Στο Μιλάνο, λένε οι ντόπιοι, η ομορφιά είναι κρυφή. Κι εκτός κι αν επισκεφθείτε την πρωτεύουσα του ιταλικού Βορά κατά τη διάρκεια της εβδομάδας μόδας της, που το αβαν γκαρντ ξεχύνεται στους δρόμους κάθε τελευταία εβδομάδα Φεβρουαρίου και Σεπτεμβρίου, πράγματι θα πρέπει να κοιτάξετε πίσω απ’ τις λιτές προσόψεις των κτηρίων, στο βάθος στριφογυριστών στενών και μακριά απ’ το τουριστικό κέντρο, για να βρείτε το περίτεχνο στις εσωτερικές αυλές, το ατμοσφαιρικό στις ψαγμένες τρατορίες και το γραφικό στις γειτονιές των ντόπιων. Ακόμη όμως κι αν το Μιλάνο δεν έχει τον αρχαιολογικό πληθωρισμό της Ρώμης, την καρποσταλική γραφικότητα της Βενετίας, ή τον αναγεννησιακό πλουραλισμό της Φλωρεντίας, συνδυάζει οργανικά τη βαθιά της ιστορικότητα με τη ζωηρή μοντερνιτέ της και παραμένει μια ακαταμάχητη Ιταλίδα bella. Απλά, σκεφτείτε περισσότερο Μόνικα Βίτι, λιγότερο Μόνικα Μπελούτσι. Κρατείστε τις παρακάτω σημειώσεις, για να τη γνωρίσετε σε μόλις 48 ώρες.
Τα ονόματα που πρέπει να ξέρετε
Οι Βισκόντι ήταν η πρώτη οικογένεια ευγενών που, κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, ανέβηκαν στο θρόνο του Μιλάνο, και πρωτοστάτησαν στη Λίγκα της Λομβαρδίας, απέναντι στο Ρωμαίο αυτοκράτορα Φρεδερίκο Μπαρμπαρόσα. Έμειναν στην εξουσία μέχρι τις αρχές της Αναγέννησης, κι ύστερα από μια βραχύβια δημοκρατία, τη θέση τους στο θρόνο πήρε η οικογένεια Σφόρτσα, με εξ αγχιστείας διαδοχή. Φιλότεχνοι και προοδευτικοί, οι Σφόρτσα έφεραν στο Μιλάνο τον Λεονάρντο ντα Βίντσι, αναθέτοντάς του διάφορα σημαντικά έργα, όπως ο εκσυγχρονισμός των οχυρωματικών έργων του Κάστρου Σφόρτσα, οι υδραυλικές πύλες των καναλιών Ναβίλι, και φυσικά ο Μυστικός Δείπνος, στην τραπεζαρία του μοναστηριού Santa Maria della Grazia. Η ηγεμονία τους διήρκησε ως τα τέλη του 15ου αιώνα, οπότε και η Λομβαρδία πέρασε στην κατοχή των Γάλλων και σύντομα των Αυστριακών. "Ενώθηκε" ξανά με την Ιταλία στα τέλη του 18ου αιώνα, όταν ο Ναπολέων Βοναπάρτης "απελευθέρωσε" την πόλη στη διάρκεια της πρώτης Ιταλικής Εκστρατείας, για να την ανακηρύξει πρωτεύουσα του βραχύβιου Βασίλειου της Ιταλίας – το πρώτο ναπολεόντειο κράτος εκτός των γαλλικών συνόρων. Οι Αυστριακοί επανάκτησαν το Μιλάνο λίγα χρόνια αργότερα, μετατρέποντάς το σε σημαντικό επίκεντρο της λυρικής όπερας, με την πόλη να κατακτά ξανά την ιταλική της ταυτότητα στα μέσα του 19ου αιώνα, χάρη στην Επανάσταση των Πέντε Ημερών (18 – 22 Μαρτίου 1848).
Απ’ την πλατεία των Αγίων σ’ αυτή των Αμαρτωλών
Ένας από τους επιβλητικότερους καθεδρικούς του κόσμου, το Duomo του Μιλάνο είναι ένα αρχιτεκτονικό αξιοπερίεργο μαγνητικής κλίμακας, με τη μαρμάρινη όψη του να καθρεφτίζει το πέρασμα των 600 ολόκληρων ετών που διήρκεσε η κατασκευή του. Τόσο αργά προχώρησε το έργο, που μέχρι να τελειώσει το αρχικό γοτθικό αρχιτεκτονικό στιλ του είχε ήδη ξεπεραστεί, εξ ου και οι νέο-γοτθικές γραμμές της εντυπωσιακής του όψης. Το καλύτερο σημείο για να τις απολαύσετε είναι από τη μεγάλη τζαμαρία του Museo del Novecento (η συλλογή του από έργα Ιταλών του 20ου αιώνα έχει επίσης ενδιαφέρον), κτήριο που κάποτε αποτελούσε έδρα του φασιστικού κόμματος, ενώ επιβεβλημένη είναι και η επίσκεψη στην οροφή του ναού (κατά προτίμηση νωρίς το πρωί), με τις αμέτρητες μαρμάρινες σπείρες και τα 3.400 αγάλματα να κάνουν το σκηνικό να μοιάζει με μεσαιωνικό παραμύθι παγωμένη στο χρόνο.
Αφιερωμένος στη Madonnina, την ολόχρυση Μικρή Παναγία που "ίπταται" στην υψηλότερη κορυφή του, ο ναός αποτελεί το επίκεντρο τους ενός από τους δυο πόλους του Ιστορικού Κέντρου της πόλης: την πλατεία των Αγίων. Ο άλλος είναι η πλατεία των Αμαρτωλών, που παίρνει το προσωνύμιό της από την παλιά χρήση της εμβληματικής (αλλά διόλου επιβλητικής απ’ έξω) όπερας La Scala. Όσο comme il faux κι αν σας φαίνεται τώρα, μερικούς αιώνες πίσω το κρήριο αποτελούσε άντρο των χαρτοπαικτών και τζογαδόρων της πόλης, αφού λειτουργούσε και ως καζίνο - όπως όλες οι όπερες των αρχών του 19ου αιώνα. Για να φτάσετε απ’ την πλατεία των Αγίων σ’ εκείνη των Αμαρτωλών, θα πρέπει να διασχίσετε τη διάσημη Galleria Vittorio Emanuelle II, όπου τα λαμπερά καταστήματα κορυφαίων οίκων της ιταλικής και όχι μόνο μόδας (Gucci, Louis Vuitton, Monclair και το πρώτο κατάστημα της Prada ανάμεσά τους) θα σας δώσουν αρκετές ευκαιρίες για κραιπάλη, ή ανάταση – όπως το πάρει ο καθένας.
Διαβάστε Επίσης
Ραντεβού στην Αψίδα του Θριάμβου
Ναι, καλά το διαβάσατε, έχει και το Μιλάνο Αψίδα του Θριάμβου, άμεσα συνδεδεμένη με αυτή του Παρισιού μάλιστα. Παραγγελία του Ναπολέοντα Βοναπάρτη, βραχύβιου πρώτου βασιλιά της Ιταλίας, τοποθετήθηκε στην άκρη του πάρκου Σεμπιόνε για να συνδέει απευθείας το Μιλάνο με τη γαλλική πρωτεύουσα (ως νοητή προέκταση του περάσματος Σεμπλόν, που διασχίζει τις Άλπεις), και να θυμίζει τους θριάμβους του μεγάλου στρατηλάτη. Δυστυχώς γι’ αυτόν, η κατασκευή της αψίδας ολοκληρώθηκε μετά την πτώση του Ναπολέοντα και διακοσμήθηκε με εικόνες από την ήττα του στο Λίπτσιγκ, ενώ αργότερα μετονομάσθηκε σε Αψίδα της Ειρήνης και τα άλογα που καλπάζουν στην κορυφή της αναστράφηκαν για να κοιτάζουν όχι τη Γαλλία, αλλά το Κάστρο των Σφόρτσα – την κατοικία της ιστορικής οικογένειας ηγεμόνων του αναγεννησιακού Μιλάνου και ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της πόλης. Τα κόκκινα τείχη του προφύλασσαν μια από τις επί αιώνες ισχυρότερες αυλές της Ευρώπης, ενώ σήμερα φιλοξενούν μερικές από τις πιο ενδιαφέρουσες μνήμες της: το επιτύμβιο άγαλμα του Μπερνάρμπο Βισκόντι, πρώτου ηγεμόνα του Μιλάνο, βρίσκεται στο Musei d'Arte Antica, όπως και τα ανάγλυφα που απεικονίζουν τη νίκη της πόλης επί του Μπαρμπαρόσα (όχι τον πειρατή, το μεσαιωνικό Ρωμαίο αυτοκράτορα), ενώ στο Κάστρο εκτίθεται και η Πιετά Ροντανίνι, το τελευταίο γλυπτό του Michelangelo – ένα από τα πιο μυστικιστικά, υπερβατικά έργα του Αναγεννησιακού καλλιτέχνη.
Οργανώστε τον Μυστικό Δείπνο σας από νωρίς
Το εμβληματικό έργο του Λεονάρντο ντα Βίντσι θα είναι και μια από τις σημαντικότερες στάσεις σας σ’ αυτό το ταξίδι: ο Μυστικός Δείπνος, που ολοκληρώθηκε το 1498 κατά παραγγελία της οικογένειας Σφόρτσα ως δώρο προς το μοναστήρι της Santa Maria della Grazia, όπου και ήθελαν να τοποθετήσουν το οικογενειακό τους μαυσωλείο. Πρόκειται για ένα σπουδαίο έργο τέχνης, το μεγαλείο του οποίου αποδεικνύεται αποστομωτικό όταν το αντικρίζεις από κοντά, κι η επίσκεψη στον ατμοσφαιρικό χώρο όπου ο ίδιος ο καλλιτέχνης φιλοτεχνούσε το έργο επί τρία χρόνια, είναι μια εμπειρία σχεδόν υπερβατική. Δεν θα είστε όμως οι μόνοι που θέλουν να τη ζήσουν: οι επισκέψεις περιορίζονται σε πολύ μικρά γκρουπάκια, κι έτσι τα εισιτήρια είναι εξαντλημένα για μήνες μπροστά. Προγραμματίστε, λοιπόν, την επίσκεψή σας από νωρίς, ή ακόμη καλύτερα επισκεφθείτε το σπουδαίο έργο μέσω ομαδικής ξενάγησης, που είναι και ο καλύτερος τρόπος για να ανακαλύψετε πολλές συναρπαστικές λεπτομέρειες για τη ιστορία του.
Διαβάστε Επίσης
Από την Αναγέννηση στο σήμερα
Η πινακοθήκη της Brera, με το πανέμορφο αίθριο στην καρδιά της καλλιτεχνικής γειτονιάς της πόλης, μπορεί να καμαρώνει για τους Καραβάτζιο και τους Ραφαέλο που έχει στη συλλογή της, η τέχνη στο Μιλάνο όμως συνεχίζει να εξελίσσεται και δε σταματά να συναρπάζει. Βάλτε στα to do το Fondazione Prada, τον επιβλητικό εκθεσιακό χώρο που εμπνεύστηκε η θρυλική σχεδιάστρια Miuccia Prada, και στέγασε σε ένα παλιό αποστακτήριο τζιν. Στα 19 στρέμματα εκθεσιακών χώρων θα βρείτε έργα από μοντέρνους ογκόλιθους όπως ο Τζεφ Κουνς, ο Ντάμιεν Χερστ και o Ανίς Καπούρ, ενώ ένα έργο τέχνης από μόνο του είναι και το Bar Luce: ένα καφέ που μοιάζει να δραπέτευσε από κινηματογραφικό καρέ του Γουές Άντερσον. Κι όπως το Duomo είναι η επιτομή του παλιού Μιλάνο, έτσι το Bosco Verticale (ελληνιστί, το κατακόρυφο δάσος) ενσωματώνει τον εφαρμοσμένο μοντερνισμό στην αρχιτεκτονική της πόλης: οι δυο πολυτελείς ουρανοξύστες, που κατά καιρούς στεγάζουν socialites της πόλης όπως η Κιάρα Φεράνι, αποτελούν υπόδειγμα πράσινης αρχιτεκτονικής, μετρώντας περισσότερα από δυο χιλιάδες ήδη χλωρίδας στις προσόψεις και τις ταράτσες τους. Παράλληλα, ως ύμνο στο ιταλικό design δείτε μια βόλτα στα showrooms της De Padova και της Cassina, δύο από τους κορυφαίους οίκους επίπλου της χώρας, ενώ το shopping (ή έστω το window shopping) ως τέχνη θα εκτιμήσετε στις βιτρίνες και τις σάλες των μπουτίκ της Via Montenapoleone.
Το Negroni Sbagliato δεν ήταν καθόλου λάθος
Σύμφωνα με το θρύλο, ήταν ένα απλό τυπικό aperitivo evening στο "Bar Basso" (barbasso.com) του Μιλάνου πριν από 50 και κάτι χρόνια, όταν ο Mirko Stocchetto, ο ιδιοκτήτης του θρυλικού μπαρ, έκανε μια λάθος κίνηση στην αυτοματοποιημένη χορογραφία παρασκευής των negroni (ίσα μέρη τζιν, βερμούτ και Campari), κι αντί για τη φιάλη του gin έπιασε εκείνη του prosecco. Σήμερα το "λαθεμένο" negroni του, το negroni sbagliato δηλαδή (ζητήστε το ως "un sba", αν θέλετε να νιώσετε ντόπιοι), είναι μια παραλλαγή τόσο διάσημη όσο και το ίδιο το κλασικό απεριτίφ, ενώ το bar που τη γέννησε αποτελεί προσκύνημα, με τα ποτήρια να περιέχουν κι ένα κομμάτι ιστορίας: το sbagliato "δεν ήταν, βέβαια, καθόλου λάθος", έχει παραδεχτεί έκτοτε ο γιος του Mirco Stocchetto, Maurizio, που κρατά πλέον τα ηνία. "Ήταν οι αρχές των 70s, κι οι γυναίκες, στον απόηχο της χειραφέτησής τους, είχαν αρχίσει να έρχονται μόνες τους στα bar. Χρειαζόμαστε, λοιπόν, κάτι πιο ελαφρύ και ταιριαστό στη γυναικεία παλέτα". Φυσικά, το Negroni Sbagliato είναι το κοκτέιλ επιλογής σε όλο το Μιλάνο, που αποτελεί άλλωστε και πατρίδα του Campari. Έτσι, εκτός απ’ το "Bar Basso", θα το απολαύσετε και στο "Camparino In Galleria" (camparino.com), με την αρ νουβό αισθητική, σε σημείο κλειδί για χάζι στην περατζάδα της Galleria Vittorio Emanuele II, αλλά και στο πάντα ζωηρό bar "Straf" (του ομώνυμου ξενοδοχείου), που προσφέρει αυθεντική εμπειρία aperitivo με μπόλικα τσιμπολοΐδια για συνοδεία, και τη μπαρόκ σιλουέτα του Duomo στο υπόβαθρο.
Απ’ την Cotoletta Milanese στα αστέρια Michelin
To "Trippa" (trippamilano.it) του Diego Rossi, με σταθερή παρουσία στη λίστα Discovery των World’s 50 Best, είναι μια από τις πιο νόστιμες τρατορίες της Ιταλίας, με μερακλίδικη ιταλιάνικη κουζίνα χωρίς φιουριτούρες και πρωτόκολλα (και τον ιταλικό πατσά σταθερά στο μενού). Η ίδια ομάδα βρίσκεται πίσω από την "Osteria Alla Concorrenza" (@osteria_alla_concorrenza), ένα από τα πιο δύσκολα τραπέζια του Μιλάνο, με εναλλασσόμενο μενού για τσιμπολόι (λαρδί, πέστο με παρμεζάνα, μοσχαρίσια γλώσσα με πίκλες αγκινάρας κλπ) ταιριαστό με την απολαυστική wine list. Το "Pastamadre" (pastamadremilano.it) είναι αυτή τη στιγμή το πιο hot σημείο αναφοράς για τους λάτρεις της pasta, με το μενού να ακολουθεί την αγορά και τα φρέσκα ζυμαρικά να λάμπουν σε πιάτα όπως τα spaghetti alla chitarra με φρέσκια stracciatella και ταρτάρ κόκκινης γαρίδας. Στο "Giacomo Bistrot" (giacomomilano.com) θα δοκιμάσετε μιλανέζικες σπεσιαλιτέ, από τη διάσημη κοτολέτα και το ριζότο με σαφράν, ως τις ζουμερές κι αφράτες μπριζόλες Fiorentina, σε ατμοσφαιρικό σκηνικό ανάμεσα σε καλοβαλμένους επισκέπτες της πόλης, αλλά και κατοίκους, ενώ το "Cracco in Galleria" (ristorantecracco.it / 1* Michelin) περά από τις άκρως δημιουργικές αναδιατυπώσεις της ιταλικής παράδοσης του βρααδινού μενού, ενδείκνυται και για το χαλαρό brunch του σε σημείο κλειδί μέσα στη Galleria Vittorio Emanuelle II.
Διαβάστε Επίσης
