Ολόκληρη η Καστοριά είναι μια πόλη μαγική, όπως κουλουριάζεται νωχελικά γύρω από την πανέμορφη λίμνη Ορεστιάδα. Επιστρέφοντας από άλλο ένα ρεπορτάζ στην πόλη, αποφασίσαμε να εστιάσουμε στο Ντολτσό, την Παλιά Πόλη στη νότια παραλία, την οποία βρήκαμε στα καλύτερά της, με τα επιβλητικά αρχοντικά και τη μεγάλη λιθόστρωτη πλατεία έτοιμη να γίνει το σκηνικό για τα Ραγκουτσάρια, το θρυλικό καστοριανό καρναβάλι!
Από τις 6 μέχρι τις 8/1, ολόκληρη η πόλη ζει στο ρυθμό ενός ξέφρενου λαϊκού ξεφαντώματος που δεν έχει καμία σχέση με τις Απόκριες, αλλά συναντιέται μαζί τους στο μασκάρεμα, το φαγοπότι, τα ολονύχτιο γλέντι και τον ασταμάτητο ήχο από τα διάσημα Χάλκινα Καστοριάς. Αντίφαση υπέροχη, όλο αυτό το οργιαστικό γλέντι κορυφώνεται στην πλατεία του Ντολτσό: το πιο ήσυχο, αυθεντικό και ατμοσφαιρικό κομμάτι της πόλης. Τριώροφα αρχοντικά εύπορων Καστοριανών του 18ου και του 19ου αι., άλλα εντυπωσιακά αποκατεστημένα και άλλα όχι, παραδοσιακά σπίτια, βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες, ατμοσφαιρικά στενοσόκακα κάτω από σαχνισιά κάνουν την περιπλάνηση στο Ντολτσό μια συναρπαστική αισθητική και ιστορική εμπειρία.
Οι σύγχρονες πολυκατοικίες που άλωσαν και αλλοίωσαν την πανέμορφη πόλη από το 1970 και μετά δεν έχουν θέση εδώ. Άλλωστε, το καλοκαίρι που μας πέρασε ο οργανισμός Europa Nostra και το Ινστιτούτο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων ανακοίνωσαν ότι η Παλιά Πόλη της Καστοριάς (το Ντολτσό στη νότια παραλία, το πλέον χαρακτηριστικό και καλύτερα διατηρημένο κομμάτι της, και το Απόζαρι στη βόρεια παραλία) ανήκει στα πιο επαπειλούμενα μνημεία της Ευρώπης, δημιουργώντας βάσιμες ελπίδες για τη διάσωση και την ανάδειξή της. Μια επίσκεψη στο Λαογραφικό Μουσείο Καστοριάς που στεγάζεται στο υπέροχο αρχοντικό Νεράντζη-Αϊβάζη, ένα από τα αντιπροσωπευτικά δείγματα της καστοριανής αρχιτεκτονικής με πανέμορφα βιτρό από τη Βενετία και τη Φλωρεντία στα παράθυρα και τους φεγγίτες, θα σας δώσει μια ιδέα για τον πλούτο και την καλαισθησία εκείνης της εποχής (ανοιχτό 10.00-17.00 και τις Κυριακές 11.00-17.00, 2467028603). Το αρχοντικό Εμμανουήλ, το οποίο στεγάζει μια ενδιαφέρουσα ενδυματολογική συλλογή, το Δεληνάνειο Μουσείο Καστοριανής Γυναίκας (2467022108), τα αρχοντικά Μπασσάρα, Νάτζη, Βεργούλα και Σκουτάρη και το αρχοντικό Πηχεών, που φιλοξενεί το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα (2467021144), διεκδικούν το δικό τους μερίδιο στο θαυμασμό μας για τα εντυπωσιακά αρχιτεκτονικά στοιχεία και την επιβλητικότητά τους.
Εν τω μεταξύ, στο Τσαρσί (το παλιό εβραϊκό όνομα της ιστορικής εμπορικής οδού Μητροπόλεως) οι ρυθμοί έχουν ήδη αλλάξει. Οι μπάντες με τα χάλκινα έχουν αρχίσει να βγαίνουν τα βράδια προαναγγέλλοντας τα Ραγκουτσάρια και ο δραστήριος πολιτιστικός σύλλογος Τσαρσί (www.totsarsi.gr) έχει ανακοινώσει το εορταστικό πρόγραμμα για το δωδεκαήμερο των Χριστουγέννων. Ανάμεσα σε άλλα, μια σούπερ Σαρμαδογιορτή στις 3/1 στην Πλατεία Ομόνοιας, όπου οι περαστικοί και οι επισκέπτες θα απολαμβάνουν παραδοσιακούς σαρμάδες, πίτες, μεζέδες και κρασί και στις 5/1 ένα γλέντι με επιτυχίες των ’80s προς τιμήν των… γλεντιών που γίνονταν στα άπειρα μπαρ και κλαμπ τα οποία βρίσκονταν συγκεντρωμένα στη Μητροπόλεως εκείνη την τρελή εποχή. Ακριβώς την επομένη, ανήμερα των Θεοφανίων, ξεκινούν τα Ραγκουτσάρια (αν και σε πολλά χωριά όπως στο Άργος Ορεστικό μεταμφιέζονται από την παραμονή της Πρωτοχρονιάς). Τα μπουλούκια θα ξεχυθούν στους δρόμους για γλέντι μέχρι το πρωί, οι ορχήστρες με τα χάλκινα θα παίζουν ακατάπαυστα, του Αϊ-Γιαννιού οι παρέες θα περνούν από τα σπίτια για κέρασμα ώστε να ξορκίσουν τα κακά πνεύματα και στις 8 του μηνός –ή Πατερίτσα όπως τη λένε στην Καστοριά– το τριήμερο καρναβάλι θα κορυφωθεί με τη μεγάλη παρέλαση που καταλήγει στην πλατεία του Ντολτσό: όλα τα μπουλούκια και τα άρματα συναντιούνται με γλέντια και χορούς.
Μια μοναδική λαϊκή γιορτή με πανάρχαιες διονυσιακές καταβολές που εορτάζεται την ίδια ημέρα με μια μείζονα χριστιανική γιορτή, τα Θεοφάνια, μια πόλη που παραδίδεται ολόψυχα στο ξεφάντωμα (και παρασύρει όποιον επισκέπτη έχει την τύχη να βρεθεί εκεί αυτές τις ημέρες) και το Ντολτσό, μια γωνιά της που σε σεργιανίζει, σαν μια γοητευτική μηχανή του χρόνου, σε εικόνες του πλούσιου παρελθόντος για να σε ξαναφέρει με τους ήχους των χάλκινων στο δυνατό παρόν. Τελικά η Καστοριά είναι απίστευτο μέρος!
Πού να μείνετε
Αρχοντικό Ωρολογόπουλου (από € 70) Το διατηρητέο αρχοντικό της οικογένειας Ωρολογόπουλου πάνω στην κεντρική πλατεία, ανακαινισμένο υποδειγματικά από τον πολιτικό μηχανικό και ιδιοκτήτη του φιλόξενου ξενώνα-στολίδι Σιδέρη Σμαρόπουλο. Συνδυάζοντας την πολυτέλεια με την καλαισθησία και την υψηλού επιπέδου εξυπηρέτηση με όλες τις σύγχρονες ανέσεις, με αναλλοίωτα τα χαρακτηριστικά στοιχεία της παραδοσιακής μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής (πολλά παράθυρα και περίτεχνα ταβάνια), έπιπλα σε vintage ύφος κι ένα γοητευτικό οντά στο δεύτερο όροφο. Πλούσιο πρωινό και σνακ μπαρ συνεχούς λειτουργίας στο κελάρι που βγάζει στην όμορφη αυλή του ισογείου.
Ξενώνας Κωνσταντίνος Μπάκαρης (Ορεστιάδας & Παπακωνσταντίνου, Ντολτσό, 2467027272, www.hotelbakaris.gr, από € 70) Οικογενειακός ξενώνας στο στιλ των παραδοσιακών αρχοντικών. Όμορφα δωμάτια με ξύλινα μπάσια και ζεστή ατμόσφαιρα. Ύφος παλιάς αστικής πολυτέλειας στο φωτεινό χώρο υποδοχής, όπου σερβίρεται ένα φοβερό πρωινό με τοπικά χειροποίητα εδέσματα από τις αδερφές Μπάκαρη, με υποδειγματική εξυπηρέτηση και θέα στη λίμνη.
Doltso Luxury Hotel (Ρήγα Φεραίου 7, Ντολτσό, 2467022022, από € 70) Πετρόχτιστο αρχοντικό διακοσμημένο με κομψότητα, παστέλ αποχρώσεις, hi tech εξοπλισμός και πολυτέλεια στα δωμάτια. Τοπικά προϊόντα και χειροποίητα εδέσματα στο πρωινό και καταπράσινη αυλή.
Chloe Hotel (από € 60) Αύρα αρχοντιάς και νεοκλασικό ύφος στο χώρο υποδοχής και σε παρόμοιο ύφος τα δωμάτια και οι ευρύχωρες σουίτες. Θέα στη λίμνη ή στο Βίτσι από τα μπαλκόνια, πρωινό εμπλουτισμένο με σπιτικά γλυκά και πίτες.Φιλόξενη κι ευγενική φροντίδα.
Calma Hotel & Spa (3ο χλµ. Καστοριά-Βίτσι, Χλόη, 2467022215, από € 70) Ολοκαίνουργια άφιξη στη Χλόη, στη βόρεια παραλία, με κομψή, λιτή αισθητική, απαλές αποχρώσεις, πολύ καλή ποιότητα υλικών, πισίνα, ωραίους κήπους και πλήρως εξοπλισμένο spa.
Αρχοντικό Αλεξίου Βέργουλα (από € 70) Παραδοσιακός ξενώνας με τεράστιους καθρέφτες, όμορφη επίπλωση και σάλα πιστή στην εικόνα ενός αυθεντικού αρχοντικού, όπου προσφέρεται continental πρωινό με ζυμωτό ψωμί, σπιτικές μαρμελάδες, γλυκά και πίτες.
Πού να φάτε
Ντολτσό Παραδοσιακή κουζίνα από την Τέτα Πουλιοπούλου, στο ισόγειο του διατηρητέου οικογενειακού αρχοντικού του συζύγου της. Κότσι στη γάστρα, ταλσένο (αλοιφή με μελιτζάνα και πιπεριά Φλωρίνης), κεφτεδάκια μακάλο, χοιρινό με σταφίδες και δαμάσκηνα και τα καλύτερα σαρμαδάκια που έχουμε φάει ποτέ!
Παλιά Πόλη (Ορεστιάδος 51, Ντολτσό, 2467021401) Ολοκαίνουργια άφιξη σε πέτρινο κτίριο με θέα στη λίμνη. Νόστιμη ελληνική σπιτική κουζίνα, πίτες, πολύ ωραία κρεατικά στη σχάρα –η Ευδοκία είναι γεννημένη ψήστρια– και στη σούβλα και πολύ καλά γλυκά από τη Λουκία.
Γράδα Η πιο τολμηρή κουζίνα στην Καστοριά από τον νεαρό σεφ Κοσμά Καπετανόπουλο. Από τα καλύτερά του το μπον φιλέ με καραμελωμένα κρεμμύδια και αχλάδια ποσέ σε σάλτσα φραμπουάζ.
Nautical Hall (Υπ. Διάκου 10, Βόρεια Παραλία, 2467082397) Ανανεωμένο μενού με ελληνική δημιουργική κουζίνα, καινούργια διεύθυνση και σταθερά η πιο ωραία θέση πάνω στη λίμνη για all day χαλάρωση σε κοσμοπολίτικο, υψηλής αισθητικής περιβάλλον.
Το Στέκι της Παρέας Στην είσοδο της πόλης, αγαπημένο των Καστοριανών, με τεράστιο κατάλογο και σπεσιαλιτέ τα μοσχαρίσια μάγουλα στη γάστρα και τα παϊδάκια.
