Mandarin Oriental Costa Navarino
Με το Mandarin Oriental να συμπληρώνει το παζλ της Costa Navarino με το resort που έλειπε από το πορτφόλιό της, συνδυάζοντας θέα, ιδιωτικότητα και άπλα σε ένα ακαταμάχητο σύνολο, και την πολύβουη Navarino Agora να ανοίγει ακόμη περισσότερο την πρόταση του ομίλου στην τοπική κοινωνία που δείχνει να την έχει αγκαλιάσει ζεστά, το μοναδικό εν εξελίξει project της ΤΕΜΕΣ ξεδιπλώνει ολοένα και πιο ολοκληρωμένα τη δυναμική του χτίζοντας το brand της Μεσσηνίας διεθνώς.
Επιστρέφοντας μετά από χρόνια στην περιοχή και παρόλο που η πρόσβαση, λόγω του τελευταίου κομματιού του δρόμου μέσα από το αλά Τοσκάνη καταπράσινο τοπίο με τους ελαιώνες και τους αμπελώνες, δεν συγκρίνεται με την Εθνική οδό Αθηνών Καλαμάτας, βρήκα το όλο σύνολο πολύ πιο ελκυστικό, ειδικά χάρη στον περιβάλλοντα χώρο που εν τω μεταξύ έχει πρασινίσει και ομορφύνει πολύ, πάντα με πρακτικές που βάζουν την βιωσιμότητα σε πρώτο πλάνο και θέτουν το παράδειγμα για την τουριστική βιομηχανία. Η αγάπη για τον προορισμό που αποτέλεσε και κινητήριο μοχλό από τη γέννηση της επένδυσης, η διασύνδεση με την τοπικότητα και βέβαια με το περιβάλλον διαποτίζουν μεγάλο μέρος των όσων συμβαίνουν στην Costa Navarino, ακόμη κι αν πρέπει να συνδυαστεί με τις ομογενοποιημένες πολιτικές διεθνών brands, και είναι εμφανής τόσο στους ανθρώπους της όσο και στην εμπειρία που εισπράττεις ως επισκέπτρια.
Το Mandarin Oriental Costa Navarino θέτει ψηλά τον πήχη
Ταυτισμένα με την ανατολίτικη αντίληψη της πεντάστερης χαλαρωτικής πολυτέλειας, το υψηλού επιπέδου σέρβις και το exclusivity, με μόλις 37 ξενοδοχεία και 9 κατοικίες ανά τον κόσμο, τα Mandarin Oriental στην περιοχή Navarino Bay φέρνουν άλλο αέρα στη Μεσσηνία καταρχήν με την αρχιτεκτονική και τον προσανατολισμό του resort που αποκαλύπτει μια θέα στην Πύλο και στον κόλπο του Ναυαρίνου που δεν βρίσκεις αλλού. Ο σχεδιασμός του Mandarin Oriental, Costa Navarino από την ομάδα των αρχιτεκτόνων, Tombazis & Associates Architects και K-Studio design ακολουθεί τις αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής, με σημείο αιχμής τις υπόσκαφες βίλες με τις ιδιωτικές πισίνες, ενώ οι σουίτες (το ξενοδοχείο αποτελείται από 51 σουίτες και 48 βίλες) ξεκινούν από 70 περίπου τ.μ. και είναι όλες πολύ ευρύχωρες και ξεχωρίζουν για τις μεγάλες βεράντες με τα daybeds που υπηρετούν άψογα το concept του outdoor living. Η ιστορικότητα της περιοχής και ιδιαίτερα οι αναφορές στη νεότερη ιστορία και τη ναυμαχία του Ναυαρίνου εμπνέουν ορισμένα από τα διακοσμητικά στοιχεία, από τη συλλογή γκραβούρων του Καπετάν Βασίλη Κωνσταντακόπουλου που παρουσιάζεται σε έναν από τους χώρους της υποδοχής ως τα διακοσμητικά αντικείμενα και τα μοτίβα στις σουίτες.
Οι ρευστές οργανικές γραμμές και καμπύλες, τα χρώματα της γης και της ελιάς, υλικά όπως μάρμαρο, πέτρα, ξύλο, ψάθα, δέρμα, συνδυάζονται με άψογα φινιρίσματα στους κοινόχρηστους χώρους, όπως το "Three Admirals Lounge” με την εντυπωσιακή θέα στο ηλιοβασίλεμα και το Oliviera Restaurant, με επίσης πανοραμική θέα, όπου ο βραβευμένος σεφ Bertrand Valegeas προτείνει ένα σφιχτό μενού με ελληνικές αναφορές με πιάτα όπου οι ευρηματικοί συνδυασμοί συνδυάζονται με τη βαθιά νοστιμιά, όπως η σαρδέλα ντολμάς αλά πολίτα με πουρέ άγριας αγκινάρας και ούζο, το κριθαρότο καραβίδας με κριθαράκι από τον Ταΰγετο, ντομάτα και αποξηραμένες ελιές Καλαμών, τα σιγομαγειρεμένα μάγουλα μοσχαριού wagyu με καπνιστή μελιτζάνα, τοπικά μανιτάρια και ξηρό ανθότυρο και το κρεμέ κατσικίσιου τυριού με λάιμ, crumble λευκής σοκολάτας, μέλι και παγωτό γιαούρτι. Ωραία λεπτομέρεια το μενού τριών ελαιολάδων της περιοχής στο καλωσόρισμα, μεταξύ των οποίων και αυτού της Costa Navarino.
Πιο χαμηλά, στο παραλιακό κομμάτι του resort, το "Tahir Restaurant”, το οποίο επικεντρώνεται στη λεβαντίνικη κουζίνα, με υγιεινούς μεζέδες και πρώτες ύλες από τοπικούς παραγωγού και η "Pizza Sapienza by Daniele Cason” που στήθηκε από την ομάδα του Ιταλού σεφ, Executive Chef στο Mandarin Oriental του Τόκιο και δημιουργό του concept "The Pizza Bar on 38th”, που συμπεριλαμβάνεται στον Michelin Guide και στα "Asia’s 50 Best Restaurants 2023” είναι δύο ακόμη από τις επιλογές των πέντε συνολικά εστιατορίων.
Ξεχωριστή εμπειρία μύησης στην ανατολίτικη φιλοσοφία χαλάρωσης αποτέλεσε και η επίσκεψή μου στο The Spa, με τα ευρύχωρα δωμάτια των θεραπειών να συναγωνίζονται τις σουίτες σε θέα και την κινέζικη φιλοσοφία ευεξίας να ξεκινά ήδη από το ερωτηματολόγιο yin και yan που καλείσαι να συμπληρώσεις προκειμένου να βρεθεί ποιό από τα πέντε στοιχεία της κινέζικης παραδοσιακής φαρμακευτικής και το αντίστοιχο αιθέριο έλαιο ταιριάζει στις ανάγκες σου και να ολοκληρώνεται με ένα ποδόλουτρο με αποξηραμένα αγριολούλουδα και αλάτι από την περιοχή κι ένα custom made Oriental μασάζ. Η Αυστραλέζα θεραπεύτρια, η Molly, με αποχαιρέτησε με μια χειρόγραφη κάρτα με τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του στοιχείου μου, η οποία είχε τυπωμένη τη βεντάλια που σχεδίασε ειδικά για το resort o Δημήτρης Παπαϊωάννου φέρνοντας κοντά το logo της αλυσίδας με τα χρώματα και τις παραδόσεις της Μεσσηνίας.
Έχοντας ανοίξει μόλις τον Δεκαπενταύγουστο με δελεαστικά πακέτα γνωριμίας, το resort είναι fully booked ενώ το signature γήπεδο 18 οπών The Bay Course που περιβάλλει το ξενοδοχείο από το διάσημο αρχιτέκτονα γηπέδων γκολφ, Robert Trent Jones Jr., καθώς και το υπόσκαφο Bay Clubhouse (εδώ βρίσκουμε και το μοντέρνα γαλλική "Brasserie de la Bay’) αποτελεί βασικό πόλο έλξης σε συνδυασμό και με τις υπόλοιπες δυνατότητες golfing στα τρία ακόμη γήπεδα γκολφ στην Costa Navarino.
Όλη η Μεσσηνία δίνει ραντεβού στη Navarino Agora
Στο Navarino Bay, ανάμεσα στο Mandarin Oriental και την Navarino Waterfront όπου βρίσκουμε το W που άνοιξε πέρυσι, βρίσκεται η Navarino Agora, το άλλο μεγάλο opening του φετινού καλοκαιριού, ένα είδος open-air πολυχώρου πάνω στη θάλασσα που γύρω από την πλατεία και το κανάλι του συνδυάζει επιλεγμένα καταστήματα, εστιατόρια, street food, θερινό σινεμά καθώς κι ένα πρόγραμμα εκδηλώσεων που προβάλουν τον πολιτισμό και τις παραδόσεις της περιοχής. Ανοιχτό σε όλους, το βρήκαμε γεμάτο κόσμο να απολαμβάνει τα εστιατόρια και να βολτάρει ανάμεσα στα καταστήματα, από παππούδες και γιαγιάδες που τιμούσαν τους μεζέδες του καφενείου μέχρι ξένους επισκέπτες που έστηναν το ιδανικό insta spot στις μαξιλάρες με φόντο το ηλιοβασίλεμα. Αν ο στόχος ήταν το άνοιγμα στην τοπική κοινωνία μοιάζει να έχει επιτευχθεί πλήρως, ενώ παράλληλα δεν λείπουν οι συνέργειες με πολιτιστικούς φορείς και θεσμούς της περιοχής, όπως το σταντ με τις αντίκες από το τοπικό παζάρι αντίκας που πραγματοποιείται κάθε καλοκαίρι, η παράσταση του Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας που παρουσιάστηκε εδώ και οι μουσικές και άλλες βραδιές σε συνεργασία και με τοπικές ομάδες.
Highlight το θερινό σινεμά-κούκλα 130 θέσεων από τη Danaos που δίνει στους παραθεριστές της περιοχής την ευκαιρία να δουν, για παράδειγμα, το "Oppenheimer”, ενώ τα 10 εστιατόρια, street food και delicatessen, καλύπτουν διαφορετικά γούστα, από λιβανέζικο και oyster bar (Hams & Clams) μέχρι Ouzeri by Papaioannou, και τα γευστικά spots περιλαμβάνουν παγωτό από κατσικίσιο γάλα από το Goat it, deli Κωσταρέλος και κάβα Cellier. Δοκιμάσαμε το περουβιανό "Guacana” (6974428490, 27230 98798) που δεσπόζει στο πιο προνομιακό σημείο μέσα στο νερό, με το κοσμοπολίτικο tropical στιλ να σιγοντάρει τα καλοφτιαγμένα δημοφιλή ωμά αλλά και τα ‘φλογερά’ και αρωματικά ταυτόχρονα ζεστά πιάτα με τη σφραγίδα του σεφ Σταμάτη Σκριάπα που υπογράφει και το μενού του πολύ καλού γιαπωνέζικου "Onuki" στα Navarino Dunes.
Η βόλτα στα 22 καταστήματα αποκαλύπτει ένα mix από επώνυμα ρούχα, πολυτελή μαγιό, αξεσουάρ παραλίας και γυαλιά, μέχρι κοσμήματα από οικολογικά υλικά, χειροποίητα καπέλα και πωλητήριο του Μουσείου Μπενάκη, ενώ οι περιοδικές εκδηλώσεις μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου περιλαμβάνουν την έκθεση ‘Young Artists’, μια παρουσίαση 60 εικαστικών έργων φοιτητών-τριών της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών σε συνεργασία με το Γραφείο Διασύνδεσης της σχολής. Με χαρά διαπιστώσαμε ότι τα πρώτα "πωλήθηκε” είχαν αναρτηθεί σε ορισμένα έργα, αν και πιστεύουμε ότι μια πιο curatorial παρουσίαση με λίγα λόγια για τα έργα, και λιγότερο σε στιλ παζάρι τέχνης θα τα αναδείκνυε περισσότερο.
Νέα projects
Αφήνοντας πίσω μας την Navarino Agora προς το W, το Totem με το logo του lifestyle resort της Marriott που σε καλωσορίζει, φτιαγμένο με ξύλα από αποσυρμένα ψαροκάικα της περιοχής από τον εικαστικό καλλιτέχνη Poka-Yio που έχει επιμεληθεί γενικώς τα έργα τέχνης του ξενοδοχείου (σε συνεργασία με μία ομάδα νέων και ανερχόμενων καλλιτεχνών και φοιτητών του 12ου Εργαστηρίου, LAB12, της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών) αλλά και τα κεραμικά πλακίδια με τα emoticons εμπνευσμένα από τα στοιχεία της γραμμικής Β που έχουν βρεθεί στο Παλάτι του Νέστορα, δείχνουν την προσπάθεια της Costa Navarino να προβάλλει τον πολιτισμό και την ταυτότητα της περιοχής ως μέρος του concept της φιλοξενίας εδώ.
’Όπως γνωρίζετε, στην Costa Navarino λέμε λιγότερα και κάνουμε περισσότερα’’ αναφέρει καλοσωρίζοντάς μας στο W η Μαρίνα Παπατσώνη, γενική διευθύντρια Business Development and Corporate Affairs της ΤΕΜΕΣ Costa Navarino, εστιάζοντας στην εφαρμογή των αρχών της αειφορίας, την προστασία του περιβάλλοντος και την ανάδειξη των τοπικών κοινωνιών που αποτελούν βασικό στόχο του ομίλου σε κάθε του νέο βήμα. Με το Mandarin Oriental και την Agora ολοκληρώνεται, και η δεύτερη αυτή παραθαλάσσια περιοχή από τα συνολικά 10 χιλιάδες στρέμματα στα οποία απλώνονται οι τέσσερις περιοχές της Costa Navarino (μετά το Navarino Dunes απ’ όπου ξεκίνησε να παίρνει σάρκα και οστά η επένδυση το 2010 με το The Westin και το Romanos Luxury Collection) και σειρά παίρνει η περιοχή Navarino Hills, σε κοντινή απόσταση από το Navarino Bay, όπου ήδη από το 2022 λειτουργούν δύο γήπεδα γκολφ 18 οπών, σχεδιασμένα από τον δύο φορές πρωταθλητή Masters και θρύλο του Ryder Cup, José Mariá Olazábal, και Clubhouse με πανοραμική θέα και θα περιλαμβάνει ακόμη κατοικίες και ξενοδοχεία και εμπειρίες επαφής με το περιβάλλον.
Θα ακολουθήσει επένδυση στην περιοχή του Ριζόμυλου, πιο κοντά στο Αεροδρόμιο της Καλαμάτας με brand πιο προσιτής πολυτέλειας πάντα σε συνδυασμό με την ανάδειξη των τοπικών κοινωνιών και του περιβάλλοντος. Τα μέχρι σήμερα ξενοδοχεία λειτουργούν συμπληρωματικά έχοντας το καθένα το χαρακτήρα του, πιο σπορτίφ και οικογενειακό το The Westin, εμπειρία Luxury Collection στο Romanos, έντονοι ρυθμοί και ενέργεια στο W, ιδιωτικότητα και πολυτέλεια με ασιατικό αέρα στο Mandarin Oriental.
Μένοντας στο adults-only W, το οποίο υπηρετεί το σλόγκαν "Energy liberated”, η πολυτέλεια συνδυάζεται με μια διάθεση ζωντάνιας, με τις πισίνες αρκετών σουιτών να βγάζουν, για παράδειγμα, σε μια ενιαία πισίνα ενθαρρύνοντας την αίσθηση της παρέας. Στις νέες προσθήκες μια σειρά Beachfront EWOW σουίτες δύο υπνοδωματίων με πισίνες στην ταράτσα και απρόσκοπτη θέα στη θάλασσα αλλά και μια σειρά πολύ προνομιακές EWOW beachfront βίλες πάνω στην άμμο που εξυπηρετούν μεταξύ άλλων την αυξημένη ζήτηση για παρέες που θέλουν να μοιραστούν μια κατοικία με αφορμή κάποια ειδική περίσταση.
Το concept του πρωινού παραμένει από τα πιο ενδιαφέροντα σε ελληνικό resort με τις νοστιμιές να μοιράζονται σε τέσσερις διαφορετικούς χώρους, το Cafe με τις διαφορετικές ποικιλίες καφέ και ροφημάτων, το Deli Store με πολύ ενδιαφέρουσες επιλογές τυριών και γαλακτοκομικών, αλλαντικών, healthy σαλάτες και τοπικά προϊόντα, το Bakery όπου βλέπεις τον ζαχαροπλάστη να ζυμώνει και να φουρνίζει κάθε λογής ψωμί και λαχταριστά γλυκίσματα, από πολύχρωμα donut μέχρι χαρουπόψωμο, και το Cookery με την ανοιχτή κουζίνα και τις μαντεμένιες γάστρες με τα μπριάμ και τις φουρνιστές πατάτες με μυρωδικά να συνοδεύουν αλά ελληνικά τα αβγά και τις ομελέτες, για τα οποία υπάρχει και a la carte menu. Πέρα από το εστιατόριο Parelía πάντα με την υπογραφή του head Chef του W Costa Navarino Δημήτρη Καράμπαμπα, όπου φέτος δεν λείπει το shisha και τα πάρτι, το Between bar έχει ένα νέο concept με ντίσκο ποπ ήχους και spritz με εντυπωσιακή θέα στον κόλπο του Ναβαρίνου.
Στο νέο κέντρο watersports, ανοιχτό σε όλους, σε συνεργασία με τη σχολή Moraitis, μπορείς να κάνεις από windsurfing, kitesurfing και SUP, μέχρι wake surfing και wing foiling, αλλά και εκδρομές με καγιάκ, ενώ το διπλανό chill out cafe-bar-resto Green Pepper με τα acai bowls και τα σπαγγέτι κολοκυθιού, και ένα πολύ όμορφο κατάστημα ρούχων και μαγιό φτιάχνουν μια ωραία παραθαλάσσια γειτονιά με αέρα L.A.
Real estate αλά Μεσσηνιακά
Η αναπτυξιακή πορεία των Costa Navarino Residences, συνεχίζεται δυναμικά, με πολυτελείς κατοικίες με την αρχιτεκτονική σφραγίδα των ISV και K-Studio, μεταξύ άλλων, να αναπτύσσονται σε 4 διαφορετικές περιοχές: Sea Dunes, Olive Grove, Rolling Greens, Valley Greens και στις οποίες είναι διαθέσιμοι 3 τύποι κατοικιών: "off-plan” (από τα σχέδια), "turn key” (με το κλειδί στο χέρι) και branded διαμερίσματα. Το εύρος τιμών (σύμφωνα με τη διαθεσιμότητα) κυμαίνεται από €3.750.000 για τις "custom” κατοικίες, από €1.400.000 για τις "turn key” κατοικίες και από €770.000 για τα branded διαμερίσματα. Οι βίλες στη γειτονιά Rolling Greens πωλήθηκαν μέσα σε έναν χρόνο από το λανσάρισμά τους, με τη ζήτηση να ξεπερνά την προσφορά, ενώ μέσα στο 2023 παραδίδονται οι πρώτες κατοικίες. Σε συνέχεια της αυξανόμενης ζήτησης, επισπεύσθηκε το λανσάρισμα της νέας γειτονιάς Valley Greens με turn-key villas, μέσα στο καλοκαίρι, με πολύ θετική ανταπόκριση. Οι ιδιοκτήτες των κατοικιών επωφελούνται από μια σειρά ολοκληρωμένων υπηρεσιών διαχείρισης (property και facility management), και ενοικίασης, καθώς και προνομιακή πρόσβαση στις εγκαταστάσεις της Costa Navarino. Το κοινό αποτελείται κυρίως από οικογένειες με παιδιά, ηλικιών 35 με 55, κυρίως από την κεντρική και βόρεια Ευρώπη και Έλληνες του εξωτερικού που ενδιαφέρονται τόσο να μαζεύουν την οικογένειά τους σε ένα σπίτι κοντά στη φύση και στη θάλασσα όσο και να νοικιάζουν τις βίλες σε άλλους.
Το δύσκολο στοίχημα της βιωσιμότητας
Οδηγώντας προς το Navarino Dunes, την πρώτη περιοχή ανάπτυξης, στην οποία επέστρεψα μετά από χρόνια, εντυπωσιάζει το φυσικό τοπίο και η βλάστηση που έχει πάρει πάνω της. Στο Navarino Dunes, βρίσκονται τα ξενοδοχεία The Romanos, a Luxury Collection Resort και The Westin Resort, Costa Navarino. Επίσης, το γήπεδο 18 οπών The Dunes Course, το Mouratoglou Tennis Center με 12 γήπεδα τένις, 2 νέα γήπεδα pickleball και 3 νέα γήπεδα padel, το νέο NBA Basketball School Costa Navarino, καθώς και πληθώρα επιλογών σε αθλητικές, υπαίθριες και θαλάσσιες δραστηριότητες.
Πόσο όμως μπορούν τέτοιου μεγέθους τουριστικές επενδύσεις να συμβαδίζουν όντως με τις αρχές της βιωσιμότητας και της αειφορίας; Ο Βασίλης Καρακούσης Environment & Sustainability Manager στην TEMES δεν μασάει τα λόγια του επαναλαμβάνοντας ότι δεδομένου του greenwashing που παρατηρείται πλέον γενικώς και ειδικότερα στον τουρισμό είναι προσεκτικοί στα όσα κάνουν και λένε προσπαθώντας να εφαρμόσουν τις βέλτιστες πρακτικές και να συνεργάζονται με αξιόπιστους φορείς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το πρόγραμμα για τη μείωση των πλαστικών μιας χρήσης. Η Costa Navarino είναι ο πρώτος τουριστικός προορισμός στην Ελλάδα που, σε συνεργασία με το WWF Ελλάδος, ξεκίνησε μια πολύ σημαντική προσπάθεια για τον περιορισμό των αχρείαστων πλαστικών μιας χρήσης που σχετίζονται όχι μόνο με τις υπηρεσίες που παρέχονται προς τους επισκέπτες μας αλλά με τη συνολική λειτουργία του προορισμού. Μέρος της προσπάθειας αυτής είναι η συμμετοχή της ΤΕΜΕΣ ως μέλος στο Global Tourism Plastics Initiative, μια παγκόσμια πρωτοβουλίας των Ηνωμένων Εθνών και του UNWTO για τη μείωση των αχρείαστων πλαστικών στον τουρισμό σε συνεργασία με το Ίδρυμα Ellen MacArthur. Η δράση αυτή για το 2022, οδήγησε σε μείωση κατά 38% των πλαστικών μιας χρήσης που σχετίζονται με τους επισκέπτες σε σύγκριση με το 2019 και συνολική μείωση κατά περισσότερους από 9 τόνους πλαστικών μιας χρήσης.
Η προστασία της θαλάσσιας χελώνας καρέτα-καρέτα ήταν προτεραιότητα για την ΤΕΜΕΣ ήδη από τον σχεδιασμό των εγκαταστάσεων. Σε συνεργασία με την επιστημονική ομάδα του ΑΡΧΕΛΩΝ σχεδιάστηκε όλος ο παράκτιος φωτισμός των εγκαταστάσεων στο Navarino Dunes με τρόπο που να μην είναι ορατός από τη θάλασσα, ώστε αφενός να μην προκαλεί των αποπροσανατολισμό των νεοσσών όταν βγαίνουν από τη φωλιά και κατευθύνονται προς τη θάλασσα και αφετέρου να μην αποτρέπει τις χελώνες από το να βγουν στην παραλία για να φτιάξουν τη φωλιά τους. Από το 2010, η ΤΕΜΕΣ, σε συνεργασία με τον ΑΡΧΕΛΩΝ, εφαρμόζει ένα εκτεταμένο πρόγραμμα παρακολούθησης και προστασίας της καρέτα-καρέτα, με σημαντική αύξηση στον αριθμό φωλιών που για τα 4 τελευταία χρόνια κατά μέσο όρο ξεπερνάει το 70% σε σχέση με το 2010 που ξεκίνησε το πρόγραμμα.
"Όλες οι ελιές που βλέπετε είναι μεταφυτευμένες, δεν έκοψαν καμία, επανατοποθετήθηκαν πάνω από 6900 ελιές και συνεχίζουν να μεταφυτεύουν” μας λέει χαρακτηριστικά ο κύριος Καρακούσης, τονίζοντας ότι ένα από τα βασικά μέτρα για τη διαχείριση των υδατικών πόρων ήταν η κατασκευή λιμνοδεξαμενών (αρκετά χρόνια πριν από τη λειτουργία) για την κάλυψη των αρδευτικών αναγκών της Costa Navarino, συμπεριλαμβανομένων εκείνων για τα γήπεδα γκολφ, με τη χρήση μόνο επιφανειακών νερών από τους τοπικούς ποταμούς. Οι τρεις λιμνοδεξαμενές έχουν συνολική χωρητικότητα περίπου 1.180.000 κ.μ., είναι πλήρως ενσωματωμένες στο φυσικό τοπίο και σήμερα καλύπτουν όλες τις αρδευτικές ανάγκες των εγκαταστάσεων της Costa Navarino, αντλώντας ποσότητα νερού κοντά στο 1% της απορροής των τοπικών ποταμών. Με στόχο την ανάδειξη και προστασία της τοπικής βιοποικιλότητας, εκτός από τα ελαιόδεντρα, μέχρι σήμερα στις εγκαταστάσεις της Costa Navarino έχουν φυτευτεί πάνω από 1.200.000 ενδημικά φυτά και θάμνοι. Δεδομένου του ότι η πρώτη μέρα των έντονων βροχοπτώσεων μας βρήκε στην Costa Navarino, πριν εξελιχθούν τα τραγικά γεγονότα της Θεσσαλίας, ανατρέχω έκτοτε διαρκώς στα όσα μας έλεγε ο κύριος Καρακούσης για τις πολύ σοβαρές συνέπειες των φωτιών στον Έβρο και αλλού και τις πλημμύρες που πρόκειται να ζήσουμε στο άμεσο μέλλον, εξ’ ου και η δουλειά που γίνεται στο παρατηρητήριο για την κλιματική αλλαγή αξίζει αναφοράς.
Ο λόγος για το Navarino Environmental Observatory (ΝΕΟ) που δημιουργήθηκε το 2009 μαζί με το Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης και την Ακαδημία Αθηνών. Το ΝΕΟ εστιάζει στην έρευνα και την εκπαίδευση γύρω από την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου. Πλέον, το ΝΕΟ έχει εξελιχθεί σε ένα δυναμικό κέντρο για τη σύγχρονη έρευνα (το έχουν επισκεφθεί πάνω από 1.800 φοιτητές, έχουν γίνει πάνω από 200 επιστημονικές δημοσιεύσεις), ενώ τα εκπαιδευτικά του προγράμματα συνδέονται στενά με την έρευνα που διεξάγεται στην περιοχή.
Ο σεβασμός για το περιβάλλον, τις παραδόσεις και την τοπική κοινωνία της Μεσσηνίας αποτελεί το κέντρο της φιλοσοφίας για την ανάπτυξη της Costa Navarino. Tο μοντέλο ανάπτυξης του προορισμού στηρίζεται σε τρεις άξονες: οικονομία-περιβάλλον-κοινωνία, με σημαντικές επενδύσεις και δράσεις σε κάθε τομέα. Πάνω από 8% του συνολικού προϋπολογισμού της επένδυσης που ξεπερνά τα 850εκ. Ευρώ έως σήμερα, έχει δοθεί σε υποδομές για το περιβάλλον, από το σχεδιασμό μέχρι και τη λειτουργία. Οι εγκαταστάσεις καλύπτουν έκταση μικρότερη σχεδόν από το μισό της επιτρεπόμενης από το νόμο, με περίπου το 90% της συνολικής έκτασης να καλύπτεται από φυσικό ή οργανωμένο πράσινο.
Στο πλαίσιο των δεσμεύσεων τους για τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος, στην Costa Navarino έχουν αναπτύξει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα, εφαρμόζοντας μια σειρά πρακτικών που περιλαμβάνουν: ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, μείωση της χρήσης LPG και χρήση ηλεκτρισμού αποκλειστικά για την παραγωγή ενέργειας στα νέα ξενοδοχεία. Σε συνέχεια αυτών των πρακτικών, έχουν επιτευχθεί σημαντικές μειώσεις στις λειτουργικές εκπομπές ρύπων.
Το Navarino Dunes σχεδιάστηκε με βάση τις αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής, ενώ ο σχεδιασμός του Mandarin Oriental, Costa Navarino, ευθυγραμμίζεται με τις αρχές βιώσιμης ανάπτυξης του προορισμού περιλαμβάνοντας υπόσκαφες βίλες με πράσινες στέγες, ενώ ο σχεδιασμός και ο προσανατολισμός των κτιρίων βελτιστοποιεί τη χρήση φυσικών στοιχείων, οδηγώντας σε συνολική μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης.
Τέλος, στο Navarino Pet Community μαζί με εθελοντές εργαζόμενους προσφέρεται στέγη και ιατρική περίθαλψη σε αδέσποτα ζώα, φιλοξενώντας περίπου 20 σκυλιά κατά μέσο όρο και προωθώντας την υιοθεσία τους. Μέσα από το Navarino Pet Community έχουν πραγματοποιηθεί πάνω από 250 υιοθεσίες αδέσποτων ζώων, που έχουν βρει νέα σπίτια στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Αναδεικνύοντας την αγροδιατροφική παράδοση και τον πολιτισμό της Μεσσηνίας και χτίζοντας γέφυρες με την τοπική κοινωνία
Η σύνδεση τουρισμού και αγροτικής παραγωγής αποτελεί βασικό άξονα της δράσης του κοινωφελούς ιδιωτικού μη κερδοσκοπικού Ιδρύματος Καπετάν Βασίλη και Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου, το οποίο από το 2011 έχει ως στόχο να καταστήσει τη Μεσσηνία πρότυπο αειφόρου ανάπτυξης, μέσα από την υποστήριξη και προώθηση σχετικών δράσεων. Όπως μας λέει ο υπεύθυνος δράσεων Διονύσης Παπαδάτος, το Ίδρυμα έχει ασχοληθεί συστηματικά με την αγροτική ανάπτυξη της περιοχής, την ανάδειξη των τοπικών προϊόντων, την εκπαίδευση των αγροτών τόσο στην ευφυή γεωργία όσο και στην προώθηση των προϊόντων τους αλλά και των επιχειρηματιών της εστίασης και η σταδιακή κάμψη των αντιστάσεων και η συνεργασία με την τοπική κοινωνία είναι μια μικρή νίκη προάγοντας μια κουλτούρα συνεργασίας και όχι μια ex cathedra διαδικασία. Η καταγραφή των τοπικών συνταγών και προϊόντων που μπορεί κανείς να βρει ψηφιακά στο Εικονικό Μουσείο Μεσσηνιακής Διατροφής έχει συμβάλει στην αλλαγή νοοτροπίας πολλών επιχειρηματιών φέρνοντας στο προσκήνιο την τοπική γευστική παράδοση και παραγωγή. Η εκπόνηση μελέτης για το μεσαιωνικό ελαιόλαδο και τα οφέλη του αλλά και η συνεργασία με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο για την κατοχύρωση της Χοντροκατσαρής, μιας παραδοσιακής τοπικής ποικιλίας ντομάτας αποτελούν μερικές ακόμη ενέργειες σε αυτή την κατεύθυνση.
Αυτή την εποχή τρέχει ένα μεγάλο πρόγραμμα ανάδειξης του μεσσηνιακού οίνο, του Messinia Terroirs, όπου γίνεται δουλειά σε συνεργασία με Πανεπιστήμια έτσι ώστε να τεθούν οι βάσεις για τη δημιουργία ενός τοπικού brand και ανάπτυξης οινοτουρισμού στο μέλλον. Σε αυτό το πλαίσιο πραγματοποιείται και το Messinia Terroirs Wine Festival, που θα φιλοξενηθεί στον πολυχώρο Navarino Agora από 29 Σεπτεμβρίου έως 1 Οκτωβρίου, το πρώτο φεστιβάλ που δίνει την ευκαιρία στους τοπικούς παραγωγούς και οινοποιούς να αναδείξουν τα πολλά πρόσωπα του μεσσηνιακού αμπελώνα, εμφυσώντας νέα πνοή σε μια οινική παράδοση αιώνων.
Παράλληλα, εκπονούνται διάφορα προγράμματα και ενέργειες υποστηρίζοντας, μεταξύ άλλων, τοπικούς πολιτιστικούς συλλόγους, τα χωριά SOS της Καλαμάτας, ανασκαφές σε σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της Μεσσηνίας, την αίτηση για την ένταξη του Καλαματιανού χορού στον κατάλογο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, την ενσωμάτωση προσφύγων στην τοπική κοινωνία, αλλά και ενέργειες με οικολογικό πρόσημο στη Λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας. Δεν λείπουν τα εκπαιδευτικά προγράμματα, όπως για την εξοικείωση των παιδιών με τη δοκιμή του ελαιολάδου και την αναγνώριση της καλής ποιότητάς του, αλλά και για την επαφή τους με το σύγχρονο πολιτισμό όπως π.χ. μέσα από το Θερινό πρόγραμμα κινηματογράφου με την Εύα Στεφανή που έτρεξε στα Φιλιατρά με πολύ ενδιαφέροντα αποτελέσματα.
Το να παραμείνει σε ένα επίπεδο συνεργασίας με την τοπική κοινωνία, να συνθέσει ομάδες και να φέρει και κόσμο εκτός Μεσσηνίας σε διάλογο με το πολύ αξιόλογο δυναμικό της περιοχής αποτελεί σταθερό στόχο για το έργο του Ιδρύματος στο μέλλον.
