Ανατολικοί Δολομίτες

up and high!

Ο Διονύσης Κούκης ανηφορίζει στη βόρεια Ιταλία, οδηγεί στα περάσματα της ανατολικής πλευράς των Δολομιτών και, παρακάμπτοντας τα σκι και τις δέστρες, ανακαλύπτει την ευζωιστική πλευρά μιας αλπικής all time classic διαδρομής στην κοσμική Cortina d’ Ampezzo και τη σκανδαλωδώς gourmet Val Badia.

Ευτυχώς, δεν φοράω κοστούμι. Το σκέφτηκα προς στιγμήν, όταν μου είπαν, «Το βράδυ έχουμε κλείσει σε ένα πολύ ενδιαφέρον εστιατόριο, μέχρι και ο Jo.l Robuchon έχει μαγειρέψει εκεί». Στη δεύτερη ατάκα, άλλαξα γνώμη. «Θα ανέβουμε στα 2500 μέτρα. Δεν είναι τίποτα, ούτως ή άλλως δεν θα πάμε με τα πόδια»… Φοράω μπότες, το πιο ζεστό μου ανοράκ και είμαι ξαπλωμένος στο καπό της μηχανής του εκχιονιστικού ερπυστριοφόρου. Ευτυχώς, είναι μέσα στο κουβούκλιο του οδηγού. Ο Τζουζέπε, πενηντάρης play boy του χιονιού, οδηγάει και μιλάει. Μας δείχνει ό,τι όμορφο υπάρχει γύρω, θυμάται ιστορίες και αραδιάζει ονόματα που τα τελευταία είκοσι χρόνια στολίζουν τις κοσμικές στήλες του ευρωπαϊκού Τύπου. Το «μηχάνημα» καταπίνει με βρυχηθμό χιλιόμετρα σε κλίση σαράντα πέντε μοιρών, ανοίγοντας διάδρομο στο πυκνό χιόνι. Ένα τελευταίο μούγκρισμα και... φρένο. Μπροστά στην πόρτα του φωτισμένου ρεστοράν Moritzino, είκοσι πέντε χιλιόμετρα έξω από την Cortina d’ Ampezzo, πατάω ηδονικά στο παρθένο χιόνι. Δεκαπέντε βαθμοί υπό το μηδέν, καίνε τα μά-γουλά μου, οι αισθήσεις παγώνουν. Στα πόδια μου απλώνεται η κοιλάδα της Val Badia. Οκτακόσια μέτρα χαμηλότερα, τα φώτα της Corvara και της La Villa τρεμοπαίζουν. Υπόσχομαι στον εαυτό μου να ξανάρθω και τρυπώνω στη ζεστασιά του ψυχαγωγού ερημίτη…

…μερικές μέρες νωρίτερα

Μόλις έχω αφήσει πίσω μου το αεροδρόμιο της Βενετίας. Το κατακαίνουριο Ford Maverick καταπίνει άνετα και με ασφάλεια την άσφαλτο, με τη μύτη στο βορρά. Διακόσια χιλιόμετρα με χωρίζουν από το πιο διάσημο χειμερινό κέντρο διακοπών της Ιταλίας. Οι Δολομίτες, η Cortina d’ Ampezzo, είναι για τους αθεράπευτους του shopping και της κοσμικότητας το δώρο, «μια εβδομάδα αλλού, σ’ άλλη γη». Η σμίλη της πλάσης πιάνει δουλειά μετά τη μικρή πόλη του Belluno. Από ένα καπρίτσιο της φύσης, πριν από εβδομήντα εκατομμύρια χρόνια, οι φωτιές του Ηφαίστου και οι σφύρες της δημιουργίας έφεραν τους βυθούς της θάλασσας στην επιφάνεια, τους σήκωσαν ακόμα πιο ψηλά, τρεις χιλιάδες μέτρα πάνω από τις πεδιάδες. Το νερό, ο άνεμος και οι πάγοι, ακούραστοι πλανητικοί γλύπτες, ακολούθησαν. Με υπομονή και με το καλέμι του χρόνου, σκάλισαν μία από τις πιο όμορφες γειτονιές του πλανήτη. Η αυτού ασημαντότητα ο άνθρωπος έβαλε τις τελευταίες πινελιές. Ευτυχώς τα κατάφερε καλά.

Θα καταλάβατε βέβαια ότι οι Dolomiti είναι πάνω από όλα φύση και… σκι. Θέλοντας να απολαύσω την πρώτη και να αντικαταστήσω το δεύτερο (ποτέ μου δεν έμαθα) με socializing, νόστιμες γεύσεις και bar-nights, εγκατέστησα το στρατηγείο μου δυτικά της Cortina. Η Val Badia, με επίκεντρο την Corvara και δορυφόρους τη La Villa και το San Cassiano, είναι η γαστρονομική μητρόπολη της περιοχής, με άπειρες δυνατότητες για το επταήμερο που είχα στη διάθεσή μου. Είκοσι πέντε χιλιόμετρα από την Cortina (45 λεπτά με χιόνια για το τετρακίνητο και εξαιρετικά σταθερό Ford μου) είχα στην άκρη του χεριού μου και όλες τις υπόλοιπες «αμαρτίες» της κοσμικής ζωής, χωρίς τα κακά τους. Σημειωτέον, όμως, Χριστούγεννα και Αύγουστο στο εν λόγω hot point συνωστίζονται μεταξύ άλλων το κακό γούστο των άρτι πλουτησάντων, αρκετή κραυγαλέα επίδειξη και το συνακόλουθο κιτς.

Η γειτονιά μου πάντως είχε ό,τι χρειαζόμουν. Ξενοδοχεία-μπουτίκ με άψογο περιβάλλον και επίπεδο υπηρεσιών, εξαιρετικές πίστες για τους φανατικούς και τρία (από τα τέσσερα συνολικά) αστεράτα εστιατόρια. Τρία πράγματα στολίζουν τις αναμνήσεις μου από αυτό το ταξίδι...

φύση full time

Τελικά, έκανα τη σωστή επιλογή, σκέφτομαι, καθώς ανηφορίζω από το χωριό San Cassiano με κατεύθυνση το Passo Valparola (2192 μ.) και το Passo Falzarego (2105 μ.). Η περιοχή έχει ίσως τα πιο ενδιαφέροντα φυσικά αξιοθέατα σε όλους τους Δολομίτες. Χιονίζει και έχει λίγη ομίχλη, το Ford Maverick όμως, σίγουρο, με την έξυπνη τετρακίνησή του να σκέπτεται πριν από μένα, καταπίνει τα χιλιόμετρα με άνεση, χωρίς να φοβάται τις κλίσεις των ορεινών δρόμων, και με κάνει να αισθάνομαι ασφαλής. Εκατό περίπου χιλιόμετρα διαδρομής με οδηγούν σε ορισμένα από τα πιο όμορφα ορεινά περάσματα των Άλπεων, σε κορυφές όπου νομίζεις ότι βλέπεις τα πέρατα του κόσμου, σε παγετώνες και σε λίμνες. Τα δύο πιο ψηλά και πιο όμορφα διάσελα των Δολομιτών βρίσκονται στο δρόμο μου. Το passo Pordoi (2230 μ.) προσφέρει ένα μοναδικό θέαμα, καθώς δεξιά και αριστερά θεόρατοι δολομιτικοί σχηματισμοί (ασβεστολιθικό πέτρωμα με θαλάσσια απολιθώματα) ραμφίζουν τον ουρανό και προκαλούν δέος με τις κάθετες απρόσιτες πλαγιές τους. Λίγο πιο πέρα στο αλπικό και τουριστικό χωριό Canazei, ο δρόμος χωρίζει. Αριστερά, μερικές δεκάδες χιλιόμετρα νότια, δεσπόζει η ψηλότερη κορυφή. Η κορυφή Marmolada (3265 μ.) προσφέρει, αν φτάσεις (με τελεφερίκ) στην κορυφή, ένα αξέχαστο πανόραμα και το μάτι αγναντεύει μέχρι το αυστριακό και επιβλητικό πέρασμα του Grossglockner. Στα πόδια μου, το αιώνιο χιόνι του ομώνυμου παγετώνα και η συναρπαστική (για ειδήμονες) πίστα του σκι συμπληρώνουν την εικόνα.

Το Ford Maverick κατηφορίζει αδιαμαρτύρητα και με ασφάλεια το γλιστερό, χιονισμένο δρόμο, και ξανά στο Canazei, κοιτάζοντας προς το βορρά, βάζει πλώρη για το Passo Sella (2237 μ.). Ένας μαγευτικός δρόμος μέσα στα έλατα, με τους βράχους να κρέμονται πάνω από το κεφάλι μου και τη φιγούρα της Marmolada στο βάθος, είναι λίγες μόνο από τις εικόνες που με φιλεύει το πιο όμορφο διάσελο. Λίγο πιο κάτω, στα δυτικά, ανοίγεται η Val Gardena, μια γραφική κοιλάδα-σχισμή ανάμεσα στους ορεινούς όγκους του Alto Adige, στην επαρχία του Βolzano πια, η πιο παρθένα κατοικημένη γωνιά του τόπου όπου βρίσκομαι. Τα έθιμα των αιώνων που πέρασαν είναι ακόμα ζωντανά, η δική τους γλώσσα, η ladine (κληρονομιά των ρωμαϊκών χρόνων) διδάσκεται στα σχολεία και η παραδοσιακή ξυλογλυπτική ανθεί. Διασχίζω τα τρία όμορφα, τουριστικά σήμερα, χωριά της, γοητεύομαι από τη Santa Cristina και γυρίζοντας μερικά χιλιόμετρα πίσω, σκαρφαλώνω μέχρι το Passo Gardena (2121 μ.) και μέσω της κοσμικής (με άφθονες ηχηρές βιτρίνες) Corvara, επιστρέφω στη βάση μου.

σλάλομ γεύσεων

Είναι φυσιολογικό σε μια περιοχή με έντονη τουριστική ανάπτυξη ο ουρανίσκος να βρίσκει πάντα κάτι το ελκυστικό. Τόσο στη Val Badia όσο και στην Cortina, οι γεύσεις ξεπερνούν κατά πολύ το επίπεδο που συνήθως επιβάλλει η υπερανάπτυξη του τουρισμού. Τέσσερα βραβευμένα-αστεράτα εστιατόρια στα 1500 μ. υψόμετρο δεν είναι και λίγο. Η Alta Badia θεωρείται η ορεινή περιοχή της Ευρώπης με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση εστιατορίων υψηλού επιπέδου. Το δείπνο μου στο St Hubertus –στο ξενοδοχείο Rosa Alpina στο χωριουδάκι San Cassiano– ήταν υπέροχο, με high lights τη σύνθετη παρουσίαση του φουαγκρά με τέσσερις διαφορετικούς τρόπους και το εξαιρετικά πρωτότυπο ριζότο με φιλέτο από καπνιστό χέλι και ουασάμπι. Ανάλογα καλό ήταν και το δείπνο μου στο StHa de Michil (Hotel La Perla, στην Corvara). Εδώ, κερασάκι στη γευστική απόλαυση, μια κάβα με είκοσι επτά χιλιάδες μπουκάλια και μια wine list με περισσότερες από χίλιες προτάσεις, η οποία, εκτός από το διεθνή αμπελώνα, σου ανοίγει τον παράδεισο των εξαιρετικής ποιότητας τοπικών κρασιών (από τις περιοχές Trento και Alto Adige). Σας συμβουλεύω να δοκιμάσετε όσο περισσότερα μπορείτε. Μην ανησυχείτε όμως, στα περισσότερα απλά ρεστοράν της περιοχής η πίτσα και οι πάστες είναι γευστικές και δεν είναι καθόλου δύσκολο να γευτείτε νόστιμες τοπικές σπεσιαλιτέ. Εγώ τουλάχιστον το έκανα κατά κόρον.

shopping πριν, dancing μετά!

Φυσικά, εννοώ πριν ή μετά από το δείπνο. Όσοι δεν κάνουν σκι, αφήνουν το μάτι να πλανάρει στις κάθε λογής γαργαλιστικές –ομολογώ– βιτρίνες. Στη Val Badia το καλύτερο σημείο για shopping είναι η Corvara, η οποία όμως εν προκειμένω υποκλίνεται ταπεινά στην Cortina: Στην κεντρική, πεζοδρομημένη Corso Italia (και στους κάθετους δρόμους) θα βρείτε ό,τι λάμπει στον κόσμο της μόδας. Την τιμητική έχουν τα πρωινά apr+s ski και το comme il faut βραδινό. Prada και Versace ανταγωνίζονται τον Saint Laurent και τον Gaultier. αν το πορτοφόλι σας αντέχει, μην το σκέφτεστε. Όπως στους περισσότερους τουριστικούς προορισμούς, έτσι και στην Cortina η τέχνη είναι πανταχού παρούσα. Πολλές γκαλερί, ενδιαφέροντα εκθέματα και τιμές από cheap art μέχρι…

Όσο για το μετά, μην ανησυχείτε. Οι σκιέρ ξυπνούν νωρίς, αλλά κοιμούνται αργά. Τα μπαρ με ζωντανή ή όχι μουσική αφθονούν. Μία από τις καλύτερες όμως διευθύνσεις είναι το Monkey (Hotel Cristallo, στην Cortina): ζωντανή μουσική, ατμόσφαιρα Grand Palace και cabaret style στις υψηλές τουριστικές περιόδους. Για πιο ήσυχες καταστάσεις μια καλή πρόταση είναι το Posta (Piazza Roma 14, στην Cortina): αγαπημένο μπαρ του Έρνεστ Χέμινγουεϊ (κάτι ήξερε αυτός!) και σημείο συνάντησης της κοσμικής Cortina. Εγώ δεν μπόρεσα να πάω, εσείς όμως…

Η μύτη του Maverick δείχνει το νότο. Μόλις έχω αφήσει πίσω μου την Cortina και οδεύω στο δρόμο της επιστροφής. Έχω σταματήσει σε μια άκρη του δρόμου και αποχαιρετώ τις χιονισμένες κορυφές, ενώ καθαρίζω λίγο από το χιόνι το Ford, που μου στάθηκε πιστά σε όλο το ταξίδι. Καθώς χουχουλιάζω τα παγωμένα μου χέρια, αισθάνομαι ήδη τα πρώτα νοσταλγικά σκιρτήματα. Θα επιστρέψω, ξαναλέω μέσα μου, και κάθομαι στο τιμόνι…

ΠΥΞΙΔΑ Cortina d’ Ampezzo/Val Badia

κωδικός κλήσης 0039

πώς θα πάτε

Από Αθήνα ή Θεσσαλονίκη με Ολυμπιακές Αερογραμμές (210 9666666, www.olympic-airways.gr) ή Alitalia (210 994-8900) στη Ρώμη ή στο Μιλάνο. Από εκεί, στη Βενετία ή στο Μπολτζάνο με Alitalia και στη συνέχεια με αυτοκίνητο (θα σας χρειαστεί για τις εν γένει μετακινήσεις σας) στον τελικό προορισμό.

διαμονή στην Cortina d’ Ampezzo

Hotel Cristallo

Iστορικό, πολυτελές, πλήρως ανακαινισμένο και με υπέροχη θέα από τα δωμάτια. Το απόλυτο must της Cortina, με πολύ καλό spa και τιμές… ανάλογες. (Via Menardi 42, 0436 8811, € 350 τη χαμηλή περίοδο, μέχρι € 1300 τις γιορτές).

Miramonti Majestic Grand Hotel

Δύο χιλιόμετρα έξω από την Cortina, σχεδόν στην εξοχή, με εξαίρετη θέα και κλασικό τιρολέζικο στιλ που παραπέμπει σε άλλες εποχές. Γραφικό και φιλόξενο. (Loc Pezie 103, 0436 4201, από € 300 έως € 900 το δίκλινο, ανάλογα με την περίοδο).

Hotel de la Poste

Iστορικό ξενοδοχείο που έχει ζήσει την εξέλιξη της Cortina από το τουριστικό της ξεκίνημα. Στον κεντρικό πεζόδρομο της πόλης και ανακαινισμένο. Ενδιαφέρουσα διεύθυνση. (Piazza Roma 14, 0436 4271, από

€ 190 έως € 350 το δίκλινο).

Columbia

Λίγο έξω από το κέντρο, στο δρόμο προς το Passo Falzarego. Δωμάτια καλά και λειτουργικά επιπλωμένα. (Via Ronco 75, 0436 3607, από € 88 έως € 140 το δίκλινο).

Για περισσότερες διευθύνσεις και κρατήσεις: www.infodolomiti.it και cortina@infodolomiti.it

στην Val Badia

Romantik Hotel la Perla

Τιρολέζικο στιλ, όμορφα δωμάτια, πισίνα και spa με προδιαγραφές, γεύσεις με… αστέρι και μπαρ με ζωντάνια. (Via Col Alt 105, 0471 831000, από €300 έως €450)

Col Alto

Χαρακτηριστικό ορεινό ξενοδοχείο, με άνετα δωμάτια και κλειστή πισίνα. (Strada Col Alto 9, Corvara, 0471 836009, από € 120 έως € 220 το δίκλινο)

Ηotel Rosa Alpina

Άνετα δωμάτια με επίπλωση που ποικίλλει και όλες τις ανέσεις, όμορφα σαλόνια, πολύ καλή θέα, καλά οργανωμένο spa και εξαίρετο εστιατόριο. (Str. Micura de Ru 20, San Cassiano, 0471 849422,

από € 250 έως € 430)

Ciasa al Pini

Νεόκτιστο και καλά συντηρημένο ξενοδοχείο, με ευχάριστα δωμάτια και τιρολέζικη παράδοση. (Via Glira 4, 1,5 χλμ. από το San Cassiano, 0471 849541, από € 43 έως € 82)

Για ακόμα περισσότερες διευθύνσεις και κρατήσεις: www.altabadia.org και corvara@altabadia.org, s.cassiano@altabadia.org, lavilla@altabadia.org

φαγητό στην Cortina d’ Ampezzo

Τivoli

Το μοναδικό αστεράτο εστιατόριο της Cortina προτείνει μια μοντέρνα εκδοχή της τοπικής κουζίνας και όχι μόνο. (Localit! Lacedel 34, 0436 866400, από € 50 έως € 80)

El Toula

Τοπικός θεσμός, αν και όχι πλέον στις παλιές του δόξες. Ζεστό και ευχάριστο περιβάλλον, εθνική ιταλική κουζίνα και τοπικές πινελιές. (Via Ronco 123, 0436 3339, από € 45 έως € 60)

στην Val Badia

La Stοa de Michil

Ρουστίκ, πολυτελές περιβάλλον, πολύ καλή κουζίνα με ένα αστέρι στο Guide Rouge και την καλύτερη (εξαιρετική) wine list των Dolomiti. Επιβάλλεται! (Romantik Hotel La Perla, στην Corvara, 0471 831000, από € 60 έως € 90)

Stria

Τυπική τιρολέζικη κουζίνα, με φαντασία, άνετο-casual το μεσημέρι, πιο κλασικό το βράδυ. (Via Val 18, στο Colfosco, 0471 836620, από € 40 έως € 50)

Ciastel Colz

Σε κάστρο του 16ου αιώνα. Ενδιαφέρον περιβάλλον με πολλές μικρές και ζεστές αίθουσες, συμπαθητικές γεύσεις. (Via Marin 80, στη La Villa, 0471 847511, από € 50 έως € 60)

St Hubertus

Το καλύτερο εστιατόριο των Dolomiti, με ένα αστέρι στον Guide Rouge και έναν σπουδαίο σεφ, τον Norbert Niederkofler. (Hotel Rosa Alpina, στο San Cassiano, 0471 849422, από € 70 έως € 90)

La Siriola

Με ένα αστέρι στον Guide Rouge και δημιουργική κουζίνα, που στηρίζεται στην τοπική παράδοση. (Via Pre de Vi 31, στο San Cassiano, 0471 840092, από € 50 έως € 80)

Wine Bar and Grill

Casual και γευστικό. Εξαίρετα T-bones, φτερούγες κοτόπουλου, χοιρινά παϊδάκια και δαντελένιες πίτσες. (Hotel Rosa Alpina, στο San Cassiano, 0471 849500)

για ποτό

Εκτός από τα αναφερόμενα στο κείμενο, αναζητήστε τα hot points της περιοχής όπου θα μείνετε στις ρεσεψιόν των μεγάλων ξενοδοχείων. Ενδιαφέρον μπαρ στο ξενοδοχείο La Perla στην Corvara, αλλά και το Moritzino στην τοποθεσία Piz la Ila, στα 2100 μέτρα (Alta Badia, 0471 847403). Tο μεσημέρι θα πάτε με το lift και το βράδυ με… ερπυστριοφόρο.

για σκι

Η περιοχή των Dolomiti διαθέτει εκατοντάδες χιλιόμετρα πίστες, με διάφορους βαθμούς δυσκολίας και ανάλογα facilities σε lifts. Xρήσιμες είναι οι ηλεκτρονικές διευθύνσεις που δίνουμε στο κεφάλαιο «Διαμονή».