Kωνσταντινούπολη

η ανατολή μιας δυτικής μητρόπολης

Τώρα είναι η καταλληλότερη στιγμή για να ανακαλύψουμε την πιο σαγηνευτική ευρωπαϊκή πόλη, τώρα ακριβώς που και η ίδια ανακαλύπτει ξανά τον εαυτό της. Η μοντέρνα ταυτότητα της Kωνσταντινούπολης πατάει γερά στη βαριά κληρονομιά της και απογειώνεται!

Kατεβαίνοντας τον πεζόδρομο της Istiklal από την πλατεία Ταξίμ προς το Γαλατά, νιώθεις πολύ ελαφρύς. To Τοπ Καπί, η Αγιά Σοφιά, το Μπλέ Τζαμί, η Σκεπαστή Αγορά, είναι όλα πολύ μακριά, πέρα από τη γέφυρα. Εδώ τα βαριά κτίρια του προπερασμένου αιώνα δεν είναι απλώς ένα τουριστικό σκηνικό. υπάρχει ζωή στους ορόφους των νεοκλασικών. Οι μπάντες παίζουν μπερδεύοντας τους Pink Floyd με το Big in Japan, τους Violent Femmes και το μετά τουρκικό πανκ με αμανέδες στο ρεφρέν... Λίγο πριν από την είσοδο του τούνελ του πρώτου υπόγειου σιδηρόδρομου που μετέφερε τους επιχειρηματίες των τελών του 19ου αιώνα στα μαγαζιά τους στη Beyoglu, μια αντιπολεμική εκδήλωση ξαφνιάζει ευχάριστα. «Bush go home», «Τα πυρηνικά όπλα δεν είναι βιβλία», «Η κατοχή στο Ιράκ να ’ναι η τελευταία», τα συνθήματά τους. Σε λίγες μέρες έχει και αντιπολεμικό φεστιβάλ, η λίστα των συγκροτημάτων τεράστια – ανάμεσά τους και οι δικοί μας Take the Μoney and Run. Τα παιδιά είναι πανέμορφα και χορεύουν στη μέση του δρόμου, ο κόσμος σταματάει και χαζεύει, ρωτάει, χορεύει μαζί τους, αχ Θεέ μου, εμείς στην Αθήνα γιατί έχουμε γίνει τόσο σοβαροφανείς;

Αυτή η πόλη είναι για τους νέους, είναι γεμάτη ιστορία, αλλά ξέρει να περνάει καλά, να σε κάνει να περνάς καλά μαζί της. Μαντήλες και τραβεστί, γιάπηδες και πανκιά, όλοι συνυπάρχουν, χωρίς κόμπλεξ, όχι με τη δική μας «δεν με νοιάζει, δεν κοιτάω, δεν ασχολούμαι» νοοτροπία, με μια αθωότητα... Με μια ανεκτικότητα φυσική, που ειδικά σε αυτή τη χώρα κάπως σε ξαφνιάζει, κάπως δεν σου «κολλάει», κάπως συγκρούεται με τα στοιχεία που κάπου στο πίσω μέρος του μυαλού σου υπάρχουν. Όπως και να ’χει, σε κάνει να νιώθεις όμορφα. Ίσως η εξήγηση να είναι ότι βρίσκεσαι στη Beyoglu. Από εδώ ξεκινάει η νέα ταυτότητα της Κωνσταντινούπολης. Από τις βιτρίνες των πιο ακριβών καταστημάτων της πόλης που στεγάζονται στα κτίρια του 19ου αιώνα, εγκαταλειμμένα στα ’50s από τους Έλληνες και Εβραίους κατοίκους τους... Από τα νέα fusion εστιατόρια, που ανταγωνίζονται τα παλαιού τύπου ρεστοράν και μαγειρεία... Από τα trendy καφέ και μπαρ, που προσελκύουν τη νέα τάξη των σπουδαγμένων στο εξωτερικό νέων επιχειρηματιών με τις σικ (συχνά μαντηλοφορεμένες) συνοδούς τους. Και από τις γκαλερί, που ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια στα σκιερά σοκάκια της. Κι όμως, λίγο πιο κάτω, ούτε πέντε λεπτά δρόμος, χάνεσαι σε σοκάκια που φωτίζονται μόνο από το τρεμουλιαστό φως των τηλεοράσεων μέσα από τα ανοιχτά παράθυρα...

Στην προοπτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η τουρκική πολιτιστική πολιτική σπιντάρει, θέλοντας να εξαγάγει και να προβάλλει στα παγκόσμια μέσα ενημέρωσης ένα σύγχρονο και δυνατό πολιτιστικό προφίλ, έστω κι αν –ή μάλλον κυρίως γιατί– αυτό ανταγωνίζεται τους τίτλους που απαιτούν μεταρρυθμίσεις πάνω στο φλέγον θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το νέο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Istanbul, το πρώτο μουσείο μοντέρνας τέχνης της Τουρκίας, άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό τον προηγούμενο Δεκέμβριο, την περίοδο ακριβώς που η ΕΕ συζητούσε για την έναρξη διαλόγου με την Άγκυρα. Πέρα όμως από την πολιτική, ο τομέας αυτός φαίνεται να έχει τη δική του αυτόνομη δυναμική. Η πολιτιστική παραγωγή της χώρας βγαίνει όλο και περισσότερο στο προσκήνιο μέσα από μεμονωμένα έργα, μουσικά, κινηματογραφικά, λογοτεχνικά, εικαστικά. Καινούρια μουσεία ιδιωτικής πρωτοβουλίας και γκαλερί ανοίγουν και προβάλλουν νέους καλλιτέχνες, Τούρκους αλλά και ξένους. Στην Αγιά Σοφιά μια περιοδική έκθεση παίζει με τον τρόμο του κενού χώρου, υπέροχη σύλληψη... Όλα φωνάζουν για ένα καλλιτεχνικό αναβρασμό στην πόλη, που με τη σειρά του ψιθυρίζει κάτι πιο μπερδεμένο, κάτι πιο βαθύ...

απέναντι

Πέρα από τη γέφυρα του Βόσπορου, ο ασιατικός τομέας της πόλης μοιάζει κάπως πιο μουδιασμένος.

Όχι ότι και εδώ δεν βλέπεις μοντέρνα καφέ και εστιατόρια, παιδιά με piercing που ξενυχτάνε και περνάνε καλά... Αλλά υπάρχει κάτι στην ατμόσφαιρα, λιγότερο κοσμοπολίτικο, λιγότερο ανάλαφρο, λιγότερο σίγουρο για τον εαυτό του. Από την από ’δω πλευρά, όλοι οι οδηγοί σού λένε πως δεν έχει πολλά να δεις. Ναι, αλήθεια, αν επισκέπτεσαι μια πόλη για τα μνημεία της, μην μπεις στον κόπο. Εδώ θα δεις κόσμο να περπατάει πάνω κάτω σε μεγάλες περαντζάδες, ζευγάρια, παρέες, οικογένειες να κάθονται στις προβλήτες τα βράδια τρώγοντας ηλιόσπορους. (Το κριτς κριτς παίρνει τρομακτικές διαστάσεις, ίσως ο Fatih Akin να έπρεπε να το συμπεριλάβει στους ήχους της πόλης). Περνώντας από μια πλατεία, από ένα πάρκο, από μια προβλήτα το πρωί, μπορείς να καταλάβεις αν το βράδυ είναι στέκι από τις φλούδες των ηλιόσπορων χάμω. Εδώ οι μαντήλες αυξάνονται, μοιάζουν να ’ναι πλειοψηφία. Βλέπεις μαντήλες σικ, μαντήλες έθνικ, μαντήλες που τις ζηλεύεις, μαντήλες που σε ζηλεύουν, μαντήλες ροκ, μέχρι και μια γκόθικ μαντήλα είδα και από κάτω της ένα κοριτσάκι που θα έκανε τα βαμπίρ της Ριμπάουντ στην πλατεία Αμερικής να υιοθετήσουν το στιλ...

Κι όμως, στο κάλεσμα του μουεζίνη ελάχιστοι μοιάζουν να συγκινούνται, το κριτς κριτς διακόπτεται μόνο από γελάκια που μιλάνε για ζωή, που μιλάνε για φλερτ ανάμεσα στις παρέες...

σάββατο βράδυ

Τρεις τα ξημερώματα και στην Ιστικλάλ λες και γίνεται διαδήλωση, κόσμος πάει κι έρχεται, δεν χορταίνεις να περπατάς σε αυτή την πόλη, στρίβεις σε ένα τυχαίο στενό και τα πάντα χάνονται, οι φωνές, οι μουσικές εξαφανίζονται, μέχρι να ξαναβγείς στο δρόμο και να ενωθείς με το πλήθος. Κατεβαίνοντας από την πλατεία Ταξίμ, συναντάς στα δεξιά σου δρόμους γεμάτους μπαρ και καφέ. Σε πολύχρωμα πουφ πολύχρωμες παρέες ανακαλύπτουν ξανά το βαρύ άρωμα μήλου μέσα από τις μπουρμπουλήθρες, ο ναργιλές δεν είναι πλέον μόνο για τους τουρίστες... Μέσα από τα μαγαζιά, ποπ χιτάκια, βαριά arabesque, heavy metal, νύχτες oriental βουίζουν όλα μαζί στ’ αυτιά σου, φτιάχνοντας ένα περίεργο μουσικό υβρίδιο που σε υπνωτίζει, ψάχνεις κάποιον να αποφασίσει για σένα, γιατί εσύ τα θέλεις όλα, και πιάνεις τον εαυτό σου να ακολουθεί τις παρέες που θα ήθελες να είναι δικές σου σε ένα ατέλειωτο street clubbing. Το τριώροφο Kemanci (Siraselviler cad.69, Taksim) με άλλο μουσικό στιλ κάθε μέρα ακούγεται απ’ όλα τα ροκ στόματα. ένα boy band, που ίσα που χωράει στη μικρή υπερυψωμένη σκηνή, φανκάρει, ο δίμετρος τραγουδιστής μοιάζει παράταιρος στο ρόλο του Prince.

Στο υπόγειο Mojo (Buyuk-parmakkapi Sok. 25 Beyoglu) οι Spitney Bears έχουν πιο σκληρό ήχο, η πανέμορφη τραγουδίστρια το πρωί δουλεύει ως δημοσιογράφος σε εφημερίδα, το βράδυ θα μπορούσε να είναι η τραγουδίστρια των Garbage... Στο Leb-i derya (Kumbaraci yokusu 115/7 Tunel, Beyo-glou) η ατμόσφαιρα είναι lounge, τα ποτά ακριβά και οι νέοι σικ. Αν βρεις θέση στο περιμετρικό μπαρ του μπαλκονιού, η θέα σού κόβει την ανάσα, ο Βό-σπορος πιάτο, και απέναντι από το Γαλατά η ιστορία φωτισμένη. Εσύ, μπορείς να ξεχωρίσεις ποια απ’ όλες τις Αγιές Σοφιές είναι η δική μας;

οι ήχοι της Πόλης

Στις αίθουσες το βραβευμένο «Crossing the Bridge: The Sound of Istanbul» του Fatih Akin ανιχνεύει τους ήχους

της Πόλης. Ένας ξένος, ο Alexander Hacke (μέλος της γερμανικής avant-garde μπάντας EinstHrzende Neubauten), περιπλανιέται στην Κωνσταντινούπολη ανακαλύπτοντας τους μουσικούς θησαυρούς της. Από την ευρέως αγαπημένη αισθαντική φωνή τής (γνωστής μας και από τις συνεργασίες με τη Χαρούλα Αλεξίου και τον Θάνο Μικρούτσικο) Sezen Akzu και της 84χρονης ντίβας Muzeyyen Senar, μέχρι τις μουσικές των μειονοτήτων, των Κούρδων και των τσιγγάνων, και από τους μοντέρνους ηλεκτρονικούς ήχους στην κλασική arabesque, το εύρος του σύγχρονου σάουντρακ της πόλης αντικατοπτρίζει αυτήν ακριβώς την πολυπολιτισμική κληρονομιά της, που σου φανερώνεται σε κάθε σου βήμα, ακόμη και αν δεν έχεις μουσικές γνώσεις.

Το τουρκικό ροκ, άγριο –με πανκ καταβολές των Duman, πιο περίπλοκο και σοφιστικέ των Replikas–, έχει ακόμα τη δυναμική της επανάστασης. Στα ροκ μπαρ του Beyoglu, τα αγόρια έχουν ακόμα μακριά μαλλιά και το head banging/air guitaring δεν σταματάει ποτέ. Στα live το ξενόφερτο ροκ εναλλάσσεται με το τουρκικό, αλλά το δεύτερο είναι που ανεβάζει τις θερμοκρασίες.

Mor ve Otesi, Kurban, Kargo, Manga, Bulutsuzluk Ozlemi... Θες να χτυπηθείς, να ουρλιάξεις τους στίχους, κι ας μην τους ξέρεις. Κι όμως, ούτε στιγμή δεν ξεγελιέσαι, αν και έτσι κι αλλιώς κανείς δεν έχει την πρόθεση να σε παραπλανήσει. Η Ανατολή είναι μέσα του, βαθιά ριζωμένη ή επί τούτου φερμένη ξανά στην επιφάνεια, στους ήχους, στους στίχους, στις «σκληρές» φωνές... Απέναντι, στις περιοχή Kadikοy του ασιατικού τμήματος, έχει τη βάση της η ανερχόμενη hip-hop κοινότητα. Από εκεί ο Ceza, η τουρκική βερσιόν των Public Enemy, «φτύνει» τους πολιτικούς του στίχους με εκπληκτική ταχύτητα. Και λίγο πιο δίπλα, στο underground Bakirkοy,

οι Istanbul Style Breakers «κηρύττουν» με φιγούρες breakdance. Αλλά κανείς τους, καμιά υπο-ομάδα δεν αποποιείται τις καταβολές της, όποιο στιλ και να υιοθετήσουν θα το φέρουν στα μέτρα της δικής τους πολιτιστικής κληρονομιάς. Ίσως η μουσική να είναι η καλύτερη απόδειξη για το ότι η Κωνσταντινούπολη ανακαλύπτει ξανά την ταυτότητά της, επιστρέφοντας στις ρίζες, στην παράδοση, αυτοτροφοδοτούμενη έτσι κι αλλιώς από τη διαρκή άφιξη πληθυσμού από τη συντηρητική Ανατολή. Ίσως πάλι, η παράδοση αυτή, τόσο πλούσια και τόσο πολυσυλλεκτική ανά τους αιώνες, κατατρεγμένη και η ίδια από τον αγώνα του κεμαλικού εξευρωπαϊσμού,

να έχει μάθει καλά να αφομοιώνει, να δέχεται, σε πολιτιστικό τουλάχιστον επίπεδο.

ευρώπη ή βαλκάνια;

Στο Πεχλιβάν, το ξακουστό μαγειρείο στην αρχή της Ιστικλάλ, το ντολμαδάκι (ή σαρμάς θα ’πρεπε να πω;) μού κάθεται στο λαιμό, όταν ακούω την πιο εκνευριστικά θορυβώδη παρέα που έχω ποτέ πετύχει, όχι μόνο να μπαίνει και να κάθεται δίπλα μας, αλλά να μιλάει και ελληνικά! Όλο το μαγαζί, γεμάτο, σταματάει να μιλάει, ρίχνει τρομοκρατημένες ματιές προς την επέλαση των βαρβάρων. Αυτοί χαμπάρι! Σιγά το κεμπάπ, το δικό μας είναι καλύτερο, τζατζίκι είναι αυτό; Φωνάζουν και χειρονομούν, εμείς είμαστε τουρίστες από την Ευρώπη, χάρη σάς κάνουμε που είμαστε εδώ, κοιτάξτε μας, θαυμάστε μας, εσάς θα σας πάρει πολύ καιρό να γίνετε σαν εμάς – χωριάτες υπερόπτες, η απόλαυση του να μην ικανοποιείσαι με τίποτα... Κάνω νόημα στην παρέα μου, από σήμερα μιλάμε μόνο αγγλικά μεταξύ μας, ψιθυρίζω, τελειώνουμε τα πιάτα μας με τις ιαχές να μας τρυπάνε το κεφάλι, φεύγουμε σκυφτοί. Στα περίπτερα διαβάζουμε στο εξώφυλλο του Newsweek «Cool Istanbul: η πιο hip πόλη της Ευρώπης ίσως και να μη χρειάζεται την Ευρώπη τελικά»...

στην Πόλη, μετά από πέντε χρόνια

Στη διαδρομή από το αεροδρόμιο προς το ξενοδοχείο βλέπω μια καθαρή, πράσινη πόλη, με ανακαινισμένες προσόψεις κατοικιών, πάρκα, παιδότοπους, σωστές αισθητικά σημάνσεις στους δρόμους.

Εδώ είχα ξανάρθει; Πώς είναι δυνατόν μια πόλη να αλλάζει τόσο πολύ μέσα σε πέντε χρόνια;

τι είδα, πού πήγα, τι προτείνω

Επισκεφθείτε τη νέα hot περιοχή Cihangir. Δεκάδες μπαράκια, μπουτίκ νέων καλλιτεχνών, εκπληκτικά σπίτια, cool συμπεριφορές και επιπλέον απίστευτα μαγαζιά με τουρσιά ονειρικά (κουκουνάρι, πεπόνι, ντομάτα, καρπούζι κλπ.). Στο παραδοσιακό και πολύ απλό ταβερνάκι Kardesler, θα φάτε ένα από τα καλύτερα λαχματζούν της πόλης (Αgahaman cad. No. 1, 2513696).

Πιείτε ποτό στο Alti (Anahtar sok. No. 15, 290849). Πουλάει και ρούχα και αξεσουάρ νέων δημιουργών, είναι υπέρκομψο και ιδιαίτερα ακριβό, όπως όλα τα μπαρ της περιοχής (περίπου € 12-14 το ποτό).

Στο Nisantasi (το δικό μας Κολωνάκι, αλλά στο τριπλάσιο μέγεθος) θα βρείτε από boutique Chanel και Ferragamo μέχρι μικρά deli shops με δύο-τρία τραπεζάκια, μόνο για να αγοράσετε λιχουδιές ή να ξεκουραστείτε δοκιμάζοντας ένα μικρό σάντουιτς με jamon και σύκο.

Στο Αrmani caf, θα εντυπωσιαστείτε από τη δυνατή μουσική του resident d.j. και το ευγενικό σέρβις. Προτιμήστε να πάτε απογευματινή ώρα (Αrmani caf,, Macka Caddesi No. 35 Tesvikiye, 2244477)

Μια νέα σχεδιάστρια, η Yeliz Celik, έχει την boutique Εlaidi στο Bostan Sokak (2363783). Οι γυναίκες θα βρουν εκεί απίστευτες μονόραφες φούστες, και φανταστικά boh+me πουκάμισα.

Στο Τ-Βox (σε διάφορα σημεία της πόλης, www.box.com.tr). Θα βρείτε basics (μαγιό, Τ-Shirts, τσάντες, πετσέτες θαλάσσης). Όλα σε κενό αέρος… για να γεμίσετε τη βαλίτσα σας χωρίς πρόβλημα.

Για κεμπάπ θα πάτε στο Beyti (Orman Sokak No. 8, Florya, 6632990). Θα πληρώσετε γύρω στα 40 ευρώ χωρίς το κρασί και θα φάτε κρεατικά ψημένα σε ένα από τα καλύτερα γκριλ της πόλης. Ιδρύθηκε το 1945 και βρίσκεται αρκετά έξω από το κέντρο, στην περιοχή Florya (περίπου 30 λίρες με το ταξί από το κέντρο). Στην ίδια περιοχή βρίσκεται το γνωστό και στην Ελλάδα Τike.

Μην παραλείψετε να βολτάρετε στην πολυσύχναστη Istiklal, στο Beyoglu. Εκατοντάδες άνθρωποι θα προχωρούν μαζί σας, χαζεύοντας βιτρίνες εμπορικών καταστημάτων και προθήκες με φαγητά.

Στο Galatasaray θα βρείτε το Cezayir (Aλγερία), ένα bar-restaurant υπέρκομψο, με διακόσμηση μαξιμαλιστική (ασημένιες καρέκλες στο εστιατόριο, καναπέδες υπέρ αναπαυτικοί στο lounge). Το κοινό του: fashion crowd, ηθοποιοί, καλλιτέχνες. Στεγάζεται σε ένα κτίριο ηλικίας 100 ετών. (Hayriye Cad. No 16, Beyoglu, 2459981)

Στέλιος Πενταρβάνης

ΠΥΞΙΔΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ

Kωδικός κλήσης 0090 212 πού θα μείνετε

Στο Βiragan Palace Hotel Kempinski (Niragan Caddesi 32 Besiktas, 3264646): Το μοναδικό 5άστερο luxury ξενοδοχείο στις ακτές του Βόσπορου: ένα πραγματικό παλάτι, που υπήρξε η κατοικία του τελευταίου σουλτάνου.

Άλλα ξενοδοχεία με ιστορία, αλλά πιο φιλικά για την τσέπη, είναι τα: Grand Hotel de Londres (Mesrutiyet Caddesi 117, Beyoglu, 2450670, € 65-80): Χτισμένο το 1982 από μια οικογένεια Λεβαντίνων, γνώρισε χρυσές εποχές και συνδέθηκε με την ελίτ των επισκεπτών της Πόλης.

Διακοσμημένο στο στιλ του Orient Express, προσφέρει μια μοναδική ατμόσφαιρα γεμάτη ιστορία.

Orient Express Hotel (HHdavendigar Caddesi 34, Sirkeci, 5207161, € 65-100): Ατμοσφαιρικό ξενοδοχείο

στο Sirkeci, την περιοχή του σιδηροδρομικού σταθμού που άλλοτε ήταν το κέντρο της πόλης. Νοσταλγικό, σαν το όνομά του, αν και ελαφρώς ντεκαντάντ. Ayasofya Hotel (KHcHkayasofya Caddesi Demirci Resit Sok. 28 Sultanahmet, 5169446, € 50-60): Ανακαινισμένο στο πρότυπο της ξύλινης οθωμανικής κατοικίας που υπήρξε το 19ο αιώνα, λειτουργεί ως ξενοδοχείο μόλις από το 1990.

Στο κέντρο της πόλης θα βρείτε βέβαια και τα 5άστερα των μεγαλύτερων αλυσίδων: Hyatt Regency Istanbul (Taskisla Cad. 1, Taksim, 3681234), The Ritz-Carlton (SHzer Plaza, Askerocagi Caddesi 15, Elmadag, 33444 44), Hilton Istanbul (Cumhuriyet Cad. Harbiye, 3156000), Ceylan InterContinental (Asker Ocagi Cad. 1, Taksim, 36844 44).

Από πανσιόν, θα βρείτε πάρα πολλές στην περιοχή Sultanahmet, κοντά στα μεγάλα μνημεία. Ξεχωρίζουν οι Sultan’s Inn (KHcHkayasofya Mah., Mustafa Pasa Sok. 50, 6382562, € 50-60), Bonjour Guest House (Amiral Tafdil Sokak 10, 5163052) και Naz Wooden House Inn (Akbiyik Degirmeni Sok. 7, 516 71 32, € 70-90)

πού θα φάτε

Μια μοναδική γαστρονομική εμπειρία θα ζήσετε στο Tugra, το εστιατόριο του Ciragan Palace (Niragan Caddesi 32 Besiktas, 258 3377) – μόνο με επίσημο ένδυμα. Το πιο φημισμένο, όμως, εστιατόριο οθωμανικής κουζίνας είναι το Haci Abdullah (Sakizagaci Caddesi 17, 293 8561, στο Beyoglu. Από τα trendiest places to be στην ίδια περιοχή, είναι τα Leb-i Derya (Kumbaraci Yokusu 115/7, 293 4989, www.lebiderya.com) και 360 Ιstanbul (Istiklal Cad. Misir Apt. Kat 8, www.360istanbul.com), και τα δύο με fusion κουζίνα και θέα που κόβει την ανάσα. Για παραδοσιακές πολίτικες γεύσεις σε απίστευτα χαμηλές τιμές, προτιμήστε το Pehlivan Restaurant (Istiklal Cad. 5), αλλά και τα κλασικά κεμπαπτσίδικα γύρω από την πλατεία Taxim.

Στο δρόμο: Σ’ αυτή την πόλη οι επιλογές για φαγητό στο πόδι είναι ανεξάντλητες! Δοκιμάστε οπωσδήποτε σάντουιτς με ψάρι γύρω από τη γέφυρα του Γαλατά, και γεμιστά μύδια στους παράδρομους της Ιστικλάλ τις μεταμεσονύκτιες ώρες (ό,τι πρέπει για το στομάχι μετά το αλκοόλ). Για πρωινό (ή σνακ) περάστε οπωσδήποτε από κάποιο Simit Sarayi, μια αλυσίδα τύπου Everest με υπέροχα κουλουροειδή.

δείτε

• Oι 53 καλλιτέχνες που συμμετέχουν στη φετινή 9η Biennial (διαρκεί μέχρι τις 30 Οκτωβίου), έχουν στήσει τα έργα τους on site. Θα τα συναντήσετε σε διάφορα σημεία της πόλης (www.iksv.org).

• Επισκεφτείτε επίσης το μουσείο The Istanbul Modern, Meclis-i Mebusan Cad. Liman Sahasi Antrepo 4, Karakoy. ww.istanbulmodern.org.

για να μπείτε στο πνεύμα

Δείτε την ταινία «Crossing the Bridge: The Sound of Istanbul» του Fatih Akin, που βγαίνει τον Οκτώβριο στις αίθουσες. Διαβάστε το «Istanbul» του Orhan Pamuk, αυτοβιογραφία του μεγάλου Τούρκου συγγραφέα, που καταλήγει να γίνεται ένα πορτρέτο της πόλης (στο www.amazon.com). Ακούστε το δίσκο Gzlzmse της Sezen Aksu, το Avaz των Replikas, το Dunya Yalan Soyluyor των Mor ve Otesi.