Shutterstock
Οι τρεις πόλεις που μοιράζονται φέτος τον τίτλο –Τάρτου, Μπαντ Ισλ (Αυστρία) και Μπόντο (Νορβηγία)– είναι από τις μικρότερες πόλεις στην ιστορία του θεσμού, που στην εποχή των υπερθετικών στο ταξίδι (υπερτουρισμός, υπερέκθεση, υπερπλήρης κ.ο.κ.) αποτελεί στα μάτια μας ένα απ’ τα μεγαλύτερά τους ατού. Στην καρδιά της νότιας Εσθονίας, η πνευματική και πολιτιστική πρωτεύουσα της χώρας είναι η παλαιότερη πόλη της Βαλτικής και φέτος γιορτάζει τη στέψη της μ’ ένα πλούσιο πρόγραμμα 300 περίπου εκδηλώσεων με κεντρικό θέμα την "τέχνη της επιβίωσης". Σινεμά, καλλιτεχνικές εγκαταστάσεις, κλασική μουσική, αλλά και… πολλά φιλιά με επίκεντρο το "Kissing Tartu", μια εκδήλωση εμπνευσμένη απ’ το χαρακτηριστικό σιντριβάνι των φοιτητών που φιλιούνται του καλλιτέχνη Mati Karmin στο κέντρο της πόλης.
Απ’ τους πράσινους περιπάτους στον ποταμό Εμαγιόγκι ως τον πολιτισμό και την πρωτοποριακή αρχιτεκτονική του, καταλήξαμε σε οκτώ προτάσεις που θα απογειώσουν μια εκδρομή στο Τάρτου.
1. Κλασικό, μποέμ – και η πόλη της σούπας
Η παλαιότερη πόλη της Βαλτικής μετρά περίπου 100.000 κατοίκους απλωμένους σε 17 γειτονιές που τις γυρίζεις εύκολα με τα πόδια, συλλέγοντας εικόνες από street art, σοβιετικά μεγαθήρια και μπαρόκ πινελιές. Το κομψό ιστορικό κέντρο του Τάρτου γοητεύει με κλασικιστικό στιλ, με επίκεντρο το δημαρχείο με τις 18 καμπάνες του, σάουντρακ στις βόλτες στην ιστορική Πλατεία του Δημαρχείου και γύρω απ’ το ρομαντικό σιντριβάνι με το ζευγάρι φοιτητών που δίνουν κάτω από την ομπρέλα ένα θερμό φιλί.
Στο αντίθετο αισθητικό άκρο, δύο ιδιοσυγκρασιακές γειτονιές περιμένουν τους μποέμ του ταξιδιού: η Supilinn (πόλη της σούπας), μια φτωχογειτονιά του 18ου αιώνα στις όχθες του ποταμού Εμαγιόγκι, παίρνει χρώμα απ’ τα γραφικά ξύλινα σπίτια με τους όμορφους κήπους και τις πινελιές από τέχνη του δρόμου. Με ανάλογη θερμή, νοσταλγική παλέτα σαγηνεύει και η Karlova, που χρονολογείται μεταξύ 19ου-20ού αιώνα. Μια δική του καλλιτεχνική γειτονιά έχει δημιουργήσει το Aparaaditehas, ένα πρώην εργοστάσιο συσκευών που σήμερα φιλοξενεί εκθέσεις, σινεμά, παραστάσεις, αγορές κι αγαπημένα εστιατόρια και καφέ. Τα χρόνια της Σοβιετικής Ένωσης, το εργοστάσιο επισήμως παρήγαγε, ανάμεσα σε άλλα, ομπρέλες και φερμουάρ, "βιτρίνα", στην ουσία, για την κατασκευή ανταλλακτικών υποβρυχίων.
Τip: To διεθνές φεστιβάλ τέχνης του δρόμου "Stencibility" μας καλεί για ένα spraycation στη φοιτητούπολη της Εσθονίας γεμάτο φρέσκες ιδέες, όπως το φανταχτερό λεωφορείο SLÄP!, διακοσμημένο με 25.000 αυτοκόλλητα από 300 καλλιτέχνες. (4-7/7).
2. Τάρτου με ποδήλατο ή SUP;
Μικρό και οικολογικό, το Τάρτου γυρίζεται εύκολα με τα πόδια ή με το ποδήλατο. Τα απλά ή ηλεκτρικά ποδήλατα του Smart Bike Share Tartu σας περιμένουν σε 100 πάρκινγκ ανά την πόλη. Ανακαλύψτε τα επιτόπου ή μέσω της ομώνυμης εφαρμογής (η ενοικίαση ισχύει για πέντε ώρες). Κι επειδή στο Τάρτου αρέσει να δίνει κάτι διαφορετικό σε κάθε ταξιδιωτική εμπειρία, ο ποταμός Εμαγιόγκι προσφέρεται για πεζοπορία αλλά και… υδατοσφαίριση στο SUP (από € 60). Οι οργανωμένες ξεναγήσεις στα αξιοθέατα του ποταμού κοστίζουν € 15, κι αν πιάσει ψύχρα, μια σάουνα σας περιμένει στο τέλος της διαδρομής. Για τους ρομαντικούς, βόλτες με το SUP προσφέρονται και αφού πέσει η νύχτα, με την αλλόκοσμα φωτισμένη σανίδα να δίνει στα γαλήνια νερά του ποταμού αύρα παραμυθένια (aerulaud.ee).
3. Προτάσεις Michelin για μια αυθεντική γεύση από νότια Εσθονία
Το πνευματικό κέντρο της Εσθονίας δεν υστερεί σε επίγειες απολαύσεις. Στην παλιά πόλη του Τάρτου, ο σεφ Sven Pärn του "Restaurant Hõlm" σερβίρει σοφιστικέ μοντέρνα πιάτα βασισμένα στη συλλογή συνταγών του 1925–26 της Lydia Grünmann Holm.
Για περισσότερες γευστικές εμπειρίες με υπογραφή Michelin, τα εστιατόρια "Joyce" (Riia tänav 2) και "Fii" (Ringtee tänav 75) εγγυώνται γαστριμαργικές εμπειρίες υψηλού επιπέδου με σκανδιναβική εσάνς. Για φίλους του street food, το "Tartu Food and Wine Festival 2024" επιστρέφει στις 9 και 10 Αυγούστου στη λεωφόρο χωρίς αυτοκίνητα –πλην των food trucks– Autovabaduse Puiestee με νέες και οικείες γεύσεις, με έμφαση στα εποχικά προϊόντα από τη νότια Εσθονία, αλλά και μουσική και ψυχαγωγία. Τέλος, όλο το χρόνο θα γνωρίσετε από πρώτο χέρι τους παραγωγούς και τις γκουρμεδιές της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της χειροποίητης μπίρας, στην κλειστή λαϊκή αγορά στις όχθες του ποταμού Εμαγιόγκι.
Tip: Ένα ακόμα ραντεβού για τα ημερολόγια των γκουρμέ είναι το "Τasty Tartu": για ένα μήνα, μια εκλεκτή συλλογή από εστιατόρια της πόλης ετοιμάζουν ένα σπέσιαλ γεύμα τριών πιάτων με έμφαση σε πρώτες ύλες από την περιοχή, σε προσιτές τιμές (1-25/2/2025).
4. Η πόλη στο πιάτο απ’ τους πύργους του καθεδρικού ναού
Ένα ατμοσφαιρικό, γοτθικό κτήριο που δεν ανέκαμψε ποτέ μετά τις καταστροφές που υπέστη κατά τον Λιβονικό Πόλεμο, στα μέσα του 16ου αιώνα, στεφανώνει σήμερα σινεματικά το πάρκο του λόφου Τοομεμάγκι. Η μόνη μεσαιωνική εκκλησία με δύο πύργους στη χώρα, ανοίγει σε καθέναν απ’ αυτούς ένα παρατηρητήριο, από Μάιο έως Σεπτέμβριο, για να απολαύσετε αφ’ υψηλού τα υποβλητικά ερείπια του κτιρίου και ρομαντικά ηλιοβασιλέματα πάνω απ’ την πόλη. Το ανακαινισμένο κομμάτι του καθεδρικού καταλαμβάνει σήμερα το επταώροφο Μουσείο του Πανεπιστημίου του Τάρτου, με επίκεντρο την ιστορία της επιστήμης και της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, απ’ τον 17ο αιώνα μέχρι σήμερα.
5. Το Τάρτου του μέλλοντος
Μια μικρή πόλη με μεγάλο όραμα, η φοιτητούπολη της Εσθονίας αφηγείται την ιστορία της και κοιτάζει με φιλοδοξία το μέλλον στα πρωτοποριακά μουσεία της. Με τη γιγάντια, γραμμική του πρόσοψη να μοιάζει σαν να προσγειώθηκε από το μέλλον στο καταπράσινo πάρκο που το περιβάλλει, το εντυπωσιακό νέο κτίριο του Εθνικού Μουσείου της Εσθονίας (Eesti Rahva Muuseum) συγκεντρώνει τις ιστορίες, τις παραδόσεις και τη λαϊκή τέχνη του εσθονικού λαού, αλλά και των μειονοτήτων της χώρας, σε μια συλλογή που συγκεντρώνει από εθνικές φορεσιές μέχρι ξυλόγλυπτες δεξαμενές παραγωγής μπίρας.
Το μεγαλύτερο επιστημονικό κέντρο των χωρών της Βαλτικής, το διαστημικό "AHHAA", που ίδρυσε το πανεπιστήμιο, γιορτάζει παράλληλα τη χαρά της ανακάλυψης για όλες τις ηλικίες σε χώρους όπως το πλανητάριο, εκθέσεις με διαδραστικά εκθέματα, αλλά και θεατρικές παραστάσεις.
6. Η αγάπη γιορτάζει στο φεστιβάλ κινηματογράφου "Tartuff"
Το μεγαλύτερο υπαίθριο σινεμά των χωρών της Βαλτικής στήνει το "Tartuff", το κινηματογραφικό highlight κάθε καλοκαιριού με δωρεάν προβολές διεθνών φιλμ και ντοκιμαντέρ με θέμα τις πολλαπλές όψεις και δυναμικές της αγάπης (και με αγγλικούς υπότιτλους). Το φεστιβάλ φτιάχνει ατμόσφαιρα με επίκεντρο μια γιγιαντοθόνη που ανεβάζει στην Πλατεία Δημαρχείου (Raekoja plats), στην καρδιά του ιστορικού κέντρου – κι όλη η πόλη είναι καλεσμένη. Διαλέξεις και σπέσιαλ εκδηλώσεις για όλη την οικογένεια συνοδεύουν τις προβολές, σε ένα φεστιβάλ όπου το συναίσθημα βρίσκει άπλετο χώρο να ανθίζει (31/7-5/8).
7. Το Πανεπιστήμιο του Τάρτου και οι βοτανικοί κήποι
Ένα απ’ τα σπουδαιότερα αξιοθέατα της πόλης, το μεγαλοπρεπές κεντρικό κτίριο του πανεπιστημίου του 1809 είναι επισκέψιμο με ξεναγήσεις που διοργανώνονται απ’ το μουσείο τέχνης στην αριστερή του πτέρυγα. Το πανεπιστήμιο δίνει παλμό στην πολιτιστικά και πνευματικά ανήσυχη φοιτητούπολη, αλλά και νότες γαλήνης εκεί που πρέπει. Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του πανεπιστημίου είναι το παλαιότερο της Εσθονίας (από το 1802), ενώ στις παρυφές της πόλης οι δωρεάν βοτανικοί κήποι ακολούθησαν ένα χρόνο αργότερα. Σήμερα, προσφέρουν μια όαση γαλήνης με κάπου 10.000 είδη και ποικιλίες, συμπεριλαμβανομένων σπάνιων προστατευόμενων φυτών, αλλά και ματιές στα τροπικά δάση και τα φυτά της ερήμου εντός των θερμοκηπίων (είσοδος με εισιτήριο, Lai tänav 38).
8. Αποδράσεις στη νότια Εσθονία
Το πράσινο βασιλεύει στο Τάρτου, για φυσιολάτρες με όρεξη για περιπέτεια, όμως, πέρα απ’ τα πάρκα της πόλης, η νότια Εσθονία δίνει την απάντηση. Το Karula είναι το μικρότερο εθνικό πάρκο της χώρας, κερδίζει όμως τους επισκέπτες στα σημεία, με το 70% της έκτασής του να καλύπτεται από πλούσια δάση που προσφέρουν καταφύγιο σε ζαρκάδια, αγριογούρουνα, λύκους και αρκούδες. Πεζοπορικά και ποδηλατικά μονοπάτια θα σας ξεναγήσουν στις φυσικές ομορφιές του, όπως οι μικροί, αρμονικοί λόφοι του, που δεν βρίσκονται πουθενά αλλού στην Εσθονία. Στην περιοχή θ’ ανακαλύψετε επίσης το Viljandi, μια καρτποσταλική πόλη περιτριγυρισμένη από πράσινο, που αποτελεί επίκεντρο της εσθονικής λαϊκής μουσικής σκηνής – με αποκορύφωμα το Φεστιβάλ Λαϊκής Μουσικής του Viljandi κάθε Ιούλιο.
