Με αφορμή τα εγκαίνια της πολυαναμενόμενης έκθεσης «Munch : Van Gogh» στο Μουσείο Βαν Γκογκ, ο Βαλσάμης Δουκάκης βρέθηκε για ένα σύντομο αλλά χορταστικό 48ωρο στο Άμστερνταμ και κράτησε σημειώσεις.
21/9
13:35 Καθώς δεν αγαπώ ιδιαίτερα τις πολύ πρωινές πτήσεις, σχεδόν αναστενάζω από ανακούφιση που η απευθείας πτήση της KLM για Άμστερνταμ είναι μεσημεριανή. Ταξιδεύουμε στην ολλανδική πρωτεύουσα ύστερα από την ευγενική πρόσκληση του ομίλου Air France-KLM, σε συνεργασία με τον δραστήριο ταξιδιωτικό οργανισμό της πόλης I Amsterdam, με αφορμή τα εγκαίνια της έκθεσης «Munch : Van Gogh», η οποία θα φιλοξενείται μέχρι τις 17/1 στο μουσείο Βαν Γκογκ.
18:15 «Φανταστείτε πώς είναι εδώ τα βράδια του Σαββάτου, όταν 2.500 χιλιάδες άνθρωποι ψάχνουν εναγωνίως να βρουν το ποδήλατό τους μετά το ξενύχτι», μας λέει ο οδηγός του βαπορέτο μας, καθώς ξεκινάμε την περιήγησή μας στα κανάλια του Άμστερνταμ από το σχεδόν αξιοθέατο υπαίθριο πάρκινγκ του πιο δημοφιλούς μεταφορικού μέσου της πόλης, απέναντι από τον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό. Τα boat trips παραμένουν ο πιο ενδεδειγμένος τρόπος για ένα πρώτο «χαίρω πολύ» με το Άμστερνταμ, ιδίως καθώς πιάνει να βραδιάζει και τα φώτα στις αψιδωτές γέφυρες ανάβουν.
Από τα μοντέρνα αρχιτεκτονήματα, όπως το ινστιτούτο κινηματογράφου Eye, σε ένα φουτουριστικής αντίληψης κτίριο που παραπέμπει σε μάτι, και το, σαν πλοίο, μουσείο θαλασσίων ερευνών Nemo, σχεδιασμένο από τον σταρ αρχιτέκτονα Renzo Piano, ρολάρεις νωχελικά προς τα πανέμορφα κανάλια της παλιάς πόλης, ρίχνεις κλεφτές ματιές στο εσωτερικό των σπιτιών που έχουν το προνόμιο να βρίσκονται στις όχθες των καναλιών και γοητεύεσαι, εν τέλει, από έναν αρμονικό συνδυασμό του παλιού με το σύγχρονο.
21:20 Το περπάτημα μέχρι το εστιατόριο θαλασσινών «Lucius», ψηλά στη Spuistraat, αποδεικνύεται απαιτητικό, αλλά το αποτέλεσμα αξίζει τον κόπο, καθώς απολαμβάνουμε, μεταξύ άλλων, μια άψογη εκδοχή της σούπας Manhattan Clam Chowder, με αχιβάδες, καπνιστό καλαμπόκι και μπέικον αρωματισμένο με σάλτσα bbq, τρυφερό καπνιστό χέλι με σος wasabi, δροσερή καβουροσαλάτα και αχνιστές ολλανδικές γαριδούλες. Καθ’ οδόν προς τα εκεί, την προσοχή μας τράβηξε το κατάστημα «By Popular Demand», στη γωνία Raadhuisstraat με Spuistraat, με άφθονα αντικείμενα για μια design καθημερινότητα.
22/9, 11:50 Μεσημέρι καθημερινής και στο κατάμεστο εστιατόριο του μουσείου μοντέρνας τέχνης Stedelijk δοκιμάζουμε μια δροσιστική σούπα με πάπρικα, γάλα καρύδας και κόλιαντρο. Μαζί με τα πραγματικά άπειρα ποδήλατα που βλέπεις παντού –ο αστικός μύθος θέλει να είναι περισσότερα από τις 800.000 κατοίκους της πόλης–, εξίσου απτή είναι η σχέση του Άμστερνταμ με την τέχνη, το design και την αισθητική γενικότερα: από τα σύγχρονα αλλά και τα προσεκτικά αναστηλωμένα παλιά κτίρια, τα στιλάτα παγκάκια που μπορείς να ξαποστάσεις από τη βόλτα σου και τα καταστήματα για ψαγμένο shopping που ανακαλύπτεις τυχαία, μέχρι τη γειτονιά των εμβληματικών μουσείων της πόλης όπου αφιερώνουμε την ημέρα μας.
13:15 Σε ιδιότυπο σχήμα πελώριας μπανιέρας, η νέα πτέρυγα του Stedelijk μπορεί εξωτερικά να ξεχωρίζει, χάρη, όμως, σε μια αρχιτεκτονική «τσαχπινιά», εσωτερικά συνδέεται αρμονικά με το παλιό κτίριο, διπλασιάζοντας το συνολικό μέγεθος του μουσείου. Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η περιοδική έκθεση, αφιερωμένη στο αβάν γκαρντ καλλιτεχνικό κίνημα των ’50s και ’60s Zero, όπως και το πωλητήριο του μουσείου, γεμάτο ωραίες ιδέες για δωράκια σε φίλους και γνωστούς.
15:50 Η επέτειος των 125 χρόνων από το θάνατο του Βαν Γκογκ βρίσκει το ομώνυμο μουσείο-θεσμός της πόλης, λίγα βήματα παραπέρα, με μια ολοκαίνουργια εντυπωσιακή πρόσοψη από γυαλί και μέταλλο, η οποία αγκαλιάζει και την ανανεωμένη πτέρυγα που ανοίγει για την έκθεση «Munch : Van Gogh». Σ’ αυτήν την ειδική εκδήλωση μόνο για δημοσιογράφους από διάφορα μέρη του κόσμου, μία ημέρα πριν από τα επίσημα εγκαίνια για το κοινό, ο διευθυντής του μουσείου Axel Rueger και η επιμελήτρια Maite van Dijk μας βάζουν στο κλίμα της έκθεσης, η οποία επιχειρεί για πρώτη φορά ένα «διάλογο» ανάμεσα στους δύο σπουδαίους καλλιτέχνες του ιμπρεσιονισμού, με τον σχεδόν παράλληλο βίο.
Αν και ο εμβληματικός Ολλανδός Βίνσεντ βαν Γκογκ (1853-1890) ουδέποτε γνώρισε τον Νορβηγό Edvard Munch (1863-1944), είναι δεδομένο πως ο δεύτερος γνώριζε και θαύμαζε το έργο του πρώτου. Κάτι που γίνεται εύκολα αντιληπτό βλέποντας λ.χ. την περίφημη «Κραυγή» του Munch, κρεμασμένη δίπλα στη «Γέφυρα Trinquetaille» του Βαν Γκογκ.
Σε αυτού του είδους τα καλλιτεχνικά «δάνεια», τις διαφορές αλλά και τον τρόπο με τον οποίο επηρέασαν άλλους καλλιτέχνες εστιάζει η έκθεση, η οποία περιλαμβάνει περισσότερα από εκατό έργα, πολλά από τα οποία σπάνια εκτίθενται δημόσια καθώς ανήκουν σε ιδιωτικές συλλογές, όπως «Το άρρωστο παιδί» και η «Μαντόνα» του Munch και η «Έναστρη νύχτα πάνω από τον Ροδανό» και η «Χωριατοπούλα με ψάθινο καπέλο» του Βαν Γκογκ. Ο χρόνος δυστυχώς δεν επαρκεί για ένα πέρασμα και από τoν τρίτο ένοικο της γειτονιάς, το Rijksmuseum, που άνοιξε ξανά, ύστερα από ριζική ανακαίνιση το 2013.
20:10 Ακριβώς απέναντι από τα μουσεία και παραμερίζοντας τις βαριές βελούδινες κουρτίνες της εισόδου, μπαίνουμε στην μπρασερί «Keyzer» που συγκαταλέγεται στους γευστικούς θεσμούς της πόλης. Ισορροπώντας ανάμεσα στο μπαρόκ και στο αστικό, η ατμόσφαιρα «ελαφραίνει» όταν στο τραπέζι έρχονται θαυμάσια πιάτα σύγχρονης αντίληψης, όπως οι ψαροκροκέτες με σαλάτα από φύκια wakame σε σάλτσα σόγιας και το φιλοσοφίας surf&turf μοσχαρίσιο εσκαλόπ με σος αστακού.
23/9
10:10 Με το καραβάκι που εκτελεί δωρεάν δρομολόγια καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας πλησιάζουμε στη νέα hip γειτονιά του NDSM. Από μακριά τίποτα δεν μαρτυρά ότι οι εγκαταστάσεις των παλιών ναυπηγείων έχουν πλέον αλλάξει χρήση. Από κοντά, ωστόσο, βλέπουμε ότι τα πολύχρωμα κοντέινερ στο βάθος έχουν μετατραπεί σε φοιτητικές εστίες, ο πανύψηλος γερανός στα αριστερά στεγάζει τις τρεις σουίτες του πρωτότυπου crane hotel «Faralda», το θερμοκήπιο στα πόδια του είναι πλέον η αίθουσα του cafe «Noorderlicht» που αποτίνει φόρο τιμής στο upcycling, ενώ τα κτίρια των παλιών αποθηκών της Netherland Shipbuilding Company έχουν παραχωρηθεί δωρεάν σε νέους καλλιτέχνες, οι οποίοι έχουν εκεί τα ατελιέ τους, εν είδει μεταμοντέρνου mall.
To «Pllek» και το «IJKantine» είναι δύο ακόμα all day στέκια, σε μεγάλους χώρους πάνω στη θάλασσα, μαζί με το στιλάτο φούρνο-cafe «Brood» (τι θα λέγατε για ψωμί με κινόα;) με την όμορφη ταράτσα, ιδανική για ένα ηλιόλουστο αποχαιρετιστήριο πρωινό, όπως αυτό.
Tips
Οι τηγανητές πατάτες σε χάρτινο χωνάκι είναι το αγαπημένο street food της πόλης. Την πιο αυθεντική εκδοχή τους βρίσκετε στο «Vleminckx» (Voetboogstraat 33), μαζί με δεκάδες διαφορετικές σος για να τις συνοδεύσετε.
Ένα πέρασμα από την Warmoesstraat, στην καρδιά της Red Light District, αποκαλύπτει το νέο πρόσωπο της περιβόητης συνοικίας, με λιγότερες πλέον «βιτρίνες» και coffee shops, χάρη στο πρόγραμμα ανάπλασης Project 1012. Στάση στη new age σοκολατερί «Metropolitan» στο 135, όπου η σοκολάτα γίνεται μέχρι και αφρόλουτρο, και στο café «De Bakkerswinkel» λίγο παραδίπλα για χορταστικά σάντουιτς, κις και σπιτική λεμονάδα.
Η νέα shopping gallery στον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό είναι ιδανική για ψώνια της τελευταίας στιγμής. Τσεκάρετε τα καταστήματα των ποιοτικών ολλανδικών αλυσίδων «Rituals», με υπέροχα προϊόντα περιποίησης, και «Sissy-Boy», με ρούχα και πολλά είδη για το σπίτι.
Τα παλιά αμαξοστάσια των τραμ, στην ανερχόμενη γειτονιά Oud West, μετατράπηκαν το 2014 στον ενδιαφέροντα πολυχώρο De Hallen, με πολλά καταστήματα, σινεμά, ένα boutique ξενοδοχείο και το Food Hallen με πολλές επιλογές για φαγητό.
Στις αποθήκες του NDSM, αναζητήστε το ατελιέ-ξυλουργείο των «Two-O» για ντιζαϊνάτα αξεσουάρ και γκάτζετ από ξύλο, όπως γυαλιά ηλίου, ρολόγια και θήκες για smartphones. Από την αποβάθρα, τώρα, της συνοικίας μπορείτε να πάρετε το καραβάκι για μια ιδιαίτερη βόλτα στα κανάλια, με all you can eat, ολλανδικά pancakes.
Η KLM πετά καθημερινά από Αθήνα για Άμστερνταμ, σε τιμές από € 189 μετ’ επιστροφής.
