Η Ιωάννα Γκομούζα ακολουθεί το τραγούδι του Λάδωνα, οδηγώντας κάτω από πλατάνια και βελανιδιές, και ανακαλύπτει ολοκαίνουργιους ξενώνες σε αχαρτογράφητα από τον μαζικό τουρισμό χωριά.
Χρόνια τον... γυρόφερνα τον Λάδωνα. «Μάντευα» το σκιερό φαράγγι του όταν ανέβαινα στις πλαγιές του Χελμού. άκουγα για τα χωριά του που είχαν χτίσει Λαγκαδινοί τεχνίτες από τον Νότο όταν βρισκόμουν το Μαίναλο. ονειρευόμουνα πεζοπορίες σαν αυτές που περπάτησα στα κοντινά δρυοδάση του Ερύμανθου.
Κουρνιασμένα σε γλυκές πλαγιές, εκεί που η Αρκαδία συναντά την Αχαΐα και την Ηλεία, τα ορεινά χωριά του Λάδωνα, η Δάφνη, η Κοντοβάζαινα, η Δήμητρα, αλλά και η Αροανία και το Λιβάρτζι πιο ψηλά, δεν είναι ιδιαίτερα γνωστά ακόμα και σε παθιασμένους weekenders.
Κι όμως, συγκεντρώνουν όλα όσα έχουμε αγαπήσει στους γνώριμους γείτονές τους: παρθένα φύση που οργιάζει, νερά παντού, πέτρινα γεφύρια και καλντερίμια, παλιά αρχοντικά με θολωτά υπέρθυρα, ποτάμια, ταμάμ για χαλαρές βαρκάδες, και μια γαλήνια λίμνη. Κι όπως κάθε μέρος που δεν έχει γίνει ακόμα «στόχος» στον τουριστικό χάρτη, διατηρούν ανεπιτήδευτα «σκηνικά», που αποτελούν μια ευχάριστη εναλλαγή στο τοπίο των mountain resorts: τις γιαγιάδες που κοντοστέκονται στο σοκάκι να σε ρωτήσουν «τίνος είσαι», τα κεράσματα με τσίπουρο-κέρασμα στα καφενεία, τις φρεσκοκομμένες πατατούλες και τα δικά τους κρεατικά στο οικογενειακό ταβερνάκι κάτω από τα πλατάνια.
Δεν είναι, βέβαια, terra incognita η περιοχή. Εδώ και λίγα χρόνια, ο ξενώνας «Το σπίτι της Θεώνης» στη Δήμητρα έχει δείξει το δρόμο, προσφέροντας φιλόξενη βάση, ενώ η εταιρεία Eco Action έχει βάλει σ’ εναλλακτικό τριπάκι πολλές παρέες και οικογένειες, με ράφτινγκ, καγιάκ, jeeping, ποδηλατάδες. «Γιατί να πας αλλού;» μου έλεγε ο Τάκης Μπαλάσκας από την Eco Action. «Εδώ είσαι στο κέντρο κι έχεις τα πάντα. Έρχεσαι εύκολα από την Αθήνα. Μπορείς να πεταχτείς στη Γορτυνία, στα Καλάβρυτα, στο δάσος της Φολόης». Και πήγα. Φύγαμε πρωί Παρασκευής για ν’ αποφύγουμε την κίνηση, ανεβήκαμε από τα Καλάβρυτα –αν και είναι πιο εύκολος ο δρόμος από Λεβίδι-Βλαχέρνα– και φτάσαμε νωρίς στη Δάφνη (ή Στρέζοβα).
Με βάση τη Δάφνη
Απλωμένη σε μια καταπράσινη πλαγιά που αγναντεύει το ποτάμι, η έδρα του Δήμου Παΐων είναι καλό ορμητήριο – ειδικά τώρα, που απέκτησε και νέες προτάσεις διαμονής. Εμείς ψηφίσαμε φύση και μείναμε στις καλόβολες κατοικίες «Λάδωνας» λίγο έξω από το χωριό, για να ξυπνάμε δίπλα στο ποτάμι και να κάνουμε πρωινό πικνίκ κάτω από τα πλατάνια, δυο βήματα από τις βάρκες και το στίβο περιπέτειας της Eco Action. Με κάθε ευκαιρία, πάντως, ανεβαίναμε στο χωριό. Για να φωτογραφήσουμε το πέτρινο γεφύρι με τις τρεις καμάρες. Για ένα πέρασμα από τον «Νόστο», το μπαράκι της
Βάσως στην πλατεία, η οποία άφησε την Πάτρα για τη Στρέζοβα. Σεργιανίσαμε τα καλντερίμια ως τον Άγιο Χαράλαμπο, προσπερνώντας πέτρινες βρύσες και δίπατα αρχοντόσπιτα κι όταν κατεβήκαμε στο παλιό καφενεδάκι του κυρ-Γιάννη για να ζεσταθούμε στην ξυλόσομπα, κολλήσαμε. Μπριόζος ο καφετζής, μας πρόσφερε τεντούρες κι άρχισε τις ιστορίες για «τα χρόνια τα παλιά», όταν στον Λάδωνα συναντιόντουσαν η Αφροδίτη με τον Άρη, η Δάφνη με τον Απόλλωνα. «Είναι ο ψυχολόγος του χωριού», φώναζαν γελώντας οι θαμώνες. Και ο άνθρωπός σου για να μάθεις τους πάντες και τα πάντα στη Δάφνη και να νυχτώσεις όμορφα, χωρίς να το καταλάβεις.
Ακολουθώντας το ποτάμι
Πρωινό Σαββάτου, με την ομίχλη να σκεπάζει τη Στρέζοβα, φορτσάρουμε για τη λίμνη. Μετά την Πουρναριά, στρίβουμε στον βατό χωματόδρομο και έπειτα από δύο χιλιόμετρα φτάνουμε στο μισογκρεμισμένο γεφύρι της Κυράς, που ένωνε τις δύο πλευρές του ποταμού ώσπου το κάλυψε η τεχνητή λίμνη. Ήταν όμως τόσο πεσμένη η στάθμη της, που μια χαρά το φωτογραφήσαμε, όπως και το ξεχασμένο πια πέρασμα (πριν κατασκευαστεί η καινούργια γέφυρα, τ’ αυτοκίνητα διέσχιζαν τον Λάδωνα με ένα «βαρκάκι» που μετακινούνταν από τη μια πλευρά στην άλλη με τη βοήθεια συρματόσκοινου και τροχαλίας!).
Επιστρέφοντας στον κεντρικό δρόμο, μετά τη Μουριά, ακολουθούμε τη λίμνη costa costa και ξάφνου, στη μέση του πουθενά να ’σου η «Λαδωνίδα». Το ξύλινο καφενεδάκι της Κανέλλας βρίσκεται στο καλύτερο σημείο για να χορτάσεις το γαλάζιο του Λάδωνα και το υπέροχο τσιζκέικ από τα χέρια της όμορφης Δήμητρας, που ήρθε πέρσι, για το καλοκαίρι, και... ξέμεινε! Αν μας έπιανε το μεσημέρι εδώ, θα τσιμπούσαμε χοιρινό με καγιανά, αλλά θέλαμε να συνεχίσουμε για να δούμε τον παλιό πέτρινο νερόμυλο στη Βάχλια και να φτάσουμε γρήγορα στη Δήμητρα, το
χωριό που μας σύστησε το «Σπίτι της Θεώνης».
Είχα μιλήσει στο παρελθόν με την κυρία Κρυσταλλία, με αφορμή τα σεμινάρια αργαλειού που φιλοξενεί στον ξενώνα, και είχα νιώσει έναν άνθρωπο ζεστό, με γνήσια αγάπη για τον τόπο που γνώρισε χάρη στην κληρονομιά της θείας Θεώνης. Αλλά η Κρίστι –όπως τη φωνάζουν χαϊδευτικά– που συνάντησα είναι πέρα από κάθε περιγραφή. Αεικίνητη, δεν σ’ αφήνει στιγμή χωρίς περιποίηση: θα σε ξεναγήσει στο αρχοντικό του προπάππου της, που από το 1850 αγναντεύει το καταπράσινο στενό φαράγγι του Λάδωνα. θα σε κεράσει γλυκό του κουταλιού στη μεγάλη αυλή με τη φουντωτή ελιά· θα σε στείλει στον «Παράδεισο», στην πλατεία, για έναν ελληνικό μαζί με τους παππούδες, και απέναντι στο «Στέκι του Μερακλή» για φαγητό. θ’ ανέβει τις ανηφοριές ανάμεσα στα πέτρινα σπίτια ως την εκκλησία της Παναγίας. θα σου δείξει το χωματόδρομο που κατεβαίνει στο δίτοξο γεφύρι στο Λάδωνα. Δεν την πιάνεις πουθενά!
Όχι πως δεν σε περιμένουν κι άλλες εκπλήξεις... Η γερόντισσα Χριστοδούλη, ας πούμε, στη Μονή Κλειβωκάς, κοντά στην Κοντοβάζαινα. Αειθαλής στα 82 της, ζει μόνη σ’ ένα μοναστήρι-«αετοφωλιά». Μέχρι το 1976, οι μοναχές κατοικούσαν σε μια θεοσκότεινη σπηλιά. Πλέον, όμως, το τσιμέντο έχει κάνει για τα καλά την εμφάνισή του στο μοναστήρι, που διαθέτει και τρία λιτά δωμάτια για όσους αποφασίσουν να «μονάσουν» έστω και λίγο για την ασύλληπτη θέα στον Λάδωνα και το σάουντρακ από τα ποταμάκια που κατηφορίζουν να τον συναντήσουν. Πάντως, εδώ η μεγάλη εμπειρία είναι η εικόνα της Παναγίας ή μάλλον η... διαδρομή της. Βρέθηκε μέσα στο βράχο, σ’ ένα σημείο όπου φτάνεις διασχίζοντας σκυφτός ένα φιδωτό διάδρομο-σπηλιά για 20 περίπου μέτρα! Και μην ακούσω για υψοφοβίες και κλειστοφοβικούς... Στο μοναστήρι φτάνεις αφού διασχίσεις την Κοντοβάζαινα και σε 3,5 χιλιόμετρα στρίβεις αριστερά στον κατηφορικό χωματόδρομο. Στο δρόμο της επιστροφής, κάνε στάση για μια χαλαρή βόλτα στην Κοντοβάζαινα πλάι στη ρεματιά, κάτω από τα περήφανα πέτρινα σπίτια, γιατί η διαδρομή προς Δάφνη μέσω Πάου θέλει κουράγιο – τουλάχιστον στα πρώτα 10 χλμ. που ανεβαίνεις και κατεβαίνεις το βουνό από ένα δρόμο όλο φουρκέτες.
Στην άγνωστη Αχαϊα
Κυριακή πρωί, η διάθεση σηκώνει ράφτινγκ κι αν τελειώσουμε νωρίς, ένα πιο μικρό και χαλαρό οδοιπορικό σε άγνωστα, εγκαταλελειμμένα χωριά. Πάμε για καφέ στην πέτρινη πλατεία της Αροανίας, αναζητώντας τα πυργόσπιτα των Λαμπροπουλαίων, των Σοφιανοπουλαίων, των Πετιμεζαίων. Ακολουθώντας τον Αροάνιο ποταμό, ανηφορίζεις για τους Καμενιάνους και το Δροβολοβό ή στρίβεις στην επόμενη παράκαμψη για Λεχούρι και Λιβάρτζι. Στα 1.000 μ., το Λεχούρι προσφέρεται για «αναχωρητές» που θέλουν να δουν τον Πύργο-Μουσείο του Λεχουρίτη και να μείνουν στα πέτρινα εξοχικά «Θεοχάρη». Η ίδια οικογένεια έχει και την ταβέρνα στην πλατεία, εκτός κι αν προτιμήσετε καφέ και αλευροχαλβά στο αντικρινό καφενείο. Εξίσου όμορφο μας φάνηκε και το Λιβάρτζι. Αν βρείτε ανοιχτά τα ταβερνάκια, κάθιστε στη μεγάλη πλατεία με τα πλατάνια, αλλιώς πάρτε το ανηφορικό καλντερίμι ψηλά για τον Αϊ-Γιάννη. Ο δρόμος της επιστροφής προς τον Πάο ξετυλίγεται μέσα από χαμηλούς λόφους και πεδιάδες φτάνοντας στο μοντέρνο «Καφέ Πάος» και τις ταβέρνες της περιοχής. Αν έχετε ακόμα όρεξη για βόλτες, αξίζει
μια ακόμα ανηφορική παράκαμψη για το Βεσίνι, έναν παραδοσιακό οικισμό που αναγεννήθηκε από τις... πέτρες του – το καφενεδάκι απέναντι από την εκκλησία λειτουργεί συνήθως μόνο καλοκαίρι.
ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ
Δάφνη-Κοντοβάζαινα-Πάος-Δάφνη 52,5 χλμ. άσφαλτος: μέσα από λόφους, πλάι στη λίμνη, πάνω από το φαράγγι του Λάδωνα, κάτω από πλατάνια και βελανιδιές. Από Κοντοβάζαινα προς Πάος σας περιμένουν αρκετές στροφές σε υψόμετρο που φθάνει ως τα 1.000 μ. Υπολογίστε ακόμα 2 χλμ. χωματόδρομο στην παράκαμψη για το γεφύρι Κυράς και 1 χλμ. χωματόδρομο για Μονή Κλειβωκάς.
Δάφνη-Αροανία-Λεχούρι-Λιβάρτζι-Ψωφίδα-Πάος-Δάφνη 56,5 χλμ. άσφαλτος μέσα από κοιλάδες, πεδιάδες και πλάι σε ποτάμι.
ΠΟΥ ΘΑ ΜΕΙΝΕΤΕ Δάφνη Εδώ θα βρείτε κάποιες ολοκαίνουργιες προτάσεις διαμονής. Η εταιρεία Eco Action (2103317866) διαχειρίζεται τα αυτόνομα πέτρινα σπιτάκια «Λάδωνας» στο ποτάμι (€ 70-90), δύο λειτουργικές μεζονέτες μέσα στο χωριό (από € 80) και το ιδανικό για νεανικές παρέες ξύλινο καταφύγιο, με κουκέτες και κοινόχρηστο χώρο με τζάκι, σε λόφο πάνω από τη Δάφνη (€ 85 το διήμερο, μ’ ένα γεύμα και ράφτινγκ). Άνετα, σύγχρονα δωμάτια και εστιατόριο στον ολοκαίνουργιο ξενώνα της Δήμητρας Λεβέντη (2692071124). Δήμητρα Στο διατηρητέο αρχοντικό «Σπίτι της Θεώνης» (6973028265, € 70): έξι καλόγουστα δωμάτια με θέα στο φαράγγι και το χωριό. Λεχούρι Σαν στο εξοχικό σου στα «Πέτρινα Θεοχάρη» (2692051279, € 70): τέσσερα διαμερίσματα και δύο μεζονέτες με τζάκι. Αροανία Στον μικρό πέτρινο, απλό ξενώνα «Τα Αροάνια» (2692061414, € 60). Πεύκο Πάνω στην οδό Πατρών-Τριπόλεως (την επονομαζόμενη 111), στα απλά, άνετα δωμάτια του Πέτρου Μακαρίτη (2692071105, € 55 με πρωινό). ΠΟΥ ΘΑ ΦΑΤΕΣτη Δάφνη, μπιφτέκι και ψητά στον «Τζόλα», πίτσα και μακαρονάδες στον «Φερλέ», λουκάνικα, γιαουρτλού, μπριζόλα και ψητά λαχανικά στη βάση της Eco Action. Στον Πάο, δικά τους κρεατικά στην ταβέρνα του Μπέλλου. Στη Δήμητρα, στο «Στέκι του Μερακλή», σπιτικό λουκάνικο με πορτοκάλι, χοιρινό ψαρονέφρι, χόρτα και ωραίες τηγανητές πατάτες.
ACTIVITIESΔιαδρομές με 4x4, σαφάρι σε παλιά γεφύρια, ράφτινγκ, κανόε καγιάκ, διασχίσεις με ποδήλατο βουνού είναι μερικές μόνο από τις προτάσεις της εταιρείας εναλλακτικών δραστηριοτήτων Eco Action (www.ecoaction.gr). Ο Λάδωνας προσφέρεται για πολλές εναλλακτικές δραστηριότητες ήπιας περιπέτειας και είναι ιδανικός για πρωτάρηδες που θέλουν να τραβήξουν κουπί. Στην καλά οργανωμένη βάση της εταιρείας δίπλα στο ποτάμι, λειτουργεί εστιατόριο και στίβος με τοξοβολία, αναρρίχηση, εναέριο πέρασμα, ραπέλ.
