Norrköping: Η βιομηχανική ιστορία σε αρμονία με τη φύση

Για όσους αναζητούν δροσερές αποδράσεις απ’ τον μεσογειακό καύσωνα αλλά και λιγότερο "πηγμένους", χιλιοφωτογραφημένους προορισμούς, το άγνωστο εκτός Σουηδίας Norrköping αποδείχτηκε, ακόμη και στις βόλτες μας σε μια λιγότερο τουριστική εποχή του χρόνου, ιδανική εναλλακτική - πόσο μάλλον σε συνδυασμό με την κοντινή πρωτεύουσα Στοκχόλμη. Με τα τρεχούμενα νερά του ποταμού Motala να δίνουν ρυθμό σε μια χαλαρών τόνων καθημερινότητα, χαρίζοντας ένα 24ωρο φυσικό σάουντρακ στο άψογα διατηρημένο, σινεματικό Βιομηχανικό Τοπίο (Industrilandskapet, όπως μεταφράζεται κυριολεκτικά στα σουηδικά), η πόλη των 135 χιλιάδων κατοίκων παντρεύει άμεση πρόσβαση στη φύση -ξεκινώντας απ’ τις φιλικές προς τους πεζούς διαδρομές πάνω στον ποταμό, που διασχίζουν το κέντρο-, ιστορία και πολιτισμό με σχεδόν μηδενικά επίπεδα συνωστισμού ή άγχους.

Τον 17ο αιώνα διασταυρώθηκαν τα μονοπάτια του Ολλανδού "πατέρα της σουηδικής βιομηχανίας" Louis de Geer με αυτά του Norrköping, βάζοντας τα θεμέλια μιας βιομηχανικής αυτοκρατορίας που εκτεινόταν απ’ τη χαρτοποιία στην ενδυμασία και τα όπλα. H βόλτα στο Industrilandskapet ξεκινά σήμερα απ’ τον κομψό πύργο του ρολογιού του 1750 Holmentornet. Ακριβώς δίπλα, ένα αναπαλαιωμένο κτίριο που κάποτε στέγαζε το γνωστό εργοστάσιο χαρτοποιίας Holmen πλέον φιλοξενεί τη σύγχρονη Αίθουσα Συναυλιών και Συνεδρίων Louis de Geer, σπίτι της Συμφωνικής Ορχήστρας του Norrköping (SON), η οποία μετρά με τη σειρά της πάνω από 100 χρόνια ιστορίας, αποτελώντας έναν απ’ τους σπουδαιότερους λόγους που το Norrköping αναδείχθηκε πρόσφατα Πόλη της Μουσικής της UNESCO (www.norrkopingssymfoniorkester.se). Το Industrilandskapet συνθέτουν κτίρια που, στην πλειονότητά τους, χρονολογούνται απ’ το 1850-1920, οι πιο δραστικές αλλαγές όμως έλαβαν χώρα απ’ τη δεκαετία του ’60 μέχρι και τις αρχές της νέας χιλιετίας, όταν η βιομηχανία έδωσε τη θέση της στον πολιτισμό και την εκπαίδευση. Το δημοφιλές πανεπιστήμιο του γειτονικού Linköping έχει μια ακόμη βάση εδώ, δίνοντας νεανική δυναμική στην ιστορική πόλη.

Τι να δείτε και να κάνετε

Απ’ το ιστορικό Βιομηχανικό Τοπίο στο γραφικό Knäppingsborg, μια συνοικία της παλιάς πόλης, γνωστής για τις μπουτίκ, τα εστιατόρια και τη φωτογενή αρχιτεκτονική του 18ου αιώνα, γυρίσαμε το Norrköping εύκολα με τα πόδια, αγνοώντας τα χαρακτηριστικά κίτρινα τραμ που κόβουν βόλτες στην πόλη απ’ το 1904.

Σήμα κατατεθέν του Industrilandskapet, το επταγωνικό Strykjärnet (βλέπε "σίδερο", όπως ονομάζεται χάρη στο ιδιότυπο σχήμα του) χτίστηκε το 1916 πάνω στο νησάκι Laxholmen για να στεγάσει το εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας της Holmen. Σήμερα το δωρεάν Μουσείο Εργασίας στο εσωτερικό του αφηγείται καθημερινές ιστορίες και μνήμες εργατών όπως η Alva Carlsson, που δούλευε σ’ αυτό το κτίριο 35 ολόκληρα χρόνια (www.arbetetsmuseum.se). Μια μοναχική 14μετρη καμινάδα πάντως που ορθώνεται στη μέση του ποταμού δίπλα στο "Σίδερο" δεν είναι απομεινάρι της βιομηχανικής εποχής αλλά έργο του καλλιτέχνη Jan Svenungsson, η πέμπτη στη συλλογή του (βρίσκεται εδώ απ’ το 1999). Το γειτονικό Μουσείο της Πόλης του Norrköping, μια πρώην κλωστοϋφαντουργία χτισμένη πάνω στο νερό, έχει αναδημιουργήσει στα ενδότερα μια λιλιπούτεια συνοικία του παρελθόντος με παραδοσιακό ζαχαροπλαστείο, κομμωτήριο, παπουτσάδικο αλλά και  υφαντικές μηχανές που μας ταξίδεψαν σε μια άλλη εποχή.

Η βιομηχανική συνοικία ακροβατεί εντυπωσιακά ανάμεσα σε παρελθόν, παρόν και μέλλον: το oραματικό κέντρο έρευνας και επιστήμης Visualization Center C περιλαμβάνει το "Wisdome", ένα θέατρο με τρισδιάστατο θόλο και καθηλωτικές προβολές για όλες τις ηλικίες (visualiseringscenter.se). Το ατμοσφαιρικό "Cinema" αναδεικνύει νέες ταινίες και σκηνοθέτες σε μοντέρνο βιομηχανικό φόντο (και στα αγγλικά), ενώ μια δυνατή δόση ευεξίας πήραμε με ένα μάθημα στις εναέριες κορδέλες με το "Adore Pole", που φιλοξενείται σ’ ένα αχανές, εργοστασιακής έμπνευσης γυμναστήριο έξι μέτρων ύψους στο νούμερο 19 της St Persgatan. Λίγο παραπέρα, στο "Hallarna Kulturkvarteret", η δημιουργία οργιάζει στα πολύχρωμα υπαίθρια μοντερνιστικά γλυπτά της αυλής, τις γεύσεις του "Dynamo deli" αλλά και ένα θέατρο και σκηνή για live.

Οι φωτεινές εγκαταστάσεις που πετύχαμε σε γέφυρες, κτίρια, μέχρι και να "επιπλέουν" πάνω στο νερό, τις πιο σκοτεινές μέρες του χρόνου μάς έκοψαν εξίσου την ανάσα. Ένας γιγάντιος μεταλλικός σωλήνας που κάποτε χρησίμευε για τη μεταφορά νερού και την αποθήκευση λαδιού έχει μετατραπεί σήμερα σε υπαίθρια διάβαση πεζών δίπλα στους καταρράκτες στην καρδιά της πόλης, που μοιάζουν να εκρήγνυνται, καθώς περπατάμε τη νύχτα, σε χρώμα και ήχο - μια εικόνα που καθηλώνει εξίσου στο φυσικό φως της ημέρας.

Ακολουθώντας τα παραποτάμια μονοπάτια στα ανατολικά της πόλης, τα βιομηχανικά κτίρια αραιώνουν και το πράσινο βασιλεύει σε γαλήνιες οάσεις όπως το πάρκο Folkparken. Για πιο περιπετειώδεις αποδράσεις, το μεγαλύτερο πάρκο άγριας ζωής της Σκανδιναβίας Kolmården βρίσκεται μόλις 30 λεπτά με το αυτοκίνητο απ’ την πόλη, ενώ το ομώνυμο δάσος διασχίζεται από περιπατητικά και ποδηλατικά μονοπάτια με φόντο τον κόλπο Bråviken στη Βαλτική Θάλασσα (www.kolmarden.com).

Πού να φάτε στο Norrköping

Τα ωραιότερα αρτοποιήματα τα βρήκαμε στο "Mjölnaren", πάνω στη μεσαιωνική οδό Västgötegatan, στην παλαιότερη περιοχή του Norrköping. Στο ισόγειο του κοντινού Strykjärnet βρίσκεται ένα απ’ τα πιο χαλαρωτικά, Scandi-style παραρτήματα της αλυσίδας Εspresso House, με τους άνετους δερμάτινους καναπέδες του να προσφέρουν οικογενειακή θαλπωρή για εποχικό καφέ και βιολογικό τσάι μια ανάσα απ’ το ποτάμι. Στον έκτο όροφο το κομψό εστιατόριο "VY" αποτελεί τόπο ραντεβού για ελαφριά πιάτα πάνω από το κινηματογραφικό Industrilandskapet που απλώνεται ανεμπόδιστο στα πόδια του.

Το καλά κρυμμένο, αν και κεντρικότατο, "Kafé Kuriosa" σερβίρει λαχταριστά κέικ με απίστευτη διακόσμηση που θυμίζει "σπίτι της γιαγιάς" (σεμεδάκια, κουκλίστικα πορσελάνινα φλιτζάνια και άνετες vintage πολυθρόνες σάς περιμένουν στο νούμερο 6 της οδού Hörngatan), ενώ το χορτοφαγικό, αρ νουβό "Kafé Tassen" παντρεύει την αγάπη του για τις γάτες με βινύλια Bowie και Lana del Rey, σούπερ εσπρέσο απ’ το "Qvarsebo Rosteri" στον κόλπο Bråviken και δημιουργικά ζεστά πιάτα (Skolgatan 22).

Απ’ τα κρυφά μυστικά των ντόπιων είναι ο οικονομικός και ατελείωτα γευστικός ασιατικός μπουφές τα μεσημέρια στο "Rosegarden", στο 63b της κεντρικής Drottninggatan, όπου φάγαμε μια ποικιλία από σούσι, κινέζικo dim sum και φρέσκες ταϊλανδέζικες γεύσεις μέχρι τελικής πτώσεως (περ. €12,5). Το βράδυ ιδιοσυγκρασιακό ντεκόρ, θέα στους καταρράκτες και κυρίως πρώτης τάξεως πίτσα σερβίρει το ιταλικό "Enoteket" στο Laxholmen - απ’ την ελαφριά "Μαύρη Πίτσα" στην "Βoscaiola" με τρία διαφορετικά είδη μανιταριών που δύσκολα απογοητεύει.

Πώς θα έρθετε στο Norrköping

Απευθείας λεωφορεία θα βρείτε με τη Flixbuss από Στοκχόλμη (περ. 2 ώρες, απλή μετάβαση από €15,49) και το Αρλάντα (3 ώρες, από €19,49), το πιο κοντινό αεροδρόμιο με απευθείας πτήσεις Αθήνα - Στοκχόλμη. Τα πιο γρήγορα και άνετα τρένα θα σας φέρουν απευθείας εδώ από την πρωτεύουσα (από €8,50, αν κλείσετε εγκαίρως) αλλά και το αεροδρόμιο (από περ. €30). Εναλλακτικά, το Arlanda Express θα σας φτάσει μόλις σε 18 λεπτά στον κεντρικό σταθμό της Στοκχόλμης, όπου θ’ αλλάξετε έπειτα για Norrkӧping (www.arlandaexpress.com).

Πού να μείνετε

"Pronova Hotell & Vandrarhem" Ηostel με ρομαντικές νότες σε ανακαινισμένο εργοστάσιο πίσω απ’ το Visualization Center C, με αβανταδόρικα παράθυρα και φεγγίτες να προσφέρουν το Industrilandskapet στο πιάτο. Τα δωμάτια -με ιδιωτικό ή κοινό μπάνιο- είναι φωτεινά, οικονομικά και περιλαμβάνουν πρωινό, με επιπλέον ανέσεις ένα σαλόνι με  σκανδιναβική ζεστασιά, μια κοινή κουζίνα και βιβλιοθήκη (Korsgatan 2).

"Strand Hotell" Οικογενειακό μπουτίκ ξενοδοχείο που στεγάζεται σ’ ένα κτίριο του 1897  στην πλατεία Tyska Torget, λίγα λεπτά απ’ το μέγαρο μουσικής Louis Greer. Τα καλαίσθητα δωμάτια παντρεύουν ρετρό και σύγχρονες πινελιές, με τα περισσότερα να προσφέρουν θέα στο πάρκο Carl Johan’s και τον ποταμό (hotellstrand.se).

"The Lamp Hotel & Spa" Μπουτίκ ξενοδοχείο σε ανακαινισμένο κτίριο του 18ου αιώνα στο Knäppingsborg, με έμφαση στο σύγχρονο ντιζάιν με αισθαντικές πινελιές. Τα εστιατόρια και μπαρ εναλλάσσουν σουηδικές γεύσεις με ασιατικές νότες, κόνσεπτ street food και εκλεπτυσμένα κοκτέιλ, ενώ το πολυτελές spa παντρεύει μια ατμοσφαιρική πισίνα με εννέα δωμάτια περιποίησης σε τρία επίπεδα (www.thelamphotel.se).

"Vildmarkshotellet" Το τετράστερο οικογενειακό ξενοδοχείο δίπλα στο πάρκο άγριας ζωής Kolmården συνδυάζει δραστηριότητες γεμάτες αδρεναλίνη με απόλυτη χαλάρωση - θέα-χάρμα στον κόλπο Bråviken, κέντρο ευεξίας, σάουνα και τζακούζι (οι τιμές των δωματίων περιλαμβάνουν μονοήμερο ή διήμερο πάσο στο πάρκο). (vildmarkshotellet.com).