Η Άρτεμις Τζίτζη διεισδύει στο πιο ανόθευτο κομμάτι του νησιού, αφού τσεκάρει τα νέα κοσμοπολίτικα στέκια. Είναι τόσο μεγάλη και πολύπλευρη που θα αργήσεις πολύ να την εξερευνήσεις καλά. Τη μια στιγμή βρίσκεσαι σε μια γαλαζοπράσινη παραλία –ολομόναχος σαν το Ροβινσώνα Κρούσο και είναι Δεκαπενταύγουστος, και την άλλη βρίσκεσαι σε ένα καταπράσινο λιβάδι σε κάποια πλαγιά του Ζα με τα 1204 μέτρα του.
Τα δύο πρόσωπα του νησιού
Το κοσμοπολίτικο κομμάτι με τη Χώρα το λιμάνι, την εμβληματική Πορτάρα και το ενετικό Κάστρο και κολλητά την τουριστική περιοχή του Αγ. Γεωργίου και νοτιοδυτικά τις τεράστιες παραλίες του Αγίου Προκοπίου και της Αγίας Άννας μέχρι και την Πλάκα. Πολλά μεγάλα ξενοδοχεία, μπαρ, κλαμπ, εστιατόρια, ταβέρνες, μαγαζιά, ξαπλώστρες, ομπρέλες, μουσική, καφέ και non stop ζωντάνια όλη μέρα και όλη νύχτα για όλους.
Το αυθεντικό, ανόθευτο κομμάτι του νησιού, δηλαδή όλη η υπόλοιπη Νάξος. Μια ορεινή ενδοχώρα με μυστηριώδη χωριά, άπειρες πολύτιμες βυζαντινές εκκλησίες, επιβλητικούς Ενετικούς Πύργους, τοπία πράσινα ή άγονα τοπία, ωραίες ταβέρνες με εκλεκτές τοπικές πρώτες ύλες, μοναχικές γαλαζοπράσινες παραλίες στα δυτικά, η άγρια ερημική ακτογραμμή με την εξωτική ομορφιά στα ανατολικά.
Υπάρχει κάτι που δεν έχει η Νάξος; Δεν έχει προσποίηση.
Τα highlights της Χώρας
Αρχαιολογικό Μουσείο
Δεν είναι μόνο η υπέροχη συλλογή πρωτοκυκλαδικών ειδωλίων που φιλοξενεί, είναι και το ίδιο το κτήριο που φτιάχτηκε το 17ο αιώνα και περιλαμβάνει και δύο πύργους του Κάστρου συν τη θέα στο λιμάνι από την τεράστια βεράντα με το πολύχρωμο ψηφιδωτό του 3ου π.χ. αιώνα (Δευτέρα κλειστό τηλ. 22850 22725).
Ολόκληρο το Κάστρο
Μια μεσαιωνική πόλη, που είναι ζωντανή και κατοικείται από το 13ο αιώνα που την ίδρυσε ο Μάρκος Σανούδος –δίπλα στο Αρχαιολογικό Μουσείο, πίσω από την καθολική Μητρόπολη της Υπαπαντής της Παναγίας στην πλατεία, βρίσκεται και το ιδιωτικό, παρεκκλήσι του Σανούδου σε γοτθικό ρυθμό.
Οι «πισίνες» κάτω από την Πορτάρα. Με τιρκουάζ νερά.
Το μαγαζί «Παραδοσιακά Προϊόντα -Σταμάτης Βερώνης» Εδώ θα βρείτε εκτός από μέλι, ελιές θρούμπες Νάξου, ελαιόλαδο κλπ, τα καλύτερα ναξιώτικα τυριά (αρσενικό, γραβιέρα, κεφαλοτύρι από γιδίσιο γάλα, ξυνομυζήθρα, κλπ) από μικρούς ναξιώτες παραγωγούς αλλά και από τον Αγροτικό Συνεταιρισμό. (Παπαβασιλείου, τηλ. 22850 22250).
Προπαντός όμως, θα έχετε τη βαθιά ευχαρίστηση να συζητήσετε για τη ναξιώτικη τυροκομική παράδοση, με τον κ. Σταμάτη Βερώνη καθώς θα δοκιμάζετε τα delicatessen που προφέρει -απίστευτες οι γραβιέρες και τα κεφαλοτύρια που παλαιώνει ο ίδιος.
Tip: Στη Νάξο, «αρσενικό» έλεγαν το κεφαλοτύρι και «θηλυκό», την ώριμη ξερή μυζήθρα.
Η πιτσαρία Pizzadelia (Πλ. Πρωτοδικείου, τηλ. 22850 22191). Πίτσες με ναξιώτικα τυριά, με καβουρμά από τις Σέρρες και σαλάμι από τη Λευκάδα, πίτσες με ζύμη ολικής αλέσεως, όλα τα αλεύρια βιολογικά, επιλογή για λεπτή η παχουλή ζύμη, και, όλες πεντανόστιμες.
Μπαρ Swing Μοριακά κοκτέιλς, κρασί με το ποτήρι, διακοσμητικά από ανακυκλωμένα υλικά, εναλλακτικές μουσικές, ο κατάλογος τυπωμένος σε βινύλιο –παίζει κιόλας (!), θέα στο λιμάνι από την βεραντούλα στον όροφο, χαλαρό και φρέσκο.
Το Coctail Jazz bar Νότος Αλλεπάλληλες μικρές βεράντες, και πριβέ γωνιές μέσα στα στενά του Κάστρου, setting ονειρεμένο, κοκτέιλς με βάση το κίτρο και ελληνικά ποτά. (2250 23780)
Το μαγαζί Agora Fashion Ολοκαίνουργιο, σε ένα όμορφο νεοκλασσικό στην περαντζάδα, με άκρως μοντέρνο και καλόγουστο design, φιλοξενεί δημιουργίες νέων ελλήνων σχεδιαστών μόδας και κοσμημάτων και είναι το πρώτο που φέρνει μια νέα κοσμολίτικη και classy ταυτότητα στην αγορά της Νάξου. (22850 26769).
Γευσιγνωσία –και αγορά, του λικέρ Κίτρου Νάξου στο μαγαζί της ποτοποιίας Προμπονά στην Παραλία (22850 22258).
Σούπερ πρωινό και brunch στο Μelimelum! Η γλυκύτατη και ικανότατη Ευαγγελία Λιανοπούλου φτιάχνει υπέροχες φευγάτες μαρμελάδες και τσάτνεϋ–καπνιστή μελιτζάνα, πράσινη καυτερή πιπεριά, κολοκύθα με σχίνο, μανταρίνι, κλπ. Προσφέρει επίσης εδέσματα όπως η τοπική «κατσίνα» (τηγανίτα με ξυνομυζήθρα) με μαρμελάδα φράουλα με δυόσμο, τηγανόψωμο με καραμελωμένα λαχανικά και γραβιέρα Νάξου, φρουτόκρεμες, ντοματαύγουλα συν όλα τα κλασσικά, στη δροσερή, σπιτική αυλή. (Πεζόδρομος Δημαρχείου, Άγ. Γεώργιος, 22850 22042).
Η ταβέρνα «Της Μάρως» Είναι η μόνη που έχει απειραθείτικες σπεσιαλιτέ: ρόστο κοκκινιστό με μακαρόνια, κοιλιαδάκια, γαλάντερα. Τα δύο τελευταία, θυμίζουν εντελώς την Κρήτη. Στην Πλ. Πρωτοδικείου (22850 25113). Και είναι πολλοί που λένε ότι οι Απειραθείτες ήλθαν από την Κρήτη αφού ως και το τοπικό γλωσσικό τους ιδίωμα, κρητικό ακούγεται (κάποιοι άλλοι λένε ότι οι Απειραθείτες παλιά έτρωγαν μόνο κρέας και ψωμί και δεν ήξεραν να μαγειρεύουν τίποτα άλλο).
12 must στάσεις στην ενδοχώρα
Η Παναγία η Δροσιανή (στο δρόμο από τη Χώρα προς το Χαλκί). Λένε ότι φτιάχτηκε τον 4ο ή τον 6ο αιώνα, είναι πολύ ατμοσφαιρική και όμορφη και έχει τοιχογραφίες από τον 7ο αιώνα –εποχή εικονομαχίας που κάνει σπάνια τα ανάλογα ευρήματα.
Χαλκί
Ολόκληρο το χωριό, που τα τελευταία χρόνια έχει πάρει τα πάνω του παρουσιάζοντας μια αργή, φίνα εξέλιξη, είναι ένα αξιοθέατο. Στην πλατεία η παναγία η Πρωτόθρονος (9ος μ.Χ. αιώνας), δίπλα ο τριόροφος ενετικός Πύργος της οικογένειας Μπαρότσι, νεοκλασικά αρχοντικά, στενάκια, καφενεδάκια, γλυκατζίδικα, το επισκέψιμο –και ενεργό, αποστακτήριο της ποτοποιίας Βαλληνδρά, και χειροποίητα υφαντά.
Απείρανθος
Σχεδόν ολόκληρη από μάρμαρο, με ενετικούς πύργους, πεζοδρομημένη, με αρχαιολογικό και λαογραφικό μουσείο. Ένα κομψοτέχνημα. Το «Στου Λεφτέρη» (22850 61333) είναι ένα υψηλού επιπέδου εστιατόριο κρεοφαγίας με εξαιρετικά ντόπια κρέατα και επιδόρπιο το ωραιότερο γαλακτομπούρεκο που έχουμε δοκιμάσει ποτέ.
Κόρωνος
Η καρδιά της Κορώνου, βρίσκεται στο βάθος μιας χαράδρας. Εκεί, μέσα στα λουλούδια, δίπλα στην πέτρινη βρύση, θα φάτε στην όμορφη ταβέρνα της Ματίνας και του Σταύρου με παραδοσιακή κουζίνα.
Στην ταβέρνα Αναγέννηση , εκτός από τη μαγική θέα και την καλή τοπική κουζίνα, θα απολαύσετε από τα χέρια του νεαρού ιδιοκτήτη, μια από τις καλύτερες πίτσες που έχετε δοκιμάσει (εκτός Ιταλίας)!
Απόλλωνας
Στο βορειότερο μέρος του νησιού, με γλυκιά ρετρό ατμόσφαιρα και τον διάσημο ημιτελή Κούρο. Λίγο πριν κάντε μια στάση στον Πύργο της Αγιάς.
Κινίδαρος
Το χωριό των Κονιτοπουλέων, του μαρμάρου και των γλεντιών. Θα πάτε για να φάτε «Στου Βασιλακαρακιού» (22285032088). Δικά τους κρεατικά, το κρεοπωλείο δίπλα στην ταβέρνα, θεϊκή συκωταριά και «χοντρό» κρέας, αν το παραγγείλετε από πριν.
Μέλανες
Δίπλα στο χωριό, στο Φλεριό, θα σας θαμπώσει ο ημιτελής Κούρος που βρίσκετε νωχελικά ξαπλωμένος μέσα στο περιποιημένο χωράφι.
Μέσα στο χωριό, στην ταβέρνα ο «Γιώργης» –θα απολαύσετε δικά του τα κρεατικά και τα κηπευτικά, κοκκινιστό κόκορα και πιτσούνια στα κάρβουνα και θα χορτάσετε θέα στον κάμπο και στα βουνά.
Εγγαρές
Δύο υπέροχα ανακαινισμένα παραδοσιακά ελαιοτριβεία και η ταβέρνα ο «Χάρης», με την καλύτερη παραδοσιακή κουζίνα σε ολόκληρο το νησί. Δικά τους κρεατικά που γίνονται στα χέρια της Ευγενίας Αρσένη αριστουργηματικά εδέσματα, με λιτότητα και σέβας στην πρώτη ύλη. Δοκιμάστε και την ομελέτα του με 10 αυγά και πατάτες (η μικρή!). Αξέχαστη.
Γαλήνη
Πολύ θετική ενέργεια σε ολόκληρο το χωριό. Το ολοκαίνουργιο καφενεδάκι –μανάβικο –παντοπωλείο –γλυκατζίδιο -μεζεδοπωλείο «Φλέα» (22850 24201) επάνω στην πλατεία σε κατακτάει απαλά και το ταβερνάκι «Πλατιά» με το καλό φαγητό και τον φιλικότατο Νίκο συμπληρώνει τα μάγια του χωριού.
Φιλώτι
Το μεγαλύτερο χωριό των Κυκλάδων και στην πλατεία, τη «Γέφυρα», ένας υπεραιωνόβιος πλάτανος. Στη σκιά του, καφές, υποβρύχιο, γλυκό, κουτσομπολιό, αραλήκι.
Στην είσοδο του χωριού, το κρεοπωλείο –ψησταριά ο «Καραβασιλιολιός». Δικά τους αρνιά και κατσίκια, ναξιώτικο μοσχάρι, τεράστιες μερίδες, όλα στα κάρβουνα.
Δανακός
Παμπάλαιο, απομονωμένο χωριό, στους πρόποδες του όρου Ζας. Καταπράσινο, με τρεχούμενα νερά. Λίγο πιο έξω, το φοβερό και πανέμορφο πυργομονάστηρο του Φωτοδότη. Τοπίο μαγευτικό και θέα μαγική στο πέλαγος και τη Δονούσα. Ζητείστε το κλειδί από τον ιερέα του Δανακού.
Η ταβέρνα ο «Φλώρακας» παίζει στο ιδιαίτερο ύφος του τόπου κάτω από τον ίσκιο της ροδιάς με τοπικό φαγητό για μυημένους.
Σαγκρί
Συμπυκνωμένη ιστορία: ο πρότυπα αναστυλωμένος πύργος Μπαζαίου του 17ου αιώνα που φιλοξενεί το καλοκαιρινό Φεστιβάλ Νάξου, ο αρχαιολογικός χώρος και ο ναός της Δήμητρας, το (πρώην) μοναστήρι του Αγίου Ελευθερίου, με τον πυργοειδή ναό -σήμερα στεγάζει το Λαογραφικό Μουσείο.
Παραλίες: βρες τη δική σου
Ο παραλιακός funcy χωματόδρομος (μπαράκια, ταβερνάκια) από την παραλία της Αγίας Άννας στην αμμώδη, τεράστια παραλία της Πλάκας –ομπρέλες στην αρχή λόγω γειτνίασης με την Αγία Άννα, ήσυχη και άνετη μετά.
Ο δρόμος από την Πλάκα στους Τρίποδες (με προορισμό τη Μικρή Βίγλα, το Καστράκι, τη Γλυφάδα, το Πυργάκι, το Αλυκό, την Ψιλή Άμμο, την Αγιασσό): χώμα, καλαμιές, φραγκοσυκιές, μηδενική σήμανση, ένας άλλος μαγικός κόσμος πριν βγεις στον πολιτισμό της ασφάλτου και του kite surfing από Καστράκι με μετά.
Όρμος Αμμίτη Το αμμουδερό «επίνειο» των χωριών Γαλήνη και Εγγαρές. Μια καντίνα, ένα μοναχικό εκκλησάκι, μια «πόρτα» στα βράχια αριστερά και πεταλίδες. Τέλεια.
Χίλια Βρύση Μπλε νερά, εντυπωσιακοί βραχώδεις σχηματισμοί, βότσαλα και μια μικρούτσικη βραχονησίδα απέναντι. Πήγαμε κολυμπώντας.
Εστιατόριο «Η Αξιώτισσα» Τοπικές γεύσεις με δημιουργική προσέγγιση, τζάζι μουσικές, βιολογικά προϊόντα και cool, σοφιστικέ περιβάλλον. Αγιασσός Πρόσβαση μόνο από –καλούς- χωματόδρομους. Ανέγγιχτη, με παχιά σκιά από τα αρμυρίκια, ψιλή άμμο, κρυστάλλινα ρηχά νερά.
Μουτσούνα Βιομηχανικό απομεινάρι η γραμμή που μετέφερε τα βαγονέτα με τη σμύριδα, υπέροχη θάλασσα, και θαλασσινές σπηλιές, με μεγάλα αστραφτερά βότσαλα. Και λίγο παραπέρα, η παραλία του Αζάλα με τους βράχους σαν γλυπτά. Ίσως δείτε και φώκιες.
Λιώνας Κατηφορίζετε από την Κόρωνο, έχοντας δίπλα σας τις στοές των σμυριδορυχείων. Μεγάλα χρωματιστά βότσαλα, νερά κρυστάλλινα και βαθιά.
Πάνερμος Αμμουδερή, απάνεμη, σχεδόν πάντα ήσυχη, οι φοίνικες εν γραμμή, θέα στα Κουφονήσια από το λοφάκι με τα απομεινάρια της προϊστορικής ακρόπολης των Αμυγδαλιών.
Καλιαντός Η νοτιότατη παραλία του νησιού, απέραντη, απάνεμη, με χρυσή αμμουδιά και τυρκουάζ νερά, με την Ηρακλειά απέναντι και μια μικρή λίμνη από πίσω.
Που να μείνετε
Thomais Studios Αγνώριστο συγκρότημα μετά την πλήρη ανακαίνισή του. Επάνω στο κύμα, σε απόσταση αναπνοής από τη Χώρα, με όλα τα δωμάτια να έχουν θέα στη θάλασσα. Πρωινό σερβιριζόμενο στο δωμάτιο με τοπικά προϊόντα και χειροποίητα εδέσματα.
Belogna Ikons Δίπλα στον πύργο Μπελόνια, καινούργιο συγκρότημα με 9 πολυτελείς αυτόνομες βίλες σε αυθεντικό τοπικό αρχιτεκτονικό ύφος.
Corona Borealis Υψηλού επιπέδου μικρό συγκρότημα από 7 σούπερ καλόγουστες σουΐτες, «κρυμμένο» σε ένα μικρό καταγάλανο όρμο.
Naxian Collection Πολυτελείς αυτόνομες βίλες σε κυκλαδίτικο στιλ µε θέα στην παραλία Αγίου Προκοπίου.
Lagos Mare Νησιώτικη αρχιτεκτονική, spa, κομψότητα και ρομαντική διακόσμηση.
Hotel Grotta (Χώρα Νάξου, 22850/22101). Στο κέντρο της Χώρας δίπλα στο Ενετικό Κάστρο, με λιτή διακόσμηση, χαλαρό περιβάλλον και θέα στο λιμάνι.
Medusa Resort Ωραίοι καταπράσινοι κήποι, μεγάλα δωμάτια και σουΐτες.
Chateau Zevgoli Αίσθηση ιστορίας σε ένα παλιό σπίτι του Κάστρου, δίπλα στον Πύργο Γλέζου, µε θέα στην Πορτάρα.
Orkos Beach (Μικρή Βίγλα, 2285075194). Επάνω στην παραλία, σαν κυκλαδίτικο χωριό, με μεγάλα χαρούμενα δωμάτια.
Αναλυτικές προτάσεις διαμονής και φαγητού αξιολογημένες και βαθμολογημένες από τον Alpha Guide εδώ και εδώ
