Τα στοιχεία του ρεπορτάζ επικαιροποιήθηκαν τον Αύγουστο 2023.
Ένα πολυσχιδές νησί σε διαρκή σύγκρουση με τον εαυτό του, η Σικελία μάς συστήνεται μέσα από ένα road trip σε Κατάνια, Ορτυγία και Ταορμίνα, που συμπυκνώνουν στην μπαρόκ ομορφιά και το vero tamperamento τους την πεμπτουσία ενός τόπου που, μαθημένος απ’ την Αίτνα, αναγεννιέται καθημερινά από τις στάχτες του.
Εκρηκτικό, για ευνόητους ηφαιστειακούς λόγους αλλά όχι μόνο, το μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου έμαθε να ζει σε μια μόνιμη κυκλοθυμία, που οι ανήσυχοι ταξιδιώτες δεν μπορούν παρά να λατρέψουν. Τα πανέμορφα μπαρόκ κτίρια με τους μαυρισμένους από την ηφαιστειακή τέφρα τοίχους. Οι φιλόξενοι, γεμάτοι άφιλτρη οικειότητα ντόπιοι, με την τρομακτικά κακή οδική συμπεριφορά. Τα πάμφθηνα λαχταριστά θαλασσινά που βρίσκεις σε κάθε γωνιά, αλλά και τα ακριβά εισιτήρια για τους οριακά αφρόντιστους αρχαιολογικούς χώρους. Όλα τους, συνθέτουν το αυθεντικό ταμπεραμέντο της Ανατολικής Σικελίας. Απολαύστε το!
Κατάνια: Στη σκιά του ηφαιστείου
Το ψηλότερο ενεργό ηφαίστειο της Ευρώπης δεν κάνει καθόλου εύκολη τη ζωή της Κατάνια, της δεύτερης "μητρόπολης" του νησιού μετά το Παλέρμο. Κυριαρχεί στην πόλη, αφήνοντας τη χαρακτηριστική του τέφρα πάνω στα πανέμορφα μπαρόκ κτίρια που βρίσκουμε σκόρπια στην παλιά πόλη, η οποία έχει χαρακτηριστεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομίας από την UNESCO. Αρχικά πιστεύαμε ότι είναι απλώς παραμελημένη –κάτι που είναι μερικώς αλήθεια– αλλά τα αποτυπώματα της Αίτνας σε συνδυασμό με τη χρήση ηφαιστειακής πέτρας στους πλακόστρωτους δρόμους τής χάρισαν δικαίως το προσωνύμιο "Μαύρη πόλη" (Cita nera).
Με διόλου μαύρη διάθεση ξεκινάμε από την κεντρική Piazza Duomo, χαζεύοντας τον επιβλητικό Καθεδρικό Ναό της Αγίας Αγάθης, το άγαλμα του κατάμαυρου –ασφαλώς– ελέφαντα που θεωρείται το σύμβολο της πόλης από το 1239 και το πανέμορφο σιντριβάνι όπου οι ντόπιοι τρώνε τα τραγανά arancini τους τα μεσημέρια.
Ακολουθώντας τη μυρωδιά του ψαριού και τη φασαρία συναντάμε το τοπόσημο της πόλης, την περίφημη ψαραγορά με όλους τους θησαυρούς της θάλασσας και σπάνια οστρακοειδή, που δεν έχουμε ξαναδεί, σε τιμές που δεν θα ξαναδούμε. Στη Fisharia (fishiaria.it), ακριβώς δίπλα, αναρωτιόμαστε αν πρέπει να διαλέξουμε πληθωρικό σάντουιτς με χταπόδι ή ξιφία ή burger τόνου. Επίσης αναρωτιόμαστε γιατί η ρυμοτομία της Κατάνια δεν "βγάζει" στη θάλασσα, αφού οι γεύσεις και οι μυρωδιές της ποτίζουν κάθε πτυχή της κουζίνας της.
Χωρίς θαλασσινή αύρα να μας δροσίζει, αλλά με όρεξη για παραδοσιακό cannolo, οδηγούμαστε στην εμπορική Via Etnea και στην Pasticceria Savia για να δοκιμάσουμε το σισιλιάνικο γλυκό cassatina, ή στήθος της Αγίας Αγκάθα λόγω σχήματος, με λικέρ Rosolio και ρικότα. Στο δρόμο μας συναντάμε και το μεγαλειώδες –με τη γνώριμη αίσθηση εγκατάλειψης– θέατρο Bellini, ενώ λίγο πιο κάτω ένα σοκάκι πνιγμένο στις γλάστρες, η πάλαι ποτέ "αμαρτωλή συνοικία" San Berillo μας θυμίζει την αυλή κάποιου που λατρεύει εμμονικά τα φυτά και τα λεπτεπίλεπτα murals. Στο ίδιο ύφος και το εστιατόριο "La Pentolaccia" (lapentolacciacatania.it), όπου τα ζυμαρικά με φιστίκι και μπέικον μάς βοηθούν να καταλάβουμε γιατί το προϊόν-φετίχ του νησιού βρίσκεται σχεδόν σε κάθε πιάτο του: μα επειδή το φιστίκι τους είναι εξαιρετική πρώτη ύλη. Εκεί δίπλα και το First lounge bar δεν προλαβαίνει να σερβίρει spritz και πλατό με τυριά υπό τις μελωδίες του Ιταλού τροβαδούρου.
Όσο για το nightlife, όλοι οι δρόμοι οδηγούν στην πολυσύχναστη Via Santa Filomena που, μαζί με τα γύρω στενά, τροφοδοτεί τους επισκέπτες της με επιλογές που καλύπτουν όλη την γκάμα από fine drinking και ευρηματικά κοκτέιλ μέχρι ψαγμένα ντόπια κρασιά. Σε αυτό το τελευταίο εστιάσαμε με το γουστόζικο "Razmataz" πάνω σε μια χαλαρή πλατεία, που κερδίζει στον πόντο με ειλικρινείς και σημερινούς όρους, το πιο ρετρό αλλά εξίσου αυθεντικό "Vermut - Enoteca Salumeria". Από την εμπειρία μας, ένα πολύ εκφραστικό κόκκινο Nerello Mascalese, μαζί με φίνα ιταλικά αλλαντικά και τυριά, μπορεί να προκαλέσει εκρήξεις… σχεδόν ηφαιστειακές.
Ορτυγία: Η εκδίκηση της ομορφιάς
Μια νησίδα έκτασης περίπου ενός τετραγωνικού χιλιομέτρου είναι ό,τι θα θέλαμε να είναι η Σικελία και δυστυχώς δεν είναι πάντα. Αρκεί να διασχίσεις μια μικρή γέφυρα για να βρεθείς σ’ αυτό το νησί-προέκταση των Συρακουσών με τα φροντισμένα κτίρια, τους καθαρούς δρόμους και τα προσεγμένα μνημεία. Και σε αντίθεση με το μαύρο της Κατάνια, εδώ κυριαρχεί το λευκό χρώμα του ασβεστόλιθου από τα βουνά Iblei.
Μία από τις πιο όμορφες πλατείες στην Ιταλία, η Piazza Duomo, φιλοξενεί τον ιδιαίτερο καθεδρικό ναό των Συρακουσών, χτισμένο πάνω στα θεμέλια αρχαίου ελληνικού ναού που συνδυάζει αρμονικά το μπαρόκ στιλ με τους κίονες δωρικού ρυθμού. Ανάμεσα σε φινετσάτα μπαρόκ κτίρια και δύο παλάτια βρίσκουμε το "Sabadì" (sabadi.it), την επιλογή-μονόδρομος για την περίφημη, χειροποίητη σοκολάτα από τη Modica. Τα ντόπια κακαόδεντρα και οι συνταγές που έφεραν οι ίδιοι οι Αζτέκοι τον 16ο αιώνα χαρίζουν μια απίθανη τραγανή υφή στις σοκολάτες που παίζουν με τζίντζερ, αλάτι, φρούτα και, ασφαλώς, φιστίκια.
Χανόμαστε στα ινσταγκραμικά σοκάκια για να φτάσουμε στο Bagno Ebraico, το εβραϊκό λουτρό των Συρακουσών που συμβιώνει με το "Residence Hotel alla Giudecca". Κατεβαίνοντας τρεις ορόφους κάτω από τη γη, περιπλανιόμαστε σε ένα από τα μοναδικά τελετουργικά λουτρά στην Ευρώπη που εξακολουθεί να διατηρεί τη γοητεία του από τον 6ο αιώνα.
Ύστερα από τόσα σκαλιά, το εστιατόριο "Α Putia" φαντάζει ο καλύτερος τρόπος να πάρουμε όσες θερμίδες κάψαμε, με έναν άρτια μαγειρεμένο τόνο με κρούστα από το αγαπημένο μας πλέον φιστίκι – όχι ότι θα αρνηθούμε και την τοπική σπαγκετάδα alla Siracusana με αντζούγιες και σκόρδο. Σύντομη στάση για κοκτέιλ –που θα μπορούσε να είναι και aperitivo– στο "Cortile Verga" (leggimenu.it), την πιο γοητευτική αυλή που λέει "si" στο pairing φινετσάτων ποτών με εκλεκτό fingerfood.
Όλα αυτά ξεκίνησαν βέβαια με το Αρχαιολογικό Πάρκο στο δυτικό τμήμα των Συρακουσών όπου, ανάμεσα σε φορτωμένες καρπούς πορτοκαλιές και ανθισμένα λουλούδια, επισκεφτήκαμε το αρχαίο ελληνικό θέατρο (Teatro Greco), τα Λατομεία και τον τάφο του Αρχιμήδη, που τελικά δεν είναι ο τάφος του Αρχιμήδη.
Το πιο εντυπωσιακό μνημείο είναι το περίφημο αφτί του Διονυσίου (Orecchio di Dionisio), ένα κοίλωμα 23 μέτρων που ονομάστηκε έτσι όχι μόνο επειδή μοιάζει με ανθρώπινο αφτί, αλλά και επειδή στο εσωτερικό του, λόγω της αντήχησης, ο ήχος μεγεθύνεται κατά 42 φορές. Αν χαθείς μέσα στο χώρο, που δεν διαθέτει σχεδόν καθόλου σήμανση ή πληροφορίες, μην πτοηθείς. Δες το σαν κομμάτι κάποιου άτυπου γρίφου του Αρχιμήδη...
Ταορμίνα: Μια πρόταση που δεν μπορείς να αρνηθείς
Μεγάλη συνεισφορά στην ιδιαίτερη ομορφιά της Σικελίας, η Ταορμίνα αποπνέει κοσμοπολίτικο αέρα με ένα ελαφρύ μαφιόζικο πρόσημο. Σκαρφαλωμένη στην πευκόφυτη πλευρά του βουνού, καλοβλέπει τις προσβάσιμες με τελεφερίκ παραλίες Mazzaro και Isola Bella αλλά και την 3.357 επιβλητικών μέτρων Αίτνα. Το ξέρουμε ότι μας περιμένουν ανηφόρες, σοκάκια και σκαλάκια, επομένως ξεκινάμε χαλαρωτικά με τους υπέροχους κήπους Villa Comunale. Δημιουργία της Σκοτσέζας Lady Florence Trevelyan, που έζησε εδώ στα τέλη του 19ου αιώνα, αυτό το καταπράσινο ησυχαστήριο είναι γεμάτο εξωτικά φυτά, αλλά και παρατηρητήρια πτηνών – αγαπημένη ασχολία της ίδιας.
Στη συνέχεια, η ζωή… τραβάει στην ανηφόρα που προσεγγίζει το Teatro Greco, το φηµισµένο θέατρο του 3ου π.Χ. αιώνα. Καταπληκτικά τοποθετημένο, προσφέρει απρόσκοπτη θέα στην Αίτνα και θα ικανοποιήσει όσους δεν θέλουν να ανέβουν τα 300 σκαλοπάτια που οδηγούν στη Madonna della Rocca και στην πανοραμική βίστα της.
Επιτέλους φτάνει η ώρα του μεσημεριανού με φρέσκο σισιλιάνικο μακαρόνι με πέστο, γαρίδες και ψάρι ημέρας ή λινγκουίνι με αστακό στην "Trattoria Tiramisù". Παρά τις σαφείς οδηγίες ν' αφήσουμε χώρο για το τιραμισού τους, στο τέλος μετανιώσαμε που δεν αφήσαμε περισσότερο!
Η συνέχεια δεν μπορεί παρά να είναι µια βόλτα στην Corso Umberto, τον κεντρικό πεζόδροµο της Ταορμίνα, όπου μικρά μαγαζιά εναλλάσσονται με αναγεννησιακά παλάτσι και μπαρόκ σπίτια με τις χαρακτηριστικές γλάστρες σε σχήμα αντρικού και γυναικείου κεφαλιού. Ρωτάμε έναν λαλίστατο πωλητή για την προέλευσή τους και παίρνουμε ως απάντηση μια σπλάτερ ιστορία που περιλαμβάνει μια Σισιλιάνα, έναν Μαυριτανό, τη σχέση τους, την παράλληλη ζωή του Μαυριτανού με άλλη γυναίκα και το κόψιμο ενός κεφαλιού για να χρησιμοποιηθεί ως γλάστρα…
Βλέποντας πλέον με άλλο μάτι τα περίφημα κεραμικά κεφάλια, κάνουμε στάση για να ρεµβάσουμε στην Piazza IX Aprile. Εκεί κοντά βρίσκεται ο πιο στενός δρόμος της πόλης, Vicolo Stretto, όπου το να χωρέσεις για μια φωτογραφία αποτελεί αληθινή πρόκληση. Πρόκληση είναι και το να βρεις τραπέζι στο δημοφιλέστατο "Bam Bar", που σερβίρει μία από τις πιο φρουτένιες γρανίτες που έχετε δοκιμάσει μαζί με μπριός. Θα τα απολαύσετε χαζεύοντας τις φωτογραφίες όλων των διασήμων που έχουν περάσει από το μαγαζί, δίπλα στο χρυσό δίσκο που χάρισαν οι Simply Minds στον ιδιοκτήτη.
Το βραδινό επιβάλλεται να γίνει σε ένα πιο ήρεμο spot όπου δεν θα περιμένουμε 1 ώρα στην ουρά για το επονομαζόμενο "καταπληκτικό εστιατόριο της πόλης". Στην κουκλίστικη αυλή του La Locanda Dei Mori πιάνεις ένα πολύχρωμο σκαμπό και κάνεις βουτιά στην καπονάτα που λιώνει στο στόμα. Εναλλακτικά σε ένα μικροσκοπικό στενό κρύβεται το TreQuarti, μια antipasteria όπου πατέρας και κόρη ετοιμάζουν απροσπέραστες μπορουσκέτες και άλλα καλούδια που συνοδεύουν μια εκλεκτική λίστα κρασιών, για τα μόλις 6 τραπέζια.
Διαμονή αλά σιτσιλιάνα
Palazzo Archidiacono
Αρχετυπικό παλάτσο στο κέντρο της Κατάνια, με εντυπωσιακές τοιχογραφίες στα ταβάνια. Αρχοντική ατμόσφαιρα και χαμηλό budget.
Livingston Hotel & Spa
Ρομαντικό ορμητήριο πάνω στην ακτή στην Ορτυγία με κλασική διακόσμηση αλλά όλες τις σύγχρονες ανέσεις.
Villa Ducale
Ντιζαϊνάτο boutique hotel στην Ταορμίνα με πανοραμική θέα στην Αίτνα και πρωινό-υπερπαραγωγή με χειροποίητες τοπικές λιχουδιές.
Γευστικές εκρήξεις
Arancini
Το local streetfood μεταφράζεται σε λαχταριστές τηγανητές μπάλες ρυζιού γεμιστές κλασικά με μοτσαρέλα, κιμά και αρακά, αλλά και σε διάφορες παραλλαγές.
Pasta alla Norma
Η επιτομή της comfort απλότητας, με τα ζυμαρικά να συνοδεύουν επάξια μελιτζάνα, σάλτσα ντομάτας και ricotta salata, μια εκδοχή παλαιωμένης ρικότα.
Cannolο
Ο θρυλικός τραγανός κύλινδρος από τηγανητή ζύμη που την τελευταία στιγμή πριν το σερβίρισμα γεμίζεται με ρικότα ανακατεμένη με κανέλα, βανίλια και κρασί Μαρσάλα.
Pasta con le Sarde
Μια απίθανα νατουραλιστική σύνθεση με μάραθο, σαρδέλα, κουκουνάρι, σταφίδα και φρυγανισμένα ψίχουλα ψωμιού.
Iris al forno
Θα γίνει το καθημερινό πρωινό σας, μιας και αυτό το αφράτο brioche κρύβει μέσα του μια απερίγραπτη κρέμα με ρικότα που ενίοτε έχει κομμάτια σοκολάτας. Απλά εθιστικό.
Vivere pericolosamente
Αν θέλετε να ζήσετε επικίνδυνα με τον σισιλιάνικο τρόπο υπάρχουν τρεις δρόμοι. Μπορείτε να νοικιάσετε αυτοκίνητο και να οδηγήσετε. Αυτό αρκεί! Προτεραιότητες, σήματα stop, και φλας είναι ψιλά γράμματα. Αντίθετα, οι ντόπιοι δείχνουν να αγαπούν τις σφήνες και τα κορναρίσματα.
Λιγότερο επικίνδυνη και σίγουρα πιο θεαματική είναι η επίσκεψη στην Αίτνα, ιδανικά μια μέρα που… δεν βρυχάται. Η ανάβαση στην κορυφή γίνεται μόνο οργανωμένα με βανάκια, ενώ υπάρχουν διαφορετικά είδη εκδρομών.
Τέλος, αν νιώθετε έτοιμοι να ακολουθήσετε τα βήματα του Δον Κορλεόνε –από ασφαλή απόσταση–, σε 30 λεπτά από την Ταορμίνα θα βρεθείτε στο Forza d’Agrò, ένα από τα χωριά στα οποία γυρίστηκε "Ο Νονός". Μπορείτε να συνεχίσετε προς τη Savoca, έδρα του διάσημου "Bar Vitelli", όπου ο Michael Corleone γνώρισε τον πατέρα της μέλλουσας συζύγου του. Υπάρχουν, τέλος, προτάσεις για ενδιαφέροντα οργανωμένα τουρ με θέμα την οικογένεια Κορλεόνε.
