Η καλλιτεχνική διευθύντρια του Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας εδώ και είκοσι ένα χρόνια βλέπει το θεσμό να ανθίζει μαζί με την πόλη. Η Καλαμάτα θωρακίζει τον πολιτισμό όσο καμία άλλη πόλη της χώρας.
Το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας είναι ένα επίτευγμα πολιτιστικής αποκέντρωσης;
Στην αρχή, η πόλη της Καλαμάτας δέχτηκε με μεγάλο δισταγμό το φεστιβάλ και δεν ήταν η μόνη. Η πιο συχνή ερώτηση που μας έκαναν από την Αθήνα ήταν: «γιατί να γίνει το πρώτο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού στην Καλαμάτα;». Ο ενθουσιασμός μας έκανε να είμαστε λιγότερο πραγματιστές και να ακολουθήσουμε τα όνειρά μας.
Αποδείχτηκε λοιπόν ότι οι μικρότερες πόλεις μπορούν να αποτελέσουν θαυμάσιες τοποθεσίες για να γεννηθούν και να προχωρήσουν διεθνείς θεσμοί – αυτό συμβαίνει εδώ και χρόνια στο εξωτερικό. Κάποια φεστιβάλ μάλιστα προσδιορίζουν το στίγμα μιας πόλης. Δεν είμαστε χώρα που διακρίνεται για την περιφερειακή ανάπτυξη και την αποκέντρωση. Σε ό,τι αφορά το σύγχρονο χορό είναι από τις λίγες φορές που τον τόνο τον έδωσε η Καλαμάτα και όχι η πρωτεύουσα.
Με το φεστιβάλ αρχίσαμε να βλέπουμε συχνότερα παραστάσεις κι αυτό οδήγησε σε μια ανάπτυξη του σύγχρονου χορού στη χώρα μας. Έχει πλέον δημιουργηθεί ένα αρκετά απαιτητικό κοινό όλων των ηλικιών και αυτό μου δίνει πολύ μεγάλη χαρά. Χαίρομαι γιατί πολλά νέα παιδιά στην Καλαμάτα αποτελούν μέρος του κοινού ακόμα και των πιο απαιτητικών παραστάσεων.
Πώς μπήκε η Καλαμάτα σε χορευτικό ρυθμό;
Ο Σταύρος Μπένος, πρώην δήμαρχος Καλαμάτας, είχε ξεκινήσει μια θαυμαστή παρέμβαση στην πόλη, με τα χρόνια δημιουργήθηκε πρόσφορο έδαφος το οποίο ενισχύθηκε όταν η Καλαμάτα εντάχθηκε στο Εθνικό Πολιτιστικό Δίκτυο Πόλεων. Πέρα από τις πρωτοβουλίες του κ. Μπένου μετά το σεισμό του 1986 υπήρξε στην Καλαμάτα ένα δυναμικό πολύ σημαντικό ανθρώπων, καλλιτεχνών, θεωρητικών, κοινωνιολόγων και πολεοδόμων, οι οποίοι συνέβαλαν στην ανασυγκρότηση της πόλης.
Θυμάμαι ότι το Τρίτο Πρόγραμμα του Μάνου Χατζιδάκι μεταφέρθηκε σύσσωμο στην Καλαμάτα. Ήταν μια εξαιρετική σύνοδος, υπήρξε με μεγάλη σύμπνοια σε κοινά οράματα. Πλέον ο χορός έχει δυναμική παρουσία στην πόλη. Η Δημοτική Σχολή Χορού Καλαμάτας αποτελεί πρότυπο. Σε αντίθεση με το θέατρο και τη ζωγραφική, τα παιδιά που θέλουν να αξιοποιήσουν το ταλέντο τους στο χορό πρέπει να ξεκινήσουν πολύ νωρίς την εκπαίδευσή τους και στην Καλαμάτα τους δίνεται η ευκαιρία.
Τι διδαχτήκατε αυτά τα 21 χρόνια λειτουργίας του φεστιβάλ;
Η εξοικείωση με τη σύγχρονη τέχνη παίζει πολύ μεγάλο ρόλο. Ο ευαίσθητος θεατής καλλιεργεί μια σχέση μαζί της σταδιακά, αποκτά μια συγγένεια και θέλει να μαθαίνει ό,τι νέο συμβαίνει σήμερα. Η συστηματικότητα και η συνέπεια είναι αυτή που τον κάνει να παρακολουθεί την περιπέτεια της δημιουργίας και να συμπορεύεται με αυτήν. Μια περιπέτεια δεν είναι η σύγχρονη δημιουργία; Δεν έχει την ασφάλεια του κλασικού, αλλά μας δίνει μια χαρά και λειτουργεί ως προπομπός των κοινωνικών θεμάτων, των προβλημάτων και της αισθητικής μας. Η τέχνη είναι πάντα μεγάλο στήριγμα και παρηγοριά.
Ποιες προτεραιότητες θέτετε στο φετινό φεστιβάλ;
Κάθε χρόνο υπάρχει το μεγάλο θέμα πώς να διαχειριστούμε το φεστιβάλ και με τις παρούσες συνθήκες τίθεται ακόμα πιο επιτακτικά το θέμα των επιλογών. Φέτος, το φεστιβάλ θα διαρκέσει μια εβδομάδα, από τις 17 έως τις 24 Ιουλίου, και θα διατηρήσει την ιδιαίτερη ποιότητά του που έχει κερδίσει με τόσο κόπο, προσπάθεια και συνέπεια. Η οικονομική ανασφάλεια δημιουργεί πρόβλημα στην εξέλιξη του φεστιβάλ.
Είμαστε, για παράδειγμα, υποχρεωμένοι να απορρίψουμε διεθνή προγράμματα που μας ζητούν να συμμετέχουμε. Έχουμε μάθει να κολυμπάμε στα βαθιά και συμπλέουμε πλέον με τις δυσκολίες. Όπως πάντα, το φεστιβάλ θα είναι φιλόξενο στους Έλληνες χορογράφους. Η εντοπιότητα ωστόσο δεν θέλουμε να είναι κυρίαρχος λόγος για να έρθει κάποιος στο φεστιβάλ. Αυτό που παίζει ρόλο είναι το ταλέντο και η αξία του.
Το φεστιβάλ έχει κάνει άνοιγμα στο δημόσιο χώρο;
Κάθε χρόνο προσπαθούμε να είμαστε και εκτός των τειχών της πόλης. Από την πρώτη χρονιά ξεκινήσαμε τις παράλληλες δράσεις σε δημόσιους χώρους ώστε όλοι οι κάτοικοι της πόλης να παίρνουν μια γεύση γι’ αυτό που συμβαίνει. Για μένα ήταν πάντα ένα μέλημα να αναζητήσουμε το δυνάμει κοινό μέσα από παράλληλες εκδηλώσεις: δρώμενα και εκπαιδευτικά προγράμματα σε συνεργασία με άλλους φορείς της πόλης.
Για παράδειγμα κάναμε μια πολύ ωραία εκδήλωση στο Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης που συνδέθηκε με τους χορούς της Μεσσηνίας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Φέτος αυτές τις συνεργασίες θέλουμε να τις αναπτύξουμε ακόμα περισσότερο.
Ο κόσμος της Καλαμάτας είναι εξοικειωμένος με την έννοια της συνεργασίας;
Οι άνθρωποι είναι ανοιχτοί στη συνεργασία, σε αντίθεση με τους περισσότερους Έλληνες. Η συνεργασία είναι από τα λίγα καλά που έφερε η κρίση. Στη χώρα μας για πολλούς και σύνθετους λόγους η συνεργασία δεν ήταν δεδομένο. Μάθαμε να συνεργαζόμαστε γιατί καταλάβαμε ότι μόνο έτσι μπορούμε να ενισχύσουμε τις δράσεις μας.
Ποιο είναι το πιο δυνατό χαρτί της πόλης;
Όταν πήγα στην Καλαμάτα, είχε χτυπηθεί από το μεγάλο σεισμό κι έμοιαζε με βομβαρδισμένη πόλη. Αυτήν τη στιγμή, και λόγω του δρόμου που σου επιτρέπει σε δύο ώρες να είσαι από την Αθήνα στην Καλαμάτα, η πόλη γνωρίζει ανάπτυξη. Η Καλαμάτα έχει γίνει πάρα πολύ ζωντανή και ευχάριστη στην καθημερινότητά της. Έχει όλα τα καλά μιας μικρής πόλης, είναι προικισμένη και βρίσκεται σε μια καταπληκτική τοποθεσία. Το καλοκαίρι της Καλαμάτας είναι σπουδαίο.
Ποιες εντυπώσεις αφήνει στους ξένους προσκεκλημένους που την επισκέπτονται;
Παρότι το φεστιβάλ έχει το κύρος των διεθνών φεστιβάλ του εξωτερικού δεν είχε πάντα τις κατάλληλες υποδομές για να γίνουν οι παραστάσεις. Το Ανοιχτό Θέατρο του Κάστρου μπορεί να βρίσκεται σε μια μαγευτική τοποθεσία στην κορυφή της πόλης, όμως δεν έχει τις τεχνικές υποδομές για μια πολύ απαιτητική παράσταση. Το γεγονός αυτό βέβαια δεν ενοχλεί τους καλλιτέχνες, όπως θα περίμενε κανείς. Είναι πολύ εντυπωσιακό γι’ αυτούς να τελειώνει η παράσταση και μετά να βγαίνεις και να περπατάς στη θάλασσα, να τρως στην άμμο και να βλέπει το φεγγάρι.
Δεν έχουμε αντιληφθεί το τεράστιο πλεονέκτημα των ελληνικών πόλεων και νησιών στον τομέα του πολιτιστικού τουρισμού. Πρέπει να υπάρξουν προτάσεις και ενθάρρυνση σε αυτή την κατεύθυνση. Η Καλαμάτα μετά τη μεγάλη φυσική καταστροφή εκμεταλλεύτηκε τις ευνοϊκές συνθήκες για δημιουργικότητα. Αυτή τη στιγμή είναι ένας τουριστικός προορισμός που χρόνο με το χρόνο εξελίσσεται. Ακόμα και το χειμώνα δυσκολεύομαι να βρω κατάλυμα όταν κατεβαίνω. Έχει σταθερή ανοδική πορεία.
Ποιες είναι οι πιο όμορφες βόλτες;
Πρώτα απ’ όλα η πόλη έχει αποκτήσει πλέον ένα όμορφο ιστορικό κέντρο, ενώ πέρα από την κλασική παραλία έχει αναπτυχθεί και η μαρίνα της Καλαμάτας. Αλλά γενικώς μέσα σε ένα τέταρτο με είκοσι λεπτά, όποια κατεύθυνση και να πάρεις, βρίσκεσαι σε μαγευτικές τοποθεσίες. Εσείς ποιες διαδρομές προτείνετε στους καλεσμένους σας; Εξαρτάται από τα ενδιαφέροντά τους.
Η Αρχαία Μεσσήνη είναι ένα μέρος καθηλωτικό για όσους αγαπούν την αρχαιότητα και την ιστορία. Αξίζει επίσης η θέα στον Μεσσηνιακό κόλπο από ψηλά, από τοποθεσίες και χωριά του Ταϋγέτου. Πάντα προτείνω μια βόλτα στη Βέργα, τη Μαντινεία, τις Κιτριές και σε όλη την ακτογραμμή της μεσσηνιακής Μάνης. Πολλοί καλλιτέχνες επιλεγούν μετά το φεστιβάλ να κάνουν διακοπές στη Μεσσηνία.
Διαβάστε το φετινό πρόγραμμα του φεστιβάλ εδώ
