H Ελένη Μάμη, υπεύθυνη επικοινωνίας του project Vamvakou Revival, νέα μαμά και κάτοικος της Βαμβακούς εδώ και λίγα χρόνια μας μιλάει για την πρωτοβουλία αναβίωσης του χωριού με αφορμή το Vamvakou Experience Festival 2022.
Το φεστιβάλ με φόντο τον φυσικό πλούτο του Πάρνωνα και πλήθος ανοιχτών εκδηλώσεων, πραγματοποιείται με την υπογραφή της Vamvakou Revival και την αποκλειστική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και υπόσχεται ένα τριήμερο γεμάτο αυθεντικές Βαμβακίτικες εμπειρίες (1 - 3 Ιουλίου).
Ποιο είναι το όραμα και οι άνθρωποι πίσω από το project Vamvakou Revival;
H Vamvakou Revival, ιδρύθηκε το 2018, με σκοπό την πλήρη αναζωογόνηση του χωριό της Βαμβακούς Λακωνίας, από μια ομάδα νέων, μεταξύ αυτών κι εγώ, με καταγωγή και ισχυρούς δεσμούς με το χωριό έχοντας την ηθική και οικονομική υποστήριξη από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ). Οι δύο οργανισμοί μοιράζονται τα τελευταία χρόνια το κοινό όραμα της Αναβίωσης της Βαμβακούς, με εφόδια την ιστορία, το ανθρώπινο κεφάλαιο και τον φυσικό πλούτο της περιοχής. Όραμα είναι η δημιουργία ενός χωριού "πρότυπου" βασισμένο στη βιώσιμη ανάπτυξη του τόπου με πρωτεύοντα στόχο την επιστροφή μόνιμων κατοίκων. Βασικό όχημα αποτελούν η δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης και η εξασφάλιση σύγχρονων συνθηκών διαβίωσης, ώστε σε μερικά χρόνια η Βαμβακού να σφύζει και πάλι από ζωή με οικογένειες, παιδιά, και το πρώτο κουδούνι του σχολείου να χτυπήσει ξανά. Οι βασικοί πυλώνες της πρωτοβουλίας είναι ο τουρισμός, η καινοτομία, η αγροδιατροφή και η επιχειρηματικότητα. Πρόθεση είναι η Βαμβακού να χαράξει τον δρόμο της αναβίωσης, φιλοδοξώντας να λειτουργήσει ως μοντέλο ώστε να ακολουθήσουν πολλά ακόμη χωριά στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς.
Η προσπάθεια ξεκίνησε από μία παρέα νέων που ονειρεύτηκε το χωριό να παίρνει και πάλι ζωή. Ο Ανάργυρος, ο Τάσος, ο Χάρης, που έχουν ρίζες από τη Βαμβακού, και εγώ, που αγάπησα όσο εκείνοι αυτό το μέρος, θελήσαμε να γράψουμε ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία του τόπου και να τον δούμε να σφύζει από ζωή. Αυτό το όνειρο μοιραστήκαμε και με το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) και μαζί πορευόμαστε τα τελευταία χρόνια, εργαζόμενοι σε ένα ολιστικό πλάνο ανάπτυξης του τόπου και αναζωογόνησης της περιοχής.
Πώς έχει μεταμορφώσει αυτή η πρωτοβουλία το χωριό, από τη σύστασή της το 2018 μέχρι σήμερα;
Τα πρώτα σημάδια της αναβίωσης είναι πλέον ορατά στο χωριό. Ο τόπος έχει ήδη αρχίζει να ζωντανεύει και νέοι κάτοικοι έχουν ήδη επιστρέψει στο χωριό. Μάλιστα, το 2018 διέμεναν εδώ μόνον 9 μόνιμοι κάτοικοι και πλέον είμαστε 25. Πέρυσι, μάλιστα, γεννήθηκε και μεγαλώνει στο χωριό το πρώτο μωρό μετά από 30 και πλέον έτη.
Στο χωριό λειτουργεί ένα εστιατόριο-καφέ, το Βουρέικο, δύο ξενώνες, η Ρούγα της Βαμβακούς και ο Παραδοσιακός Ξενώνας Βαμβακούς, ενώ το σχολείο που έχει κλείσει από το 2008 έχει ανακαινιστεί πλήρως και μετατραπεί σε ένα σύγχρονο και καινοτόμο τεχνολογικό κέντρο, το V.Lab (Vamvakou Technology Lab fully powered by SNF). Το σχολείο, σήμερα και μέχρι να μπορέσει να λειτουργήσει ξανά ως σχολείο, λειτουργεί και ως πολυχώρος, φιλοξενώντας πέραν από τεχνολογικά και επιστημονικά προγράμματα για παιδιά και ενηλίκους, πληθώρα άλλων εκπαιδευτικών και καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων για μικρούς και μεγάλους, εργαστήρια, παιχνίδια, ανοιχτή δανειστική βιβλιοθήκη και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Οι Βαμβακίτικες αυτές εμπειρίες εμπλουτίζονται με οργανωμένες αθλητικές δραστηριότητες στο βουνό του Πάρνωνα (πεζοπορία, ορεινή ποδηλασία και περιήγηση με mini bus ή 4×4), σε ένα δίκτυο πεζοπορικών μονοπατιών 20,5χλμ. και ένα δίκτυο τριών ποδηλατικών διαδρομών. Ο οργανισμός, επίσης, διαθέτει προς ενοικίαση ένα στόλο 20 ηλεκτρικών ποδηλάτων HAIBIKE με υποβοήθηση.
Σήμερα, πέραν της περαιτέρω ενίσχυσης της επισκεψιμότητας στην περιοχή και καθιέρωσης της Βαμβακούς ως ενός προορισμού εμπειριών στην Πελοπόννησο, η ομάδα Vamvakou Revival εργάζεται εντατικά και μέσα από συλλογική δράση και συνέργειες, στόχος είναι να αναπτυχθούν νέες δραστηριότητες για την ενίσχυση της ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής, που αφορούν στον τουρισμό, τον αγροδιατροφικό τομέα και τη δημιουργία ενός καλαθιού προϊόντων μέσα από την ενίσχυση, υποστήριξη και οργάνωση των τοπικών παραγωγών σε συνεργασία με τον οργανισμό "Νέα Γεωργία για Νέα Γενιά", τον πολιτισμό, την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα, με έμφαση στη δημιουργικότητα και την αυθεντικότητα του τόπου. Μάλιστα, στο πλαίσιο των προσπαθειών αυτών πρόσφατα ιδρύθηκαν ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Βαμβακούς "Parnon Poèma" που θα λανσάρει τα πρώτα του προϊόντα μέσα στο καλοκαίρι και Γυναικείος Συνεταιρισμός Βαμβακούς "Βαμβακιά", ενώ έχει δρομολογηθεί η δημιουργία μιας θερμοκοιτίδας επιχειρήσεων στο χωριό και η δημιουργία και λειτουργία ενός πρατηρίου προϊόντων που θα μπορεί να λειτουργεί και ως ένα μικρό παντοπωλείο για τους κατοίκους.
Η Αναβίωση της Βαμβακούς, ωριμάζει και εξελίσσεται, ενώ παράλληλα διαμορφώνει χώρους δυναμικής ανάπτυξης της εργασίας και πολυδιάστατα προγράμματα φιλοξενίας, έρευνας και καλλιτεχνικής έκφρασης. Σύμφωνα με τη νέα τάξη πραγμάτων που διαμόρφωσε η πανδημία, το χωριό καθίσταται ένα ιδανικό περιβάλλον για τηλεργαζόμενους, αλλά και καλλιτέχνες που αναζητούν ένα μέρος, όπου με την κατάλληλη τεχνική υποστήριξη και χρησιμοποιώντας τις υποδομές του V.Lab (συστήματα και εξοπλισμό τηλεδιασκέψεων, εκτυπωτές, σταθερούς υπολογιστές, laptops, tablets και γρήγορο internet, οπτική ίνα 50Mbps σε όλους τους χώρους του) ή του σχολείου του χωριού, θα εξοικονομούν χρόνο και κόστος από τις μετακινήσεις, θα επιδεικνύουν περισσότερη παραγωγικότητα, αποδοτικότητα, ευελιξία και οργάνωση, δεν θα διασπάται η προσοχή τους από τις θορυβώδεις συνθήκες των πόλεων και θα ζυμωθούν με μία αλλιώτικη καθημερινότητα, διευρύνοντας του ορίζοντές τους.
Πλέον το χωριό έχει ιδιαίτερη επισκεψιμότητα όλον τον χρόνο και έχει αυξηθεί σημαντικά το ενδιαφέρον του κόσμου για την πρωτοβουλία μας και την προσπάθεια μας. Εξάλλου, ο λόγος που ξεκινήσαμε αυτήν την πρωτοβουλία από την ανάπτυξη του τουρισμού ήταν για να μας επισκεφθεί ο κόσμος και να μας γνωρίσει. Ο τόπος έχει αρχίσει να αλλάζει όψη μιας και είναι περισσότερα σπίτια ανοιχτά και κατοικημένα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, ενώ παράλληλα τα κτήρια που έχουν ανακαινιστεί στο πλαίσιο του εγχειρήματός μας έχουν δώσει μια σύγχρονη πνοή στον τόπο διατηρώντας πάντα τον χαρακτήρα και την αυθεντικότητά του.
Πώς έχουν αγκαλιάσει οι κάτοικοι της Βαμβακούς την πρωτοβουλία;
Οι αντιδράσεις των κατοίκων έχουν περάσει από πολλά στάδια. Στην αρχή, οι περισσότεροι πίστευαν ότι δεν θα γινόταν τίποτα. Όταν είδαν τις πρώτες ανακαινίσεις και τους πρώτους επισκέπτες και νέους κατοίκους, ήταν κάπως συγκρατημένοι. Στη συνέχεια, κάτοικοι του χωριού ή της ευρύτερης περιοχής ή άτομα που κατάγονται από τη Βαμβακού βρήκαν εργασία στις επιχειρηματικές δραστηριότητες του οργανισμού με αποτέλεσμα να γίνονται κομμάτι της προσπάθειας. Σήμερα, οι Βαμβακίτες στο μεγαλύτερο ποσοστό είναι υποστηρικτές της προσπάθειας. Σημαντική απόδειξη αυτού είναι ότι καταφέραμε να κινητοποιήσουμε 48 παραγωγούς να συμμετέχουν στον ΑΣ Βαμβακούς και 11 γυναίκες να συμμετέχουν στον ΓΣ Βαμβακούς. Μας δίνει μεγάλη δύναμη, όταν ακούμε μεγαλύτερους να λένε "μπράβο στα παιδιά"!
Ξέρω ότι εσύ και η οικογένειά σου είστε μόνιμοι κάτοικοι της Βαμβακούς και από τους ιθύνοντες νόες της αναβίωσή της. Πώς βιώνεις την εξέλιξη του τόπου, στον οποίο έχεις επενδύσει με αυτό τον τρόπο;
Είναι ιδιαίτερα συγκινητικό να βλέπεις τους κόπους σου να ανταμείβονται και το χωριό μέρα με την ημέρα να αλλάζει και να εξελίσσεται. Βέβαια, δεν έχουμε και πολύ χρόνο να σκεφτούμε όλα αυτά που έχουν γίνει και έχουμε κάνει, καθώς πάντα υπάρχει κι ένας επόμενος στόχος και βήμα που πρέπει να κατακτήσουμε. Παρόλα αυτά, είναι σπουδαίο και ιδιαίτερα δημιουργικό να χτίζεις μια κοινωνία ξανά από την αρχή. Η ζωή στο χωριό έχει πολλές προκλήσεις βέβαια, δεν είναι όλα ρόδινα και καλούμαστε να λύσουμε πολλά προβλήματα. Σημασία, όμως, έχει ότι τα σχέδια προχωρούν και εμείς βλέπουμε το μέλλον ευοίωνο και για εμάς και για το παιδί μας, αλλά και για τους νέους κατοίκους του χωριού. Ένα από τα μεγαλύτερα βήματα, όμως, θα γίνει αν ανοίξει και πάλι το σχολείο!
Οι περισσότερες δράσεις του Vamvakou Experience Festival 2022 απευθύνονται σε μικρούς και μεγάλους δίνοντας μια ευκαιρία για ποιοτικό κοινό χρόνο. Τι θα ζήσει κάποιος που θα επισκεφτεί το πολυσυλλεκτικό τριήμερο;
Στο επίκεντρο του Vamvakou Experience Festival τίθενται οι μοναδικές Βαμβακίτικες εμπειρίες, συμπυκνωμένες σε ένα τριήμερο, όπου πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραματίζουν η Φύση, ο Πολιτισμός, η Γαστρονομία, ο Αθλητισμός, η Εκπαίδευση και η Καινοτομία.
H φετινή διοργάνωση περιλαμβάνει περισσότερες από 20 εκδηλώσεις που θα λάβουν χώρα σε διάφορα σημεία του χωριού, στις πλαγιές του Πάρνωνα και οι οποίες σχεδιάστηκαν με πολύ μεράκι και αγάπη για το χωριό μας.
Ο επισκέπτης, αλλά κι ο κάτοικος του χωριού θα μπορεί να συμμετέχει και να παρακολουθήσει ένα stand-up comedy show "Staying Alive" από την κωμικό, Κατερινά Βρανά, ένα cocktail party με το μουσικό συγκρότημα "The Blue Sins" και μια μοναδική συναυλία των Gadjo Dilo στην πλατεία του χωριού. Ένα εργαστήριο σοκολάτας από τον pastry chef Χρήστο Βέργαδο, οινογνωσία, παραδοσιακές συνταγές και μυστικά γαστρονομίας από τις γυναίκες του χωριού και τον Γυναικείο Συνεταιρισμό Βαμβακούς "Βαμβακιά", σε μία εκδήλωση που επιμελείται η Γιάννα Μπαλαφούτη. Μία έκθεση προφορικών ιστοριών από την Ελληνική Ύπαιθρο μέσω podcasts από το Istorima, μία διαφορετική μουσική διαδρομή με το Oros Ensemble, πεζοπορία και ποδηλασία, αθλητικές δραστηριότητες, αρωματοθεραπεία και κεραμική. Παλιές παραδόσεις θα έρθουν στο σήμερα με μία πολιτιστική εκδήλωση που βασίζεται στο έθιμο του γάμου και "την Αγάπη της Ζώης", σε επιμέλεια του συντοπίτη μας Δρ. Σταύρου Σπηλιάκου, συνοδεία οκταμελούς ορχήστρας λαϊκών οργάνων, το Ντιλμπεράκι, με τη συμμετοχή του χορευτικού συλλόγου "Η Πυρρίχη" και της Ενοριακής Χορωδίας Ανωγείων.
Πολλές εκπλήξεις περιμένουν και τους μικρούς επισκέπτες. Το Γήπεδο Ζωής και ο coach Παναγιώτης Γιαννάκης θα βρεθούν κοντά μας με διασκεδαστικά προγράμματα από τους τρεις πυλώνες δράσης τους (αθλητισμός, παιδεία/πολιτισμός, χαρακτήρας), και τα παιδιά θα μάθουν όλα τα μυστικά του μπάσκετ, θα κάνουν πειράματα με υγρό άζωτο και θα κατασκευάσουν θεατρικές μαριονέτες. Τρία από τα σχολικά προγράμματα του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) θα ταξιδέψουν ως εδώ, ένα τεράστιο board game, ένα αρχιτεκτονικό εργαστήριο και ένα περιβαλλοντικό πρόγραμμα. Παράλληλα, θα υπάρχουν εργαστήρια Ρομποτικής και 3D εκτύπωσης στο τεχνολογικό κέντρο που λειτουργεί στο χωριό, το V.Lab (Vamvakou Technology Lab fully powered by SNF), δραστηριότητες στη φύση, περίπατοι και εικαστικά εργαστήρια.
Όλες οι εκδηλώσεις και το Vamvakou Experience Festival, διοργανώνεται από την ομάδα Vamvakou Revival, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Αναβίωσης του χωριού και δεν θα μπορούσε να γίνει πράξη χωρίς την πολύτιμη συνεργασία, αλλά και την αποκλειστική υποστήριξη από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Φυσικά, η είσοδος σε όλες τις εκδηλώσεις είναι ελεύθερη για όλους.
Πιστεύεις ότι το Vamvakou Experience Festival και η γνωριμία με την πρωτοβουλία Vamvakou Revival μπορεί να γίνει η αφορμή για κάποιον να σκεφτεί μια ζωή στη Βαμβακού;
Το Vamvakou Experience Festival αποτελεί μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για τους επισκέπτες να έρθουν στο χωριό μας, να απολαύσουν τη φύση του Λακωνικού Πάρνωνα, να συμμετάσχουν στις εκδηλώσεις, να μάθουν περισσότερα για το εγχείρημα και γιατί όχι, να εξετάσουν το ενδεχόμενο μετεγκατάστασης στη Βαμβακού! Το τριήμερο Φεστιβάλ μας είναι η ιδανική συνθήκη για περαιτέρω επικοινωνία της πρωτοβουλίας της Αναβίωσης του τόπου και φυσικά για την επαφή με τον κόσμο που τόσο μας έλειψε τα τελευταία χρόνια, λόγω της πανδημίας.
Πιστεύουμε ότι αν κάποιος επισκεφθεί τον τόπο και περάσει λίγες μέρες μαζί μας, γίνει ένας από εμάς, ζήσει την εμπειρία της Βαμβακούς και της υπαίθρου με σύγχρονους όρους, τότε είναι πιθανόν να σκεφτεί τον εαυτό του να ζει μόνιμα σε αυτό το μέρος, να εργάζεται και να δημιουργεί εδώ ένα νέο μέλλον για εκείνον και την οικογένειά του.
