Δεν είναι μόνο η Zaha Hadid που με το νέο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης ανανεώνει το ταξιδιωτικό προφίλ της «αιώνιας πόλης». Η Πάτια Ιορδανίδου ξαναπερπατά τα σοκάκια της Ρώμης, ανακαλύπτοντας νέες γκαλερί σε παλιά σφαγεία, hip γειτονιές για vintage shopping και γευστικά στέκια με προσωπικότητα.
Επαψα να απαριθμώ τις φορές που την έχω επισκεφθεί. Η Ρώμη είναι για μένα μια γλυκιά (αν και δαπανηρή) συνήθεια – μάλλον έριξα πολλές φορές το κέρμα στην κρήνη της Fontana di Trevi με σκοπό και όνειρο να ξανάρθω... Τον τελευταίο καιρό, άλλωστε, οι αφορμές είναι πολλές: από το νέο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Maxxi μέχρι τις ανερχόμενες γειτονιές για vintage shopping, όπως η Monti, και τις νέες αφίξεις που κάνουν αυτό το φθινόπωρο τη Ρώμη να φιγουράρει στους hot προορισμούς των trend-hunters. Αλλά και η ίδια η πόλη κλέβει την παράσταση. Περπατώντας στους δρόμους της, ανάμεσα στα άπειρα σκούτερ, τα αρχαία χαλάσματα, τις πλατείες, τα κομψά παρτέρια και τις υπέροχες μυρωδιές και τραγουδώντας «Quanto sei bella Roma...» (από το «Roma Capoccia» του Antonello Venditti) αντιλαμβάνεσαι πως το ιδιαίτερο με τη Ρώμη είναι ότι πρόκειται για μια πολύχρωμη πόλη που, παρά το βάρος της Ιστορίας της, δεν σταματά να ζει ακομπλεξάριστα. Και νιώθεις άνετα να συνομιλείς με τους ντόπιους χωρίς να έχει καμία σημασία ότι τους γνώρισες εκείνη τη στιγμή. Η εύκολη και απροσποίητη επικοινωνία είναι απλώς στο DNA της πόλης και των κατοίκων της!
Η «citta eterna» δηλώνει το ένδοξο παρελθόν της σε κάθε γωνιά, καθώς τα βαριά μεσαιωνικά κτίρια συναντούν εκείνα της Αναγέννησης τη στιγμή που από μπροστά τους περνάνε ανέμελοι fashionistas με labels στα χέρια και την τελευταία λέξη της μόδας... στα πόδια. Πουθενά αλλού στην Ευρώπη δεν έχω δει τόσο στιλάτους ανθρώπους. Ίσως στο Παρίσι, αλλά νομίζω ότι κάθε λαός προβάλλει τη φινέτσα του με εντελώς διαφορετικό τρόπο: με πιο intellectual styling οι μεν, πιο trendy οι δε υπακούοντας περισσότερο στο μότο «dressed to impress».
Οι μέρες μου στη Ρώμη κυλάνε κλασικά αλά ιταλικά: Με απολαυστικό espresso macchiato σε ένα από τα αμέτρητα και τόσο elegant cafes. Κάθε συνοικία έχει τα δικά της, αλλά όταν η φίλη μου Iona έμενε στο χλιδάτο Prati πηγαίναμε συνήθως στο «Antonini», διάσημο για τα μίνι μπριός και τις τάρτες του σε πικάντικες ή γλυκές «αποχρώσεις». Συνεχίζω με νωχελικές βόλτες στις μπαρόκ πλατείες της –από την Piazza di Spagna μέχρι την Piazza del Popolo και την Piazza Navona–, shopping στο ναό της μόδας και επισκέψεις σε μουσεία ή σε πιο alternative σκηνικά, όπως ένα πρώην σφαγείο στο Testaccio που μετατράπηκε στη μοντέρνα γκαλερί Il Macro. Ωστόσο, πολλοί είναι εκείνοι που κατηγορούν τη Ρώμη για καθυστέρηση στο νεωτερισμό και στην καινοτομία, αν εξαιρέσει κανείς βέβαια τη σημαντική άφιξη του Maxxi, το οποίο –πέρα και πάνω από τις εκθέσεις που φιλοξενεί– εντυπωσιάζει τους avant-garde art lovers με τις ρευστές φόρμες των κατάλευκων τσιμεντένιων τοίχων, τα ατσάλινα σκαλιά και τη γυάλινη οροφή, φέρνοντας το λαμπερό ιταλικό φως στις αίθουσες του κτιρίου και τη Ρώμη πιο κοντά σε πόλεις όπως το Μπιλμπάο, το Παρίσι και το Βερολίνο.
FASHION WALKS
Την ίδια στιγμή η πάλαι ποτέ κραταιά Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία έχει δώσει τα σκήπτρα της σε μια άλλη παγκόσμια και καλά εδραιωμένη δύναμη, αυτήν της μόδας που δύσκολα θα χάσει τα πρωτεία. Πίσω από τη φινέτσα και τη σικ διάσταση μιας σχεδιαστικής δημιουργίας, υπάρχει η αξιόπιστη σφραγίδα της ιταλικής υπογραφής – είτε αυτή υπακούει στην πολυχρωματική εμμονή ενός αριστοκράτη (Emilio Pucci), είτε στις κλασικές γραμμές ενός κοσμοπολίτη (Giorgio Armani), είτε στην πληθωρικότητα των Dolce&Gabbana, είτε προκύπτει από την οικογενειακή θαλπωρή και ευτυχία των Missoni. Κάθε φορά που βρίσκομαι στη Ρώμη, νομίζω ότι ζω σε μια virtual πραγματικότητα ενός διαρκούς fashion show, στο οποίο γυναίκες και άντρες πηγαινοέρχονται με κομψό βηματισμό πάνω σε ατελείωτα χιλιόμετρα πασαρέλας. Και αν οι κλασικές boutiques των μεγάλων οίκων στο κέντρο της πόλης καταφέρνουν πάντα να με εντυπωσιάζουν, αυτό που με γοητεύει είναι η κρυφή και λεπτεπίλεπτη γοητεία των μικρών μαγαζιών, στα οποία ανακαλύπτω σύγχρονες και ρετρό δημιουργίες.
Η Monti είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιας περιοχής. Εδώ ο αγαπημένος μου «προορισμός» είναι το Super – όνομα και πράγμα! Ψαγμένα labels και καλό... σέρβις (ο Johnny είναι ο πιο γλυκός οικοδεσπότης) σε ένα ολόλευκο περιβάλλον με χαμηλό, ατμοσφαιρικό φωτισμό. Αλλά ακόμη κι αν δεν πηγαίνετε... συστημένοι, αν περπατήσετε στους γραφικούς δρόμους της συνοικίας, θα ξετρυπώσετε φωλίτσες με vintage δημιουργίες που παραπέμπουν στα ’70s, τα ’60s και τα ’50s (δεκαετίες που αναβιώνουν και με τη φετινή μόδα) αλλά και ανερχόμενους σχεδιαστές που αξίζουν την προσοχή σας.
Όχι ότι σνομπάρω τα καταστήματα της συνοικίας της Αναγέννησης Campo dei Fiori. Εκτός από την υπαίθρια (και παλιότερη στην πόλη) αγορά τροφίμων και λαχανικών, εκεί ανακάλυψα floral πουκαμίσες αλλά και φουτουριστικά φορέματα που σε κάνουν να νιώθεις μέλος του πληρώματος του «Star Trek». Αφήστε που συνδυάζει άνετα το shopping με καφέ ή μίνι lunch με focaccie και insalate αλλά και (πτωχό πλην τίμιο) φιλέτο μπακαλιάρου σε λαδόκολλα στο «Er Filettaro», ένα από τα πιο παλιά και ιστορικά στέκια της γειτονιάς. Κάπως έτσι, ακολουθώντας τις μυρωδιές, βρεθήκαμε μια γλυκιά βραδιά του Σεπτέμβρη σε μια απέριττη και χωρίς μόστρα trattoria – που δεν σπανίζουν άλλωστε στη Ρώμη. Το «G Umberto» κερδίζει γνώστες και μη της ιταλικής κουζίνας με τις απλές, αλλά ουσιαστικές του γεύσεις, επαναπροσδιορίζοντας την παράδοση. Παρόλο που η Ρώμη δεν έχει να επιδείξει σπουδαία πράγματα στον τομέα του nightlife, δεν μπορεί να μην κάνετε ένα πέρασμα από τα πλακόστρωτα δρομάκια του Trastevere και το πιο εναλλακτικό Campo dei Fiori. Αν, πάλι, έχετε το ρυθμό μέσα σας, πάρτε το δρόμο για την underground γειτονιά του Testaccio, όπου techno και deep house μουσικές βαράνε εκκωφαντικά μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες σε υπόγεια και σκοτεινά clubs.
ΡΩΜΗ KNOW HOW
Αγαπαμε... Το παγωτό της Σύμφωνα με... έγκυρες ιταλικές πηγές, το καλύτερο θα το βρείτε στην Gelateria di San Crispino, κοντά στη Fontana di Trevi. Τι γεύση προτιμάτε: φιστίκι, σοκολάτα, φουντούκι; Είναι όλες υπέροχες! Via della Panetteria 42. Τη μουσική της Την grande grande grande Mina, τον ανατρεπτικό ροκά Vasco Rossi, τον αισθαντικό και ρομαντικό Fabrizio de Andre... Μπορείτε να αποκτήσετε super οικονομικές αλλά προσεγμένες συλλογές τους στο βιβλιοπωλείο Feltrinelli. Την Tad Gallery H απάντηση της Ρώμης στην παριζιάνικη Colette. Το concept πίσω από αυτό το... concept store είναι ότι μπορείτε να βρείτε από λουλούδια και είδη διακόσμησης μέχρι CDs, coffee table books και τις τελευταίες δημιουργίες της Stella McCartney και του Alexander McQueen. Plus ένα hip cafe στην πανέμορφη μικρή αυλή στο πίσω μέρος του μαγαζιού! Via del Babuino 155A, Tridente. Το Il gusto Το όνομα και η μίνιμαλ αισθητική του κυριαρχούν στην Piazza Augusto Imperatore: εστιατόριο, pizzeria, wine bar, κάβα και κατάστημα με οικιακά είδη καλύπτουν όλα τα γούστα και τις ώρες. Τέλεια ιδέα και για aperitivo!
Tips
Antico Forno Roscioli Απολαύστε καλό ψωμί και pizza bianca στο χέρι, στον πάγκο ή στα λιγοστά τραπέζια σε έναν από τους πιο κλασικούς φούρνους της πόλης. Via dei Giubbonari 21. Porta Portese Αφιερώστε το πρωί της Κυριακής στην ξακουστή υπαίθρια αγορά με τις αντίκες και τη ρετρό ατμόσφαιρα! Οι πόρτες ανοίγουν στις 6.30 το πρωί και κλείνουν στις 2 το μεσημέρι. Μη φύγετε από τη Ρώμη, προτού δοκιμάσετε το τιραμισού της. Στο «Pompi» στο San Giovani, εκτός από το κλασικό, θα γευτείτε και μια ενδιαφέρουσα παραλλαγή με φράουλα! Τσεκάρετε την ανερχόμενη hip περιοχή Pigneto! Και απολαύστε aperitivo στα μπαρ «Necci» και «Primo».
ΠΟΥ ΝΑ ΜΕΙΝΕΤΕ
Casa Manni (Via di Pietra 70, www.casamanni.com) Μετά τη σκηνοθεσία και την παραγωγή λαδιού, ο πολυμήχανος Armando Manni έστρεψε το ενδιαφέρον του και στα ξενοδοχειακά. Εκτός από ένα πολυτελέστατο διαμέρισμα για δύο, προσφέρει πριβέ ξεναγήσεις από τον κριτικό γεύσης των «New York Times» Maureen Fant και τον αρχαιολόγο Paolo Lenzi, δικό σας σεφ και δυνατότητα να επιλέξετε το κρασί που θα συνοδεύσει το δείπνο σας από το εξέχον «Honesty Bar». Leon’s Place (Via XX Settembre 90/94, www.leonsplacerome.com) Από τις τελευταίες αφίξεις στην πόλη, απευθύνεται στους λάτρεις των boutique hotels.
St George Hotel (Via Giulia 62, www.stgeorgehotel.it) Το μοντέρνο city hotel προτείνεται από τα μέλη της εκλεκτικής διαδικτυακής πλατφόρμας Α small world και τους συντάκτες του «Wallpaper».
Hotel de Russie (Via del Babuino 9, www.hotelderussie.it) Ιστορικό palace που αγαπούν οι celebrities: ηθοποιοί, πολιτικοί, καλλιτέχνες. Εδώ έχουν μείνει ο Πικάσο και ο Κοκτό. Τα διαμερίσματα ανεβαίνουν πολύ τα τελευταία χρόνια στις προτιμήσεις των ηλικιών 30 και 40. Αναζητήστε τα στα sites www.romaloft.com και www.appertments-rome.it.ΠΟΥ ΝΑ ΦΑΤΕ
Classics
Trattoria Monti (Via San Vito 13A) Επιλέξτε τη για μετά τα ψώνια.
Angelina (Via Galvani 24Α, Testaccio) Φημίζεται για τα καλά κρέατα στα κάρβουνα, το τιραμισού σε μίνι βαζάκι και τους... σέξι σερβιτόρους της.
Taverna Trilussa (Via del Politeama 23) Κλασικό στέκι για τους ντόπιους. Fettucine με τρούφα σερβιρισμένα στο τηγάνι και πασαρέλα για τις περσόνες της πόλης.
Μoma (Via San Basilio 42) Σερβίρει δημιουργική μεσογειακή κουζίνα σε μοντέρνο περιβάλλον.
La Rosetta (Via della Rosetta 8) Top επιλογή για ψάρι και γεμάτα πορτοφόλια.
G Umberto (Piazza San Giovanni della Malva)
Er Filettaro (Piazza Santa Barbara 88)
FreshL’asino d’oro (Via Valsavaranche 81) H pasta στο επίκεντρο. Άριστη σχέση ποιότητας-τιμής. Τα μεσημέρια μενού με ποτήρι κρασί κι εμφιαλωμένο νερό στα € 15.
Casa Coppelle (Piazza delle Coppelle 49) Οικεία και ρομαντική ατμόσφαιρα. Homemade ψωμί και γλυκά και παραδο-
σιακή ρωμαϊκή κουζίνα με τοπικές σπεσιαλιτέ. Καλή λίστα κρασιών.
Turi e Tano (Via Lazio 17) Αυθεντικές γεύσεις και άρωμα
Σικελίας.
Vini, vizi e virtu (Piazza dell’Unita 15) Enoteca με πλούσια κι ενδιαφέρουσα ποικιλία κρασιών. Πραγματοποιούνται και σεμινάρια γευσιγνωσίας με διαφορετικές θεματικές ενότητες.
Domus Birrae (Via Cavour 88) Μπιραρία (και μικροζυθοποιία) με έμφαση στις ιταλικές ετικέτες. Το πρώτο κατάστημα στη Ρώμη που πουλάει εξοπλισμό και για παραγωγή μπίρας στο σπίτι.
ΕΚΘΕΣΕΙΣ
Στο Maxxi «τρέχουν» οι αναδρομικές εκθέσεις του Gino de Dominicis «Gino de Dominicis: the immortal» (έως 7 Νοεμβρίου) και του αρχιτέκτονα, γκαλερίστα και σκηνοθέτη Luigi Moretti «Luigi Μoretti architetto: from rationalism to the informal» (έως 28 Νοεμβρίου) καθώς και 90 έργα από τη συλλογή έργων τέχνης του μουσείου «Space. From the maxxi’s art and architecture collections» (έως 31 Ιανουαρίου 2011).
Ύστερα από 20 χρόνια ο Van Gogh «επιστρέφει» στη Ρώμη και στο Vittoriano Museum με μια σημαντική ρετροσπεκτίβα 110 έργων από διάφορα μουσεία του κόσμου (9/10-30/1/11).
SHOPPING
Nuyorica (Piazza Pollarola 36-37) Chic boutique με σημαντικές mainstream μάρκες (Balenciaga, Marc Jacobs, APC κ.λπ.), μοντέρνες εξτραβαγκάντσες σε ρούχα, παπούτσια και αξεσουάρ. Την... εγκρίνει και η Cameron Diaz.
Pulp (Via del Boschetto 140, Monti) Vintage classics, από Chanel μέχρι Versace, αλλά και πιο groovy κομμάτια. God save the look (Via Panisperna 227A, Monti) H αναβίωση των ’50s, των ’60s και των ’70s! Β (Piazza Madonna dei Monti) Όπως black. Εμμονή στο μαύρο το οποίο σπάει από λευκές πινελιές σε ρούχα, αξεσουάρ και κεριά. Tina Sondergard (Via del Boschetto 1) Δανέζικο sur mesure σε καλές τιμές! Sermoneta gloves (Piazza di Spagna 61) All time classic ετικέτα γαντιών από τα ’60s που δίνει τη δυνατότητα και για αγορές από το Ιnternet. Caesar Shop (Via della Croce 9A) Για υπέροχα, μαλακά γάντια. Bassetti tessuti (Corso Vittorio Emanuele II) Τα καλύτερα υφάσματα! Από δω ψωνίζουν και οι μεγάλοι μόδιστροι της Ιταλίας. Super (Via Leonina 42. www.super-space.com) φωτό:© Getty Images/Ideal Image
Iwan Baan
©Ingolf Pompe/Look-foto/Apeiron
