
Πότε έφυγες από την Αθήνα, πότε βρέθηκες σε τραπέζι με θέα τον Βόρειο Ευβοϊκό να ρίχνεις τα πρώτα παγάκια στο ποτήρι περιμένοντας το μυδοπίλαφο και τη γαριδομακαρονάδα, ούτε που θα το καταλάβεις. Ιδανική για κοντινή, μονοήμερη εκδρομή, η δεύτερη μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη της Εύβοιας, μόλις 10 χιλιόμετρα από τη Χαλκίδα, με μια "πανστρατιά" από παρεμφερείς ψαροταβέρνες-ουζερί, που απλώνουν τα τραπέζια τους στο πεζοδρομημένο παραθαλάσσιο μέτωπο, είναι κατεξοχήν προορισμός για μίνι αποδράσεις από την Αθήνα σε προσιτές τιμές. Απ’ αυτούς που αγαπούν οι οικογένειες και οι μεγάλες παρέες με περιορισμένο μπάτζεντ και την Καθαρά Δευτέρα αλλά και όλη τη Σαρακοστή έχει, βέβαια, την τιμητική της.

Ιδιαίτερο παραδοσιακό χρώμα σε έκταση δεν θα δεις. Θα δεις όμως κάθε απόγευμα τον θαλασσινό ορίζοντα να βάφεται στα χρώματα του δειλινού και την πορτοκαλένια δύση να ομορφαίνει ό,τι αγγίζει, σπίτια, μαγαζιά και ανθρώπους. Εικόνες θαλασσινής γαλήνης σε περιμένουν βολτάροντας την πλακοστρωμένη Αγίου Νικολάου μέχρι το ομώνυμο νεότευκτο εκκλησάκι και το λιμανάκι με τις ψαρόβαρκες. Εδώ, μάλιστα, θα γίνει την Καθαρά Δευτέρα (3 Μαρτίου 2025) "Παραδοσιακό Γλέντι με Σαρακοστιανά Εδέσματα και Άφθονο Κρασί" που διοργανώνει ο Δήμος Χαλκιδέων και συμμετέχουν πολιτιστικοί σύλλογοι της περιοχής. Η γιορτή ξεκινάει στις 11.00 π.μ. και η είσοδος είναι ελεύθερη.

Εδώ όλα τα τραπέζια βλέπουν θάλασσα
Στη Νέα Αρτάκη γενικά δεν δυσκολεύεσαι να βρεις "τραπέζι με θέα στη θάλασσα" για τον απλούστατο λόγο ότι όλα τα τραπέζια έχουν θέα στη θάλασσα. Ειδικά όμως την Καθαρά Δευτέρα, που προμηνύεται κοσμοσυρροή, καλό είναι να κινητοποιηθείς νωρίς νωρίς για τραπέζι σε κάποιο από τα γνωστά μαγαζιά όπως το "Ψαράκι" (Αγ.Νικολάου 50, 2221045386), η Ουζερί-Ταβέρνα "Ο Νικόλας" (Αγίου Νικολάου 48, 222161750), ο "Τέσκος" (Αγίου Νικολάου 42, 2221040605) ή η "Κληματαριά" (Αγίου Νικολάου και Μάρκου Μπότσαρη, 2221042484). Φρέσκο ψαράκι, χταπόδια, γαρίδες, όστρακα και λογής λογής θαλασσινά (εδώ έχει τη βάση του ένας από τους πιο δυνατούς αλιευτικούς στόλους της χώρας, που τροφοδοτεί εν πολλοίς και το Λεκανοπέδιο) σε λογικές τιμές και πάνω στο κύμα, είναι επόμενο να μαγνητίζουν τους επισκέπτες.


Ψαράκι και αλίπαστα, μια προσφυγική παράδοση
Η Νέα Αρτάκη, πάντως, γνώριζε από μεζεκλίκια της αλμύρας πριν αρχίσει να τα σερβίρει στα ουζερί της. Η πόλη δεν χρωστά μόνο το όνομά της στους πρόσφυγες που ξεριζώθηκαν από τη θάλασσα του Μαρμαρά (και την Αρτάκη της Κυζίκου) για να ριζώσουν -καθόλου τυχαία- δίπλα σε μια νέα θάλασσα. Χρωστά και τη γαστρονομική της ταυτότητα. Προσφυγική παράδοση ήταν τα αλίπαστα, που συνοδεύουν άξια τα δυνατά αποστάγματα, προσφυγική παράδοση και το ίδιο το ψάρεμα. Οι Αρτακηνοί ερχόμενοι στα νέα μέρη βρήκαν έναν πλούσιο, παρθένο και αναξιοποίητο Ευβοϊκό και επιδόθηκαν συστηματικά στην αλίευση, λέξη σχεδόν άγνωστη τότε για τους ντόπιους Ελλαδίτες. Η αγάπη τους ειδικά για τον γαύρο, που αφθονούσε, αποτυπώνεται μάλιστα στις πάρα πολλές παραδοσιακές τους συνταγές.

Επίσκεψη στο Λαογραφικό Μουσείο Νέας Αρτάκης

Περισσότερα για την προσφυγική ιστορία της Νέας Αρτάκης θα μάθεις στο Λαογραφικό Μουσείο της πόλης, ψυχή του οποίου είναι η Σμαρώ Ψαθέρη-Μιμίκου, πρόεδρος του Συλλόγου των Απανταχού Αρτακηνών-Κυζικηνών. Στον προσωρινό του σπίτι, στον αριθμό 6 της Αγίου Νικολάου, θα δεις πώς ήταν το αρτακηνό σπιτικό πριν οι Αρτακηνοί-Κυζικηνοί ξεσπιτωθούν και πάρουν το δρόμο της προσφυγιάς -ήσυχα και με δικά τους καΐκια. Εδώ υπάρχουν σωσμένα και διατηρημένα αυθεντικά σκεύη, ρούχα, αντικείμενα και κειμήλια-μάρτυρες της καθημερινής και κοινωνικής ζωής στην Αρτάκη της Μικράς Ασίας των αρχών του προηγούμενου αιώνα και παλιότερα. Επισκέψιμο κατόπιν επικοινωνίας. (Αγίου Νικολάου 6, 6972294120)


