Εντυπωσιασμένος από μια φύση που προκαλεί δέος και μια παραδοσιακή κουζίνα που αξίζει με το παραπάνω τη δοκιμή επέστρεψε ο Διονύσης Κούκης από την Ορεινή Ναυπακτία. Τώρα που οι φουφούδες ετοιμάζονται να ανάψουν και οι γιορτές κάστανου ξεκινάνε μας τη συστήνει ανεπιφύλακτα για τις πρώτες φθινοπωρινές εξορμήσεις.
Γυρίζοντας από μια τριήμερη εξόρμηση στα χωριά της Ορεινής Ναυπακτίας (τα Κράβαρα δηλαδή, για όσους έχουν ακούσει τη συγκεκριμένη λέξη χωρίς να ξέρουν ακριβώς σε τι αναφέρεται), ρώτησα αρκετούς φίλους με σκοπό να μάθω τι γνωρίζουν για την περιοχή. Διαπίστωσα λοιπόν ότι οι περισσότεροι μεν γνωρίζουν τη Ναύπακτο και τις γειτονικές παραθαλάσσιες περιοχές, αλλά η Ορεινή Ναυπακτία, ένας από τους πιο όμορφους προορισμούς της ηπειρωτικής Ελλάδας, την οποία εμείς εδώ στο «αθηνόραμα» έχουμε «περπατήσει» πολλές φορές, παραμένει σχετικά άγνωστη.
Ανάμεσα στις νότιες απολήξεις της Πίνδου, την Οξιά, το Παναιτωλικό και τα Βαρδούσια, έχοντας στα νότια τον Μόρνο, τον Εύηνο και τον παραπόταμό του Κότσαλο, περιλαμβάνει πάνω από 45 χωριά που κρέμονται σαν αετοφωλιές ανάμεσα σε ατελείωτα δάση από έλατα, καρυδιές, οξιές και λόγγους με καστανιές. Χωρίς να μακρηγορήσω ιδιαίτερα, θα αναφερθώ στα πιο χαρακτηριστικά, ξεκινώντας από το κεφαλοχώρι της Άνω Χώρας: η Μεγάλη Λομποτινά (όπως ονομαζόταν παλιότερα) είναι το πιο αναπτυγμένο τουριστικά χωριό της περιοχής. Είναι αμφιθεατρικά χτισμένη σε μια πλαγιά των Βαρδουσίων και το πλακόστρωτο κέντρο της με την αγορά και το μητροπολιτικό ναό της Αγίας Παρασκευής ατενίζει τις απέναντι βουνοκορφές από υψόμετρο 1.030 μ.
Η Κάτω Χώρα ή Μικρή Λομποτινά είναι μια «γειτονιά» της Άνω Χώρας τριγυρισμένη από βουνά και πνιγμένη στο πράσινο και στα τρεχούμενα νερά. Στη Λιμνίτσα αξίζει η βόλτα στην όμορφη πλατεία του χωριού με την πέτρινη βρύση και τον υπεραιωνόβιο πλάτανο, ενώ στην Τερψιθέα τα αμφιθεατρικά χτισμένα πέτρινα σπίτια βλέπουν μέχρι το Παναχαϊκό της Πελοποννήσου και τον Κορινθιακό. Αναζητήστε ακόμη τη χωμένη στο ελατόδασος Ελατού, τα Κρυονέρια με την πανοραμική θέα και την Αμπελακιώτισσα, ανάμεσα στα βουνά Τσεκούρα και Αϊ-Λιας, με το ομώνυμο μοναστήρι, όπου φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, η οποία έφτασε εδώ από τα Αμπελάκια το 1457. Ανάμεσά τους τα Ευηνοχώρια, αποκτούν νέα ζωή με τη δημιουργία του φράγματος του Ευήνου: Άγιος Δημήτριος, Νεοχώρι, Αράχοβα, Κλεπά, Περδικόβρυση βλέπουν στην πανέμορφη τεχνητή λίμνη.
Η Ορεινή Ναυπακτία θα σας γοητεύσει αν αγαπάτε τις χαμηλών τόνων αποδράσεις, έχετε διάθεση περιήγησης και δεν σας τρομάζουν τα χιλιόμετρα. Πεζοπορία, ράφτινγκ, mountain bike και διαδρομές με 4x4 περιμένουν τους λάτρεις της αδρεναλίνης, χαλάρωση, περίπατοι, φαγητό και τσιπουροκαταστάσεις κάτω από τα πλατάνια εκείνους που θέλουν να ξεφύγουν από τους φρενήρεις ρυθμούς της καθημερινότητας. Αυτή η εποχή ταιριάζει πολύ στην περιοχή, διότι αργότερα –με τη βαρυχειμωνιά– το βουνό γίνεται πιο άγριο και οι δρόμοι είναι συχνά απροσπέλαστοι.
Οι μικροί και απλοί προσωπικοί ξενώνες, όλοι πετρόχτιστοι και μες στο πράσινο, είναι ο κανόνας στην περιοχή, με μετρημένα τα πιο πολυτελή ξενοδοχεία, όπως το «Crystal Mountain», το «καλό ξενοδοχείο» της Ορεινής Ναυπακτίας, που έβαλε την Άνω Χώρα στον τουριστικό χάρτη. Με αυτό ως δεδομένο, μία από τις πιο καινούργιες και αξιόλογες επιλογές διαμονής στην περιοχή είναι το «Omalia Village», στα Κρυονέρια. Χτισμένο σε μια πλαγιά στην άκρη της χαράδρας, το συγκρότημα δανείζεται το όνομά του από το οροπέδιο της Ομάλιας, το οποίο εκτείνεται στα βορειοανατολικά, ανάμεσα στα χωριά Ελατόβρυση, Ελατού και Γρηγόρια. Αποτελείται από 18 διαμερίσματα μοιρασμένα σε 9 πέτρινα σπίτια, όλα πλήρως εξοπλισμένα, με λειτουργική κουζίνα και διακόσμηση που συνδυάζει παραδοσιακά και country style στοιχεία και φιλοξενούν 2-5 άτομα. Στο κεντρικό κτίριο βρίσκονται το εστιατόριο και το café αλλά και γυμναστήριο. Διαθέτει ακόμη παιδότοπο, παιδική χαρά, εξωτερική θερμαινόμενη πισίνα και ποδήλατα.
Για να σας δώσω μια μικρή εικόνα από το γευστικό ενδιαφέρον της περιοχής, θα σας μιλήσω για δύο νησίδες παραδοσιακών γεύσεων και (κυριολεκτικά) σπιτικής κουζίνας που πολύ δύσκολα συναντάς πια. Πρώτη και πιο μακρινή στάση στο μικρό χωριό Περδικόβρυση, λίγα χιλιόμετρα πριν από την τεχνητή λίμνη του ποταμού Εύηνου. Εκεί, στην κύρια ταβέρνα του χωριού, την «Ταβέρνα της Μαρίας» (ελέγξτε πριν την επίσκεψή σας αν είναι ανοιχτά στο 6986609913), η ιδιοκτήτρια, μαγείρισσα και ψυχή της επιχείρησης ξεδιπλώνει μια βεντάλια απλών, γευστικών παραδοσιακών πιάτων που σίγουρα αξίζει τη μετακίνηση.
Με δικό τους μποστάνι, κατσίκια, πουλερικά και χοιρινά, κυρίως όμως χάρη στη μαγειρική τέχνη της Μαρίας, προτείνουν απλά πιάτα, που χαρίζουν απόλαυση σπιτικού φαγητού βγαλμένου από τα χέρια μιας μαστόρισσας νοικοκυράς. Στην επίσκεψή μου δοκίμασα αλανιάρη κόκορα κοκκινιστό, λεμονάτο κατσικάκι, σπιτικό λουκάνικο, κατσικίσιο τυρί και αρκετά άλλα. Παρότι η απόσταση μέχρι την Περδικόβρυση δεν είναι ευκαταφρόνητη (περίπου 65 χλμ.), η Μαρία Λουκοπούλου και το φαγητό που προτείνει θα ξυπνήσουν μέσα σας νοσταλγικές αναμνήσεις μιας άλλης εποχής. Είναι, βέβαια, προφανές ότι η ταβέρνα δεν έχει κατάλογο και για τα πιάτα που δεν είναι της ώρας κάνει κάθε μέρα τη δική της έκπληξη. Μπορείτε φυσικά, αν θέλετε, να τηλεφωνήσετε και να της ζητήσετε να μαγειρέψει ειδικά για εσάς και την παρέα σας.
Πιο κοντά στη Ναύπακτο (35-40 χλμ.), στο χωριό Λιμνίτσα, η Τασία Μπέκα, ιδιοκτήτρια και αρχόντισσα της κουζίνας στην ταβέρνα «Το Τζάκι» σας περιμένει με την ανάλογη πρόταση, η οποία περιλαμβάνει μαγειρευτά, πίτες και ντόπια κρέατα (γίδες, ζυγούρι αλλά και κατσικάκι ή μοσχάρι) μαγειρευτά ή στα κάρβουνα. Η ενδιαφέρουσα μακαρονόπιτα, το πολύ καλό ντόπιο μοσχαράκι με χυλοπίτες, τα παϊδάκια και τα χειροποίητα γλυκά (από κουταλιού μέχρι ταψιού) θα σας πείσουν ότι η βόλτα άξιζε πραγματικά τον κόπο.