Σ’ ένα τριήμερο γεμάτο γνώσεις, τάσεις και συζητήσεις, το World Travel Market του Λονδίου προσέφερε διεισδυτικές ματιές στο μέλλον του παγκόσμιου ταξιδιού, με ατμοσφαιρικά διαλείμματα που, βήμα με βήμα, αύξαναν το πάθος μας για ταξίδι. Περπατήσαμε μέσα από τη σήραγγα που είχε στήσει το βραβευμένο περίπτερο των Μαλδίβων, χαρίζοντας υπέροχη (ψηφιακή) θέα κάτω από τη θάλασσα, και υπακούσαμε στο κάλεσμα που έστελνε η Γκάνα από μακριά για χορό υπό τον ρυθμό ξεσηκωτικών Afrobeats. Κυρίως, όμως, το WTM μας έκανε να δούμε το ταξίδι την επόμενη δεκαετία με άλλο μάτι.
Τάσεις: Εγχώριος τουρισμός ή τουρνέ με την Taylor Swift;
Στην κορυφή της αντζέντας ήταν οι τάσεις που διαμορφώνουν το ταξιδιωτικό τοπίο, όπως τις παρουσίασε η έκθεση για το παγκόσμιο ταξίδι (Global Travel Report) που συντάχθηκε σε συνεργασία με τη διακεκριμένη εταιρεία οικονομικών προβλέψεων Oxford Economics, χρησιμοποιώντας δεδομένα από περισσότερες από 185 χώρες.
Τα ταξίδια αναψυχής ανακάμπτουν σε πείσμα των καιρών, παρά τις ακριβότερες πτήσεις και τους αυξημένους λογαριασμούς στο σπίτι - ακόμα και ανάμεσα σε ταξιδιώτες με χαμηλότερο εισόδημα. Απ’ τους 10 κορυφαίους προορισμούς στα ταξίδια αναψυχής, μόνο η Τουρκία και η Ελλάδα (η οποία φιγουράρει στο νο. 5 με 275 εκ. επισκέπτες) έχουν ξεπεράσει τα επίπεδα του 2019. Το εγχώριο ταξίδι ανακάμπτει ακόμα γρηγορότερα σε χώρες όπως η Αμερική, η Νότια Αφρική, η Γερμανία και η Μεγάλη Βρετανία - εν μέρει λόγω ακρίβειας, αλλά και μεγαλύτερης ασφάλειας, συνεχίζοντας το trend της πανδημίας.
Παρότι, ιστορικά, η ανάπτυξη του τουρισμού συνδέεται με περιόδους οικονομικής άνθησης και χαμηλότερων τιμών, η συμπιεσμένη ζήτηση κατά την περίοδο του Covid φέρνει, για την ώρα, μάλλον το αντίθετο αποτέλεσμα. Οι εμπειρίες είναι η "νέα πολυτέλεια": οι ταξιδιώτες εγκαταλείπουν τις ξαπλώστρες για να κάνουν πιο ουσιαστικές διακοπές, που τους βοηθούν να εμβαθύνουν στο περιβάλλον και τον πολιτισμό ενός προορισμού - με τα ταξίδια ευεξίας, τον οικοτουρισμό και τον γαστρονομικό τουρισμό σε πρώτη γραμμή. Σε έναν ολοένα και περισσότερο ψηφιακό κόσμο, ο κόσμος αναζητά την αποσύνδεση απ’ τις συσκευές και την επανασύνδεση πρόσωπο με πρόσωπο.
Σπουδαίες ευκαιρίες για ταξίδι αποτελούν τα μεγάλα πολιτιστικά, αθλητικά και μουσικά γεγονότα - απ' την τουρνέ της Taylor Swift στο παγκόσμιο κύπελο ποδοσφαίρου στο Κατάρ - που ανακάμπτουν δυναμικά μετά την πανδημία, αναδεικνύοντας ακόμα περισσότερο την επιθυμία για επανασύνδεση σε κοινωνικά και πολιτιστικά πλαίσια. Έπειτα από διαδοχικά ζεστά ευρωπαϊκά καλοκαίρια, η κλιματική αλλαγή, πάντως, φαίνεται ότι θα παίξει μεγαλύτερο ρόλο στην επιλογή, αλλά και τη στιγμή που θα επισκεφτεί κανείς έναν προορισμό.
Τέλος, δίπλα σε αγαπημένους προορισμούς, νέα ταξιδιωτικά hot spots ανεβαίνουν στις προτιμήσεις. Η Ισπανία, η Γαλλία και η Τουρκία συνεχίζουν να κυριαρχούν στο ταξιδιωτικό παιχνίδι, με επιλογές όπως η Αλβανία, η Κροατία και οι Μαλδίβες να επωφελούνται παράλληλα, ανάμεσα σε άλλα, από αυξημένη συνδεσιμότητα. Κι ενώ οι κατηγορίες για sportswashing συνεχίζονται, η Σαουδική Αραβία έχει ήδη δει μια αύξηση 64% στις αφίξεις αναψυχής σε σύγκριση με το 2019.
Η βιωσιμότητα ως αναπόσπαστο μέρος της ταξιδιωτικής μας ταυτότητας
Τα τουριστικά συμβούλια της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Γαλλίας πήραν τη σκυτάλη κατά τη διάρκεια του τριημέρου για να μοιραστούν τις έμπρακτες προσπάθειες που κάνουν για να προσελκύσουν περισσότερους παραθεριστές εκτός υψηλής σεζόν - αλλά και σε λιγότερο γνωστους εγχώριους προορισμούς, μειώνοντας την πίεση σε τουριστικά hot spots. Η Ελλάδα βρίσκεται στο κατώφλι μιας "νέας εποχής στη βιωσιμότητα", σύμφωνα με την Υπουργό Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη, που δήλωσε στο WTM ότι πρόκειται για ένα "αναπόσπαστο μέρος της ταυτότητάς μας". Παρά την πανδημία, τις γεωπολιτικές εντάσεις και την κλιματική αλλαγή, ο ελληνικός τουρισμός έχει επιδείξει "αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα και αναβίωση", με τις αφίξεις έως τον Αύγουστο φέτος να αυξάνονται κατά 18% σε ετήσια βάση. "Υπάρχουν δυνατές ενδείξεις ότι οι αριθμοί θα ξεπεράσουν το έτος ρεκόρ του 2019", πρόσθεσε τέλος. "Η επιτυχία φέρνει τις δικές της προκλήσεις και τώρα ξεκινάμε ένα νέο κεφάλαιο με επίκεντρο τη βιωσιμότητα", ποντάροντας σε βιώσιμες επενδύσεις όπως ο εκσυγχρονισμός των χιονοδρομικών κέντρων, η ανάδειξη της Ελλάδας ως καταδυτικό προορισμό κ.ά.
Σημαντικό διάλογο άνοιξαν, παράλληλα, οι ευρωπαϊκοί προορισμοί πάνω στο θέμα του υπερτουρισμού. Η Βαρκελώνη έβαλε στόχο να μειώσει τα πάρτι εργένιδων και να εστιάσει σε πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενώ η Φλάνδρα συνεργάστηκε με κοινότητες στη Μπριζ για να αναπτύξει τις ευκαιρίες ποδηλασίας και πολιτιστικής κληρονομιάς. Το Εθνικό Πάρκο Cinque Terre, στον βορρά της Ιταλίας, στοχεύει πάλι να μειώσει την πίεση στα ινσταγραμικά χωριά του δίνοντας έμφαση στον πολιτισμό, αντί για τους ημερήσιους επισκέπτες.
Η σπουδαιότητα της ένταξης και της συμπερίληψης
Απλές αλλαγές, όπως η χρήση ευανάγνωστων γραμματοσειρών σε πινακίδες, είναι από τους πιο εύκολους τρόπους για να κάνει κανείς τους ταξιδιώτες με αναπηρίες να αισθανθούν πιο άνετα. Το Κέιπ Τάουν παρουσίασε στο WTM τις σημαντικές πρωτοβουλίες που έχει πάρει για να βοηθήσει ταξιδιώτες με διαφορετική ικανότητα, εκπαιδεύοντας μάλιστα τον πρώτο τυφλό ξεναγό της Αφρικής.
Η Κολομβία κάνει προσπάθειες να αναδιαμορφώσει το "βίαιο παρελθόν" της, με μία ντόπια εταιρεία ξεναγήσεων να χρησιμοποιεί πρώην αντάρτες ως οδηγούς - μια μετάβαση "από τα όπλα στα κουπιά", όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο Αντιπρόεδρος Τουρισμού Gilberto Salcedo. Τέλος, το διαδικτυακό ταξιδιωτικό γραφείο Booking.com περιέγραψε την επιτυχημένη πρωτοβουλία "Travel Proud", η οποία έχει εκπαιδεύσει 50.000 παρόχους καταλυμάτων σε θέματα συμπερίληψης για τους LGBTQ+ ταξιδιώτες.
Συμβουλές από πρώτο χέρι απ’ τον Louis Theroux
Λίγο πριν αποχαιρετήσουμε το World Travel Market 2023, ο γνωστός παρουσιαστής τηλεοπτικών ντοκιμαντέρ και κεντρικός ομιλητής του WTM Louis Theroux, παρατήρησε εύστοχα ότι ο ενθουσιασμός για βιώσιμα και βιωματικά ταξίδια προέρχεται συχνά από "συναντήσεις εξαιρετικών ανθρώπων, σε αντίθεση με το να ταξιδεύεις εξαιρετικές αποστάσεις". Συνέστησε στους ταξιδιώτες να κυνηγούν "εμπειρίες που σημαίνουν ότι πας πιο βαθιά, πιο γρήγορα, αντί για μέρη που σου προσφέρουν έναν μπουφέ και μια παράσταση Έλβις… όχι ότι με χαλάει ένα σόου με τον Έλβις".