Ιθάκη

Οδηγώντας μέσα από καταπράσινες πλαγιές, πανέμορφα χωριά κι εκπληκτικούς κολπίσκους, η Ιωάννα Γκομούζα βρήκε την Ιθάκη της κι έριξε άγκυρα για διακοπές χαλάρωσης σε πανέμορφες βίλες και καινούργια boutique ξενοδοχεία. Φωτό: Παύλος Τσοκούνογλου, Γιάννης Λιοντής

Αλήθεια, πόσους μύθους αντέχει ένα νησί; Και πόσο μπορεί σήμερα να εξακολουθεί να γοητεύει ένας τόπος που λάτρεψαν και λατρεύουν οι ποιητές; «Σαν βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη» είναι λογικό να κάνεις παρόμοιες σκέψεις, αλλά καθώς το πλοίο λικνίζεται στον υδάτινο δίαυλο που τη χωρίζει απ’ την Κεφαλονιά, μέσα σε μια θάλασσα από λευκά ιστιοφόρα, εύχεσαι ήδη να είναι μακρύς ο δρόμος σου σ’ αυτή τη γωνιά του Ιονίου. Γιατί η Ιθάκη, ευτυχώς, δεν γνώρισε το κακό πρόσωπο του μαζικού τουρισμού. Διατήρησε τη φυσική της ομορφιά κι επιμένει να εκπέμπει σε... χαμηλές συχνότητες, για όσους ξέρουν να εκτιμούν τα μινιόν μεγέθη. Τέτοιος, άλλωστε, είναι κι ο κόσμος που την προτιμά. Πλάνητες με ιστιοπλοϊκά που αναζητούν γραφικά λιμάνια, όπως το Βαθύ και το Κιόνι, και απομονωμένους κολπίσκους, όπως ο Μάρμακας και το Γιδάκι, για τις βουτιές τους. Εναλλακτικές οικογένειες που «κατεβάζουν διακόπτες» αράζοντας στις γουστόζικες βίλες που έχουν αρχίσει να ξεφυτρώνουν μέσα στους ελαιώνες. Και μαζί τους κάποια ζευγάρια που εγκαταστάθηκαν μόνιμα εδώ, αφήνοντας πίσω τους την Αθήνα, αλλά και πιο μακρινές πατρίδες, για ν’ ανοίξουν μια επιχείρηση εναλλακτικού τουρισμού, μια ιδιαίτερη μπουτίκ, ένα διαφορετικό εστιατόριο.

Βαθύ: Σοφιστικές All Day Spot

Απλωμένο σε μια πράσινη αγκαλιά στο μυχό ενός στενού, σαν φιόρδ κόλπου, η πρωτεύουσα της Ιθάκης, το Βαθύ, είναι η πρώτη εικόνα που θέλεις να δεις. Οι τυχεροί που θα φτάσετε με ιστιοπλοϊκό θα το δείτε να ξεδιπλώνει τη χρωματιστή παραλιακή «βεντάλια» του εκ των έσω. Ακόμα όμως κι αν έρθετε οδικώς από το λιμάνι του Πισαετού, θα τραβήξετε χειρόφρενο ψηλά στην είσοδο της πόλης για να ζουμάρετε στα παραδοσιακά σπίτια της προκυμαίας και στο νησάκι που ξεφυτρώνει μες στον κόλπο. Κι όταν πια κατεβείτε στην παραλία, η υπόθεση σηκώνει περαντζάδα. Θα περάσετε από την γκαλερί Ελπίνωρ για τα χαριτωμένα καραβάκια που φτιάχνει με βότσαλα ο εικαστικός Νίκος Μαρκάτος, θα τσακίσετε παραδοσιακό ροβανί στο ρετρό ζαχαροπλαστείο του Χάνου στην πλατεία, θα χαλαρώσετε στον κήπο του αρχοντικού cafe «Δρακούλη» με τη μικρή θαλασσινή «λίμνη»!

Λίγα βήματα από δω, αξίζει να επισκεφθείτε τη Μητρόπολη για το παλιό ξυλόγλυπτο τέμπλο και το Αρχαιολογικό Μουσείο. Η είσοδος είναι ελεύθερη και θα δείτε αγγεία, ειδώλια κι επιτύμβιες στήλες από τις ανασκαφές στον Αετό –θα έχετε ήδη συναντήσει τα ερείπια από τις αρχαίες Αλαλκομενές δίπλα στο δρόμο που έρχεται από τον Πισαετό– κι άλλα μέρη. Αν η ομηρική Ιθάκη ήταν τελικά εδώ –και όχι στην Κεφαλονιά, όπως υποστηρίζουν κάποιοι ερευνητές–, δεν ξέρουμε να σας πούμε. Οι Ιθακήσιοι πάντως έχουν κάνει παντιέρα της εντοπιότητας του Οδυσσέα τα χάλκινα νομίσματα με τη μορφή του που παρουσιάζονται στο μουσείο κι ένα όστρακο με την επιγραφή «Ευχήν Οδυσσεί» που θα δείτε στη μικρή Αρχαιολογική Συλλογή στον Σταυρό.

Ψήνεστε για καφεδάκι; Γεμάτη all day bars η αριστερή πλευρά της παραλίας, είναι ταμάμ για αραλίκι. Καθίστε στον jazzy «Μύλο» για κρέπες και κοκτέιλ ή στο πολύχρωμο «Soulatso» και για χορό περάστε από το εντυπωσιακά σκηνογραφημένο «Century Club».

Περπατώντας σ’ αυτήν την «όχθη», όμως, δεν μπορεί να μην προσέξετε ένα θαυμάσιο θαλασσί νεοκλασικό. Κτίριο του Τσίλερ, φιλοξενεί το ξενοδοχείο «Περαντζάδα 1811», το διαμαντάκι του ομίλου Tsimaras Art Hotels, το πρώτο ξενοδοχείο αξιώσεων που άνοιξε στο νησί εδώ και μερικά χρόνια. Πάντα εξαιρετικό το «Περαντζάδα», απέκτησε και μια νέα πτέρυγα με έξι δωμάτια, χώρο πρωινού και πισίνα. Διά χειρός Divercity Architects αυτή η πλευρά, ακολουθεί σαφώς πιο αφαιρετικές γραμμές εσωτερικά, αλλά μ’ ένα μαγικό τρόπο το σύνολο δένει υπέροχα.

Στα πίσω δρομάκια του κέντρου άνοιξε η καρδιά μας βλέποντας τη μεταμόρφωση ενός διατηρητέου ελαιοτριβείου του 1890 σε πανέμορφο μικρό ξενοδοχείο. «Ξεκινήσαμε να το κάνουμε μουσείο, αλλά το κτίριο μας προδιέθετε για χώρο φιλοξενίας», μου εκμυστηρεύτηκε η Χριστίνα Κωστήρη, η συνδημιουργός –μαζί με την Ελένη Τσιγώνια– του «Hotel Familia». Με τη βοήθεια του μηχανικού Στάθη Πατσαλιά και τη διακοσμητική φροντίδα του Γιάννη Δενδρινού, το κτίριο ξαναπήρε πρόσφατα ζωή με ενδιαφέρουσα δυναμική, αφού στοιχεία της βιομηχανικής του κληρονομιάς ενεργοποιήθηκαν στη νέα του χρήση – η ρεσεψιόν, λ.χ., ήταν κάποτε μύλος για τις ελιές!

Όταν έρθει η ώρα για βουτιές, ακολουθήστε το χωματόδρομο για τον ειδυλλιακό μοναχικό κολπίσκο του Σχίνου – εδώ, λέει, παραθέρισε κι η Μαντόνα. Αν όμως θέλετε μια πλαζ με πιο εύκολη πρόσβαση και κάποια οργάνωση, στο Φιλιατρό, την έδρα των free campers του νησιού, λειτουργεί και καντίνα. Η πιο σούπερ βοτσαλάδα στα πέριξ είναι το Γιδάκι, όπου φτάνετε είτε πεζοπορώντας είτε νοικιάζοντας βάρκα. Το κόστος δεν είναι απαγορευτικό κι αποτελεί τον πιο ιδανικό τρόπο για να εξερευνήσετε τις καλύτερες παραλίες του νησιού, όπου δεν φτάνει αυτοκίνητο. Το απόγευμα πια, αφού δροσιστείτε, οργανώστε μια εξόρμηση στο γραφικό Περαχώρι. Σκαρφαλωμένο στο Πεταλαίικο βουνό, προσφέρει τέλεια θέα στο Βαθύ και μια ευκαιρία να «χαθείτε» στο μεσαιωνικό παρελθόν περπατώντας στις εκκλησιές της ερειπωμένης Παλαιοχώρας.

Οι εκπλήξεις του Βορρά

Ανεβαίνοντας από το Βαθύ προς Βορρά, μέσα από διαδοχικές στροφές, το κεντρικό σημείο του νησιού είναι τόσο στενό που βλέπεις όλη την ακτογραμμή της Ιθάκης, και την Κεφαλονιά, και τις ακτές της Στερεάς. Δύο καλά σημεία για να εμπλουτίσετε το ψηφιακό σας άλμπουμ είναι από το εστιατόριο «Χάνι» και το καμπαναριό της Μονής Καθαρών. Το πιο εντυπωσιακό όμως εκκλησιαστικό μνημείο, η βυζαντινού ρυθμού εκκλησία της Παναγίας με τις θαυμάσιες αγιογραφίες, μας περίμενε αμέσως μετά, στην ορεινή Ανωγή. Για να πάρουμε τα κλειδιά, περάσαμε από το διπλανό καφενείο του κυρ Νίκου. Εννοείται ότι καθίσαμε κιόλας – ο χώρος αναδίδει μια εσάνς φιλοξενίας απ’ τα παλιά κι αν τους έχετε ενημερώσει από πριν, θα σας ετοιμάσουν σπιτικό κατσικάκι· διαφορετικά θα τη βγάλετε με αβγά τηγανητά και πατατούλες, για να πεταχτείτε κατόπιν στα μενίρ που βρίσκονται σκορπισμένα στους αγρούς της περιοχής.

Ψάχνεστε για ακόμα πιο sui generis συναπαντήματα; Μπαίνοντας στον Σταυρό, το καταπράσινο κεφαλοχώρι του Βορρά, μόλις δείτε το παλιό δίπατο σπίτι με τη μεγάλη σημαία του ΚΚΕ, κατεβείτε από το αυτοκίνητο, ακολουθήστε τις τεράστιες... πατούσες και καθίστε στον καταπράσινο κήπο του μεζεδοπωλείου «Πολύφημος». Παθιασμένος κομουνιστής ο Λάζαρος, ο ιδιοκτήτης, περνά το χειμώνα στην Κούβα –εξ ου και η συλλογή με κομουνιστικά μεμοραμπίλια στον πρώτο όροφο– και μαζί με τη Μόνικα θα σας σερβίρουν τοπικές σπεσιαλιτέ κι απολαυστικές ιστορίες.

Από τον Σταυρό ανοίγονται τρεις διαδρομές. Αν θέλετε δροσιά, κατηφορίστε με το ηλιοβασίλεμα στα δυτικά παράλια και βουτήξτε στην παραλία της Πόλης ή στον υπέροχο Αϊ-Γιάννη. Η πιο... αεροπλανική διαδρομή προβλέπει ανάβαση μέσα από την πιο εύφορη πεδιάδα του νησιού προς την Εξωγή. Πραγματική αετοφωλιά, σε κερδίζει με τη γαλήνη, τα παλιά πέτρινα σπίτια της και το υπέροχο πανόραμα προς τον κόλπο Αφάλες. Ωστόσο, το απόλυτο σημείο για αγνάντεμα προς κάθε κατεύθυνση βρίσκεται στο τέρμα της διαδρομής, στο παλιό μοναστήρι της Παναγίας στα Περναράκια.

Έχει βέβαια κι ο κάμπος τις χάρες και τα παραδοσιακά χωριά του. Κοντά στον Πλατρειθιά, κάντε μια στάση στον αρχαιολογικό χώρο της Σχολής Ομήρου –κάποιες απόψεις συνδέουν αυτά τα λιγοστά ερείπια με το παλάτι του Οδυσσέα– και μετά αράξτε στο «Yefyri». Μέσα στους ελαιώνες, ο Αυστραλός με ελληνικές και όχι μόνο ρίζες Άντι και ο Σκoτσέζος Μαρκ (αμφότεροι με σημαντική καλλιτεχνική προϋπηρεσία) μεταμόρφωσαν το παλιό καφενείο σε γοητευτικό εστιατόριο. Έντυσαν το χώρο με αντίκες (σχολικά τραπέζια χειροτεχνίας από το Μάντσεστερ, κηροπήγια από την Ισπανία, ’70s τασάκια από την Αυστραλία) και σερβίρουν πειραγμένες μεσογειακές σπεσιαλιτέ, με φρέσκα υλικά από τη λαϊκή και το μποστάνι τους. Αξίζει να περάσετε έστω και για ένα ποτό: τέτοια ατμόσφαιρα και casual chic φινέτσα δεν βρίσκεται αλλού στην Ιθάκη.

Κιόνι Δαγκωτό

Ο πιο πολυσύχναστος δρόμος μετά τον Σταυρό οδηγεί στις Φρίκες και στο Κιόνι. Πιο τουριστικές οι πρώτες, με ταβερνάκια κι ενοικιαζόμενα, τις προσπερνάτε εύκολα για να τρέξετε στις παραλίες (από το χωματόδρομο αριστερά του λιμανιού στον Μάρμακα κι από τον κυρίως δρόμο δεξιά στους δροσερούς κολπίσκους στα Κουρβούλια). Αν, πάντως, μας επιτρέπεται μια αδυναμία, ψηφίζουμε ασυζητητί Κιόνι. Σκαρφαλωμένο αμφιθεατρικά σε μια καταπράσινη πλαγιά που κατεβαίνει στη θάλασσα, κρατά ζωντανές τις μνήμες περασμένων εποχών. Αξίζει να το σεργιανίσετε, να περπατήσετε ανάμεσα στα παλιά πέτρινα σπίτια με τις λουλουδιασμένες αυλές, να καθίσετε για ποτό στα τραπεζάκια που βγάζει το «Spavento» πλάι στο κύμα και τα ιστιοπλοϊκά και περπατώντας προς το τέρμα της προκυμαίας, να κάνετε στάση στο Τέχνημα. Must (μην το αμελήσετε!) η μπουτίκ κοσμημάτων του Δημοσθένη Γκανασούλη στο κατώι ενός σπιτιού 500 ετών, πραγματική άσκηση για το καλό μας γούστο. Τα κοσμήματά του, από πολύτιμα μέταλλα και λίθους, θα τα ζήλευαν πολλές κολωνακιώτικες γκαλερί. Κι όσο για το χώρο; Ένα θα σας πω: το εργαστήρι του το έστησε στο λινό (το παλιό πατητήρι) για έμπνευση!

Πού θα μείνετε

Βαθύ

Περαντζάδα 1811 Ιδιαίτερο art hotel, όπου το μοντέρνο ντιζάιν συνδυάζεται με την παράδοση κι εμπλουτίζεται με έθνικ στοιχεία (2674033496, www.arthotel.gr).

Hotel Familia Καινούργιο σοφιστικέ ξενοδοχείο σ’ ένα παλιό λιοτρίβι. Τα επτά δωμάτιά του διαφέρουν μεταξύ τους, αλλά όλα είναι ιδιαίτερα καλόγουστα και πλήρως εξοπλισμένα (2674033366, www.hotel-familia.com).

Odyssey Apartments Μικρή οικογενειακή μονάδα, σε εξαιρετικό σημείο που βλέπει όλο το λιμάνι. Προσφέρει απλά, αλλά πεντακάθαρα διαμερίσματα για 2-6 άτομα, με κουζίνα (2674033400, www.ithaki-odyssey.com). Omirikon Hotel Άνετα, απλά δωμάτια με κουζίνα (2674033596-7, www.omirikonhotel.com). Κιόνι Eleni View Πέντε διαμερίσματα με σούπερ θέα (6945657851). Λεύκη Cavos Sunset View Cottages Περιποιημένες και προσιτές ενοικιαζόμενες κατοικίες σε απομονωμένο όμορφο κτήμα, με πανοραμική θέα στο θαλάσσιο δίαυλο Κεφαλονιάς-Ιθάκης (2674032267, www.cavos-cottages.com). Σταυρός Asterida Villas Καινούργιες μεζονέτες και στούντιο, σε πλαγιά που βλέπει την παραλία της Πόλης (2674031603, www.asterida.com). Νοικιάζω βίλα

Σ’ ένα νησί που δεν προσφέρεται για την ανάπτυξη μεγάλων ξενοδοχείων –είναι χαρακτηρισμένο ως παραδοσιακός οικισμός– οι βίλες είναι το μεγάλο στοίχημα για την τουριστική ανάπτυξη. Κάποιες ενοικιάζονται απευθείας από τους ιδιοκτήτες ή τουριστικά γραφεία όπως το Greek Islands Club (www.greekislandsclub.com), ενώ άλλες, όπως η υπέροχη «Villa Skinos» (www.df-enterprises.com) της εφοπλιστικής οικογένειας Γράτσου, πάνε πακέτο με προσωπικό κι exclusive παροχές – δεν έμεινε τυχαία εδώ η Μαντόνα! Τσεκάρετε για διαμονή:

Δενδρινός Villas Τρεις υπέροχες βίλες για 2-6 άτομα, σαν ιταλικές αγροικίες, μέσα στους ελαιώνες και τους αμπελώνες του Περαχωρίου, λίγο έξω από το Βαθύ. Πανέμορφοι οι κήποι με τις πισίνες τους (2674032839, www.ithaki-villas.com). Diomedes Villas Στις εξοχές του Περαχωρίου, τρεις πολύχρωμες βίλες με πισίνα (2674033024, www.ithakisvillas.com). Pilikas Villas Τέσσερις πέτρινες μεζονέτες «του κουτιού», σε περιποιημένο ελαιώνα 11 στρεμμάτων στον Σταυρό (6938778726, 6977912335, www.pilikas.gr). Likoudi’s Villas Έξι βίλες για 2-4 άτομα, με παλιά ξύλινα έπιπλα, χτιστούς καναπέδες και καταπληκτική θέα στο Κιόνι (6976132397, www.likoudisvillas.gr). Villa Votsalo Στη Ράχη Κιονιού φιλοξενεί 2-5 άτομα (6945870728, www.villavotsalo.com).

Πού θα φάτε

Βαθύ Κοχύλι Σερβίρει πλάι στη θάλασσα πεντανόστιμη τυροκαφτερή, ονειρεμένη κρεατόπιτα, καλοψημένους κεφτέδες και γεμιστό μπιφτέκι, ωραιότατο ριγανάτο αρνάκι και αρνάκι τσερέπα (2674033565). Liberty To σικ εστιατόριο της πόλης στην παραλία και στέκι για σκαφάτους (2674032561). Porto Πάνω στον παραλιακό δρόμο, για κρέπες, ελληνική κουζίνα και ψητά της ώρας (2674032245). Κιόνι Καλυψώ Πάνω στη μικρή μαρίνα, για φρέσκα ψάρια, ψητά σχάρας και υπέροχα μαγειρευτά. Μη χάσετε την τοπική μπακαλόπιτα με μπακαλιάρο και ρύζι και το μοσχαράκι με μανιτάρια (2674031066). Πλατρειθιάς Yefyri Το πιο ιδιαίτερο στέκι του νησιού, μέσα στους ελαιώνες, προτείνει πειραγμένες μεσογειακές σπεσιαλιτέ: σαγανάκι με πέστο, λεχματζούν, πράσινες σαλάτες, πικάντικο μπιφτέκι (2674031131). Σταυρός Πολύφημος Ένας κήπος-απόλαυση για δροσιά και σπέσιαλ καυτερό σπεντζοφάι, τσιπούρα, σαβόρο, αρνί κ.ά. (2674031794). Εναλλακτικες διακοπες

Η Ολλανδέζα ζωγράφος Ester van Zuylen μπορεί να μοιραστεί μαζί σας την τέχνη της και να σας περπατήσει στα ομορφότερα μονοπάτια της Ιθάκης (6944990458, www.islandwalks.com).

Για βουτιές σε μη προσβάσιμες παραλίες νοικιάστε βάρκα από τον Γιώργο Μωραΐτη (2674031702, 6972594090).