Μία εβδομάδα πριν από το δημοψήφισμα για το Brexit, τα εγκαίνια της νέας Tate Modern των 260 εκατομμυρίων λιρών και των 54.000 επισκεπτών την ημέρα (σημειώθηκε νέο ρεκόρ προσέλευσης) έκαναν το Λονδίνο της τέχνης viral. Η Φωτεινή Καλαντζή επισκέπτεται το νέο μουσείο και σταχυολογεί τα art must των ημερών στην πόλη όπου ο πολιτιστικός τουρισμός ανθεί όσο πουθενά αλλού.
«Art changes, we change» («Η τέχνη αλλάζει, εμείς αλλάζουμε»). Αυτό είναι το μότο που δεσπόζει στην πρόσοψη της Tate Modern. Το θρυλικό μουσείο σύγχρονης τέχνης, σήμα κατατεθέν της Southbank και της ρηξικέλευθης αρχιτεκτονικής, που κατάφερε να μετατρέψει έναν άψυχο βιομηχανικό χώρο έξω από το παραδοσιακό κέντρο, το σταθμό παραγωγής ενέργειας Bankside, σε σημείο αναφοράς για την καλλιτεχνική ζωή της πόλης – έπειτα από δεκαέξι χρόνια λειτουργίας μεταμορφώθηκε, αποκτώντας ένα επιπρόσθετο κτίσμα δέκα ορόφων, το Switch House. Η New Tate Modern των 260 εκατομμυρίων λιρών άνοιξε τις πύλες της την Παρασκευή 17 Ιουνίου, καλωσορίζοντας χιλιάδες κόσμου, ο οποίος σαγηνεύτηκε από το κτίριο, τα καινοτόμα έργα και το πανηγυρικό κλίμα. To Turbine Hall με τη φοβερή δυναμικότητα και ακουστική του γέμισε κόσμο που χόρευε στους ρυθμούς που έπαιζαν οι DJs. Ο τριήμερος εορτασμός των εγκαινίων συμπεριλάμβανε πολλά δρώμενα. Άλλωστε η νέα διευθύντρια Frances Morris είχε υποσχεθεί ένα σαββατοκύριακο «εξερεύνησης και γιορτής».
Στο κέντρο του Turbine Hall υψώνεται το έργο «Tree» του Ai Weiwei (ο οποίος έχει αυτόν τον καιρό την τιμητική του και στην Αθήνα στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης), που εξυμνεί ένα κινέζικο έθιμο της πόλης Jingdezhen, όπου στις αγορές διατίθενται κορμοί δέντρων, κλαδιά και ιδιαίτερες ρίζες ως αντικείμενα λατρείας και διακόσμησης στο σπίτι. Επίσης, θυμίζει τους παραδοσιακούς κινέζικους κήπους Zen και μπορεί να ιδωθεί ως αναφορά στο ταοϊστικό ιδεώδες της αρμονίας – την ένωση του ανθρώπου με τη φύση, όπως και του ουρανού με τη γη.
Στους νέους χώρους εκτίθενται έργα από τη διεθνή καλλιτεχνική σκηνή, τα περισσότερα άγνωστων στο ευρύ κοινό καλλιτεχνών, καθώς και πολλά γυναικών δημιουργών, όπως της Phyllida Barlow και της μεγάλης Louise Bourgeois.
Μια γέφυρα συνδέει εσωτερικά την «παλιά» Tate Modern (που μόλις βαπτίστηκε Boiler House) με το νέο πυραμιδοειδές κτίριο. Η μεταμόρφωση της γκαλερί από τους ίδιους αρχιτέκτονες που ανέλαβαν την Tate Modern στα τέλη της δεκαετίας του ’90, τους Herzog & De Meuron, είναι μια... σουρεαλιστική καθημερινότητα για τους Λονδρέζους, που τα τελευταία χρόνια βλέπουν τον ορίζοντα της βρετανικής πρωτεύουσας ν' αλλάζει μέρα με την ημέρα, άλλοτε με τον ουρανοξύστη Shard (για κάποιους διαμάντι αρχιτεκτονικής, για άλλους ένα ακόμα έκτρωμα μπροστά στο αριστούργημα του Christopher Wren, τον Άγιο Παύλο), άλλοτε με το Cheesegrater (The Leadenhall Building) κι άλλοτε με το Walkie Talkie (20 Fenchurch Street).
Μεταξύ των πολυάριθμων εκθέσεων που θα παρουσιάσει η Tate Modern, οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν τα έργα της Mona Hatoum, γνωστής για τις καλλιτεχνικές εγκαταστάσεις, τα βίντεο και τις περφόρμανς της, με μινιμαλιστικές και σουρεαλιστικές παραπομπές και εύγλωττες πολιτικές αναφορές στη Μέση Ανατολή (μέχρι τις 16/8).
Επίσης, ξεχωρίζει η έκθεση για την Georgia O’Keeffe, πρωτοπόρο της τέχνης του 20ού αιώνα. Η πρωτοτυπία και η εμβληματικότητα των έργων της, όπως τα τεράστια χαρακτηριστικά λουλούδια, τα επιβλητικά τοπία ή τα οστά σε φόντο σκοτεινού, έρημου ουρανού, την τοποθέτησαν στην κορυφή του αμερικάνικου μοντερνισμού. Οι επισκέπτες μπορούν να δουν το πιο γνωστό της έργο, Jimson Weed/White Flower No 1 (1932), που αποτελεί τον πιο ακριβό πίνακα που πουλήθηκε ποτέ από γυναίκα καλλιτέχνη σε δημοπρασία (μέχρι τις 30/10).
Μια από τις πιο αγαπημένες συνήθειες των Λονδρέζων είναι η ετήσια καλοκαιρινή έκθεση της Βασιλικής Ακαδημίας των Τεχνών, όπου νέοι αλλά και αναγνωρισμένοι καλλιτέχνες εκθέτουν τη δουλειά τους πλάι πλάι. Φέτος η έκθεση τα «βλέπει όλα διπλά» και επικεντρώνεται στα καλλιτεχνικά ντουέτα, μερικά από αυτά θρυλικά, της βρετανικής σκηνής, όπως οι Gilbert & George και οι Jake & Dinos Chapman. Περιηγηθείτε αυτό τον πανέμορφο φωτεινό χώρο της Royal Academy of Arts, χαζεύοντας από ακουαρέλες μέχρι βίντεο και απολαμβάνοντας ένα ποτήρι σαμπάνια (μέχρι τις 21/8).
Ένα από τα σημαντικότερα εικαστικά γεγονότα της περασμένης χρονιάς ήταν τα εγκαίνια της Newport Street Gallery στο Vauxhall. Το άλλοτε «κακό παιδί» της γενιάς των YBA, και τώρα το πλουσιότερο της παγκόσμιας τέχνης, ο Damien Hirst, γνωστός για το «The Physical Impossibility of Death in the Mind of Someone Living», άνοιξε τη δική του γκαλερί. Εκεί εκτίθεται μέρος της 35χρονης δουλειάς τού ιδιαιτέρως αμφιλεγόμενου Αμερικανού καλλιτέχνη Jeff Koons, που κάποια από τα έργα του, όπως το Balloon Dog (Orange), κατέχουν το ρεκόρ των πιο ακριβά αγορασμένων έργων τέχνης καλλιτέχνη εν ζωή (μέχρι 16/10, www.newportstreetgallery.com).
Μην παραλείψετε να κάνετε μια στάση στο εστιατόριο της γκαλερί, «Pharmacy 2» (μετενσάρκωση του πολυσυζητημένου «Pharmacy» που έκλεισε το 2003), σύμπραξη του Hirst και του καλού του φίλου Marx Hix, διάσημου σεφ, restaurateur και food writer. Είναι διακοσμημένο με απεικονίσεις του κώδικα DNA και γνωστά έργα του Hirst, όπως η Kαμπίνα φαρμάκων και το Καλειδοσκόπιο της πεταλούδας. Αν είστε τυχεροί, θα βρείτε τον ίδιο τον καλλιτέχνη να γευματίζει με την παρέα του στο διπλανό τραπέζι. Δοκιμάστε τα κοκτέιλ, είναι περίφημα! (www.pharmacyrestaurant.com)
Μιας και μιλάμε για τέχνη, δεν θα μπορούσαμε να μην αναφέρουμε το δοκιμασμένο και πάντα υψηλής αισθητικής εστιατόριο-μπαρ «Sketch». Ο Αλγερινός Mourad Mazouz, που εδώ συμπράττει με τον τριάστερο σεφ Pierre Gagnaire, είναι ένας από τους σταρ της γαστρονομικής σκηνής του Λονδίνου. Το εστιατόριο-μπαρ έχει πέντε χώρους μεταξύ των οποίων το «Gallery», όπου κάθε τόσο αλλάζουν τα πάντα – πατώματα, καθίσματα, χρώματα, ανάλογα με τον καλλιτέχνη που εκθέτει τα έργα του σε αυτό. Τα καινούργια 239 σατιρικά, αστεία και ενίοτε προκλητικά έργα του David Shrigley (υποψήφιου για το βραβείο Turner) διακοσμούν τους ροζ τοίχους του «Gallery» με τα ροζ βελούδινα καθίσματα και τα φωτιστικά σε μπρονζέ τόνους.
