Προσγειώθηκα στον πιο δημοφιλή προορισμό της Ινδονησίας ήδη εξοικειωμένη με το να να δουλεύω και να ταξιδεύω πηδώντας τα πρακτικά εμπόδια μιας ονειρικής –και συχνά χαοτικής– καθημερινότητας στη νοτιοανατολική Ασία. Ακροβατώντας ανάμεσα στα δύο άκρα, το Μπαλί βρίσκεται σε μια κατηγορία από μόνο του –ξέρει όμως και να σε ανταμοίβει ανάλογα.
Μικρές αποδράσεις από το Canggu
"Όλα είναι λίγο επισφαλή στο Μπαλί!”, μου είπε με χιούμορ ένας ντόπιος (λογοκριμένος) LGBTQ+ συγγραφέας όταν τον ρώτησα πού να στήσω τη βάση μου για ένα-δυο μήνες στο νησί. Αν και με προέτρεψε ν’ αποφύγω το ακατάπαυστο ζουζούνισμα από μηχανάκια και την ακρίβεια του Canggu –διεθνές hot spot για ψηφιακούς νομάδες που θέλουν ν’ αποφύγουν τα clubs και εμπορικά κέντρα-μαμούθ της διάσημης Kuta, στα νοτιοδυτικά– η ιδέα του να μην μπορώ να αποδράσω από εξοντωτικά deadlines σε μια μπαλινέζικη αμμουδιά με κράτησε, μαζί με το άπιαστο WiFi, στα τουριστικά παράλια. Γι’ αυτό, άλλωστε, δεν έρχεσαι να δουλέψεις από ένα αρχιπέλαγος 17.000 νησιών στην άλλη άκρη του κόσμου;
Επέλεξα για διαμονή το "Candra Surf Homestay” (Jl. Padang Linjong 30A), ένα οικονομικό, παραδοσιακό οικογενειακό μπαλινέζικο σπίτι στο κέντρο του Canggu. Τα αυτόνομα δωμάτια, ένας μικρός ινδουιστικός ναός και μια λιμνούλα με πολύχρωμα ψάρια koi στην καταπράσινη εσωτερική αυλή του παντρεύουν μύθο και πραγματικότητα ενώ, κατά τα ντόπια έθιμα, η οικογένεια του δασκάλου σέρφινγκ Wayan αποτίει τακτικά φόρο τιμής στους προγόνους φορώντας τα σαρόνγκ της και ανάβοντας αρωματικά sticks,. Τέτοια σπίτια, διάσπαρτα στα γύρω στενά, αποτελούν την ωραιότερη βάση για μονάκριβες στιγμές γαλήνης εν μέσω μια συχνά ζαλιστικής πραγματικότητας, αλλά και εκδρομές σε πιο ειδυλλιακές πλευρές του νησιού.
Συγκεντρωμένες κυρίως στο νότο, πολλές περιοχές του Μπαλί θα σε μπερδέψουν με λεγεώνες γιόγκι της Δύσης ντυμμένους με την τελευταία λέξη στο athleisure, ΥοuTubers εν δράσει μπροστά από καθηλωτικά ηλιοβασιλέματα και μήτινγκ σε τροπικά καφέ όπως το "Μilu by Nook” που, κατά τ’ άλλα, σερβίρει χάρμα smoothie bowls εξωτικών φρούτων φάτσα κάρτα στον ορυζώνα για να γράφεις ανενόχλητος όλη μέρα (Jl. Pantai Berawa no. 90 XO). Μποτιλιαρίσματα, κόρνες και χαντάκια-θάνατος για να πιεις ένα καφέ; Ναι. Οι κεντρικές αρτηρίες του Canggu –μέχρι πρόσφατα, ένας ήσυχος οικισμός με στενούς επαρχιακούς δρόμους που βγάζουν απευθείας στις δημοφιλείς δυτικές αμμουδιές– δεν έχουν καν πεζοδρόμια.
Είναι, όμως, κάπου 20 λεπτά βόρεια από δω που ξεκινά το "άλλο” Μπαλί: οι ατελείωτες ηφαιστειογενείς παραλίες όπου θα βρεθείς χαμένος ανάμεσα σε λαμπυρίζοντες κόκκους άμμου και τον ατίθασο ωκεανό, μόνος με τις αγελάδες που βόσκουν στους κοκοφοίνικες^ θρησκευτικές παρελάσεις με παραδοσιακές ορχήστρες gamelan με φόντο ηλιοκαμμένους ορυζώνες, όπου είσαι ο μόνος τουρίστας –μικρογραφίες ενός παθιασμένα μουσικόφιλου νησιού, απομονωμένου απ’ τις εξωτερικές επιρροές για αιώνες. Και σπιτικές ινδονησιακές γεύσεις (χωρίς το αστικό σάουντρακ) που εκρύγνυνται στο στόμα, ξεκινώντας από ένα κλασικό πιάτο nasi goreng (μοσχοβολιστό τηγανητό ρύζι με tofu ή κοτόπουλο, κράκερ γαρίδας και ομελέτα) συνοδευμένο από ένα δροσιστικό χυμό μάνγκο ή φρούτο του δράκου, που θα βρεις παντού στα ανεπιτήδευτα ινδονησιακά warung (οικογενειακά φαγάδικα). Θα σου κοστίσουν 2-3 ευρώ συνδυαστικά την καθισιά. Ακόμα κι αν τα απολαμβάνεις στα κλεφτά πάνω από ένα laptop, το Μπαλί σερβίρει παράδεισο.
Ubud, η πολιτιστική καρδιά του Μπαλί
Αν αφήσεις πίσω τα παράλια, τίποτα δεν συγκρίνεται με τα ήσυχα περίχωρα του πολιτιστικά ανήσυχου Ubud, στο κέντρο του νησιού, περιτριγυρισμένο καθώς είναι από δραματικά φαράγγια και εκτυφλωτικά πράσινους ορυζώνες. Το "The Gria Unique” με δελέασε για ένα τριήμερο με δωμάτια μπροστά από έναν περιποιημένο μικρό κήπο με πισίνα, στη σύγχρονη προέκταση ενός αριστοτεχνικού μπαλινέζικου σπιτιού (the-gria-unique.ubudhotelsnow.com), ενώ το "Aksha Riverside” συγκεντρώνει λίγα μπανγκαλόου από μπαμπού πάνω σε δοκάρια με θέα μια καλά κρυμμένη ρεματιά (Jl. Pertiwi Brata, Tampaksiring). Στα τελευταία, θα σε νανουρίσουν τα τραγουδίσματα του νερού, με μόνη παραφωνία τις "βόμβες” από μάνγκο που ενίοτε πέφτουν τη νύχτα στην οροφή.
Τέτοια ταξιδιωτικά καταφύγια, 15-20 λεπτά με το μηχανάκι απ’ το πολυσύχναστο κέντρο, περιτριγυρίζονται από παραδοσιακά μπαλινέζικα σπίτια-καφέ ("Simpel Kopi”, Jl. Ir. Sutami, Kemenuh) και γαλήνια στέκια με φρεσκότατες γεύσεις στους ορυζώνες ("Karambia”, karambiabali.com), με μόνη έλλειψη στο "μενού” της ημέρας τους ορκισμένους Instagrammers. Πληθώρα από καταρράκτες φυτρώνουν όπου κι αν κοιτάξεις στον χάρτη –και δεν χρειάζονται ιδιαίτερες συστάσεις. Λάτρεψα μια στάση στον θεαματικό, must στο Μπαλί καταρράκτη Tegenungan, και συνέχισα με όποιον άλλο μου έκανε κλικ τυχαία στον χάρτη. Δε θα χάσεις.
Στo κέντρο της πόλης, το μικρό παλάτι του Ubud και ο ναός Taman Kemuda Saraswati, με την ονειρική λίμνη με τους λοτούς (μπαίνεις μόνο φορώντας δωρεάν τις ντόπιες ενδυμασίες), συγκεντρώνουν τα πλήθη. Στα δυο βήματα, όμως, το πολιτιστικό κέντρο "Puri Kauhan Ubud” είναι η ήρεμη δύναμη –μια απίστευτη ανακάλυψη τύπου είδα-πόρτα-και-μπήκα, που με αντάμειψε με μια σπάνια συλλογή από ινδονησιακούς πολιτιστικούς θησαυρούς στον τροπικό κήπο του, όπου περιφέρονταν μόνο δυο-τρεις υπάλληλοι (Jl Raya Ubud No.35). Τα μοναδικά μουσεία δεν λείπουν επίσης απ’ το Ubud, με ένα απ’ τα ωραιότερα το Mουσείο Μπαλινέζικων Τεχνών Puri Lakisan, που παντρεύει διεισδυτικές ματιές στη ντόπια τέχνη και κουλτούρα με ατμόσφαιρα ναός-χαμένος-στη-μέση-της-ζούγκλας.
Scooter και φύγαμε
Ακόμα και διάσημες αμμουδιές όπως αυτές της Kuta και του Seminyak –μια ανεβασμένη ξενοδοχειακά βερσιόν της πρώτης– ερημώνουν από παραθεριστές και μικροπωλητές τις ζεστές μεσημεριανές ώρες. Αναζητούσα, όμως, το άγριο Μπαλί πέρα από τους μπλόγκερς –αυτό των άγνωστων, κρυφών ναών της ζούγκλας και των αδάμαστων κυμάτων.
Στον δρόμο για την Pantai (παραλία) Kedungu, 20 λεπτά απ’ το Canggu, λίγα στέκια με μυρωδιαστό καφέ και γρήγορο WiFi μοιάζουν έτοιμα να πάρουν τα ηνία απ’ τους φασαριόζους γείτονές τους. Οι δρόμοι όμως είναι γαλήνιοι, και καθώς πλησιάζει η ώρα του ηλιοβασιλέματος οι ντόπιοι συγκεντρώνονται για φρέσκια καρύδα και νουντλς στις καντίνες δίπλα στην αμμουδιά. Λίγα λεπτά πιο πάνω, περνώντας μια γιγάντια μπαλινέζικη πύλη και συνεχίζοντας σ’ έναν μακρύ χωματόδρομο στη μέση της εξοχής, το "Τhe Beach Love” είναι τόπος συνάντησης την πιο ρομαντική ώρα της ημέρας, με νεαρούς Μπαλινέζους να πιάνουν θέση στα πολύχρωμα πουφ που απλώνονται αμφιθεατρικά πάνω στο λόφο (ανοιχτό 4-8 μ.μ.).
Πολλοί που ακούν τις φήμες ότι "γέμισε και το Canggu”, κατεβαίνουν νότια στο Uluwatu. Παραλίες άλλοτε "αποκλειστικά” για σέρφερ, όπως η Dreamland, είναι πια διάσημες –ακολουθώντας όμως τον δρόμο προς το νοτιότερο άκρο του νησιού, τα μηχανάκια με τις σανίδες συνεχώς αραιώνουν. Μέσα από ένα μονοπάτι πνιγμένο στη βλάστηση, έφτασα στην αχανή, χρυσαφιά αμμουδιά της Pantai Nunggatan, με 4-5 ταξιδευτές να απλώνονται γύρω από μια χαρακτηριστική, σπασμένη πλώρη-ναυάγιο γεμάτη γκράφιτι. Αν και δύσκολο να κολυμπήσεις ανάμεσα σε κοτρώνες και κοράλια κατά την άμπωτη, τα νερά της είναι απ’ τα πιο κρυστάλλινα σε όλο το Μπαλί που, κακά τα ψέμματα, έχει λίγο θέμα με το πλαστικό στη θάλασσα.
Στα βορειοδυτικά του νησιού, περνώντας φιδωτά ανάμεσα σε ρεματιές, ορυζώνες, περίτεχνους ινδουιστικούς ναούς και μπαλινέζικες βίλες, η απόμακρη Pantai Pasut είναι μια σεληνιακή αμμουδιά στο χρώμα του ανθρακίτη, που απλώνεται από ένα σαν-ψεύτικο πάρκο με κοκοφοίνικες μέχρι τις παρυφές μιας λιμνοθάλασσας. Στη μέση της, το καλαίσθητο τριάστερο μπουτίκ resort "Amarta Beach Retreat by Nakula” προσφέρει καταφύγιο απ’ τα άγρια κύματα με ένα υπαίθριο εστιατόριο και μια λιγουρευτά γαλήνια πισίνα.
Το ινδουιστικό Μπαλί αποτελεί εξαίρεση στην Ινδονησία, κάτι που γίνεται αισθητό ήδη 50 χλμ. βόρεια του Ubud, που κάνουν την εμφάνισή τους τα πρώτα τζαμιά και μουσουλμανικές κοινότητες. Στη συνέχεια του ινδουδιστικού ναού Pura Ulun Danu Beratan –ένα απ’ τα πιο γνωστά τοπόσημα του Μπαλί, στις όχθες της ομιχλώδους λίμνης Beratan– ένας δρόμος σκαρφαλώνει το βουνό, και μαϊμούδες άφοβα σε πλησιάζουν αναζητώντας φιλόξενα χέρια να τους προσφέρουν καμιά μπανάνα. Στην κορυφή του βουνού, θα βρεις πάμφθηνα warung με καθηλωτική θέα σε μια ακόμη λίμνη, τη Danau Buyan. Κι εδώ η πηγή ζωής του Μπαλί, το νερό, βρίσκεται σε αφθονία. Οι Δίδυμοι Καταρράκτες Banymuala ήταν απ’ τους πιο αξέχαστους που αντίκρυσα, παρά τον απότομο κατηφορικό δρόμο που μ’ έριξε, μαζί με το μηχανάκι, πάνω στις λάσπες. Όλα είναι λίγο επισφαλή στο Μπαλί: διακοσμημένη με βρώμες και λίγα έξτρα γδαρσίματα, με την καρδιά να χτυπάει απ’ τη συγκίνηση (και τις γκαντεμιές) της περιπέτειας, δεν ένιωθα ποτέ πιο μαγεμένη.