Η ιδιαίτερη ποικιλομορφία της (σχετικά) ανεξερεύνητης Κεντρικής Εύβοιας παρασύρει σε ορεινές ομορφιές της φύσης, στο επιβλητικό όρος Δίρφυς, στο φαράγγι της Αγάλης και στο δάσος του Καστροβαλιά, κοντά στη γραφική Κύμη και σε ονειρικές παραλίες που βλέπουν στο Αιγαίο, τη Χιλιαδού, τους Αγίους Αποστόλους, το Λιμνιώνα και την Αχλαδερή. Αυτή τη φορά, όμως με αφετηρία μας την Χαλκίδα και το ξενοδοχείο "Παλίρροια" (2221028001), λίγα βήματα πιο πέρα από τα "τρελά" νερά του πορθμού που αλλάζουν κατεύθυνση ανά 6 ώρες, ακολουθήσαμε ένα οδοιπορικό σε κρυμμένους θησαυρούς της Κεντρικής Εύβοιας, ανέγγιχτους από τον τουρισμό.
Ένα μουσείο αναπαράσταση ενός παραδοσιακού Μικρασιάτικου σπιτιού στη Νέα Αρτάκη
Σ’ αυτό το παραθαλάσσιο μέρος, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Εύβοιας, έχει δημιουργηθεί με μεράκι το Λαογραφικό Μουσείο Νέας Αρτάκης που οπτικοποιεί ένα παραδοσιακό μικρασιάτικο σπίτι, όπως ήταν προτού οι πρόσφυγες της Αρτάκη Κυζίκου Μικράς Ασίας, το Σεπτέμβρη του 1923, βρουν τελικό καταφύγιο σ’ αυτό το κομμάτι της Ευβοιώτικης γης όπου διέκριναν κάτι από την πατρίδα τους. Σ’ αυτό το μουσείο έχουν φυλαχτεί αναμνήσεις μέσω κειμηλίων, ενδυμάτων, φωτογραφιών, λευκωμάτων, γραμμάτων και άλλων αντικειμένων καθημερινής χρήσης. Εκεί μας υποδέχτηκε η πρόεδρος του συλλόγου, η κα Σμαρώ Ψαθέρη-Μιμίκου, για να μας ξεναγήσει και να μας οδηγήσει σε νοερά μονοπάτια της ζωής των Αρτακηνών πριν και μετά την εγκατάστασή τους στην Ελλάδα, μέσω της ιστορίας, των εθίμων και της λαογραφίας. Σε λίγους μήνες αναμένεται η μεταφορά του Λαογραφικού Μουσείου σε νέο μεγαλύτερο χώρο ενώ στα μέσα Ιουλίου πραγματοποιήθηκε για τρίτη χρονιά το Φεστιβάλ Μικρασιατικών Γεύσεων που αναβιώνουν τις κουζίνες των Μικρασιατών και ανοίγουν τα τεφτέρια τους για παραδοσιακές συνταγές μπουκιά και συχώριο!
Γευσιγνωσία μανιταριών στους Καθενούς Ευβοίας
Τι συμβαίνει όταν ενώνουν τις ιδέες και τις δυνάμεις τους δυο γεωπόνοι του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, οι οποίοι έχουν εξειδικευτεί στη μυκητολογία και δραστηριοποιούνται επαγγελματικά στο χώρο των μανιταριών από το 1995; Κάτι εξωφρενικά γευστικό. Ο Λευτέρης Λαχουβάρης και ο Θανάσης Μαστρογιάννης δημιούργησαν την εταιρεία "Μανιτάρια Δίρφυς" το Μάρτη του 2004, με την εγκατάσταση της μονάδας παραγωγής υποστρωμάτων και τη δημιουργία του πρώτου δορυφορικού συστήματος καλλιέργειας μανιταριών στην Ελλάδα, ενώ το 2006 εισήλθε στην παραγωγή μανιταριών πλευρώτους και λεντινούλα.
Με το που μπήκαμε στο χώρο ένα στρωμένο παγκάκι πικ νικ μας περίμενε κάτω από τα ελαιόδεντρα ενώ η μυρωδιά της τρούφας μας έσπαγε τη μύτη, προσκαλώντας μας σ’ ένα ταξίδι γαστρονομίας. Μπροστά μας κατέφτασαν πιατέλες με φιλέτο πλευρώτους, ψητή λεντινούλα στο φούρνο καρυκευμένη με δεντρολίβανο και θυμάρι, μανιταρόγυρο Δίρφυς, σερβιρισμένο πάνω σε πιτούλες, σάλτσα γιαουρτιού με φρέσκο βούτυρο και μαύρη καλοκαιρινή τρούφα ελληνική, πανέμας που πανάρονται σε μια πανάδα με κουρκουμά, σουσάμι και παπαρουνόσπορο και μανιταρόπιτα, όλα ένα κι ένα.
Ακολούθησε ξενάγηση στο Μανιταροπωλείο με διάφορα προϊόντα που σχετίζονται με τα μανιτάρια, όπως ζυμαρικά με μανιτάρια, προϊόντα τρούφας, σάλτσες, λεντινούλα μεζέ, μαρινάτα, αποξηραμένα μανιτάρια, φαρμακευτικά μανιτάρια, και σνακ μανιταριών όπως σοκολάτα και μπισκότα αλλά και υποκατάστατο καφέ. Σημειώσαμε με stabilo πολύ σημαντικές πληροφορίες γύρω από το μανιτάρι, όπως το ότι χρειάζεται να προσέχουμε την ημερομηνία παραγωγής τους, δεν αγοράζουμε ποτέ μανιτάρια πάνω από 3-4 ημερών γιατί ένας μέσος χρόνος συντήρησης είναι 7 ημέρες, ενώ όταν επιστρέψουμε σπίτι από το super market, πρέπει να σκίζουμε τη μεμβράνη της συσκευασίας, για να αφυδατωθούν και όχι να συγκεντρώσουν υδρατμούς και διοξείδιο του άνθρακα.
Ακολουθώντας το μονοπάτι της Ηρούς στα Πολιτικά
Μόλις 20 χιλιόμετρα από τη Χαλκίδα, μέσα σε μια καταπράσινη τοποθεσία, βρίσκεται το χωριό Πολιτικά, ευεργετημένο από την αύρα του βόρειου Ευβοϊκού Κόλπου. Σήμα κατατεθέν του χωριού ο επιβλητικός μεσαιωνικός τετράγωνος Πύργος, που κατασκευάστηκε τον 13ο αιώνα (τυπικός πύργος φραγκοκρατίας) και υπήρξε έδρα ευγενούς στον οποίο είχε παραχωρηθεί η γύρω περιοχή με αντάλλαγμα τη συμμετοχή σε πολεμικές επιχειρήσεις. Πρόσφατα ανακαινισμένος μας πρόσφερε θέα στο καταπράσινο τοπίο.
Οι ιστορίες του ντόπιων των Πολιτικών σίγουρα θα σας οδηγήσουν σ΄ ένα πολύ ιδιαίτερο μονοπάτι. Πριν αρκετά χρόνια το χρησιμοποιούσε σχεδόν αποκλειστικά ο μπάρμπα-Μαραγκός, που ξεκινούσε από τον Άγιο Παντελεήμονα, στην έξοδο του χωριού, κι έφτανε ψηλά στο νταμάρι με τις ασβεστόπετρες, την πρώτη ύλη που θα επεξεργαζόταν αργότερα στο καμίνι του. Τις κουβαλούσε με το ζώο του μέχρι εκεί για να φτιάξει πρώτης ποιότητας ασβέστη που πουλούσε σε συντοπίτες και ξένους. Για τον μπαρμπα- Μαραγκό αυτό το μονοπάτι ήταν αναγκαιότητα, ο δρόμος για το βιοπορισμό του. Τα χρόνια όμως πέρασαν, ο παππούς Μαραγκός γέρασε και βρέθηκαν πιο σύγχρονα και εύκολα μέσα για την παραγωγή του ασβέστη. Η φύση έσβησε τα ίχνη της ανθρώπινης παρέμβασης στο μονοπάτι και οι περισσότεροι ξέχασαν ακόμη και την ύπαρξή του, ώσπου η Ηρώ Μαραγκού, είχε την ιδέα να αναδείξει αυτό το γραφικό μονοπάτι, αναβιώνοντας τη διαδρομή που ακολουθούσε ο προπάππους της για ν’ ανέβει στο νταμάρι με τις ασβεστόπετρες. Το όνειρο της Ηρούς έγινε πραγματικότητα το 2015, δυστυχώς όμως η ίδια δεν πρόφτασε να παρευρεθεί στα εγκαίνια, καθώς έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 29 ετών. Από τότε πλήθος περιπατητών από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό επισκέπτονται το μονοπάτι βαδίζοντας στα προγονικά χνάρια, αντλώντας ενέργεια από το φυσικό τοπίο.
Επίσκεψη στην Ιερά Μονή Παναγίας Περιβλέπτου
Σε μια πευκόφυτη χαράδρα στον οικισμό των Πολιτικών ξεπροβάλλει το καθολικό της μονής Παναγίας Περιβλέπτου, ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της περιοχής, που οικοδομήθηκε τον 11ο αιώνα και ανακατασκευάστηκε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Οι μοναχές μας υποδέχτηκαν με θέρμη στη γαλήνια, ολάνθιστη αυλή (όπου πραγματοποιούνται και βαπτίσεις) και μας διηγήθηκαν την ιστορία της μονής που πλήγηκε από το σεισμό του 2003. Εντυπωσιακό είναι το μαρμάρινο δάπεδο της μονής με τα πολύχρωμα ψηφιδωτά με την τεχνική cosmati, όπου στο κέντρο καλύπτεται από πεντάκυκλο κόσμημα, γνωστό ως πενταόμφαλον. Στο εσωτερικό της, η μονή διατηρεί σωζόμενες τοιχογραφίες, ενώ μια επιγραφή του 1668 αναφέρει τα ονόματα εκείνων που πιθανόν τοιχογράφησαν ή συνεισέφεραν στα έξοδα της τοιχογράφησης. Μπορείτε να επισκεφτείτε τη μονή καθημερινά από τις 10:30-13:00 και τις 18:00 ως τις 20:00 και να πάρετε μια γενναία δόση γαλήνης από το περιβάλλον και τη γενναιόδωρη αύρα των μοναχών.
Ένα απόγευμα στο νεόδμητο Πολεμικό Μουσείο Χαλκίδας
Στεγασμένο σ’ ένα εμβληματικό κτήριο της ιστορικής Σχολής Πεζικού ξεδιπλώνεται η στρατιωτική ιστορία των Ελλήνων, μέσω σπάνιων κειμηλίων, όπως στρατιωτικές στολές, συλλογές όπλων, φωτογραφικό υλικό, προσωπικά αντικείμενα των στρατιωτών αλλά και διοράματα ιστορικών γεγονότων από την Eνετοκρατία και την Επανάσταση του 1821 έως τη σύγχρονη ιστορία. Το Μουσείο, που εγκαινιάστηκε το φετινό Μάιο στεγάζει τη συλλογή του υφυπουργού –και παθιασμένη συλλέκτη- Αναστάσιου Λιάσκου. Η έκθεση ξεκινά από τα βλήματα ενετικών κανονιών που βρέθηκαν πλησίον του κτηρίου, συνεχίζονται με προσωπικά αντικείμενα των αγωνιστών, μπροστά από τις λιθογραφίες του Βαυαρού ζωγράφου Peter von Hess, τις στολές στρατιωτών και αξιωματικών από τις Κρητικές Επαναστάσεις, το Μακεδονικό Αγώνα, τους Βαλκανικούς Πολέμους, την Μικρασιατική Εκστρατεία και τα μετάλλια των συμμετεχόντων στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο μεταξύ άλλων σημαντικών κειμηλίων. Στο τέλος της έκθεσης μπορείτε να δείτε γράμματα, κάρτες και φωτογραφίες με αφιερώσεις που αποστέλλονταν στους στρατιώτες στο μέτωπο από αγαπημένα τους πρόσωπα. Το μουσείο είναι επισκέψιμο καθημερινά από τις 9:00 ως τις 19:00.
+5 γευστικές στάσεις στην Κεντρική Εύβοια
Στο "Αλάτι" (2221052394, alati-restaurant.gr), την ώρα του ηλιοβασιλέματος, ακριβώς πάνω στην άμμο στο Μπούρτζι (ή στον Άγιο Νικόλαο, σύμφωνα με τους χάρτες) ο σεφ Βαγγέλης Μπιθικούκης έχει βάλει όλη τη γευσιγνωστική του μαεστρία σε ευφάνταστα πιάτα όπως οι σαρδέλες γκαστρωμένες (με σάλτσα φρέσκιας ντομάτας και μυρωδικά), το καρπάτσιο από λαβράκι ανοιχτής θάλασσας, το ριζότο με μελάνι σουπιάς, η ντόπια βιολογική φάβα με ρέγκα και η χωριάτικη της θάλασσας με γαύρο μαρινάτο.
Στην χασαποταβέρνα "Μπακούτης" (2228031300, mpakoutis.gr), στην κοινότητα Νεροτριβιάς, μεταξύ Πολιτικών και της παραλίας της Δάφνης (όπου αξίζει να μπει στην κολυμβητική σας λίστα), η οποία αποτελεί βωμό της κρεατοφαγίας. Δοκιμάστε τηγανιτό τυροπιτάρι σα ζέσταμα πριν το βαρύ πυροβολικό της γεύσης, τα καλοψημένα κρέατα (κοντοσούβλι, κοκορέτσι, κατσικάκι κα) από ζώα που εκτρέφει η οικογένεια. Ακριβώς δίπλα βρίσκεται το οικογενειακό κρεοπωλείο, απ΄ όπου μπορείτε να προμηθευτείτε χωριάτικο λουκάνικο και ζουμερά μπιφτέκια.
Στην ταβέρνα "Κισσός" (2228051226, tavernakissos.gr), στη Στενή Ευβοίας, πάνω ακριβώς από τη ρεματιά στην σκιά των πλατάνων, για σουβλιστές γεύσεις. Τα 62 χρόνια λειτουργίας διαφαίνονται στη σούβλα. Καλοψημένες πανσέτες, ζουμερά μπιφτέκια και χωριάτικα λουκάνικα παίρνουν το μυαλό των απανταχού κρεατοφάγων.
Στο ουζερί "Τέσκος" (2221040605), ακριβώς πάνω στο λιμανάκι της Νέας Αρτάκη για θαλασσινά συνοδείας του τοπικού ούζου Avantes 100% εξ αποστάξεως που παράγεται κοντά στη Δροσιά Ευβοίας. Μην φύγετε αν δε δοκιμάσετε το γαύρο ομελέτα, μια συνταγή που έφεραν μαζί τους οι Μικρασιάτες πριν έναν αιώνα.
Στο παραδοσιακό καφενείο "Η κυρά μας η Καλή" (2228031400) στη γραφική πλατεία των Πολιτικών, κάτω από τα πλατάνια, θα γευτείτε γλυκά του κουταλιού βύσσινο ή σύκο αλλά και ζουμερή πορτοκαλόπιτα, από τα χεράκια της κυρίας Καλής.
Ευχαριστούμε θερμά τον Αντιπεριφερειάρχη Τουρισμού & Αθλητισμού Στερεάς Ελλάδας Ηλία Μπουρμά και τον Αντιπεριφερειάρχη Π.Ε. Ευβοίας Γιώργο Κελαϊδίτη για την πραγματοποίηση του ταξιδιού και τις πολύτιμες πληροφορίες για τον τόπο τους.
