τις ‘Αναμνήσεις’), κάτι που αποδείχθηκε και στην προβολή που παρακολουθήσαμε".
Θυμίζουμε πως όλο το πρόγραμμα του φεστιβάλ είναι διαθέσιμο και στη ψηφιακή πλατφόρμα https://disff.cine.gr.
