Λίγο τα social media, λίγο τα video games, λίγο (ή μάλλον πολύ) οι ώρες εργασίας μπροστά σε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή: εδώ και πολλά χρόνια το πρόσωπό μας φωτίζεται περισσότερο από το ψυχρό φως της οθόνης παρά από τις ακτίνες του ήλιου, κι ας μην το πολυκαταλαβαίνουμε μέσα στους ρυθμούς της καθημερινότητάς μας. Τι συμβαίνει, όμως, όταν τα πάντα παύουν και το φως αυτό γίνεται η μόνη διέξοδος για διασκέδαση και ψυχαγωγία; Λίγο περισσότερο από ένα χρόνο πριν, η εξάπλωση της πανδημίας μάς έκανε όλους introverts: με την απουσία κάθε είδους δραστηριότητας και κοινωνικής συναναστροφής, η οθόνη έγινε η καθημερινή μας παρέα και επανέφερε στο προσκήνιο έναν… φίλο απ’ τα παλιά.
Μιλάμε για την ελληνική τηλεόραση, που πολλοί είχαν ξεχάσει ότι αποτελεί τη βασική λειτουργία της smart tv του σαλονιού μας. Βέβαια, αρκετοί ήταν αυτοί που επέλεξαν να μην τη θυμηθούν καν, και όλον αυτόν τον καιρό χάθηκαν στους διαδρόμους των συνδρομητικών streaming υπηρεσιών, παρακολουθώντας νέες και παλιότερες σειρές και ταινίες. Η άνοδος της επισκεψιμότητας στις τηλεοπτικές πλατφόρμες είναι από μόνη της μια μεγάλη κουβέντα – θέλει χρόνο για να αναλύσεις μια τόσο σαρωτική αλλαγή, ειδικά όταν αυτή η διαδικασία συμβαίνει… live: τα επόμενα χρόνια θα χυθούν τόνοι μελανιού αναλύοντας το πριν και το μετά (και) της παγκόσμιας τηλεοπτικής πραγματικότητας. Τι συνέβη όμως με όσους επέλεξαν να δουν ελληνική τηλεόραση μέσα σε αυτόν το χρόνο; Ποιες ήταν οι αλλαγές και οι εκπλήξεις με τις οποίες ήρθαν αντιμέτωποι;
Ας ξεκινήσουμε με τα θετικά. Πρώτο και καλύτερο το «πείραμα» της ΕΡΤ, που εκμεταλλεύτηκε άμεσα την ήδη υπάρχουσα και –σημαντικότατο– δωρεάν υβριδική πλατφόρμα της, την ανανέωσε και την εμπλούτισε, και έκανε το ERTFLIX τον μεγάλο κερδισμένο αυτής της χρονιάς. Βραβευμένες ταινίες, σειρές και ντοκιμαντέρ κάθε είδους ήταν διαθέσιμα on demand θέαση, πολλές φορές συγκεντρωμένα σε ξεχωριστές θεματικές κατηγορίες, που διευκόλυναν όσους ήθελαν να παραμείνουν σε ένα συγκεκριμένο ύφος (ωστόσο η πλοήγηση στην πλατφόρμα σηκώνει ακόμα αρκετές βελτιώσεις ώστε να ενισχυθεί ο απαραίτητος user friendly χαρακτήρας της). Βέβαια, και η Δημόσια Τηλεόραση καθαυτή δεν πήγε πίσω, κάνοντας μετά από χρόνια το ανταποδοτικό μας τέλος κάπως να αξίζει. Το άνοιγμά της στη μυθοπλασία, παράλληλα με την προσέγγιση δυνατών ονομάτων μπροστά και πίσω από τις κάμερες στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία (και ευτυχώς συνεχίζεται δυναμικά και τη νέα σεζόν), ενώ είδαμε και αρκετές ενδιαφέρουσες προτάσεις στο πρόγραμμά της: το καθημερινό «φλΕΡΤ» της Νάντιας Κοντογεώργη είναι το εναλλακτικό μαγκαζίνο που έλειπε από τη δημόσια τηλεόραση, και εκπομπές όπως τα «Πλάνα με ουρά», οι «Μαμά-δες» και ο πρόσφατος «Δρόμος για το Τόκιο-Team Hellas» με τον Γιώργο Καπουτζίδη κυριάρχησαν στη λίστα με τα σταθερά τηλεοπτικά μας ραντεβού.
Όαση στον τηλεοπτικό προγραμματισμό αποδείχτηκε το κανάλι της Βουλής. Τουλάχιστον ένα κινηματογραφικό αριστούργημα προβαλλόταν εβδομαδιαίως μαζί με μαγνητοσκοπημένες θεατρικές παραστάσεις, ενώ νέες εκπομπές (όπως τα «Μικρά Μαθήματα για έναν Μεγάλο Κόσμο» με την ιστορικό Μαρία Ευθυμίου) και πληθώρα αξιόλογων ντοκιμαντέρ κράτησαν τον πήχη της ποιότητας ψηλά. Ενδεικτικά, αυτήν την εβδομάδα προβάλλεται η παράσταση «Πέρσες» σε σκηνοθεσία Δήμου Αβδελιώδη (27/5, 22:00), οι «Βιτελόνοι» (1953) του Φεντερίκο Φελίνι (28/5, 22:00), και ένα ξεχωριστό ντοκιμαντέρ του 2015 για τον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, τον «Ιδανικό Ιταλό» (29/5, 21:00).
Αν εξαιρέσουμε όλα τα παραπάνω (μαζί με τις «Άγριες Μέλισσες» και τον νέο και οριακά κινηματογραφικό «Σιωπηλό δρόμο» του Mega), τι μένει; Ριάλιτι, άλλα καινούργια και άλλα ξεθαμμένα από κάποιο χρονοντούλαπο που κανείς δεν θέλει να θυμάται. Στο φετινό «Survivor» τα τηλεοπτικά κόλπα (από παίκτες και παραγωγή) στο βωμό της τηλεθέασης είναι πιο έκδηλα από ποτέ, το «Master Chef» σώζεται λίγο πριν καεί παντελώς, χάρη στην τριάδα των κριτών-chef αλλά και τριών (από τους 24!) αξιοπρεπέστατων παικτών, η ορεινή «Φάρμα» καταφέρνει να φυτέψει τόσα πλάνα με μαγιό που ξεπερνούν σε αριθμό ακόμα και αυτά των καλοκαιρινών ρεπορτάζ στη Μύκονο, ενώ μέσα σε αυτήν τη χρονιά επέστρεψε χειρότερος από ποτέ και ο πρώτος διδάξας, το «Big Brother», το σπίτι του οποίου άλλαξε ελάχιστα για να φιλοξενήσει τους παίκτες του «House of Fame», της πιο φάλτσας «μουσικής ακαδημίας» που είδαμε ποτέ. Α, και κάπου στον πάτο αυτού του βαρελιού, βρέθηκαν και ζευγάρια να προσπαθούν να αποδείξουν την αγάπη τους στο «Battle of the Couples» και ένας «Bachelor» που έψαχνε το άλλο του μισό.
Μέσα σε αυτήν τη χρονιά, η ποιότητα νικήθηκε κατά κράτος από την ποσότητα του εύπεπτου προγράμματος, αλλά αυτό που χάθηκε μια για πάντα είναι η δικαιολογία. Οι υψηλές τηλεμετρήσεις πολλών από τα παραπάνω προγράμματα μας αφαιρούν το δικαίωμα να κατηγορούμε πλέον τους «υπεύθυνους», η δουλειά των οποίων είναι να κρατούν ψηλά όσα επιβραβεύει το κοινό. Τώρα που (ευελπιστούμε ότι) αφήνουμε πίσω τον αναγκαστικό εγκλεισμό, ήρθε ο καιρός να εκτιμήσουμε τη δύναμη του ζάπινγκ, γιατί όχι και του turn off. Στη νέα τάξη πραγμάτων οι επιλογές έρχονται από παντού, αν όμως δεν αλλάξουμε πρώτα εμείς, μην περιμένουμε και πολλά…
