Αρχαιολογικές βόλτες –preview των εορτασμών για τα 2.500 χρόνια από τη μάχη του Μαραθώνα που ετοιμάζονται το φθινόπωρο–, freestyle βουτιές και φυσικά προμήθειες από τις βιολογικές καλλιέργειες της περιοχής! Μεσοβδόμαδα και με γερή ζέστη, η Ιωάννα Γκομούζα αναθεώρησε τη σχέση της με τα δημοφιλή παράλια του Μαραθώνα σχεδιάζοντας μια ημερήσια εκδρομή που τα είχε όλα.
φωτό Δημήτρης Τσίτσος
Είχα καιρό, πολύ καιρό, να πάρω το δρόμο για τον Σχινιά. Όχι ότι μου κακοπέφτει η πληθωρική αμμουδιά του, αλλά να, όσο περνούν τα χρόνια και ο ελεύθερος χρόνος (και χώρος) συρρικνώνεται, θέλω να βιώνω πιο προσωπικά και γαλήνια τη θάλασσα, πέρα από αλαλάζοντα μεγάφωνα, jet ski και άλλες ιστορίες παραλιακής οχλαγωγίας. Και στην τεράστια ακτογραμμή του Μαραθώνα χάνεις το μέτρημα με τα beach bars. Δεν λείπουν βέβαια τα ελεύθερα από ξαπλώστρες και μουσικές κομμάτια, αλλά και τα πιο χαλαρά στέκια όπου μπορείς να ριλαξάρεις χωρίς να νιώθεις τη σεζλόνγκ σου σε απόσταση αναπνοής από τη διπλανή. Γι’ αυτά τα τελευταία λοιπόν έβαλα το μαγιό στην τσάντα ένα πρωινό Τετάρτης και τράβηξα για κει, ξέροντας ότι ο Μαραθώνας προσφέρεται επίσης για θεματικές εκδρομές. Για να «σερφάρεις» μέσα στις αμμοθίνες στο πευκοδάσος του Σχινιά. Για ν’ αγοράσεις φρούτα από τους υπαίθριους πάγκους των παραγωγών στη Μαραθώνος και στο δρόμο για τον Σχινιά. Και για κάτι που συνήθως προσπερνάμε, αλλά που προσωπικά θεωρώ εμπειρία: την περιήγηση στους διάσπαρτους αρχαιολογικούς χώρους.
Από τον Διόνυσο στον… Ηρώδη τον Αττικό
«Παίρνουμε τη Μεσογείων;» με ρώτησε ο Δημήτρης πριν ξεκινήσουμε. «Έλεγα να πάμε από τον Διόνυσο». Μου αρέσει αυτή η διαδρομή. Στην αρχή τουλάχιστον, στο κομμάτι που δεν έχουν επηρεάσει οι πυρκαγιές, σε χαλαρώνει η αύρα του δάσους. Μετά από λίγο βέβαια θέλεις να ρίξεις αρκετές μούντζες σε ό,τι και όποιον επιτρέπει κάθε τόσο να γίνεται το δάσος αποκαΐδια, αλλά τουλάχιστον ο τόπος έχει αρχίσει να ξαναπρασινίζει, και φτάνοντας στο ύψος της ταβέρνας «Πανόραμα» σε αποζημιώνει το απογειωτικό πανοραμίκ στην πεδιάδα του Μαραθώνα και τη θάλασσα.
Οδηγώντας πλέον στη λεωφόρο Μαραθώνος, λίγο μετά τη Νέα Μάκρη, να σου η πρώτη ταμπέλα αρχαιολογικού χώρου. Αν στρίψεις δεξιά για την παραλία, μετά το εκκλησάκι της Αγίας Κυριακής, αντικρίζεις το ιερό των Αιγυπτίων θεών και τα λουτρά που έχτισε ο Ηρώδης ο Αττικός! Εκείνη την εποχή, όπως διαβάζω στον κατατοπιστικότατο οδηγό που έχει εκδώσει η Β’ Εφορεία Αρχαιοτήτων, βρίσκονταν πάνω σε νησί στο κέντρο του έλους και το τοπίο θύμιζε κάτι από Δέλτα του Νείλου! Το ποταμάκι που χύνεται στη θάλασσα παραδίπλα, πριν από το ξενοδοχείο «Club Med», ομολογούμε ότι έβαλε τη φαντασία μας να δουλέψει…
Τα αυθεντικά αγάλματα της Ίσιδας και του Όσιρι που κοσμούσαν το ναό βρίσκονται στο μικρό αλλά πολύ ενδιαφέρον Αρχαιολογικό Μουσείο, αρκετά πιο πάνω, στη θέση Βρανά, και από εδώ είναι ίσως καλύτερα να ξεκινήσεις. Προσπέρασε λοιπόν τα φυτώρια που παρατάσσονται στη Μαραθώνος (παίρνεις αργότερα εκείνες τις μπουκαμβίλιες), πάρε ένα χωνάκι παγωτό παρφέ από το πρατήριο του Μπακούλα (στο 38 χλμ. της λεωφόρου) και στρίψε αριστερά προς Βρανά – κλείνοντας όμως τα παράθυρα γιατί οι καλλιέργειες αναδίδουν εσάνς… κοπριάς. Εδώ όμως αρχίσαμε πραγματικά να εντυπωσιαζόμαστε. Κατ’ αρχάς, στη θέση Τσέπι όπου κάτω από ένα καλαίσθητο στέγαστρο απλώνεται ένα από τα σπουδαιότερα νεκροταφεία της πρώιμης Εποχής του Χαλκού. Περπατάς στους υπερυψωμένους διαδρόμους και απολαμβάνεις τη θέα αφ’ υψηλού στους λακκοειδείς τάφους που είναι επενδεδυμένοι με σχιστολιθικές πλάκες και κροκάλες. Εισιτήριο βγάλαμε πιο πάνω, στο Μουσείο όπου παρουσιάζονται ευρήματα από την αρχαία ιστορία της περιοχής, ταφικά κτερίσματα, τα αιγυπτιόμορφα αγάλματα από την Μπρεξίζα, το Τρόπαιο της Μάχης του Μαραθώνα και τα γλυπτά από το αγρόκτημα του Ηρώδη στη «Μάνδρα της Γριάς». Τι κρίμα που τόσο λίγοι Έλληνες επισκέπτες μπαίνουν στον κόπο να έρθουν. Κι όμως, λίγα βήματα παραπέρα είχαμε την ευκαιρία να καταδυθούμε στον υπόγειο τύμβο των Πλαταιών και να δούμε ακόμα και σκελετούς στο στεγασμένο μεσοελλαδικό νεκροταφείο.
Ο Τύμβος των Αθηναίων βρίσκεται προς την παραλία, αλλά βλέπεις μόνο εξωτερικά τον χορταριασμένο λόφο που σχηματίζει. Όσοι περάσετε (φέτος άλλωστε θα γιορταστούν τα 2.500 χρόνια από τη μάχη του Μαραθώνα), κάντε μια στάση απέναντι, στο οικολογικό αγρόκτημα Διαμάντη (2294067866), την πρώτη καλλιέργεια που πιστοποιήθηκε ως βιολογική στην Ελλάδα και είναι επισκέψιμη τα σαββατοκύριακα, για να προμηθευτείτε σπιτικά αβγά και να κόψετε από το μποστάνι ντοματούλες, μελιτζάνες, κολοκύθια και φασολάκια!
Beachlife
Έχει μεσημεριάσει για τα καλά και ο ήλιος δεν αστειεύεται. Στην παραλία του Μαραθώνα, το κυματάκι του Ευβοϊκού μας γνέφει να κάνουμε την πρώτη βουτιά στο κομμάτι που ξεκινά από το «Club Med» και ανηφορίζει μέσα από έναν πολύ στενό δεν-τον-λες-ακριβώς-δρόμο προς τις παραλιακές ταβέρνες. Είναι σίγουρα πιο χαμηλού προφίλ η κατάσταση εδώ, αν και δεν λείπουν τα cafes και τα θαλάσσια σπορ (στο «Club Med», αλλά και στο «Skippers» για μαθήματα καταδύσεων από το Divers Club). Η αλήθεια όμως είναι ότι μας αρέσει περισσότερο η φίνα φαρδιά αμμουδιά που ξεκινά από το Ριζάρι (από τα μπουγέλα του «Prova Cafe» και το «Nuevo» δηλαδή) και «ανηφορίζει» προς το παραλιακό πευκοδάσος του Σχινιά.
Από το πευκοδάσος στο κωπηλατοδρόμιο
Δεν βρίσκονται τυχαία εδώ σε παράταξη τα beach bars. Αν εξαιρέσεις το συνεχόμενο κομμάτι ξαπλώστρας-ομπρέλας που οριοθετούν το «Καράβι», το «Sailing» και ο «Μωραΐτης» δίνοντας μια διάσταση «λούνα παρκ» στα μπάνια του (καλλίγραμμου) λαού, με ό,τι σπορ και κοκτέιλ ποθεί η καρδιά σου, υπάρχουν και πιο freestyle σημεία στη φαρδιά αμμουδιά. Ειρήσθω εν παρόδω, το πληρέστατο κέντρο θαλασσίου fun «Μωραΐτης» έφερε μόλις στον αττικό αιγιαλό το stand up paddle, τη νέα «μόδα» που προέκυψε όταν οι surfers της Χαβάης αποφάσισαν να σταθούν όρθιοι τις σανίδες τους και να τραβήξουν κουπί, ενώ στις 27/7 ετοιμάζει αγώνα διάθλου με κολύμπι και τρέξιμο!
Εμάς πάντως να μας επιτρέψετε να καμαρώνουμε τα χρωματιστά πανιά των windsurfers από άλλη, πιο χαλαρή, ξαπλώστρα. Μας «σηκώνει» το καλόγουστο περιβάλλον και η ανοιχτωσιά στο «Club Neuf», το οποίο παίζει διακριτικές chill out μουσικές κι έτσι μπορούμε να διαβάσουμε άνετα το βιβλίο μας κάτω από τις καλαμωτές. Αργά το απόγευμα σταμπάραμε επίσης τους οντάδες στο καινούργιο «Big Blue», στο παλιό πεδίο βολής. Κι όταν το στομάχι αρχίζει να γκρινιάζει, ο «Γλάρος» για ψάρι κάτω από τις κουκουναριές δεν είναι μακριά.
Από το πευκοδάσος στο κωπηλατοδρόμιο
Εθνικό Πάρκο Σχινιά, μοναδικός τόπος, αλλά και τι ταλαίπωρη ιστορία. Κάθε φορά που μπαίνω στο παραλιακό πευκοδάσος (ένα από τα τρία που υπάρχουν στην Ελλάδα, γι’ αυτό και τυπικά τουλάχιστον υπό καθεστώς προστασίας) φεύγω με ανάμεικτα συναισθήματα γιατί, όπως συμβαίνει συνήθως με τέτοια «φιλέτα», σ’ αυτές τις αμμοθίνες (σχεδόν) όλα απαγορεύονται και ταυτόχρονα επιτρέπονται. Κατηφορίζεις τους χωματόδρομους κάτω από τις πανύψηλες κουκουναριές και αντικρίζεις εντιμότατες βιλίτσες. Λίγο παραπέρα οι ταβέρνες έχουν χαρακτηριστεί αυθαίρετες, αλλά εξακολουθούν μια χαρά να απλώνουν πέργκολες, ξαπλώστρες και μουσικές στη διαπασών. Η ελεύθερη κατασκήνωση δεν επιτρέπεται, αλλά τα αντίσκηνα δεν λείπουν. Τουλάχιστον τη μέρα που πήγαμε πετύχαμε το χώρο σε σχετικά καλή κατάσταση, χωρίς το αποπνικτικό σκουπιδομάνι που είχαμε συναντήσει παλιότερα.
«Αλλά πώς μπορείς να προστατεύσεις ένα πάρκο όταν υπάρχουν διάφορες χρήσεις που παράγουν κυκλοφοριακό και απορρίμματα;» μου έλεγε ο Νίκος Αναστασόπουλος ο οποίος ανέλαβε πρόσφατα επικεφαλής του Φορέα Διαχείρισης που φέτος κλείνει τα δέκα του χρόνια. «Τα ζητήματα που μας απασχολούν είναι πολλά και δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν ταυτόχρονα. Στις προτεραιότητές μας λοιπόν είναι να εμφυσήσουμε έναν κώδικα συμπεριφοράς στον επισκέπτη, ενώ μελλοντικά θα θέλαμε να ενεργοποιηθούν ομάδες έρευνας που θα δώσουν προτάσεις για το πώς το πάρκο μπορεί να είναι βιώσιμο σε σχέση με μια βιώσιμη κοινωνία». Σ’ αυτό το πλαίσιο εδώ και λίγο καιρό ανοίγει τα σαββατοκύριακα για το κοινό το Ολυμπιακό Κωπηλατοδρόμιο (τμήμα και αυτό του πάρκου), ένας χώρος που φαντάζει ιδανικός για οικογενειακή ποδηλατάδα πλάι στον υγρό στίβο, τουλάχιστον όταν πέφτει ο ήλιος και η λίμνη «βάφεται» κόκκινη. Από το φθινόπωρο θα ξεκινήσουν ακαδημίες κωπηλασίας, ενώ οργανώνονται και οικοξεναγήσεις (στις 8/8 για την ορνιθοπανίδα και στις 4/9 παρατήρηση του νυχτερινού ουρανού). Κάτι μου λέει ότι δεν θα περάσει τόσος καιρός για να επιστρέψω ξανά, φέρνοντας και το ποδήλατό μου μαζί. Είναι μαγεία, μου είπαν, να λοξοδρομήσεις νωρίς το πρωί στον υγρότοπο και ν’ ακούσεις τα κελαηδίσματα των πουλιών.
