© Ελευθερία Βασιλειάδη
Τα ηφαίστεια είναι οι σπουδαιότεροι γλύπτες του πλανήτη. Με πρωτοποριακή τεχνική φιλοτεχνούν το φυσικό τοπίο αποτυπώνοντας εκφραστικά την πορεία της ίδιας της εξέλιξης. Η φλεγόμενη λάβα καταστρέφει τα πάντα στο πέρασμά της, αλλά από την άλλη πλευρά, οι ηφαιστειακές εκρήξεις έχουν επίσης την ικανότητα να δημιουργούν σχηματίζοντας νησιά, βουνά και κοιλάδες ανασύροντας από τα βάθη της γης πολύτιμα ορυκτά. Από τα τραχιά μαυρισμένα βουνά μέχρι τις ζωντανές και πολύχρωμες θερμές πηγές, κάθε ηφαιστειακό τοπίο έχει τη δική του μοναδική γοητεία αποτελώντας επίσης κόμβο επιστημονικής έρευνας, αφού παρέχει πολύτιμες πληροφορίες σε μια ζωντανή αφήγηση "σφηρηλατημένη" στους ιδιόμορφους βραχώδεις σχηματισμούς.
Χαρακτηριστική περίπτωση στον παγκόσμιο χάρτη, το Λανθαρότε, το τέταρτο μεγαλύτερο νησί του αρχιπελάγους των Καναρίων νήσων και μέλος του παγκόσμιου δικτύου αποθεμάτων βιόσφαιρας της UNESCO, το οποίο αναδύθηκε από τη θάλασσα πριν από περίπου 15 εκατομμύρια χρόνια. Η μαζική ηφαιστειακή δραστηριότητα όχι μόνο κατά τη διάρκεια της δημιουργίας του αλλά και τους τελευταίους αιώνες, δημιούργησε θαυμάσια τοπία ιδιαίτερης γεωμορφολογίας, με αποχρώσεις που κυμαίνονται από γυαλιστερό μαύρο έως κηρώδες γκρι και θαμπό κόκκινο-καφέ.
Βρέθηκα στο νησί για μικρό χρονικό διάστημα στο πλαίσιο του διεθνούς συνεδρίου "Worldcanic", που εστιάζει στη γαστρονομία, τη γεωμορφολογία και τα οικοσυστήματα των ηφαιστειογενών περιοχών και η πρώτη ημέρα των παρουσιάσεων πραγματοποιήθηκε σε ένα από τα πιο εντυπωσιακά αξιοθέατα του νησιού, το "Los Jameos del Agua”, στο οποίο και ξεναγηθήκαμε. Όπως και το "Cueva de los Verdes”, βρίσκεται μέσα σε μια ηφαιστειακή σήραγγα που δημιουργήθηκε από τις εκρήξεις του ηφαιστείου Corona και οφείλει το όνομά του στην ύπαρξη μιας εσωτερικής λίμνης (agua στα ισπανικά είναι το νερό) που προκλήθηκε από τη διείσδυση του θαλασσινού νερού. Η λέξη "jameo" προέρχεται από την ιδιωματική γλώσσα των Guanche (αυτόχθονες κάτοικοι των Καναρίων Νήσων) και αναφέρεται στην οπή που δημιουργείται από την κατάρρευση της οροφής ενός ηφαιστειακού σωλήνα, στην προκειμένη περίπτωση του ηφαιστειακού σωλήνα του La Corona. Το Los Jameos del Agua είναι ένας φυσικός χώρος που δημιουργήθηκε μέσα σε μια ηφαιστειακή σήραγγα και το πρώτο κέντρο τέχνης, πολιτισμού και τουρισμού που οραματίστηκε και έστησε ο καλλιτέχνης, ζωγράφος και γλύπτης César Manrique. Πρόκειται για την πρώτη μεγάλη παρέμβαση του Manrique στο τοπίο του νησιού και ένα μοναδικό έργο που αντιπροσωπεύει τη μέγιστη έκφραση της ιδεολογίας του: καλλιτεχνική δημιουργία σε αρμονία με το περιβάλλον και τη φύση. Το έργο ολοκληρώθηκε το 1977, και ο χώρος ανακυρήχθηκε σε "Τόπο Επιστημονικού Ενδιαφέροντος και Αγαθό Πολιτιστικού Ενδιαφέροντος".
Ο υπόγειος υδάτινος βιότοπος του Jameos del Agua είναι σημείο αναφοράς, με μια κρυστάλλινη λιμνοθάλασσα βάθους 7 μέτρων, που φιλοξενεί περίπου 77 ενδημικά είδη μεταξύ των οποίων και o περίφημος λευκός τυφλός κάβουρας.
Η έκταση αποτελείται από τρία jameos ή ανοίγματα. Το Jameo Chico, όπου γίνεται η πρόσβαση στο εσωτερικό και βρίσκεται το εστιατόριο, καθώς και μια κρυφή είσοδος στο περίφημο τούνελ της La Atlántida- το Jameo Grande, όπου βρίσκεται η φυσική πισίνα, και το Jameo de la Cazuela, το οποίο βρίσκεται πίσω από τη σκηνή ενός επιβλητικού φυσικού αμφιθεάτρου από πέτρα βασάλτη, με εξαιρετική ακουστική, χωρητικότητας 550 ατόμων. Η σκηνή βρίσκεται σε ένα τμήμα του ηφαιστειακού σωλήνα και τα καθίσματα είναι τοποθετημένα ακολουθώντας τη φυσική κλίση του δαπέδου, η οποία εκτείνεται από την πρόσβαση μέσω του Jameo Grande έως το άνοιγμα του επόμενου Jameo. Καθόλη τη διάρκεια παραμονής εδώ είχα την αίσθηση του πώς είναι να βρίσκεσαι στα σπλάχνα ενός ηφαιστείου απουσία φυσικά των υψηλών θερμοκρασιών. Highlight και καλλιτεχνική λεπτομέρεια του χώρου και το φωτιστικό στην είσοδο του αμφιθεάτρου, ένα γλυπτό κατασκευασμένο από τον Manrique, από μεταλλικές ράβδους που σχηματίζουν ένα πολύεδρο και θυμίζουν τα σχέδια του Leonardo Da Vinci στο αναγεννησιακό βιβλίο "De divina proportione". Είναι σαφές ότι όλα είναι σοφά μελετημένα. Επίσης, αν είστε τυχεροί, εδώ αξίζει να παρκολουθήσετε και τις συναυλίες διακεκριμένων μουσικών που ανά διαστήματα διοργανώνουν, η εμπειρία είναι μοναδική.
Όταν βρεθείτε εδώ, μετά τη λιμνοθάλασσα θα κάνετε ένα πέρασμα από "Το Σπίτι των Ηφαιστείων" ("Casa de los Volcanes"), το μουσείο-φόρο τιμής στη μεταμορφωτική δύναμη των ηφαιστείων, που μυεί τον επισκέπτη στη μαγεία των ηφαιστειακών τοπίων της περιοχής. Ευκαιρία να γνωρίσετε το πολυσχιδές σύμπαν των ηφαιστείων σε τρεις θεματικούς άξονες: o πρώτος θα σας μεταφέρει απευθείας στην καρδιά του ηφαιστειακού σωλήνα της La Corona, ο δεύτερος επικεντρώνεται στην ιστορία του "Σπιτιού των Ηφαιστείων" και του Παγκόσμιου Γεωπάρκου της UNESCO του Λανθαρότε και του Αρχιπελάγους Τσινίχο ενώ ο τρίτος επικεντρώνεται σε μέρη στη γη που μοιάζουν με άλλους πλανήτες του ηλιακού συστήματος. Επιπλέον, αφιερώστε λίγο χρόνο στη γνωριμία με τον εμπνευστή και δημιουργό του εντυπωσιακού αυτού πολυχώρου περνώντας από την αίθουσα "César Manrique", που, σε συνεργασία με το "Ίδρυμα César Manrique", είναι αφιερωμένη αποκλειστικά στον καλλιτέχνη του Λανζαρότε και το έργο του. Η επίσκεψή μας, στο σύνολό της, διήρκεσε περίπου 1.5 ώρα.
Σημείο αναφοράς και ο υπόγειος υδάτινος βιότοπος του Jameos del Agua, που διαθέτει μια κρυστάλλινη λιμνοθάλασσα βάθους περίπου 7 μέτρων, η οποία δημιουργήθηκε από τη διήθηση του θαλασσινού νερού. Αυτό το ιδιόμορφο ηφαιστειακό οικοσύστημα φιλοξενεί περίπου 77 ενδημικά είδη μεγάλου επιστημονικού ενδιαφέροντος, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει το munidopsis polymorpha, o περίφημος λευκός τυφλός κάβουρας, πρωταγωνιστής και σύμβολο όχι μόνο του πολιτιστικού κέντρου αλλά και ολόκληρου του νησιού. Ο φωτισμός της λιμνοθάλασσας είναι φυσικός οπότε τις περισσότερες ώρες της μέρας τα αινιγματικά αυτά πλάσματα ζουν στο σκοτάδι, που είναι και το φυσικό τους περιβάλλον δεδομένου τυπικά τα συναντούμε στην θαλάσσια άβυσσο, σε βάθος 4.000 μέτρων στα νερά των Κανάριων Νήσων. Με το που από την οροφή όμως έσκασαν οι πρώτες αχτίδες φωτός, μπορούσαμε να τα εντοπίσουμε ακόμα και από απόσταση στα καθάρια νερά, να σουλατσάρουν ατάραχα στα βράχια ή ακόμα και στο βυθό. Εδώ επίσης θα σας ζητηθεί αυστηρά να σεβαστείτε την ηρεμία του χώρου -τα εν λόγω καβούρια, που κινδυνεύουν με εξαφάνιση, έχουν εξαιρετικά ανεπτυγμένη ακοή- να αρκεστείτε στο να θαυμάσετε το μεγαλείο της φύσης χωρίς να κολυμπήσετε στα κρυστάλλινα νερά, αφού απαγορεύεται, και να μην ρίξετε στο νερό οποιοδήποτε αντικείμενο. Το μόνο που θα ακούσετε είναι απαλή ενορχηστρωμένη μουσική και ο ήχος του νερού και αυτό είναι κομμάτι της συνολικής εμπειρίας.
Το σημείο είναι εύκολα προσβάσιμο ενώ σημειώστε ότι για να επισκεφτείτε το εστιατόριο θα πρέπει οπωσδήποτε να έχετε κάνει έγκαιρα κράτηση.
