Γλυκόπιοτη σαν Chianti
Μικρές μεσαιωνικές πόλεις χαμένες σε απέραντους ελαιώνες, κυματιστά αμπέλια, πανέμορφα μνημεία της Αναγέννησης και γαστρονομικές απολαύσεις... Η Τοσκάνη, η ευλογημένη γωνιά της ιταλικής γης, είναι μια αξέχαστη και μοναδική ταξιδιωτική εμπειρία.
Kαταπράσινοι λόφοι με πανύψηλα, περήφανα κυπαρίσσια, ηλιόλουστοι ελαιώνες και αμπελώνες αγκαλιάζουν αναγεννησιακές πόλεις-μουσεία και ξεχασμένα από το χρόνο σιωπηλά χωριουδάκια, σκαρφαλωμένα σε πλαγιές και βραχώδη υψώματα με θέα ένα patchwork από κιτρινοπράσινους λόφους. Τα έργα της φύσης και των ανθρώπων δημιουργούν τοπία που έχουν μείνει απαράλλαχτα εδώ και αιώνες και θυμίζουν πίνακες ζωγραφικής. Η καταπράσινη και γαλήνια Τοσκάνη, με το ήπιο μεσογειακό της κλίμα, βρίσκεται εκεί όπου άλλοτε ανθούσε ο λαμπρός πολιτισμός των αινιγματικών Ετρούσκων. Πολύ αργότερα, πριν από περίπου 600 χρόνια, γεννήθηκε στην ίδια γη η Αναγέννηση, που εξαπλώθηκε σε ολόκληρη την Ευρώπη. Εδώ έζησαν ο Δάντης και ο Βοκάκιος, που έδωσαν νέα πνοή στην ιταλική γλώσσα με τα θαυμαστά λογοτεχνικά τους έργα, αλλά και καλλιτεχνικές μεγαλοφυΐες, όπως ο Μιχαήλ Άγγελος και ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, που στόλισαν τις πόλεις της περιοχής –και όχι μόνο– με αριστουργήματα της τέχνης. Οι ντόπιοι, που έχουν κάθε λόγο να είναι υπερήφανοι για την ιδιαίτερη πατρίδα τους, διατηρούν τις πόλεις τους με όλο το σεβασμό που τους αρμόζει, κι έτσι ο σημερινός επισκέπτης μπορεί να γνωρίσει από κοντά έναν ανεκτίμητο καλλιτεχνικό θησαυρό περιπλανώμενος σ’ ένα περιβάλλον όπου κυριαρχεί η διακριτική πολυτέλεια και η εκλεπτυσμένη ατμόσφαιρα περασμένων εποχών.
Καθώς ακολουθείς το στενό ελικοειδή δρόμο που διασχίζει τους αμπελώνες του Κιάντι, η ανοιξιάτικη αύρα που μπαίνει από το ανοιχτό παράθυρο σου ανοίγει την ψυχή. Στην περιοχή αυτή επιβάλλεται μια «γαστρονομική επίσκεψη» για να γευτείτε μερικές από τις νοστιμότερες συνταγές της ιταλικής κουζίνας και να απολαύσετε το περίφημο ομώνυμο κρασί.
Λίγο πιο νότια από την περιοχή Κιάντι συναντάει κανείς το χωριό Σαν Τζιμινιάνο, που δίκαια έχει χαρακτηριστεί «μαργαριτάρι της Τοσκάνης». Στη μικρή αυτή μεσαιωνική πολιτεία, κουρνιασμένη στην κορφή ενός λόφου, δεσπόζουν περίπου δέκα πέτρινοι πύργοι, από αυτούς που υψώνονταν άλλοτε κατά εκατοντάδες στην περιοχή και αποτελούσαν σύμβολα κοινωνικής και οικονομικής ισχύος των
τσιφλικάδων του Μεσαίωνα, που υπολόγιζαν τα πλούτη των γειτόνων τους από το ύψος των πύργων τους. Από τις επάλξεις τους το μάτι χάνεται σε μια απεραντοσύνη από αμπελώνες.
Λίγα χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Σαν Τζιμινιάνο βρίσκεται το Πράτο, άλλοτε το μεγαλύτερο κέντρο παραγωγής υφασμάτων στην Ιταλία και σήμερα η περιοχή που συγκεντρώνει τις πλέον ακμαίες βιομηχανίες μόδας. Αφιερώστε λίγο χρόνο για να επισκεφθείτε το κέντρο της πόλης. Στα χρόνια της Αναγέννησης οι πλούσιοι έμποροι τη στόλισαν με μοναδικά μνημεία, όπως ο καθεδρικός ναός, η εκκλησία της Σάντα Μαρία ντέλε Κάρτσερι και το επιβλητικό κάστρο.
Η πιο ατμοσφαιρική πολιτεία της Τοσκάνης, όμως, είναι χωρίς αμφιβολία η Σιένα. Το χρώμα της πέτρας των σπιτιών δίνει μια ρόδινη όψη στη μεσαιωνική πολιτεία, που είναι καλά οχυρωμένη πίσω από τα τείχη της. Στενά καλντερίμια που τα σκιάζουν επιβλητικά παλιά κτίρια ακολουθούν καμπύλη πορεία για να καταλήξουν στην καρδιά της πόλης, την κυκλική πλατεία Κάμπο, που θυμίζει αρένα ή ιππόδρομο – και όχι τυχαία, μια που εκεί διεξάγονται οι ιπποδρομίες του περίφημου Πάλιο, ενός εθίμου που κρατάει από το Μεσαίωνα. Στην ίδια πλατεία, μπορείτε ν’ ανεβείτε –αν δεν είστε… δεσμώτης του ιλίγγου– στον πανύψηλο πύργο-κωδωνοστάσιο Τόρε ντελ Μάντζα για μια πανοραμική θέα στην πόλη που κόβει την ανάσα. Επίσης μην ξεχάσετε να επισκεφθείτε τον εντυπωσιακό καθεδρικό ναό (του 13ου αιώνα) με την περίτεχνη πρόσοψη.
Στο νότιο τμήμα της Τοσκάνης βρίσκεται η περιοχή Μαρέμα. Λιγότερο γνωστή από τις διάσημες Σιένα, Κιάντι και Φλωρεντία, η Μαρέμα ξεχωρίζει για το υπέροχο φυσικό τοπίο της. Η επίσκεψη στο τεράστιο εθνικό πάρκο-στολίδι της περιοχής θα σας δώσει την ευκαιρία να περπατήσετε σε παρθένα μονοπάτια, να εξερευνήσετε μεσαιωνικούς πύργους και σπήλαια που κατοικούνταν από τα προϊστορικά χρόνια. Σε όλη την περιοχή σώζονται αρκετά τμήματα από τα κολοσσιαία τείχη των χαμένων πια Ετρούσκων. Οι μικρές πολιτείες Γκροσέτο, Σοβάνα, Σοράνα μπορεί να μη διαθέτουν την ομορφιά της Σιένα, αλλά διατηρούν ατόφια τη μεσαιωνική ατμόσφαιρα της Τοσκάνης. Ξεχωριστής ομορφιάς είναι και η πόλη Σατούρνια, χτισμένη πάνω σ’ ένα λόφο από την εποχή των Ετρούσκων. Ένα κομμάτι από τα ετρουσκικά τείχη της πόλης είναι θαυμάσια διατηρημένο και αξίζει να το επισκεφθείτε.
Η πόλη χρωστάει το όνομά της στον Κρόνο (Saturn στα λατινικά), καθώς σύμφωνα μ’ έναν αρχαίο θρύλο ο Κρόνος έπεσε εδώ όταν εκδιώχθηκε από τον ουρανό και, τη στιγμή που άγγιξε τη Γη, δημιουργήθηκε ένα ηφαίστειο, που είναι υπεύθυνο για τις θερμές πηγές που αναβλύζουν στην περιοχή.
Τα ιαματικά λουτρά ήταν γνωστά στους Ετρούσκους, αλλά και στους Ρωμαίους, οι οποίοι ήταν οι πρώτοι που δημιούργησαν λουτρικές εγκαταστάσεις στην περιοχή.
Τοσκάνη χωρίς Φλωρεντία όμως δεν γίνεται. Κι αν στην πανέμορφη πόλη των Μεδίκων, την πρωτεύουσα της περιοχής, δεν θα αναφερθούμε διεξοδικά εδώ, καθώς η Φλωρεντία αποτελεί ξεχωριστό ταξιδιωτικό προορισμό, αξίζει να ξεκλέψετε λίγο χρόνο από την περιήγησή σας στην Τοσκάνη για έναν καφέ στην Πιάτσα ντέλα Σινιορία, μια ανάβαση ως το Πιάτσαλε Μικελάντζελο για πανοραμική θέα στην πόλη –όπου δεσπόζει ο μεγαλοπρεπής θόλος του καθεδρικού ναού–, για μια περιπλάνηση στην τέχνη της Αναγέννησης στην Γκαλέρια ντέλι Ουφίτσι και μια ρομαντική βόλτα στις όχθες του Άρνο με φόντο το Πόντε Βέκιο,
το σήμα κατατεθέν της κοιτίδας της Αναγέννησης.
Για μια γουλιά κρασί
Στην περιοχή Κιάντι, κοντά στη Φλωρεντία, βρίσκονται οι μεγαλύτεροι αμπελώνες της Τοσκάνης. Εδώ παράγεται το πιο διάσημο από τα τοπικά προϊόντα, το Chianti Classico – κόκκινο κρασί που έχει τιμηθεί με την υψηλότερη διάκριση που δίνεται στην Ιταλία. Θα το διακρίνετε από
τη χαρακτηριστική ετικέτα που απεικονίζει ένα μαύρο κόκορα και το κάνει να ξεχωρίζει από το ομώνυμο επιτραπέζιο κόκκινο κρασί, το οποίο κυκλοφορεί στο χαρακτηριστικό μπουκάλι με την ψάθα. Η αμπελουργική παράδοση της περιοχής ξεκινάει από το 12ο αιώνα και περιλαμβάνει, εκτός από το Chianti, την grappa (μυρωδάτο απεριτίφ από απόσταγμα σταφυλιών) και το Vino Santo, γλυκό κρασί που σερβίρεται μετά το φαγητό.
Spa, βίλες και αγροτουρισμός
Στη Σατούρνια, μια περιοχή διάσημη από την αρχαιότητα για τις θερμές πηγές της, βρίσκεται το ξενοδοχείο Terme di Saturnia (0039-56-4600800, www.termedisaturnia.it), χτισμένο δίπλα σε μια από αυτές. Το κυρίως κτίριο είναι ένα εντυπωσιακό πέτρινο κτίσμα θαυμάσια διατηρημένο, γύρω από το οποίο αναπτύσσονται οι κοινόχρηστοι χώροι, που περιλαμβάνουν εστιατόριο, πιάνο μπαρ, γυμναστήριο, γήπεδα τένις καθώς και τις εγκαταστάσεις του κέντρου θαλασσοθεραπείας. Το Terme di Saturnia είναι μέλος των Small Luxury Hotels of the World, παραμένει ανοιχτό όλο το χρόνο και διαθέτει 90 δωμάτια, διακοσμημένα με διακριτική πολυτέλεια. Το κέντρο θαλασσοθεραπείας δημιουργήθηκε σύμφωνα με το ρωμαϊκό πρότυπο, κατά το οποίο τα ιαματικά λουτρά δεν είναι μόνο τόπος θεραπείας, αλλά και ιδανική αφορμή για διασκέδαση και ευχαρίστηση.
Στην περιοχή της Σατούρνια αναζητήστε επίσης το Albergo La Stellata (0039-56-4602978), ένα αναπαλαιωμένο πέτρινο αγροτόσπιτο που έχει μετατραπεί σε μικρό ξενοδοχείο. Βρίσκεται πολύ κοντά στο Terme di Saturnia και σας δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσετε τις εγκαταστάσεις θαλασσοθεραπείας.
Οι επιλογές για εναλλακτικές λύσεις διαμονής στην Τοσκάνη είναι πολλές, ίσως οι περισσότερες σε όλη την Ιταλία. Αν ψάχνετε για μια σχετικά οικονομική λύση, αναζητήστε τα αγροτουριστικά καταλύματα – θα βρείτε πλήρη κατάλογο στην ιστοσελίδα www.agriturismo.it. Μεγάλη ποικιλία από βίλες –ιδανική λύση για οικογένειες ή μεγάλες παρέες– θα βρείτε στην ιστοσελίδα www.tuscanestates.com.
Στη Σιένα το καλύτερο ξενοδοχείο είναι το Certosa di Maggiano (0039-57-7288180, www. certosadimaggiano .com). Στους ήρεμους χώρους ενός μοναστηριού του 14ου αιώνα θα ανακαλύψετε την πολυτέλεια ενός πεντάστερου ξενοδοχείου με δωμάτια διακοσμημένα με αντίκες και ένα από τα καλύτερα εστιατόρια της περιοχής.
Τέσσερα χιλιόμετρα έξω από το Σαν Τζιμινιάνο βρίσκεται ένα ακόμα αξιόλογο κατάλυμα. Η Villa San Paolo (τηλ. 0039 0577288180, www.hotel villasanpaolo.com) διαθέτει όλη τη γοητεία παλιού αρχοντικού, ενώ στις σύγχρονες
ανέσεις περιλαμβάνονται πισίνα και γήπεδο τένις.
Shopping
Χειροποίητα χαρτιά με ενσωματωμένα μπαχαρικά και κομμάτια φυτών, αλλά και είδη λαϊκής τέχνης
διακοσμημένα με ετρουσκικά μοτίβα είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά προϊόντα που θα βρείτε σε κάθε γωνιά της Τοσκάνης. Αξίζει επίσης να αναζητήσετε τις ζωγραφισμένες σε πέτρα φιγούρες ζώων και τα εξαιρετικής ποιότητας υφάσματα που κατασκευάζονται εδώ και αιώνες στο Πράτο. Αν σας ενδιαφέρει η γαστρονομία, αναζητήστε αλλαντικά από κρέας αγριόχοιρου, τυρί πεκορίνο από πρόβειο γάλα και μέλι από δεντρολίβανο.
Στη Σιένα δοκιμάστε τα ricciarelli (μικρά κέικ αμυγδάλου) που βγάζει καθημερινά ο φούρνος Bini και αναζητήστε την Enoteca Italiana, που διαθέτει τη μεγαλύτερη ποικιλία κρασιών της περιοχής (περισσότερες από 1.000 ετικέτες).
Γεύσεις της Τοσκανης
Στην περιοχή της Τοσκάνης οι διάσημες γεύσεις της ιταλικής κουζίνας διανθίζονται με ξεχωριστές σπεσιαλιτέ, όπως πιάτα με κυνήγι, αγριογούρουνο και πάπια. Αξίζει να δοκιμάσετε τορτελίνι, γεμισμένα με σάλτσα βουτύρου και φινόκιο, crostini (ψημένο ψωμί που σερβίρεται με πάστα ελιάς και πατέ από συκωτάκια πουλερικών) και panzanella (ένα απλούστατο πιάτο που συνδυάζει ψωμί, ντομάτα και μυρωδικά).
Εξαιρετική τοπική κουζίνα θα βρείτε στο εστιατόριο: La Cisterna στο Σαν Τζιμινιάνο, στο κτίριο ενός μοναστηριού του 15ου αιώνα με καταπληκτική θέα στο χωριό. Στη Σιένα οι επιλογές είναι πολλές: Δοκιμάστε τις τρατορίες
La Chiacchiera, Castelvecchio, Le Logge, Da Divo, Botteganova.
