Προσφέροντας από μοντέρνα χορτοφαγικά εστιατόρια μέχρι οικολογικά μπαρμπέρικα, το Λονδίνο εξελίσσεται με διαφορά σε Μέκκα των οικολόγων. Άλλωστε, για τους Λονδρέζους το πράσινο, εκτός από συμβολικό χρώμα με οικολογικές υποδηλώσεις, συνιστά πάνω από όλα ποιοτικό (και ηθικό) τρόπο ζωής. Η Τίνα Μανδηλαρά περνάει ένα καταπράσινο σαββατοκύριακο στην αγαπημένη trendsetter μητρόπολη, η οποία δεν σταματά να ανανεώνει το ενδιαφέρον μας.
Ξεχάστε τους εκκεντρικούς οικολόγους με τα σανδάλια, τα ξέμπλεκα μαλλιά και τα φαρδιά παντελόνια από καραβόπανο. Οι οπαδοί αυτού του τρόπου ζωής που επισκέπτονται σήμερα το Λονδίνο γνωρίζουν καλά ότι εκεί θα βρουν ένα πολύ απαιτητικό lifestyle και τον πιο εγγυημένο συνδυασμό ποιότητας και τιμών. Σε αντίθεση με άλλες πόλεις, όπου το οικολογικό ρεπερτόριο απαιτεί ικανούς παίκτες με μεγάλες τσέπες, η βρετανική πρωτεύουσα θέτει τους «πράσινους» οπαδούς στην κορυφή της καταναλωτικής ατζέντας. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, ότι εδώ το οικολογικό ταυτίζεται με το ηθικό – εξ ου και το ότι ο οικολογικός τρόπος ζωής ονομάζεται πλέον ηθικός, ενώ τα οργανικά προϊόντα αντικείμενα δίκαιου εμπορίου και το «πράσινο» shopping αγορά ηθικής συνείδησης.
Επιπλέον, όλες οι μεγάλες αλυσίδες που σέβονται τον εαυτό τους λανσάρουν πλέον προϊόντα και σειρές με οργανικές ή ανακυκλωμένες πρώτες ύλες, π.χ. το Top Shop διαθέτει πλέον διευρυμένη γκάμα φιλικών προς το περιβάλλον ρούχων, που κοντεύει να εξαπλωθεί σε όλες τις φιλοξενούμενες φίρμες. Το ίδιο κάνουν και τα Marks & Spencer, ενώ τα πολύ δημοφιλή καταστήματα γρήγορου φαγητού «Pret-A-Manger» είναι υπερήφανα για τα οργανικά εδέσματά τους, όπως τα hot wraps και οι νοστιμότατες φρέσκες σούπες. Μάλιστα, είναι τέτοια η οικολογική φρενίτιδα εκεί, που λένε ότι ο σημερινός δήμαρχος, ο «πράσινος» Μπόρις, κέρδισε τις δημοτικές εκλογές επειδή επέμενε να φωτογραφίζεται σε ένα ποδήλατο διαφημίζοντας έτσι την οικολογική του εκστρατεία, στο πλαίσιο της οποίας εξασφάλισε και το φύτεμα 10.000 δέντρων στην πρωτεύουσα...
Οι eco business των διασήμων
Οι πρώτοι που έδειξαν να σηκώνουν παντιέρα υπέρ ενός «πράσινου» τρόπου ζωής είναι, φυσικά, οι διάσημοι κάτοικοι της πόλης. Για παράδειγμα, η Γκουίνεθ Πάλτροου επέλεξε την εύκολη επικοινωνιακή λύση της προσωπικής ιστοσελίδας (http://goop.com), ενώ άλλοι το έριξαν στις αντίστοιχες επιχειρήσεις. Για την ώρα, η πιο αποτελεσματική και προσοδοφόρα είναι αυτή της σχεδιάστριας και κόρης του Πολ ΜακΚάρτνεϊ, της Στέλλα, η οποία λανσάρει από προϊόντα ομορφιάς μέχρι ρούχα και παπούτσια από ανακυκλωμένα υλικά. Άλλωστε, είναι γνωστό ότι ολόκληρη η οικογένεια διοργανώνει διάφορες καμπάνιες με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος, όπως η περιώνυμη Meat Free Monday, που λαμβάνει χώρα σε διάφορα σημεία του Λονδίνου. Ακολουθεί σε διασημότητα η οικογένεια Φερθ, με τον διάσημο Κόλιν, τη γυναίκα του Λίβια Τζούτζολι και τον αδερφό της Νικόλα να έχουν ανοίξει το τριώροφο και άκρως εντυπωσιακό πολυκατάστημα Eco Age.
Στον πρώτο όροφο μπορείτε να βρείτε περίφημα οικολογικά προϊόντα (μέχρι και ντιζαϊνάτα πατάκια για το μπάνιο), ενώ στο υπόγειο καταστρώνονται εκστρατείες μύησης, οι οποίες –όπως λένε οι κακές γλώσσες– ξεπερνούν αυτές της σαϊεντολογίας: μπαίνεις άσχετος και βγαίνεις κρατώντας μπλούζες από μπαμπού! Το εντυπωσιακό αυτό εγχείρημα συνοδεύεται και από ένα πολύ trendy περιοδικό για την οικολογία με το ίδιο όνομα. Εξίσου εντυπωσιακά αποτελέσματα έχουν οι «πράσινες» επιχειρήσεις της οικογένειας του Bono των U2, που συνεργάστηκε με την εταιρεία Rogan και δημιούργησαν μερικά από τα πιο όμορφα και φιλικά προς το περιβάλλον ρούχα της πιάτσας, ονόματι Edun. Βρίσκονται στα γνωστά καταστήματα Harvey Nichols και Matches, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι –εκτός από το ότι είναι φιλικά προς το περιβάλλον– δεν προέρχονται από πηγές εργατικής εκμετάλλευσης και γενικότερα συμβάλλουν στην προώθηση της εργασίας στον αναπτυσσόμενο κόσμο.
• Eco Age, 213 Chiswick High Road, +4402089957611, www.eco-age.com • Stella McCartney, 30 Bruton Str., +4402075183100 • Harvey Nichols, 109-125 Knightsbridge, +4402072355000, www.harveynichols.com • Matches, 60-64 Ledbury Rd, +4402072210255, www.matchesfashion.com
Οικολογικό shopping
Η καλύτερη του... γαλατικού χωριού, πάντως, λέγεται Κάθριν Χάμνετ και, παρότι οικολόγα, διατηρεί ακέραιο το χιούμορ της τυπώνοντας μπλουζάκια με σλόγκαν όπως «Clean up or die» και «Worldwide nuclear ban now». Τα περισσότερα από τα προϊόντα της είναι φτιαγμένα από ινδικό βαμβάκι, ενώ ακόμη και τα μελάνια που χρησιμοποιεί είναι φιλικά προς το περιβάλλον. Είναι τόσα τα χρώματα και τόσο ευρεία η γκάμα των σλόγκαν, που δεν υπάρχει περίπτωση να μη βρείτε κάτι που να σας ταιριάζει. Τα μπλουζάκια αυτά, μάλιστα, τα οποία πρωτοφόρεσαν οι Wham! στο λανσάρισμα του «Wake me up Before you go-go», θεωρούνται ακόμη το απαραίτητο «πράσινο» συμπλήρωμα της ποπ κουλτούρας. Για πιο σπορτίφ επιλογές, ειδικά αν είστε από τους τύπους που τριγυρνούν όλη την ώρα με ένα σκέιτ ή μια ιστιοσανίδα, ρίξτε μια ματιά στο υπερμοντέρνο Howies, το οποίο ακολουθεί τη λογική τόσο της πολύχρωμης Carnaby Str. όσο και της ελευθεριακής κουλτούρας εν γένει του Soho. Αντίστοιχα trendy, αλλά με έντονες punk αποχρώσεις και, φυσικά, οικολογική συνείδηση είναι η πρωτοποριακή Dust Boutique. Εντυπωσιάζει κιόλας από την είσοδο, που μοιάζει με αψίδα, και σε κερδίζει αμέσως με τα έντονα χρώματα και τα ρούχα που θα έκαναν τη Vivienne Westwood να κοκκινίζει από τη ζήλια. Το πιο διάσημο οικολογικό ρουχάδικο από όλα, ωστόσο, είναι το περίφημο Equa, στις παρυφές του διαρκώς ανερχόμενου Ανατολικού Λονδίνου, λίγο πιο πάνω από το σταθμό του Angel.
Το προσωπικό είναι εξυπηρετικότατο και τονίζει απαραιτήτως ότι είναι το πρώτο κατάστημα που εισήγαγε τη λογική του «ηθικού shopping» με μια μεγάλη γκάμα προϊόντων. Άνοιξε το 2005 και κατόρθωσε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να καθιερωθεί στη συνείδηση των «πράσινων» καταναλωτών. Όσοι πάλι, εκτός από ευσυνείδητοι, είναι και απόλυτα εκλεκτικοί, και οικονομικά εύρωστοι μπορούν να επιλέξουν την περιοχή Primrose Hill με τα ακριβά καταστήματα. Εκεί βρίσκεται η περίφημη μπουτίκ αρωμάτων Miller Harris, στην οποία φτιάχνεται το ιδανικό άρωμα για τον καθένα μας (από φυσικά έλαια), ενώ παράλληλα δίνεται η δυνατότητα για ένα γεύμα από δύο εκλεκτούς σεφ στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο τους. Και μια και μιλάμε για αρώματα, τα καλύτερα ματζούνια σε πολύ λουξ αμπαλάζ θα βρείτε στο Baldwin & Co: υπάρχει από τότε που ο Τζακ ο Αντεροβγάλτης περιπλανιόταν στο Λονδίνο! Αν είστε τυχεροί, μάλιστα, μπορεί να πέσετε και πάνω στον Μάικλ Κέιν, καθώς είναι τακτικός θαμώνας.
• www.katharinehamnett.com • Howies, 42 Carnaby Str., +440207287234521, www.howies.co.uk • Dust Boutique, 294 Milkwood Rd, +4402077370199 • Equa, 28 Camden Passage, Islington, +4402073590955, www.equaclothing.com • Miller Harris, 21 Bruton Str, +4402076297750, www.millerharris.com • G. Baldwin & Co, 171-173 Walworth Rd, +4402077035550, www.baldwins.co.uk
Dining out για... ευσυνείδητους
Η αναζήτηση της οικολογικής τροφής –όπως και κάθε τροφής, άλλωστε– ξεκινάει απαραιτήτως από το Covent Garden, το καλύτερο σημείο του Λονδίνου. O πολύ ιδιαίτερος πεζόδρομος Neal Str. φιλοξενεί εδώ και χρόνια μερικά από τα πιο διάσημα χορτοφαγικά εστιατόρια, όπως το διάσημο «Food for Thought», ένα πανέμορφο ρουστίκ υπόγειο με σπιτικές σούπες και δροσερές σαλάτες. Λίγο πιο κάτω υπάρχει η μικρή πλατεία Neal’s Yard, αποκλειστικά με χορτοφαγικά εστιατόρια και μαγαζιά με βιολογικά προϊόντα, τα οποία μοιάζουν σαν να βγήκαν από μεξικανικό ταμπλό βιβάν! Από αυτά ξεχωρίζουν το «Neal’s Yard Salad Bar» (με έμφαση στις σαλάτες, όπως είναι φυσικό) και το «World Food Cafe» (με χορτοφαγικά πιάτα από όλο τον κόσμο). Ας σημειώσουμε, όμως, ότι γενικά για το Λονδίνο η χορτοφαγική φάση θεωρείται πλέον ξεπερασμένη, ενώ πάει καιρός που τα αβγά ελευθέρας βοσκής θεωρούνταν must.
Εξάλλου, πλέον τα οργανικά προϊόντα βιολογικής προέλευσης θεωρούνται απλώς η βασική προϋπόθεση για ένα «green» restaurant. Το υπόλοιπο κομμάτι αφορά ολόκληρη τη λειτουργία του – ακόμη και την πετσέτα που στολίζει το τραπέζι. Διάσημα από αυτήν την άποψη είναι τα καινούργια εστιατόρια που ανοίγουν το ένα μετά το άλλο στο Stoke Newington του Ανατολικού Λονδίνου – και συγκεκριμένα στην όμορφη Church Str., η οποία εκτός από εστιατόρια διαθέτει και μεγάλα σούπερ μάρκετ με βιολογικά προϊόντα. Ξεχωρίζει το μενού του πανέμορφου (και λατρεμένου μας!) «Blue Legume», με τα καλύτερα πρωινά στην πόλη. Αξιομνημόνευτος είναι και ο κατάλογος του μινιμαλιστικού «Sea Cow». Όσο για τα καθαρόαιμα εστιατόρια αυτής της κατηγορίας, πλέον αναγνωρισμένο είναι το «The Duke of Cambridge», το οποίο έχει σαρώσει τα πιο περίοπτα βραβεία «ηθικής κουζίνας» (π.χ. τα Organic Food Awards του Soil Association, που τσεκάρει εξονυχιστικά τις πρώτες ύλες που χρησιμοποιούν τα υποψήφια εστιατόρια). Έχει τη μορφή παμπ, εξειδικεύεται στη βρετανική κουζίνα και, φυσικά, βρίσκεται στα σύνορα που χωρίζουν το κέντρο της πόλης από το ανατολικό κομμάτι της, ήτοι το σημερινό επίκεντρο των οπαδών της υγιεινής διατροφής.
Στα ίδια μέρη βρίσκεται και το συναφές «Acorn House Restaurant», που έχει μελετηθεί πολύ προσεκτικά μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια: ακόμη και τα μηχανάκια με τα οποία γίνεται η διανομή φαγητού είναι φιλικά προς το περιβάλλον! Ο σεφ Άρθουρ Ποτς Nτόσον και ο γενικός διευθυντής του εστιατορίου Tζέιμς Γκρέιντζερ Σμιθ έχουν υιοθετήσει αυστηρά οικολογικούς κανόνες σε όλο το φάσμα εργασιών του εστιατορίου (π.χ. γίνεται κομποστοποίηση και ανακύκλωση των οργανικών σκουπιδιών). Ένα άλλο διάσημο στέκι, το «Water House», το οποίο διαθέτει πολύ καλή σχέση ποιότητας-τιμής (είναι μάλιστα διάσημα τα οργανικά μπριζολάκια του), βρίσκεται σε ειδυλλιακό σημείο στο ποτάμι και κάνει χρήση της υδροηλεκτρικής ενέργειας. Παρόλα αυτά, πολλοί χορτοφάγοι με υψηλές γαστρονομικές απαιτήσεις προτιμούν το «Mr. Chow» με τα έθνικ (κυρίως κινέζικα) πιάτα, που θεωρείται hot spot. Εκεί φωτογραφήθηκε πρόσφατα και η Lady Gaga με έναν αστακό στο κεφάλι! Τέλος, ξεχωρίζει και το ιταλικό «Polpettο», το οποίο –παραδόξως– δίνει έμφαση στα χορτοφαγικά πιάτα. ναι, σωστά φανταστήκατε ότι το πιο διάσημο είναι σουπιά με το μελάνι της!
• «Food for Thought», 31 Neal Str., +4402078360239, www.foodforthought-london.co.uk • «Neal’s Yard Salad Bar», 1, 2, 8-10 Neal’s Yard, +4402078363233, www.nealsyardsaladbar.com • «World Food Cafe», 14 Neal’s Yard (1ος όροφος), +4402073790298, www.worldfoodcafenealsyard.co.uk • «The Sea Cow», 37 Lordship Lane +4402086933111, www.theseacow.co.uk • «Blue Legume», 101 Stoke Newington Church Street, +4408719717282 • «The Duke of Cambridge», 30 St Peters Street, +4402073593066, www.dukeorganic.co.uk • «Acorn House Restaurant», 69 Swinton Str., +4402078121842, www.acornhouserestaurant.com • «Water House», 10 Orsman Rd, +4402070330123, www.waterhouserestaurant.co.uk • «Mr Chow», 151 Knightsbridge, +4402075897347, www.mrchow.com/blog/london • «Polpetto», Dean St., +4402077341969, www.polpetto.co.uk
«Πράσινα» ξενοδοχεία
Μόλις λίγα μέτρα από τη γέφυρα του Λονδίνου και το σταθμό του Tower Hill, το στιλάτο «Apex City» είναι ένα ξενοδοχείο της σύγχρονης αλυσίδας Apex Hotels που δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία του περιβάλλοντος, αφού όλα τα προϊόντα του είναι οικολογικά – ακόμη και το πλαστικό παπάκι που συνοδεύει ευχάριστα το μπάνιο μας είναι φτιαγμένο από ανακυκλωμένα υλικά… Ωστόσο, το πιο όμορφο ξενοδοχείο αυτής της κατηγορίας είναι το «Cavendish», στον πιο πολυσύχναστο και prestigious δρόμο του Λονδίνου, την Jermyn Str. (δίπλα στο Piccadilly και το Fortnum & Mason).
• «Apex City Of London», No 1 Seething Lane, +4402077022020, www.apexhotels.co.uk/hotels/city-of-london • «Cavendish», 81 Jermyn Str., St. James, +4402079302111, www.thecavendish-london.co.uk
Εναλλακτικα και αλλα
Ο «πράσινος» μπαρμπέρης Geo F Trumper έχει εξελιχτεί σε δημοφιλές αξιοθέατο του Λονδίνου. Το μαγαζί του είναι για χάζι, ενώ τα παλιάς σχολής προϊόντα του θα ξετρελάνουν και τον πιο ανένδοτο οικολόγο. Εξίσου... κουλή είναι, όμως, και η καντίνα που στήνουν κάθε σαββατοκύριακο στη διάσημη Upper Str. του Ανατολικού Λονδίνου σε μια παλιά Vespa! Φτιάχνουν επιτόπου ό,τι χυμό μπορείτε να φανταστείτε (π.χ. με λαχανικά και τζίντζερ), ενώ αν είστε τυχεροί μπορεί να σας κόψουν και καμιά σαλάτα. Και, φυσικά, αξεπέραστο είναι το «Club Surya», το οποίο λειτουργεί με βρόχινο νερό, ανεμογεννήτριες και το μπαρ του είναι εξολοκλήρου κατασκευασμένο από ανακυκλωμένα κινητά τηλέφωνα. Οι φήμες λένε ότι ιδιοκτήτης είναι ένας πολυμήχανος Έλληνας, ο οποίος βρήκε τελικά έναν πρωτοποριακό τρόπο για να ξεσηκώνει τους ξενύχτηδες Άγγλους! Και, φυσικά, αν δεν συνδυάζει το Λονδίνο όλες τις αντιφάσεις του σύγχρονου τρόπου ζωής, τότε ποια πόλη μπορεί; Ο Βρετανός συγγραφέας Σάμιουελ Τζόνσον έδωσε ξεκάθαρα το στίγμα της βρετανικής πρωτεύουσας: «Αν κάποιος βαριέται το Λονδίνο, σημαίνει ότι βαριέται την ίδια τη ζωή»!
• Geo F. Trumper, 9 Curzon Str, +4402074991850, www.trumpers.com • «Club Surya», 156 Pentonville Rd, +4402088882333, www.club4climate.com
© Andy Aitchison/In Pictures/Corbis/Apeiron
alamy/visualphotos.com
Gettyimages/Ideal Image
Jonathan Player/Rex Features/Apeiron
Rex Features/Apeiron
