@Design Museum
Πριν πιάσουμε θέση στον καναπέ για έναν μαραθώνιο σειρών και ταινιών τις ημέρες των γιορτών, καταδυθήκαμε στα άδυτα του Batcave, είδαμε από κοντά το viral φόρεμα της "Wednesday” και γνωρίσαμε τα όνειρα και τις φιλοδοξίες μιας Μπάρμπι που δεν ξέραμε ποτέ.
Σινεφίλ, κομιξάκιδες, γκοθάδες, φαν των Ούμπα Λούμπα και του φανταχτερού λύκρα όλων των ηλικιών έχουν πολλούς λόγους να ενθουσιάζονται φέτος τα Χριστούγεννα, καθώς τρεις περιοδεύουσες εκθέσεις στο Λονδίνο συγκεντρώνουν πρώτες εκδόσεις, πρωτότυπα κουστούμια, σχέδια, μάσκες και αξεσουάρ που μας φέρνουν πιο κοντά σε αγαπημένους μας ήρωες και αντιήρωες –απ’ το παιδικό δωμάτιο στη μεγάλη οθόνη.
Batman Unmasked στο Covent Garden
Κάτω απ’ τα αστραφτερά φώτα του "Lion King” και της Βασιλικής Όπερας, των πολύβουων καφέ και της ιστορικής αγοράς του Covent Garden, o υπόγειος κόσμος του Σκοτεινού Ιππότη και της Γκόθαμ Σίτι μάς βυθίζουν σε μια παράλληλη πραγματικότητα. Αφετηρία μας είναι η βιβλιοθήκη της διάσημης έπαυλης του Bruce Wayne, alter ego του Μπάτμαν: εκεί, στην οθόνη εμφανίζεται ο θρυλικός σχεδιαστής κόμιξ Τζιμ Λι για να μας υποδεχτεί με ένα κατατοπιστικό βίντεο. Η έκθεση για του 85 χρόνια του Ανθρώπου Νυχτερίδα "Batman Unmasked”, μας επιβεβαιώνει, δεν περιλαμβάνει ούτε μία ρέπλικα. Καθώς επισκέπτομαι την έκθεση με έναν μακροχρόνιο φαν απ’ τα χέρια του οποίου έχουν περάσει κάποια απ’ τα πιο διάσημα κόμιξ της DC –μερικά απ’ τα οποία εκτίθενται εδώ– ξέρω ότι μια κριτική ματιά είναι αναπόφευκτη. Το εγχείρημα όμως παίρνει γρήγορα πόντους για την αυθεντικότητά του.
Καθώς εισχωρούμε στα ομιχλώδη, μισοφωτισμένα άδυτα ενός άλλου Batcave, η ιστορία του μασκοφόρου σούπερ ήρωα ξετυλίγεται μαζί με εντυπωσιακά εκθέματα. Μάσκες, κουστούμια και αξιοπερίεργα όπλα που πέρασαν απ’ τα χέρια των Μάικλ Κίτον, Τζορτζ Κλούνεϊ, Κρίστιαν Μπέιλ, Μπεν Άφλεκ και Ρόμπερτ Πάτινσον, ανάμεσα σε άλλους μυώδεις, ή απλά εύσωμους σταρ που ανά τις δεκαετίες στριμώχτηκαν στο Batsuit προκαλούν δέος.
Σ’ αυτό το αλλόκοσμο υπόγειο, όμως, δίνουν το "παρών” και οι θρυλικοί υπερκακοί της Γκόθαμ. Στο λεγόμενο "The Rogue’s Gallery”, το ζωηρό ρετρό κουστούμι του Γιόακιν Φίνιξ απ’ το "Joker”, η αρρωστημένη στολή νοσοκόμας του Χιθ Λέντζερ –σε μια απ’ τις πιο αξέχαστες εκδοχές του χαμογελαστού σαδιστή– αλλά και το αναρχικό ανσάμπλ της Μάργκοτ Ρόμπι/Harley Quinn ξαναπαίζουν μπροστά μας πολυσυζητημένες σκηνές του παγκόσμιου σινεμά. Η εμπειρία δεν σταματά όμως πίσω απ’ τις βιτρίνες: μια σειρά από εμβυθιστικές εμπειρίες ήχου και φωτός μας ταξιδεύουν στα σπλάχνα του ασύλου Arkham και τους δυσοίωνους κόσμους του Γρίφου και της Poison Ivy.
Στο γκραν φινάλε, το επικών διαστάσεων Batmobile του Πάτινσον κλέβει την παράσταση. Η γενέθλια ωδή στον Σκοτεινό Ιππότη κλείνει, πάντως, με χιούμορ: μια εγκατάσταση όπου μικροί και μεγάλοι φωτογραφίζονται "κρεμάμενοι” από ένα ιλιγγιώδες κτίριο της Γκόθαμ υπόσχεται ίσως τις πιο άπιαστες εικόνες του οικογενειακού ταξιδιού.
Πού: 45 Wellington St, Covent Garden
Πότε: έως 5 Ιανουαρίου 2025
Εισιτήρια: www.BatmanExhibition.com (μειωμένα εισιτήρια για παιδιά/εφήβους και οικογένειες)
Τhe World of Tim Burton στο Kensington
Μετά από μια δεκαετία κατά την οποία ταξίδεψε απ’ την Πράγα στη Σαγκάη κι απ’ το Τόκιο στο Σάο Πάολο, "Ο Κόσμος του Τιμ Μπάρτον” προσγειώθηκε στο Λονδίνο στα τέλη του Οκτώβρη, με τον ίδιο το σκηνοθέτη –κάτοικος Λονδίνου εδώ και χρόνια– να εγκαινιάζει την έκθεση που έσπασε τα ρεκόρ προπώλησης του Design Museum (32 χιλιάδες εισιτήρια πριν καν ανοίξει τις πόρτες της).
Πρόκειται για την πρώτη φορά που τα αρχεία του Μπάρτον, που περιλαμβάνουν 600 αντικείμενα από πέντε δεκαετίες καριέρας, εκτίθενται στη Μεγάλη Βρετανία. "Είναι περίεργο να καταθέτεις 50 χρόνια από την τέχνη και τη ζωή σου μπροστά στα μάτια όλων, ειδικά όταν αυτός δεν ήταν ποτέ ο αρχικός σκοπός. Στο παρελθόν, αντιστεκόμουν στην ιδέα του να έρθει η έκθεση στο Λονδίνο, ωστόσο η συνεργασία μου με το Design Museum για αυτή την τελευταία στάση ήταν η σωστή επιλογή. Κατανοούν την τέχνη και, προσαρμόζοντας την έκθεση και επισημαίνοντας τον τρόπο που η δουλειά μου αλληλεπιδρά με το ντιζάιν, μπόρεσα να τη δω μέσα από έναν νέο, συναρπαστικό φακό,” λέει ο ίδιος.
Απ’ τον Μπάτμαν στον Σκαθαροζούμη, τα έργα έχουν ως αφετηρία νέες και διαχρονικές επιτυχίες, κάνοντας μια μεγαλειώδη κατάδυση στο μυαλό και τη φαντασία του πεισματικά γοτθικού σκηνοθέτη –και αρκετοί γκοθάδες φαν κάνουν την εμφάνισή τους, μαζί με οικογένειες, εδώ. Μια εκπληκτική συλλογή από χαρτοπετσέτες αναδεικνύουν άφαντες πλευρές του Μπάρτον, όπως αυτή του εξπρεσιονιστή σκιτσογράφου που διοχετεύει τη δημιουργικότητά του απρόσμενα και παθιασμένα, ακόμα και σ’ ένα εστιατόριο. Συναντάμε τον Μπάρτον σπουδαστή στο CalArts της Καλιφόρνια, τον μαθητευόμενο σχεδιαστή κινουμένων σχεδίων της Disney, τον φωτογράφο, τον λάτρη του stop motion, του Έντγκαρ Άλαν Πόε και του Βίνσεντ Πράις. Ο πιο άγνωστος απ’ όλους, όμως, ίσως είναι ο Μπάρτον το παιδί απ’ το Burbank της Καλιφόρνια, που επιθυμούσε τόσο απελπισμένα ν’ αποδράσει απ’ τη μονοτονία της αμερικανικής suburbia που βρήκε διέξοδο σε μια οργιαστική, ατελείωτα σκοτεινή και παράλληλα χιουμοριστική φαντασία, που με τη σειρά της πυροδότησε μερικές απ’ τις πιο εμβληματικές ταινίες φαντασίας των τελευταίων δεκαετιών.
Οι παιχνιδιάρικα μακάβριες γλυπτές εγκαταστάσεις απ’ τη "Νεκρή Νύφη” και το "Χριστουγεννιάτικο Εφιάλτη” είναι αριστούργημα. Όπως και το να αντικρίζεις το σήμα κατατεθέν κουστούμι του Τζόνι Ντεπ –δια χειρός Colleen Atwood– μαζί με τα κοφτερά, αλλά ταλαντούχα "χέρια” που δημιούργησαν μερικά από τα πιο πρωτοποριακά κουρέματα των αμερικανικών προαστίων στον "Ψαλιδοχέρη” –σχεδιασμένα απ’ τον Οσκαρικό σχεδιαστή ειδικών εφέ μακιγιάζ Stan Winston. Το Catsuit της Μισέλ Φάιφερ απ’ το "Ο Μπάτμαν Επιστρέφει”, οι Ούμπα Λούμπα απ’ το "Γουίλι Γουόνκα και το Εργοστάσιο Σοκολάτας” αλλά και η πρώτη δημόσια εμφάνιση του φορέματος της Τζένα Ορτέγκα απ’ τη viral σκηνή "Rave’N dance”, που εκτόξευσε τη δημοτικότητα της πρόσφατης σειράς του Μπάρτον "Wednesday” στο Netflix, τηλεμεταφέρονται απ’ τη μικρή και τη μεγάλη οθόνη μπροστά μας.
Η έκθεση κλείνει μ’ έναν ειδικά φτιαγμένο αρ ντεκό χώρο που μας ταξιδεύει πίσω στα vintage σινεμά όπου ο σκηνοθέτης πέρναγε το χρόνο του μεγαλώνοντας στο Χόλιγουντ, καθώς σημαντικοί συνεργάτες του μοιράζονται μυστικά απ’ τα παρασκήνια. Ποιος θα το φανταζόταν ότι ένα παιδί εγκλωβισμένο στην πιο ανιαρή πλευρά του αμερικανικού ονείρου θα ταξίδευε τόσο, μα τόσο μακριά;
Πού: 224-238 Kensington High Street
Πότε: έως 21 Aπριλίου 2025
Εισιτήρια: https://designmuseum.org/ (μειωμένα εισιτ. για παιδιά/εφήβους, κάτω των 6 ετών δωρεάν)
Barbie®: The Exhibition στο Kensington
Μια κούκλα, μα τι κούκλα! Η Μπάρμπι έκλεισε αισίως τα 65 το 2024 και, μετά από μια ταινία-φαινόμενο που έφτασε μέχρι και τα Όσκαρ, η διάσημη κούκλα της Μattel πρωταγωνιστεί στη δεύτερη μεγάλη έκθεση του Design Museum για φέτος. Mέσα από 250 αντικείμενα –κούκλες, κουκλόσπιτα, φλούο πατίνια και κολάν– που ανατρέχουν μέχρι το έτος γέννησής της, το 1959, το μουσείο καταγράφει την ιστορία της μέσα από έναν σχεδιαστικό φακό, απ’ τη μόδα και την αρχιτεκτονική μέχρι το σχέδιο επίπλων, προβάλλοντας παράλληλα το πως η πορεία της Μπάρμπι στο χρόνο αποτέλεσε καθρέφτη των γούστων της εποχής.
Σπάνιες ματιές στην "Totally Hair Barbie” (1992), που πούλησε πάνω από 10 εκατομμύρια κούκλες σε όλο τον κόσμο, το ονειρεμένο Dreamhouse™ (1962), αλλά και έξι δεκαετίες γεμάτες Ken (που, πριν από μια Oσκαρικού επιπέδου ερμηνεία απ’ τον Ράιαν Γκόσλινγκ, ίσως μας περνούσαν αδιάφορες) εκτίθενται μαζί με ένα σύνολο του 1985 που σηματοδότησε τη συνεργασία του μόδιστρου Oscar de la Renta με τη Mattel, αλλά και μια ρέπλικα του "Poodle Parade”, του συνόλου που φόρεσε η Billie Eilish στη σκηνή των φετινών βραβείων Grammy.
Όπως, όμως, και το ανατρεπτικό blockbuster της Γκρέτα Γκέργουικ, η έκθεση δεν στήθηκε με στόχο μια οπισθοδρομική εξομολόγηση λατρείας στη Μπάρμπι ως άφταστο αρχέτυπο της γυναικείας ομορφιάς. Αντίθετα, αναδεικνύει την ποικιλομορφία και τις πολλαπλές προσωπικότητες μιας κούκλας με φιλοδοξία τόσο ισχυρή όσο και η αίσθηση του στιλ της. Η Barbie είναι Μαύρη, Λατίνα, Ασιάτισσα, με σύνδρομο Down ή κινείται με αναπηρικό καροτσάκι, είναι χειρούργος ή αστροναύτης. Το 2022 πέταξε, μάλιστα, μέχρι το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό σε μια εξάμηνη αποστολή παρέα με την αστροναύτη Samantha Cristofetti, την πρώτη γυναίκα που πραγματοποίησε διαστημικό περίπατο και διοίκησε τον σταθμό στην Ευρώπη. Η κούκλα-αντίγραφο της Cristofetti δεν έχει εκτεθεί ποτέ στο κοινό άμα τη επιστροφή της στη Γη. Ένα βίντεο μάλιστα, καθώς οι δυο τους βρίσκονται σε τροχιά, δείχνει την Cristofetti να απαντά σε ερωτήσεις από πέντε νέα κορίτσια, στο πλαίσιο μιας αποστολής με στόχο να ενθαρρύνει την επόμενη γενιά αστροναυτών, μηχανικών κι επιστημόνων γένους θηλυκού. Γιατί πέρασαν ανεπιστρεπτί οι καιροί που το όραμα της Barbie περιοριζόταν στα άψογα συνδυασμένα συνολάκια. Αυτή η κούκλα –και οι φαν της– στοχεύουν πλέον στ’ αστέρια.
Πού: 224-238 Kensington High Street
Πότε: έως 23 Φεβρουαρίου 2025
Εισιτήρια: https://designmuseum.org/ (μειωμένα εισιτ. για παιδιά/εφήβους, κάτω των 6 ετών δωρεάν)
