O «άρχοντας» της Βαλτικής
Το ψαράδικο χωριό που χτίστηκε τον 9ο αιώνα εξελίχθηκε σε ένα από τα πλουσιότερα λιμάνια της Βαλτικής και στη συνέχεια σε πόλη-σύμβολο που σηματοδότησε τη μετάβαση της Πολωνίας στη νέα εποχή. Ό,τι πάντως κι αν συνέβη εδώ ήρθε από τη θάλασσα, αυτή τη ζωοδότρα δύναμη που χαρίζει ακόμη και σήμερα στο Γκντανσκ και στην πανέμορφη παλιά πόλη του ένα μεγάλο μέρος της μυστηριακής γοητείας της.
Mπροστά η θάλασσα. Πίσω το βουνό με τα αιωνόβια δάση. Ανάμεσά τους, μια πόλη που θαρρείς πως φτιάχτηκε για να χρησιμοποιηθεί ως σκηνικό σε ταινία εποχής. Το Γκντανσκ είναι πράγματι μια υπερπαραγωγή, για τη δημιουργία της οποίας εργάστηκαν χιλιάδες άνθρωποι μέσα στους αιώνες, έβαλε όμως το χεράκι της και η φύση, χαρίζοντας ένα μοναδικής ομορφιάς καμβά επάνω στον οποίο κεντήθηκε το έργο. Ο καμβάς είναι ακόμη ο ίδιος και το έργο διατηρείται αναλλοίωτο, πανέμορφο…
Η πόλη διασώζει στο μεγαλύτερο μέρος της τη μαγεία του λαμπρού παρελθόντος της, είναι όμως ταυτόχρονα κι ένας τόπος γεμάτος ζωή. Η ιστορία εδώ δεν είναι αξιοθέατο για τους τουρίστες, ούτε αφορμή για αρχαιολογικές ανασκαφές και μελέτες. Ζει μαζί με τους ανθρώπους. Τη συναντάς, τη γεύεσαι, την απολαμβάνεις σε κάθε σου βήμα, τόσο ζωντανή όσο και οι παρέες των νεαρών Πολωνών που τα βράδια «ταξιδεύουν» από κλαμπάκι σε κλαμπάκι…
Η δεύτερη σε έκταση πόλη της Πολωνίας, με πληθυσμό περί τις 500.000 κατοίκους δεν έχει χαρακτηριστεί άδικα «το διαμάντι της Βαλτικής», αν και πιο σωστά θα λέγαμε τα διαμάντια της Βαλτικής, αφού το Γκντανσκ, η γειτονική Γκντίνια και το επίσης γειτονικό Σόποτ συνθέτουν στην πραγματικότητα ένα οικιστικό τρίπτυχο, μια… τρίπολη. Το Γκντανσκ καμαρώνει για το μοναδικής ομορφιάς ιστορικό κέντρο του, η Γκντίνια για τα εκπληκτικά πάρκα της και τις χαριτωμένες βιλίτσες της και το Σόποτ για την τεράστια ολόλευκη παραλία του με τη μεγαλύτερη θαλάσσια εξέδρα περιπάτου σε όλη τη χώρα και μια από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη (520 μέτρα μήκος).
Η παλιά πόλη κερδίζει αμέσως τον επισκέπτη. Χτισμένη στις όχθες ενός καναλιού μοιάζει σαν να μην έχει αλλάξει τετρακόσια χρόνια τώρα. Πολυώροφα σπίτια βαμμένα σε παλ χρώματα, κολλημένα το ένα με το άλλο και διακοσμημένα με περίτεχνα ψηφιδωτά και γλυπτά – προσέξτε τις υδρορρόες τους που καταλήγουν σε κεφάλια δράκων! Πλακόστρωτα δρομάκια ιδανικά για περιπάτους. Πλατείες γεμάτες λουλούδια και κομψά αγάλματα – ανάμεσά τους και του Ποσειδώνα που θεωρείται το σύμβολο της πόλης. Ο περίπατος στην οδό Ντλούγκα, έναν από τους κεντρικούς δρόμους της παλιάς πόλης, είναι αξέχαστη εμπειρία: Χρωματιστά σπίτια που μοιάζουν με θεατρικό σκηνικό και μπροστά τους ένα ποτάμι ανθρώπων που πηγαινοέρχεται κι ακούει μουσική (σε κάθε γωνία κι ένας οργανοπαίκτης), χαζεύει πλανόδιους μίμους και μάγους, μασουλάει γευστικότατα πολωνέζικα παγωτά ή τεράστιες βάφλες με σαντιγί και φρούτα του δάσους. Τα εστιατόρια γεμίζουν τα μεσημέρια από ντόπιους που παραγγέλνουν παραδοσιακά μπίγκος (τους δικούς τους λαχανοντολμάδες) και τσουρέκ (σούπα με γεύση από καπνιστό χοιρινό). Στα μαγαζιά αντίκες, κομψοτεχνήματα από γυαλί, βιτρό και κοσμήματα από κεχριμπάρι (εξορύσσεται στην περιοχή). Και στο τέρμα του δρόμου το κανάλι. Εδώ δεσπόζει ο παλιός τεράστιος γερανός με τον ιδιόμορφο μηχανισμό λειτουργίας και τα παλαιότερα σπίτια της πόλης, τα οποία χρονολογούνται από το Μεσαίωνα. Τα εστιατόρια και τα καφέ, το ένα δίπλα στο άλλο, και μπροστά τους τα πλοία με τα κατάρτια τους, συνθέτουν ένα σκηνικό που μοιάζει να βγήκε από πίνακα του 18ου αιώνα.
Απαραίτητη στάση το Ναυτικό μουσείο, όπου θα μάθετε πολλά για την ιστορία του Γκντανσκ, και το καμπαναριό της εκκλησίας της Παναγίας, που θα σας ανταμείψει για την ανάβαση των 300 σκαλοπατιών του με μια πανοραμική θέα της πόλης – αρκεί να μην έχει ομίχλη… Στο Γκντανσκ, όμως, κάθε ταλαιπωρία, κάθε ανήφορος, κάθε ποδαρόδρομος δεν μένει χωρίς ανταμοιβή. Οι προορισμοί, ο ένας πιο ενδιαφέρων απ’ τον άλλο: από την περίλαμπρη Χρυσή Πύλη, στις αρχές του ιστορικού κέντρου, ως την είσοδο των ναυπηγείων, όπου δεσπόζει το μνημείο των πεσόντων κατά τη διάρκεια της εξέγερσης των ναυτεργατών με επικεφαλής τον Λεχ Βαλέσα... Το Γκντανσκ είναι μια πόλη για να τη ζεις και να την περπατάς. Παρέχει ασφάλεια, καλό και φτηνό φαγητό και εικόνες κομψότητας και μεγαλείου, εικόνες, πάνω απ’ όλα, πολιτισμού.
Είτε περπατώντας είτε αξιοποιώντας το πολύ καλό δίκτυο λεωφορείων, τραμ και τρένων της περιοχής, μπορείτε εύκολα να γυρίσετε το Γκντανσκ, το Σόποτ και την Γκντίνια. Για να περιηγηθείτε όμως την ευρύτερη περιοχή μια καλή λύση είναι να νοικιάσετε αυτοκίνητο. Ξεκινήστε από μια ημερήσια εκδρομή στη χερσόνησο του Χελ, μια στενόμακρη λωρίδα γης μήκους 35 χλμ. και πλάτους από 100 μέχρι 500 μ. Αυτό σημαίνει ότι θα οδηγείτε έχοντας συχνά τη θάλασσα και στα δεξιά και στ’ αριστερά σας. Κάτασπρες αμμουδιές με γαλάζια νερά και καταπράσινες συστάδες δέντρων, στις ρίζες των οποίων φυτρώνουν λογής-λογής μανιτάρια. Το μικρό ψαροχώρι στο τέλος της χερσονήσου είναι ιδανική στάση για φαγητό (τεράστιες μερίδες ψαριών και θαλασσινών και ολόφρεσκες πρώτες ύλες) αλλά και για μια βόλτα στο εξαιρετικά ενδιαφέρον λαογραφικό μουσείο που έχουν φτιάξει οι ντόπιοι σε μια παλιά εκκλησία ή μια επίσκεψη στο υπαίθριο ενυδρείο με τις φώκιες.
Νοτιότερα, η περιοχή της Μαζουρίας, με τη μοναδική φυσική ομορφιά της, αξίζει και με το παραπάνω άλλη μια ημερήσια εκδρομή. Αφήνετε πίσω σας τη θάλασσα, και μέσα από δρόμους όπου τα δέντρα πλέκουν τα κλαδιά τους δημιουργώντας εντυπωσιακές αψίδες, μπαίνετε στα δάση. Κρυμμένες μέσα σ’ αυτά, σαν μικροί θησαυροί, οι δεκάδες λίμνες της περιοχής θα ξεδιπλωθούν μπροστά στα μάτια σας. Το τοπίο είναι μαγικό. Λίμνες-καθρέφτες και μέσα τους τα είδωλα των δασών και ο ουρανός, πού και πού κομψά σπιτάκια ή χωριά ξεχασμένα από το χρόνο. Προσοχή, όμως, οι δρόμοι είναι πάρα πολύ στενοί και οι Πολωνοί συχνά τρέχουν υπερβολικά.
Ξεχασμένο από το χρόνο μοιάζει και το εντυπωσιακό κάστρο του Μάλμποργκ, νοτιοανατολικά του Γκντανσκ (σαράντα περίπου λεπτά με το αυτοκίνητο από την πόλη, λίγο περισσότερο με το τρένο). Πρόκειται για το μεγαλύτερο και πιο καλοδιατηρημένο γοτθικό κάστρο της Ευρώπης. Χτίστηκε γύρω στα 1300 και εντυπωσιάζει με την τεράστια έκταση και τη μεγαλοπρέπειά του. Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε το πολύ καλό πολωνέζικο φαγητό που σερβίρει το εστιατόριο στο ισόγειό το.
Καλό φαγητό, βέβαια, θα απολαύσετε παντού σ’ αυτή τη χώρα. Η τοπική κουζίνα είναι πολύ νόστιμη και ταιριάζει στις γευστικές συνήθειες του ελληνικού ουρανίσκου. Θα εντυπωσιαστείτε με τους δεκάδες τρόπους που μαγειρεύουν το λάχανο. τα πιερόγκι, χειροποίητα ζυμαρικά με γέμιση από λάχανο, τυρί ή πατάτα και ψιλοκομμένο τσιγαρισμένο μπέικον από πάνω είναι απλώς ακαταμάχητα. η παντζαρόσουπα, η μανιταρόσουπα αλλά και μια πολύ ιδιαίτερη σούπα τυριών ξεχωρίζουν με τη νοστιμιά τους. τα κρεατικά, από βοδινό μέχρι ελάφι, είναι άριστης ποιότητας. Οι τεράστιες μερίδες συνοδεύονται φυσικά με πολωνέζικη μπίρα. Για επιδόρπιο; Κέικ με φρούτα του δάσους, ένα πολύ ιδιαίτερο τσιζκέικ, κάτι σαν τη δική μας γιαουρτόπιτα, ή μηλόπιτα, ένα γλυκό με ξεχωριστή θέση στη ζαχαροπλαστική της χώρας. Πού θα τα φάτε όλα αυτά; Στην «Taverna» (στο τέλος του κεντρικού δρόμου, πριν την πύλη, δεξιά), ένα από τα ομορφότερα εστιατόρια του Γκντανσκ, στο επίσης πολύ καλό «Barylka» ή στο δημοφιλές σελφ σέρβις «Neptun» – και σε τιμές συχνά αστείες για το ευρώ μας. Ξεχωριστή εμπειρία το φαγητό στο κλασικό εστιατόριο «Gdanska», με το μεγαλειώδες ντεκόρ και το βασιλικό σέρβις.
Μην κάνετε λοιπόν το λάθος να επισκεφθείτε τη χώρα σε περίοδο δίαιτας. Περπατήστε, μυρίστε, φάτε και απολαύστε! Και το βράδυ πιείτε! Χορεύοντας ταυτόχρονα, στη δημοφιλέστερη ντίσκο της πόλης, την «Kazamaty», ή ακούγοντας live τζαζ στο «Jazz Club».
Το Γκντανσκ είναι πολύ ενδιαφέρον το βράδυ. Ο κόσμος κυκλοφορεί και διασκεδάζει – κι όταν λέμε κόσμος εννοούμε εκατοντάδες νέα παιδιά, τα οποία ζωντανεύουν με τα γέλια τους δρόμους της παλιάς πόλης.
INFO
• Θα πετάξετε με τις πολωνικές αερογραμμές (LOT, 210/3221121). Η πτήση διαρκεί μόλις δύο ώρες ως τη Βαρσοβία. Από το κέντρο της πρωτεύουσας της Πολωνίας θα πάρετε το τρένο το οποίο θα σας αποβιβάσει στο κέντρο του Γκντανσκ σε τέσσερις ώρες. Αν πάλι προτιμάτε το αεροπλάνο, η πτήση διαρκεί 35-40 λεπτά. Υπάρχουν πάντα και λεωφορεία.
• Στο ενημερωμένο site του Οργανισμού Τουρισμού της χώρας,
Orbis, θα πάρετε πληροφορίες, θα κλείσετε ξενοδοχεία, θα βρείτε τα καλύτερα εστιατόρια και μπαράκια: www.orbis.pl
• Μια πολύ φιλική πανσιόν είναι η Angela (Beethovena 12, 004858 302 2315), με πολύ συμπαθητικά ανακαινισμένα δωμάτια και πολύ προσεγμένο πρωινό (€ 40 το δίκλινο με πρωινό). Το ξενοδοχείο Mercure Hevelius (Heveliusza 22, 004858 321 0000) έχει θαυμάσια θέα στην παλιά πόλη (από € 120 το δίκλινο με πρωινό). Από τα καλύτερα ξενοδοχεία της χώρας, το Hanza (Tokarska 6, 004858 305 3427) είναι κλασικό, πολυτελές, ατμοσφαιρικό και σε θαυμάσια θέση. Κοστίζει όμως από € 150 και πάνω.
• Νόμισμα: Ζλότι. Ένα ευρώ αντιστοιχεί σε 4,5 ζλότι.
• Ώρα: μία ώρα πίσω από την ώρα Ελλάδας.
