Οι ιδρυτές του Vamvakou Revival στοχεύουν σε μικρές νίκες για τη συνολική αναζωογόνηση του τόπου

Έχετε ήδη ανακοινώσει ένα ενδιαφέρον πρόγραμμα για τον Απρίλιο. Τι ετοιμάζετε για το Πάσχα;

Χάρης Βασιλάκος: Πάσχα στο χωριό λέει ο λαός κι εμείς κάθε χρόνο σχεδιάζουμε ένα πρόγραμμα που να αναδεικνύει τα έθιμα με διαφορετικούς τρόπους, αλλά και να φέρνει τους επισκέπτες πιο κοντά στη φύση. Φέτος, έχουμε ετοιμάσει ένα πρόγραμμα εκδηλώσεων για όλη την οικογένεια από την Μ. Πέμπτη έως και την Τρίτη του Πάσχα που περιλαμβάνει πασχαλινά παιχνίδια στο σχολείο της Βαμβακούς (2/5), δημιουργικές κατασκευές, ping – pong, αλλά και Virtual Reality, κατασκευή και διακόσμηση κούπας με πασχαλινά σχέδια (4/5), μία διασκεδαστική οργανωμένη πεζοπορία ως το σπηλαιομονάστηρο της Αγίας Κυριακής (4/5), ενώ την Κυριακή του Πάσχα (5/5) στήνουμε Πασχαλινό γλέντι στην πλατεία του χωριού, με εδέσματα, οβελία, κουλουράκια, κόκκινα αυγά από το εστιατόριο-καφέ "Βουρέικο" και παραδοσιακή μουσική από την ορχήστρα "Δωρικός ρυθμός". Επίσης, θα λάβουν χώρα δύο βιωματικά εργαστήρια, όπου τα παιδιά θα έρθουν σε επαφή με την "αυτόνομη" κοινωνία ενός κοτετσιού (6/5) και θα γίνουν μικροί εξερευνητές, ανακαλύπτοντας την καλλιτεχνική πλευρά της φύσης (7/5), ενώ παράλληλα, οι ενήλικοι θα μπορούν να χαλαρώσουν απολαμβάνοντας ένα focus massage σώματος (7/5). 

Τι κατά τη γνώμη σας είναι απαραίτητο να επιτευχθεί ώστε να γίνει η Βαμβακού πρότυπο βιωσιμότητας και παράδειγμα για την υπόλοιπη Ελλάδα; Ποιο είναι το επόμενο βήμα για την αναβίωση του χωριού;

Ελένη Μάμη: Ένα εγχείρημα αναζωογόνησης ενός τόπου χρειάζεται χρόνο, για να φανούν τα αποτελέσματα ή να επιτευχθεί η βιωσιμότητά του. Η ομάδας μας, μέσα από μία ολιστική προσέγγιση και δραστηριοποίηση σε διαφορετικούς τομείς, τουρισμό, πολιτισμό, καινοτομία, αγροδιατροφή και επιχειρηματικότητα, στοχεύει στην επιστροφή μόνιμων κατοίκων στο χωριό και την επανεκκίνηση της οικονομίας της περιοχής, ώστε να σφύζει από ζωή όλον τον χρόνο και να ανοίξει και πάλι το σχολείο του χωριού. Σε αυτή την προσπάθεια, έχουμε συνοδοιπόρο και υποστηρικτή το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), με το οποίο τα τελευταία χρόνια μοιραζόμαστε το ίδιο όραμα. Η προσέγγισή μας προσδοκούμε να αποτελέσει πρότυπο και για άλλες πρωτοβουλίες στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς. Μάλιστα, υπάρχουν περιπτώσεις άλλων ομάδων ή ατόμων με ανάλογες προθέσεις που έχουν ξεκινήσει τις δικές τους προσπάθειες αναζωογόνησης των τόπων τους και ήρθαν σε επικοινωνία μαζί μας, ώστε να μοιραστούμε εμπειρίες και βιώματα.

Σε προσπάθειες όπως η δική μας, ίσως να μην υπάρχει ένα μεγάλο επόμενο βήμα που μπορεί να ορίσει την πορεία του εγχειρήματος, καθώς μιλάμε για μία κοινωνία, για τους ανθρώπους της και την ίδια τη ζωή τους, πράγματα πολύ δυναμικά. Αυτά που θα οδηγήσουν στο τελικό μεγάλο αποτέλεσμα και την αλλαγή που επιδιώκουμε είναι μικρά βήματα και μικρές νίκες που κάθε φορά συνεισφέρουν στη συνολική αναζωογόνηση του τόπου, δίνοντας ευκαιρίες σε ανθρώπους να επιστρέψουν στο χωριό και να διαμορφώσουν τη ζωή τους εδώ, αλλά και ενέργειες που αποσκοπούν στη διατήρηση του τοπικού πληθυσμού και την ανάδειξη του χωριού. Με αυτή τη λογική ήδη, σε επίπεδο προσέλκυσης νέων κατοίκων από τους 9 του 2019, πλέον ο αριθμός έχει φτάσει περίπου στους 28, επιδιώκοντας παράλληλα ένα "άνοιγμα" σε ψηφιακούς νομάδες ή ανθρώπους που επιθυμούν να τηλεργάζονται σε ένα περιβάλλον, όπως η Βαμβακού. Επιπρόσθετα, ενέργειες που θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της επόμενης ημέρας και θα δώσουν νέα ώθηση στη μέχρι τώρα προσπάθεια είναι πέραν της περαιτέρω ενίσχυσης του τουριστικού προϊόντος που προσφέρει ο τόπος και της αύξηση της επισκεψιμότητας, το πρόγραμμα ενίσχυσης της πρωτογενούς παραγωγής, στήριξης των τοπικών παραγωγών και κτηνοτρόφων, στην ευρύτερη περιοχή της Βαμβακούς και των όμορων χωριών που υλοποιούμε με αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, εκπαίδευση, συμβουλευτική υποστήριξη και η ενίσχυση της πρωτογενούς παραγωγής της περιοχής, παράλληλα με την ανάδειξη των τοπικών προϊόντων. Στο πλαίσιο της προσπάθειας αυτής, ιδρύθηκαν ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Βαμβακούς "Parnon Poèma" που παράγει μέλι, γάλα, κατσικίσια γραβιέρα, ελιές Καλαμών, λάδι και καρύδια, και ο Γυναικείος Συνεταιρισμός Βαμβακούς "Βαμβακιά", που παράγει και εμπορεύεται γλυκά, ζυμαρικά, αρτοποιήματα κ.α. Τέλος, στον άξονα της επιχειρηματικότητας, υποστηρίζουμε 10 νέες πρωτοβουλίες που κάνουν τα πρώτα τους βήματα στη Βαμβακού και την Πελοπόννησο μέσα από το Πρόγραμμα Υποστήριξης και Φιλοξενίας της θερμοκοιτίδας επιχειρήσεων που λειτουργούμε στο χωριό.

Με ποια λογική σχεδιάζονται τα πρότζεκτ του οργανισμού Vamvakou Revival;

Χ.Β.: Σε όλα τα επιμέρους πρότζεκτ του εγχειρήματος, δεδομένου του πολυεπίπεδου χαρακτήρα που αυτό έχει, μας αφορά να μαθαίνουμε, να ανοίγουμε τη "βεντάλια" σε νέες απόψεις και ιδέες, να διερευνούμε καλές πρακτικές, να δοκιμάζουμε και φυσικά να συνεργαζόμαστε. Συνολικά, βασιζόμαστε σε συγκεκριμένους στρατηγικούς στόχους, έχοντας ένα πλάνο και σχεδιάζουμε κάθε επόμενο βήμα, αφού έχουμε κατακτήσει το προηγούμενο, αλλά και με γνώμονα να λύνουμε προβλήματα και να καλύπτουμε κάθε φορά τις νέες ανάγκες που δημιουργούνται, αλλά και να δοκιμάζουμε νέα πράγματα. Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά στη διοργάνωση των εκδηλώσεων και προγραμμάτων, ο σχεδιασμός γίνεται βάσει συγκεκριμένων στρατηγικών στόχων, οι οποίοι συνοψίζονται στη διεύρυνση των κοινών – στόχων όπου απευθυνόμαστε, στην αύξηση της επισκεψιμότητας χρόνο με τον χρόνο στο χωριό και την περιοχή, στην επένδυση σε σταθερές συνεργασίες, αλλά και την ανάπτυξη νέων, δημιουργώντας ένα ευρύ δίκτυο και μία πλούσια παλέτα επιλογών, στην αύξηση του χρόνου παραμονής των επισκεπτών στο χωριό μας, μέσα από νέες επιλογές για όλη την οικογένεια, στην καθιέρωση νέων θεματικών ενοτήτων, στην περαιτέρω εξωστρέφεια εγχειρήματος και φυσικά στη βιωσιμότητα. 

Πώς έχει εξελιχθεί το ενδιαφέρον του κοινού για τη Βαμβακού από την πρώτη δράση που διοργανώσατε μέχρι τις πιο πρόσφατες;

Ε.Μ.: Το 2019, πολλές από τις δραστηριότητές μας φαίνονταν κάπως "ξένες" στο κοινό της περιοχής, ενώ παράλληλα η ανάδειξη του τόπου ως προορισμού βρισκόταν ακόμα σε πολύ αρχικό στάδιο. Εκείνο το καλοκαίρι, ο αριθμός των συμμετεχόντων στα εκπαιδευτικά προγράμματα που πραγματοποιούνταν στο σχολείο του χωριού με δωρεάν είσοδο ήταν πολύ μακριά από τον προσδοκώμενο! Όμως, με προσπάθεια καταφέραμε πια τα προγράμματα, αλλά και οι εκδηλώσεις μας, στο μεγαλύτερο μέρος τους, να είναι sold out, αλλά και να έρχονται να τα παρακολουθήσουν άτομα από την Πελοπόννησο, αλλά και την Αθήνα. Μέχρι σήμερα μας έχουν επισκεφθεί πάνω από 2.000 μαθητές στο πλαίσιο σχολικών εκδρομών, ενώ τα τελευταία 5 χρόνια έχουν υλοποιηθεί περισσότερα από 600 events κι έχουν καταγραφεί πάνω από 20.000 συμμετοχές. Όσο για την ανταπόκριση στις μεγάλες διοργανώσεις μας, όπως το Vamvakou Mountain Run, το Vamvakou Summer Camp, το Vamvakou Experience Festival και η Χριστουγεννιάτικη εκδήλωσή μας για το άναμμα του δέντρου, είμαστε πολύ χαρούμενοι, καθώς από την πρώτη κιόλας διοργάνωση το κοινό τις αγκάλιασε και πλέον έχουν γίνει θεσμός με σταθερή και αυξανόμενη επισκεψιμότητα.

Σαν ομάδα δείχνετε μεγάλο ενδιαφέρον για τα παιδιά. Τι είναι αυτό που επιχειρείτε να μεταδώσετε στις νεότερες γενιές μέσω προγραμμάτων όπως τα πασχαλινά και καλοκαιρινά camps αλλά και των υπόλοιπων παιδικών εκδηλώσεων;

Χ.Β.: Στο χωριό, σήμερα, έχει γεννηθεί και μεγαλώνει ένα παιδί μετά από 30 και πλέον έτη, ενώ στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν πάνω από 10 παιδάκια σε αντίστοιχη ηλικία, με αποτέλεσμα το μέλλον να διαγράφεται αισιόδοξο, αλλά και να έχουμε λόγους να δείχνουμε όλο και μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τη νέα γενιά! Στη Βαμβακού, τα παιδιά έχουν πρόσβαση στη ρομποτική και τη 3d εκτύπωση, μέσα από τα εργαστήρια του V.Lab (Vamvakou Technology Lab fully powered by SNF), του κέντρου STEAM που έχει δημιουργηθεί στο σχολείο μας, ενώ παράλληλα μπορούν να λάβουν μέρος σε προγράμματα που υλοποιούνται σε κοτέτσι του χωριού, να παίξουν και να μάθουν για το νερό και τη ροή, πειραματιζόμενα σε μία βρύση μέσα στο δάσος.

Σκοπός των προγραμμάτων που απευθύνονται στους νέους είναι να δώσουμε πολυάριθμα ερεθίσματα στα παιδιά της ευρύτερης περιοχής και της Πελοποννήσου, αλλά και να ενισχύσουμε γενικά τη σχέση των παιδιών και των νέων με τη φύση και την ελευθερία που αυτή προσφέρει απλόχερα, μέσα από το τρίπτυχο Εκπαίδευση – Πολιτισμός – Ψυχαγωγία. Ήδη από τις αρχές του 2024 υλοποιούμε και σχεδιάζουμε περίπου 160 προγράμματα κι εκδηλώσεις, σε έναν ετήσιο κύκλο δραστηριοτήτων, μεγάλο μέρος των οποίων απευθύνεται στα παιδιά και στόχο έχει να τα φέρει σε επαφή με τον πολιτισμό, τις τέχνες, την τεχνολογία και τις επιστήμες, μέσα από την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία αλλά και το … κελάηδισμα των πουλιών, τον άνεμο, το βουνό και τις εποχές. Πρόκειται για μια αρμονική σύνδεση που κάνει ίσως και τα προγράμματά μας διαφορετικά. 

Το καλοκαίρι η Βαμβακού φαίνεται πως μας δίνει ολοένα και περισσότερες αφορμές να την επισκεφθούμε. Τι μπορείτε να μας πείτε για το Vamvakou Experience Festival που θα διεξαχθεί τον Ιούλιο;

Ε.Μ.: Το Vamvakou Experience Festival θα λάβει χώρα 4-7 Ιουλίου. Πρόκειται για μία διοργάνωση που λαμβάνει χώρα για τέταρτη χρονιά, με ελεύθερη είσοδο για όλους, γεμάτη εκδηλώσεις, δραστηριότητες και εμπειρίες. Μία γιορτή που έχει πλέον καθιερωθεί, με εκδηλώσεις και δραστηριότητες που απευθύνονται σε διαφορετικούς ανθρώπους από μωρά και γονείς, παιδιά 6 έως 12 ετών, εφήβους, ενηλίκους, ή και ώριμες ηλικίες 65+. Φέτος, στόχος μας είναι η σύνδεση του επισκέπτη με τη ζωή στο χωριό, τη φύση, τον πολιτισμό, τον άνθρωπο, το περιβάλλον, την ψυχαγωγία και τις τέχνες. Το πρόγραμμά μας θα περιλαμβάνει διαφορετικά είδη μουσικής και μεγάλες συναυλίες, από κλασική έως ραπ, από λαϊκή έως ρέγκε και από ποπ, ροκ έως παραδοσιακή, ενώ δεν θα λείπουν ο χορός, το θέατρο, οι διαφορετικές πτυχές της ζωής στο χωριό, οι παρουσιάσεις, τα εκπαιδευτικά προγράμματα, οι επιδείξεις, οι γευστικές δοκιμές, αλλά και οι διαφορετικές εκφάνσεις της ευεξίας από αθλητικές δραστηριότητες έως και χαλαρωτικές εμπειρίες. Μετά το Πάσχα, θα έχουμε τη χαρά να μοιραστούμε περισσότερα μαζί σας, οπότε μείνετε συντονισμένοι!

Εδώ και αρκετά χρόνια είστε μόνιμη κάτοικος της Βαμβακούς. Με ποιον τρόπο έχει επηρεάσει τη ζωή σας η μετακόμιση σε ένα μικρό ελληνικό χωριό;

Ε.Μ.: Η Βαμβακού για μένα, αλλά και για την ομάδα μας δεν είναι απλά ένα μικρό χωριό που εκεί θελήσαμε να φτιάξουμε ή να συνεχίσουμε τη ζωή μας, αλλά ένας τόπος δημιουργίας, ένα σημείο αναφοράς, ένα μέρος που μας προσφέρει πολλές ευκαιρίες για το μέλλον. Το δημιουργικό κομμάτι της καθημερινότητας είναι άμεσα συνυφασμένο με τη ζωή μας σε αυτό το χωριό. Πέραν τούτου, οι μηδενικές αποστάσεις μέσα στο χωριό, η ελευθερία που σου δίνει το φυσικό περιβάλλον, ο καθαρός αέρας και τα χιλιάδες ερεθίσματα από τον τόπο, τα χρώματα, οι ήχοι και οι μυρωδιές, πράγματα που στις πόλεις είχαμε ξεχάσει ότι μπορεί να έχουν αξία, δημιουργούν ένα ιδανικό περιβάλλον για να ζεις, να εργάζεσαι και να κάνεις οικογένεια. Ανοίγεις το παράθυρο το πρωί και βρίσκεσαι μέσα σε ένα δάσος, ενώ παράλληλα δραστηριοποιείσαι μέσα σε ένα ήσυχο και ήρεμο περιβάλλον, μακριά από τον θόρυβο και την ένταση μίας πόλης. Για μένα, επίσης, είναι σημαντικό ότι το παιδί μου μεγαλώνει με μια πρωτόγνωρη ελευθερία που προσφέρει η φύση και η επαφή με αυτή, ενώ πέραν από την αγάπη και τη φροντίδα τη δική μας, λαμβάνει την αγάπη και τη φροντίδα ενός ολόκληρου χωριού, μια αλλιώτικη αίσθηση μιας μεγάλης οικογένειας. Παρόλα αυτά, η ζωή στην ύπαιθρο έχει αρκετές προκλήσεις, απαιτεί διαφορετικό τρόπο σκέψης, αλλά και ζύμωση με μία νέα πραγματικότητα, καθώς πολλές φορές μάλιστα αναγκάζεσαι να κάνεις θυσίες για να εξασφαλίσεις κάποιες παροχές που στην πόλη είναι αυτονόητες, όπως είναι ένα κοντινό σχολείο ή εξωσχολικές δραστηριότητες για τα παιδιά ή ακόμα και το εφημερεύον φαρμακείο. 

Πέρα της ενδιαφέρουσας σχέσης του χωριού με τον Σταύρο Νιάρχο, γιατί πιστεύετε ότι αξίζει κάποιος να επισκεφθεί τη Βαμβακού; Ποια η μοναδικότητα του τόπου;

Χ.Β.: Αρχικά, αξίζει να αναφερθεί ότι η Βαμβακού είναι ένα χωριό στις πλαγιές του Λακωνικού Πάρνωνα, λίγα μόλις χιλιόμετρα από τη Σπάρτη και την Τρίπολη. Ένας τόπος με μακρά ιστορία και υπέροχο φυσικό περιβάλλον, κρυμμένος μέσα στα έλατα και τα πεύκα, που παίρνει και πάλι ζωή. Παρόλα αυτά, αντί της "μοναδικότητας", εμείς θα επιλέγαμε τον όρο "αυθεντικότητα", καθώς μία βόλτα στη Βαμβακού αποτελεί τον πλέον ουσιαστικό τρόπο γνωριμίας του επισκέπτη με το εγχείρημα μας, αλλά και με τον τόπο. Πάντοτε θέτουμε στο επίκεντρο την εμπειρία που μπορεί να βιώσει κάποιος στο χωριό και αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την επαφή με τους ανθρώπους που ζουν και δρουν στη Βαμβακού σήμερα, σχεδιάζοντας και συνδιαμορφώνοντας το αύριο, αλλά και με την αλληλεπίδραση με τους ντόπιους που έχουν να σου πουν μια ιστορία από το παρελθόν, αλλά και να εκφράσουν την υπερηφάνειά τους για το παρόν ή την αισιοδοξία τους για το μέλλον. Το ίδιο το εγχείρημα ανήκει στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του χωριού, η ισορροπία μεταξύ του "παλιού" και του "σύγχρονου", σε συνδυασμό με το παρθένο τοπίο, μέσα στο δάσος και την πλούσια βλάστηση, αλλά και την ποικιλία επιλογών που δεν περιμένεις να συναντήσεις στα 900μ. υψόμετρο, κάνουν τη Βαμβακού έναν τόπο που θα σε εκπλήξει ευχάριστα!

Το χωριό είναι ιδανικός τόπος για μονοήμερη, αλλά και πολυήμερη εκδρομή! Το εστιατόριο-καφέ Βουρέικο, οι ξενώνες, η Ρούγα της Βαμβακούς και ο Παραδοσιακός Ξενώνας, τα δεκάδες εκπαιδευτικά προγράμματα, τα εργαστήρια καινοτομίας και οι πολιτιστικές εκδηλώσεις, οι οργανωμένες αθλητικές δραστηριότητες στο βουνό του Πάρνωνα, όπως πεζοπορία, ποδηλασία με ηλεκτρικά ποδήλατα HAIBIKE, είναι μόνο μερικά από όσα διαμορφώνουν την εμπειρία του επισκέπτη στο χωριό μας. Υποδεχόμαστε πολυάριθμα σχολεία, προσφέρουμε οργανωμένα πακέτα σε ταξιδιωτικά γραφεία, οργανισμούς και συλλόγους, ενώ η Βαμβακού, όλο και περισσότερο, εξελίσσεται σε έναν τόπο ιδανικό για ψηφιακούς νομάδες και εταιρικές συναντήσεις.