©Frolova Elena / Shutterstock.com
Συνδυάσαμε διαδρομές στο άρτιο σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας με φέρι, βαρκούλα, πράσινους περιπάτους, αλλά, ενίοτε, και αμάξι για να γυρίσουμε άγνωστες γωνιές του Άμστερνταμ και της Ολλανδίας, που μας γέμισαν ταξιδιωτικές συγκινήσεις – και μας έδωσαν το κίνητρο για να κυνηγήσουμε εμπειρίες που δεν τελειώνουν στο Red Light District και το Μουσείο Βαν Γκογκ.
Στο Άμστερνταμ λέμε Noord
Επισήμως, βρισκόμαστε εντός των τειχών της πρωτεύουσας. Με το που μπαίνουμε, όμως, στο δωρεάν φέρι της μεγάλης φυγής, που αναχωρεί τακτικά πίσω απ’ τον κεντρικό σταθμό των τρένων Amsterdam Centraal, η πεντάλεπτη διαδρομή προς τη βιομηχανική, αραιοκατοικημένη βόρεια πλευρά του ποταμού IJ έχει ήδη αύρα απόδρασης. Σ’ αυτές τις άλλοτε αφιλόξενες εκτάσεις, μερικοί απ’ τους πιο φιλόδοξους οραματιστές της πόλης –καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες, σεφ– έχουν αναγάγει το Noord σε επίκεντρο σύγχρονης δημιουργίας και βιώσιμων ιδεών.
Μία απ’ τις αφίξεις που έδωσαν το σήμα της εκκίνησης για διαδοχικά κύματα αστικής ανάπλασης είναι το καινοτόμο Eye Film Museum. Το γωνιώδες εστιατόριο-καφέ του προσφέρει ένα καθηλωτικό κάδρο πάνω στο ποτάμι, ενώ ένα σινεφιλικό πανόραμα με επίκεντρο τον επιδραστικό σκηνοθέτη Βέρνερ Χέρτζογκ παντρεύει εκθέματα, μουσική και προβολές με αγγλικούς υπότιτλους (έως 1/10/2023, www.eyefilm.nl). Το Νοοrd ανταπαντά στην παντοδυναμία Βαν Γκογκ-Ρέμπραντ στο ιστορικό κέντρο με τέχνη του δρόμου, που γεμίζει τις αίθουσες-μαμούθ του μουσείου STRAAT (straatmuseum.com), στις αχανείς εκτάσεις του πρώην ναυπηγείου NDSM, αλλά και με τα ψυχεδελικά εμβυθιστικά εκθέματα του μουσείου νέων μέσων Nxt (nxtmuseum.com).
Θα έρθεις, επίσης, για πιασάρικες ατραξιόν όπως το A'dam Lookout, ένα παρατηρητήριο 360 μοιρών, που φιλοξενεί την ψηλότερη κούνια της Ευρώπης, 100 μέτρα πάνω από το Άμστερνταμ. Το πνεύμα του Noord, όμως, ανθίζει κυρίως σε βιώσιμα café-στέκια όπως το "De Ceuvel" (deceuvel.nl), μια "παιδική χαρά" πρωτοπόρου, πράσινου πειραματισμού σ’ ένα άλλοτε μολυσμένο λιμανάκι, όπου 17 ανακαινισμένα πλοιάρια στεγάζουν επίσης ένα ξενοδοχείο, γκαλερί και στούντιο εναλλακτικών δημιουργών.
Ουτρέχτη: προορισμός De Stijl
Mε το ποδήλατο, το κανό ή τα πόδια, oι βόλτες στην Ουτρέχτη γίνονται σε αβίαστους ρυθμούς, μισή ώρα με το τρένο απ’ το Amsterdam Centraal – απ’ τον 112 μέτρων εκκλησιαστικό πύργο-σύμβολο Domtoren και τους ατμοσφαιρικούς γοτθικούς κήπους του καθεδρικού Domkerk μέχρι το σπίτι Rietveld Schröder, που σχεδίασε το 1924 ο Gerrit Rietveld, μία απ’ τις καθοριστικές φιγούρες του κινήματος De Stijl. Μια ορθολογιστική, αφαιρετική απάντηση στις διακοσμητικές εξάρσεις της εποχής, το ριζοσπαστικό De Stijl (Το Στιλ, ορθά-κοφτά) γεννήθηκε στην περιοχή – ειδικά σχεδιασμένοι περίπατοι και ποδηλατικές διαδρομές θα σε ξεναγήσουν σε αρκετά ακόμα highlights (www.visitutrechtregion.com).
Η ζωή στην Ουτρέχτη, εξάλλου, είναι εξωστρεφής. Καφέ και μπαρ ξεχύνονται κατά μήκος του ονειρεμένου καναλιού Oudegracht, αγαπημένα του φοιτητόκοσμου απ’ το φημισμένο πανεπιστήμιο της πόλης. Γραφικοί δρόμοι όπως ο Twijnstraat και ο Drieharingstraat προσφέρονται αντίστοιχα για shopping και φαγητό al fresco, ενώ απρόσμενες εκρήξεις street art προσθέτουν χρώμα, λίγα βήματα από καλοδιατηρημένα μπαρόκ και αναγεννησιακά κοσμήματα. Μόλις έπεσε το σούρουπο, μας υπνώτισε το "Utrecht Lumen", ένα υπαίθριο event που απλώνει καθημερινά φαντασμαγορικές πινελιές φωτός στα ιστορικά κτίρια, τα υπόγεια τούνελ και τις γέφυρες της πόλης.
Γλυκαθήκαμε με ζαχαρένιες λιχουδιές απ’ το "Bond en Smolders". Τσιμπολογήσαμε –και δοκιμάσαμε μπίρες από ντόπια μικροζυθοποιεία– με θέα τα κανάλια στο "De Vingerhoed" (δαχτυλήθρα), ένα μπιστρό που κόβει και ράβει επιρροές απ’ τον κατασκευαστή πουκαμίσων που στεγαζόταν εδώ, έως τις αρχές του 20ού αιώνα. Ένα όμορφο καφέ-gift shop πάνω στο Oudegracht, όμως, μας βοήθησε να εισχωρήσουμε βαθύτερα στην καρδιά της πόλης. Το "Reinaerde ZiZo" μετρά κάπου 30 υπαλλήλους με νοητική αναπηρία, που αποδεικνύουν έμπρακτα τις δυνατότητές τους στο σέρβις και τα παρασκήνια. Κάνε στάση εδώ για παραδοσιακό τσάι με λαχταριστά επιδόρπια - και χειροποίητα σουβενίρ με σκοπό.
Χάγη: Xωρίς κανόνες
Λιγότερο από μία ώρα με το τρένο απ’ το κέντρο του Άμστερνταμ, η Xάγη έχει έναν τρόπο να ανατρέπει τις προσδοκίες – η φημισμένη έδρα του Διεθνούς Δικαστηρίου μάς κέρδισε στα σημεία. Μια ανάσα απ’ το ολλανδικό κοινοβούλιο, τα κομψά μπιστρό κι εστιατόρια της ιστορικής πλατείας Ηet Plein αντιπαρατίθενται με ουρανοξύστες γερμανικού εξπρεσιονισμού, που υψώνονται στο κέντρο αλά "Μετρόπολις", δίπλα σε νότες ντόπιου αρ νουβό (Jugendstil). Στην κεντρική καταναλωτική αρτηρία Grote Marktstraat, οι επίκαιρες βιτρίνες του πολυκαταστήματος-χρονοκάψουλα του 1870 "De Bijenkorf" εναλλάσσονται με ψηφιακή τέχνη, ινσταγκραμικά γκράφιτι και αξιοπερίεργα ποπ γλυπτά, ενώ οι κομψές μπουτίκ της γειτονικής στοάς του 1885 De Passage μπλέκονται δημιουργικά με το "Chapeau!", μια κρεμάμενη εγκατάσταση από 2000 vintage καπέλα (μέχρι μέσα Οκτωβρίου).
Τελικά, καταφύγιο βρήκαμε σ’ ένα ζεστό καφέ με νότες Μπέλα Ταρ και Τατί, στο Kέντρο Κινηματογράφου της Χάγης – κάθε Τετάρτη προβάλλει υποτιτλισμένα διαμαντάκια του παγκόσμιου κινηματογράφου για όλες τις φυλές της πόλης (filmhuisdenhaag.nl). Όχι πολύ μακριά από εδώ, 11 χιλιόμετρα γαργαλιστικής, χρυσαφιάς αμμουδιάς ατενίζουν τη Βόρεια Θάλασσα: απ’ την προβλήτα De Pier του κοσμοπολίτικο Scheveningen, στις φυσιολατρικές διαδρομές του Ζandmotor, ενός πιλοτικού προγράμματος προστασίας των ακτών, κι ακόμα παραπέρα.
Giethoorn - μια καρτ ποστάλ εν κινήσει
Ξέχνα τα αυτοκίνητο: η "κίνηση" στο χωριό-σαν-παραμύθι του 12ου αιώνα Giethoorn προέρχεται απ’ τις βάρκες. Τα παραδοσιακά ολλανδικά αγροτόσπιτα του 18ου-19ου αιώνα, που πλαισιώνουν τα κανάλια και τα νησάκια του, στεγάζουν γραφικές κατοικίες, καφέ-εστιατόρια με έμφαση στις ντόπιες γεύσεις, και μπουτίκ, που συνδέονται μεταξύ τους με 176 γέφυρες. Για να τα γυρίσεις, μπορείς να περπατήσεις το γοητευτικό παραποτάμιο μονοπάτι, ή να επιλέξεις μία απ’ τις ξεναγήσεις στις ευρύχωρες βάρκες, σαν αυτές που αράζουν έξω απ’ το καφέ-εστιατόριο "Grachthof" (www.grachthofgiethoorn.nl). Γιατί, τις καλύτερες ιστορίες, θα τις ακούσεις απ’ τον ντόπιο βαρκάρη. Ο δικός μας, μας εμπιστεύτηκε ότι ένας γάμος στη βγαλμένη-απ’-τα-όνειρα-κάθε-νύφης εκκλησία των Μενονιτών του 16ου αιώνα στο χωριό, ίσως φέρει κακή τύχη (ο ίδιος χώρισε). Πλεύσαμε επίσης έξω απ’ το "Grand Café Fanfare", πρωταγωνιστή στην κωμωδία "Fanfare" του 1958, μία απ’ τις σπουδαιότερες στιγμές του ολλανδικού κινηματογράφου. Οι φωτογενείς λίμνες, που βρέχουν το χωριό, χαρίζουν ένα μαγευτικό ηλιοβασίλεμα – μιάμιση ώρα μόνο με το αμάξι απ’ το Άμστερνταμ (giethoornvillage.com).
Culemborg - το οικολογικό
Στη νότια όχθη του ποταμού Λεκ, απέναντι σχεδόν απ’ την Ουτρέχτη, το οικογενειακό Culemborg παντρεύει ένα φιλήσυχο μεσαιωνικό κέντρο μ’ ένα όμορφο λιμανάκι και δύο πολυώροφους ιστορικούς μύλους του 19ου αιώνα. Δύο ιστορίες, όμως, σε κερδίζουν εδώ: το διαδραστικό Μουσείο Elisabeth Weeshuis του 1560 είναι το πρώτο ορφανοτροφείο της Ολλανδίας που χτίστηκε με αυτό τον σκοπό – και έως το 1952 φιλοξένησε πάνω από 700 παιδιά, δίνοντας ιδιαίτερο βάρος στην εκπαίδευση. Σήμερα, η πρώην κουζίνα του φιλοξενεί ένα καφέ με θέα στους περιποιημένους κήπους (weeshuismuseum.nl). Τέλος, στο Culemborg ξεκίνησε να χτίζεται απ’ τις αρχές του 1990 η βιώσιμη γειτονιά Lanxmeer, παγκόσμιο πρότυπο περμακουλτούρας, που σήμερα μετρά 300 νοικοκυριά. Οι κάτοικοι φροντίζουν συλλογικά τον κοινόχρηστο κήπο, συμβάλλουν στην παραγωγή βιώσιμης ενέργειας και οδηγούν αυτοκίνητα κοινής χρήσης, μοιράζοντας πράσινη έμπνευση σε χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο.
Τρεις προτάσεις για αξέχαστη διαμονή
Faralda (Άμστερνταμ, www.faralda.com) Ένας πανοραμικός ανελκυστήρας θα σε ανεβάσει στις τρεις ευρύχωρες, εκλεκτικές σουίτες κι ένα στούντιο για μουσικά events εντός του 50μετρου γερανού, που σχίζει τον ουρανό του Noord δίπλα στο ποτάμι.
Uki-Hotel (Ουτρέχτη, ki-hotel.nl) Ένα ανακαινισμένο κελάρι του 13ου αιώνα, σε μια αποβάθρα στην παλιά πόλη, μεταμορφώθηκε σε μοντέρνο, αυτόνομο χώρο διαμονής, λίγα βήματα απ’ τις βάρκες που σχίζουν νωχελικά τα νερά στο κανάλι.
The Penthouse Sky Apartments (Χάγη, thepenthouse-apartments.nl) Μια συλλογή από σύγχρονα στούντιο και XL διαμερίσματα στους ορόφους 29-30 & 38-39 για διαμονή μιας νύχτας, ή και ενός χρόνου. Ο 132 μέτρων Hagsee Toren διαθέτει επίσης εστιατόριο, sky bar, αλλά και γραφεία για freelancers.
