Μπορεί ο τουρισμός να γίνει το πιο σημαντικό όχημα για να σωθεί το πληγωμένο brand της χώρας και να δείξει νέες αναπτυξιακές κατευθύνσεις για το σύνολο της οικονομίας, τις οποίες σήμερα έχουμε ανάγκη περισσότερο από ποτέ; Η μελέτη για την ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού με ορίζοντα μιας δεκαετίας, την οποία εκπόνησε ο ΣΕΤΕ (Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων), δείχνει το δρόμο στην πολιτεία αλλά και στους επιχειρηματίες του τουρισμού.
«Η πρόταση για το νέο μοντέλο ανάπτυξης του ελληνικού τουρισμού φιλοδοξεί να αποτελέσει την αφετηρία για την υλοποίηση του αυτονόητου για την ελληνική οικονομία και κοινωνία», όπως επισημαίνεται στην εισαγωγή της μελέτης του ΣΕΤΕ. Και όντως όλοι όσοι ασχολούμαστε με το χώρο του τουρισμού έχουμε εντοπίσει ξανά και ξανά την απουσία σχεδίου από την πλευρά της πολιτείας, η οποία μοιάζει να μην αντιλαμβάνεται τη σημασία του τουρισμού ως μοχλού ανάπτυξης της οικονομίας της χώρας, αφήνοντας έτσι επί δεκαετίες πολλά πράγματα στην τύχη τους. Μετά την πρόσφατη μελέτη για τη σημασία της γαστρονομίας στο μάρκετινγκ του ελληνικού τουρισμού, που έτυχε ένθερμης υποδοχής από τους φορείς, αν και δεν έχουμε δει μέχρι στιγμής να λαμβάνονται οποιεσδήποτε πρωτοβουλίες, ο ΣΕΤΕ έρχεται γι’ ακόμη μία φορά να ταράξει τα νερά. Επιδεικνύοντας στα χρόνια της προεδρίας του Νίκου Αγγελόπουλου μια ολοένα και πιο δυναμική παρουσία, που δεν μένει στις συντεχνιακές διεκδικήσεις, αλλά κάνει ουσιαστικές παρεμβάσεις, ο ΣΕΤΕ επισημαίνει με αυτήν τη μελέτη την κρισιμότητα της κατάστασης και παραδίδει ένα εργαλείο προς όλους τους εμπλεκόμενους τομείς.
Η πρόσφατη παρουσίαση της μελέτης έγινε στην κατάμεστη αίθουσα συνεδρίων της «Μεγάλης Βρετάννιας», παρουσία σύσσωμου του επιχειρηματικού κόσμου της χώρας κι εκπροσώπων της πολιτείας. Ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού Παύλος Γερουλάνος έδειξε να αποδέχεται την πρόσκληση του ΣΕΤΕ για συνεργασία, δηλώνοντας ότι η κυβέρνηση είναι έτοιμη για τις ουσιαστικές τομές που χρειάζεται ο κλάδος και αναγνωρίζοντας ότι το υπάρχον μοντέλο ανάπτυξης έχει τελειώσει. Τη μελέτη προλόγισαν επίσης ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Eurobank EFG Νικόλαος Νανόπουλος και ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλός της Νικόλαος Καραμούζης. Πέρα από τη χορηγία της εν λόγω μελέτης, η Eurobank στηρίζει συστηματικά τον τουρισμό – και γενικότερα την ανάπτυξη (είτε μέσω της θετικής διαφήμισης της χώρας στο εξωτερικό είτε μέσω διαγωνισμών σε τοπικό επίπεδο).
Στο πλαίσιο της έρευνας, ο ΣΕΤΕ συνεργάστηκε με το Εργαστήριο Τουριστικών Ερευνών και Μελετών του Πανεπιστημίου του Αιγαίου, οργάνωσε μια σειρά συνεδρίων και ύστερα από έρευνα, ζυμώσεις και ανοιχτό διάλογο μας παρουσίασε μια εμπεριστατωμένη μελέτη, δομημένη με άμεσο τρόπο, που θέτει σημαντικά ζητήματα. Όπως μας είπε χαρακτηριστικά ο διευθυντής του ΣΕΤΕ Γεώργιος Δρακόπουλος, που είχε και την ευθύνη της: «Το σημαντικότερο είναι να αλλάξει η νοοτροπία με την οποία η πολιτεία αντιμετωπίζει τον τουρισμό. Από κει και πέρα, η τεχνογνωσία και οι τρόποι επίτευξης είναι απλή λογική. Ο τουρισμός είναι απλή λογική. Το θέμα είναι να τον αντιμετωπίσεις ως ένα οικονομικό και κοινωνικό φαινόμενο που μπορεί να σε σπρώξει στην ανάπτυξη και όχι απλώς ως τις… δύο εβδομάδες που κλείνουμε για να πάμε διακοπές. Μέχρι στιγμής δεν μας έχουν πείσει ότι το έχουν αντιληφθεί. Ή μάλλον μας έχουν πείσει ότι δεν το έχουν αντιληφθεί. Και με τη μελέτη της γαστρονομίας που παρουσιάσαμε το μόνο που έγινε μέχρι τώρα ήταν το “MasterChef” και αυτό δεν ήταν έργο του υπουργείου Τουρισμού! Κι αν υλοποιηθεί ένα 10% απ’ όσα προτείνουμε, θα είμαστε ευχαριστημένοι. Αυτό που είναι θετικό, τουλάχιστον για την ώρα, είναι η αντίδραση από τις περιφέρειες, πέντε εκ των οποίων έδειξαν ήδη ενδιαφέρον. Παράλληλα, φυσικά, χρειάζεται δουλειά και η επιχειρηματική κουλτούρα».
Ορισμένα σημεία της μελέτης επιβεβαιώνουν κάποια πράγματα που όσοι ασχολούμαστε με τον τουρισμό γνωρίζαμε λίγο πολύ και πλέον καταγράφονται κι επίσημα μέσα από τα σχετικά στοιχεία και προτείνονται λύσεις. Παράλληλα ξεκαθαρίζονται μερικά πιο ομιχλώδη ζητήματα και τίθενται νέες παράμετροι. Για παράδειγμα, οι ειδικές μορφές τουρισμού για τις οποίες γίνεται πολλή κουβέντα αποδεικνύεται ότι δεν είναι πάντα και γενικώς η πιο ενδεδειγμένη λύση για μελλοντικές επενδύσεις, ενώ αντίθετα η τουριστική κατοικία είναι ανάμεσα στους πέντε σημαντικότερους λόγους για τους οποίους ταξιδεύουν οι Ευρωπαίοι και πρέπει να αποτελέσει επενδυτική προτεραιότητα για τον ελληνικό τουρισμό. Ο πολιτισμός (ο αρχαίος και ο σύγχρονος) είναι ακόμη ένα προϊόν που δεν έχει αξιοποιηθεί όπως πρέπει, παρότι η αγορά του πολιτιστικού τουρισμού είναι η δεύτερη μεγαλύτερη στην Ευρώπη μετά την αγορά «ήλιος-θάλασσα». (Στη δεύτερη φωτό: ο Νικόλαος Καραμούζης, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Eurobank EFG, ο Νικόλαος Νανόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της Eurobank EFG, o υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού Παύλος Γερουλάνος και ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ Νίκος Αγγελόπουλος)
Ο ΣΕΤΕ προτείνει
> Η «ρομαντική» διάθεση με την οποία ο δημόσιος τομέας αντιμετωπίζει τον τουρισμό πρέπει να μετατραπεί σε τεχνοκρατική προσέγγιση με συνέχεια και συνέπεια. Η προσέγγιση του ιδιωτικού τομέα, που χαρακτηρίζεται από εσωστρέφεια, πρέπει να μετεξελιχτεί σε εξωστρεφή πρωταγωνιστικό ρόλο.
> Η μέση διάρκεια θητείας των επικεφαλής της πολιτικής ηγεσίας για τον τουρισμό τα τελευταία 18 χρόνια είναι λιγότερη από πέντε μήνες (!). Ο ΣΕΤΕ προτείνει τη δημιουργία αυτόνομου υπουργείου Τουρισμού, γραμματείας Τουρισμού σε όλα τα συναρμόδια υπουργεία, μόνιμο γενικό γραμματέα Τουρισμού με πενταετή θητεία και ίδρυση εταιρείας με αντικείμενο το διαδικτυακό μάρκετινγκ.
> Πρέπει να μπει ένα τέλος στη βιομηχανία παραγωγής λογοτύπων για τον ελληνικό τουρισμό με ένα διεθνή διαγωνισμό, στα πρότυπα του Αθήνα 2004, για τη δημιουργία ενός λογοτύπου που θα παραμείνει επί πολλά χρόνια.
> Διατήρηση του προϊόντος «ήλιος και θάλασσα», με αναβάθμιση της ποιότητάς του και συνεχή βελτίωση της σχέσης ποιότητας-τιμής. Ταυτόχρονα μελετημένη ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού.
> Δημιουργία δομών και κουλτούρας μάρκετινγκ.
> Σύναψη στρατηγικών συμμαχιών με αεροπορικές εταιρείες.
> Διείσδυση σε νέες αγορές: η Ρωσία θα πρέπει να αποτελέσει Νο 1 στόχο. Μελέτη και ανάλυση των υφιστάμενων αγορών, π.χ. η αγορά των ΗΠΑ, ενώ κατέχει τη 10η θέση στις αφίξεις, ως προς τη σημασία της με βάση τις δαπάνες των τουριστών κατατάσσεται στην 5η.
> Σύσταση μηχανισμών επικοινωνιακής διαχείρισης κρίσεων.
> Δημιουργία συνεργιών με τομείς όπως ο πολιτισμός, ο αθλητισμός, η εκπαίδευση, οι ιατρικές υπηρεσίες και η γαστρονομία.
> Επενδύσεις στην τεχνολογία και στο ανθρώπινο δυναμικό.
Δείτε τη μελέτη στο www.greektourism2020.gr.
