ΚΑΡΠΑΘΟΣ

Δεν καταφέραμε να βρούμε θέση στην πτήση για την Κάρπαθο, αλλά αυτό καθόλου δεν μας πτόησε. Οι διηγήσεις φίλων για την απόκοσμη ομορφιά της Ολύμπου, όπου οι γυναίκες κυκλοφορούν ακόμη με τις πολύχρωμες παραδοσιακές φορεσιές τους, ήταν αρκετές για ν' αψηφήσουμε το πολύωρο ταξίδι και να πάρουμε το πλοίο. Έπειτα από είκοσι περίπου ώρες εν πλω και δύο εβδομάδες διαμονής το νησί των Τιτάνων μάς είχε ανταμείψει με πολύ περισσότερα απ' όσα περιμέναμε: σμαραγδένια δροσερά νερά, παραδοσιακά χωριά

ΓΡΑΦΕΙ: ΙΩΑΝΝΑ ΓΚΟΜΟΥΖΑ 12 Αυγούστου , 2004

ΚΑΡΠΑΘΟΣ

όμορφη, μακρινή και άγνωστη

από την Ιωάννα Γκομούζα

Επιλέξτε βάση Τα πλοία κάνουν δύο στάσεις στο νησί. Η πρώτη είναι στα Πηγάδια, την πρωτεύουσα και βάση για τους περισσότερους επισκέπτες. Εδώ «στρατοπεδεύσαμε» κι εμείς, αφού μας εξυπηρετούσε για τις μετακινήσεις και τις χαλαρές βραδινές εξόδους μας. Το δεύτερο λιμάνι είναι το Διαφάνι, επίνειο της ορεινής Ολύμπου. Προτιμήστε τα αν αποζητάτε απόλυτη ηρεμία και έχοντας υπόψη ότι είναι πολύ μακριά από οτιδήποτε άλλο. Οι οικογένειες και οι αλλοδαποί επισκέπτες -κυρίως Ιταλoί και Γερμανοί -«ψηφίζουν» Αμμοοπή, Αρκάσα και Λεύκο για τις τεράστιες αμμουδερές παραλίες τους.

On the road Τρεις ολοήμερες εκδρομές είναι αρκετές για να πάρετε μια γεύση, έστω βιαστική, απ' όλα τα ενδιαφέροντα χωριά του νησιού.

Εκ των ων ουκ άνευ η βόλτα στην Όλυμπο. Αν δεν σας πτοούν τα χιλιόμετρα, ο χωματόδρομος και οι πολλές στροφές (από την τοπική αυτοδιοίκηση πάντως μάθαμε ότι το δύσκολο χωμάτινο κομμάτι από τα Σπόα και μετά ασφαλτοστρώνεται), μπορείτε να φτάσετε οδικώς. Πιο ξεκούραστη λύση πάντως δίνουν τα πλοιάρια που αναχωρούν καθημερινά από τα Πηγάδια για το Διαφάνι. Αποκομμένη στο βορρά, η Όλυμπος διατηρεί ζωντανές τις μνήμες μιας άλλης εποχής. Το βλέπεις στα λευκά σπίτια της, που συνωστίζονται σε μια επιμήκη κορυφογραμμή, το ζεις στο συναπάντημα με τις περήφανες κυράδες, τις μόνες ίσως στο Αιγαίο που εξακολουθούν να φορούν τις παραδοσιακές στολές με τις υπέροχες πλουμιστές μαντίλες στην καθημερινότητά τους. Όλα τα στενά, ασπρισμένα καλντερίμια οδηγούν στο Πλατύ, τη μικροσκοπική κεντρική πλατεία με το χωριάτικο καφενείο και την όμορφη εκκλησία την Κοίμησης της Θεοτόκου. Βρεθήκαμε εδώ Δεκαπενταύγουστο και γίναμε ένα με το πολύχρωμο πλήθος που συμμετείχε όλο κατάνυξη στο πανηγύρι. Γευτήκαμε άρτο και καρπούζι, την πατροπαράδοτη προσφορά της ημέρας, και από τη γειτονική ταράτσα φωτογραφίζαμε μια τις λιλιπούτειες Ολυμπίτισσες μες στις φανταχτερές στολές τους και μια το πέλαγος. Παρότι χαμένη μέσα σε άνυδρους βράχινους όγκους, αυτή η πλευρά του οικισμού απολαμβάνει μία από τις πιο «δραματικές» θέες στο Αιγαίο.

Για να επισκεφτείτε τα χωριά του νότου, θα ακολουθήσετε τον ανηφορικό δρόμο που φεύγει από τα Πηγάδια για το Απέρι, την παλιά πρωτεύουσα. Χτισμένα σε μια δροσερή ρεματιά, τα κατάλευκα παραδοσιακά καρπαθίτικα σπίτια αποδεικνύονται πραγματικό επίτευγμα αρχιτεκτονικής οικονομίας. Σ' ένα μόνο δωμάτιο, γεμάτο πολύχρωμα κεντήματα και ζωγραφισμένα διακοσμητικά πιάτα, οι νοικοκυραίοι βόλευαν την οικογενειακή και κοινωνική ζωή τους. Το περίεργο είναι ότι στα περισσότερα νοικοκυριά στο Απέρι επιζεί η παραδοσιακή αρχιτεκτονική, πράγμα που μάλλον πρέπει να χρεώσουμε στους εκατοντάδες Καρπάθιους της διασποράς, που επιστρέφοντας από την Αμερική ανακαίνισαν τα σπίτια τους με σεβασμό στην παράδοση. Ασπρισμένα σοκάκια και λουλουδιασμένες αυλές δίνουν το στίγμα στη γειτονική Βωλάδα, τον Όθο και τις γαλήνιες Πυλές, απ' όπου το μάτι αγκαλιάζει το πέλαγος μέχρι την Κάσο. Κατεβαίνοντας στα δυτικά παράλια η μυρωδιά φρέσκου ψαριού οδηγεί στο Φοινίκι, ένα γνήσιο ψαροχώρι όπου βρίσκετε εγγυημένα φρέσκο ψάρι ακόμα και στο χαμό του Δεκαπενταύγουστου. Δύο χιλιόμετρα παρακάτω, η Αρκάσα μάς περιμένει για μια ανάβαση στο λόφο του Παλαιόκαστρου με τα κυκλώπεια τείχη αλλά και για βουτιές σε καταγάλανα νερά. Δειλινό πια, στο δρόμο της επιστροφής, ενδείκνυται μια μικρή στάση στην εκκλησία στις Μενετές για την πανοραμική θέα στο λιμάνι της Καρπάθου.

Έναν κύκλο από τα δυτικά στα ανατολικά παράλια θα διαγράψουμε και στο κεντρικό τμήμα. Αυτή τη φορά ωστόσο τα χωριά είναι λιγότερα και το φωτογραφικό φακό κερδίζει το τοπίο, άγριο και επιβλητικό από το Λεύκο ως τη Σπόα, κατάφυτο και δροσερό πάνω από την Άπελλα και την Κυρα-Παναγιά. Αν δεν έχετε σκοπό να κάνετε βουτιές, ο αραιοκατοικημένος παραθεριστικός οικισμός του Λεύκου με τις τεράστιες αμμουδιές δεν θα σας κρατήσει πολύ. Το γαλήνιο Μεσοχώρι άλλωστε αξίζει περισσότερο την προσοχή σας. Πολύ μακριά από τις προτιμήσεις των τουριστών, είναι το καλύτερο μπαλκόνι του νησιού για ρομαντικά ηλιοβασιλέματα με φόντο το Αιγαίο αλλά και για ριλάξ το απομεσήμερο στο καφενεδάκι της απλόχωρης πλατείας ή στο δροσερό μοναστήρι της Παναγίας της Βρυσιανής. Εάν πεινάσατε, είναι μάλλον ώρα να ξεκινήσετε για το μοναχικό παραλιακό χωριουδάκι του Αγίου Νικολάου. Αψηφήστε τις συνεχείς στροφές: το φρέσκο ψάρι στα ταβερνάκια θα σας αποζημιώσει για την προσωρινή ταλαιπωρία. Αντίθετα, ο δρόμος της επιστροφής για τα Πηγάδια είναι πραγματική απόλαυση, καθώς από τα Σπόα και μετά παρακολουθεί από την πλαγιά τις κατάφυτες παραλίες της δυτικής ακτής. Στα μισά της διαδρομής, το μικρό μοναστήρι της Παναγίας Μερτονίτισσας προσφέρει σκιά, γαλήνη και μια υπέροχη αφ' υψηλού εικόνα της παραλίας της Κυρα-Παναγιάς.

Βόλτα στη Σαρία

Διακόσια μέτρα από τη βορειότερη εσχατιά της Καρπάθου, ένα ακατοίκητο νησάκι, η Σαρία, σας περιμένει για μοναχικές βουτιές και έναν ενδιαφέροντα αρχαιολογικό περίπατο. Τουριστικά πλοιάρια από τα Πηγάδια και το Διαφάνι ανεβαίνουν καθημερινά στα Παλάτια, την κεντρική παραλία του νησιού. Παραμένουν εκεί αρκετές ώρες για ν' απολαύσετε το μπάνιο σας και να εξερευνήσετε τα παράξενα κτίσματα με τις κωνικές και ημικυκλικές στέγες, που πιθανολογείται ότι τα έχτισαν Σαρακηνοί πειρατές. Πού... βουτάμε; Ένα μήνα να γυρίζεις κάθε μέρα και σ' άλλη παραλία, δεν θα τις χαρείς όλες τις ακτές της Καρπάθου. Μοναχικές ή τουριστικές, με πεύκα και βότσαλο, αμμουδιά και surfers, να μια λίστα με τις πιο αντιπροσωπευτικές δροσερές γωνιές του νησιού. Go west Για τη βοτσαλάδα και τα σμαραγδένια νερά τους, οι θαμώνες της Αχάτας, του κάτω Λάκου, της Κυρα-Παναγιάς και της Άπελλας αψηφούν το χωματόδρομο. Για να μη… σκονιστείτε, έρχονται και καραβάκια από τα Πηγάδια. Σ' αυτή την πλευρά πάντως εμείς ψηφίζουμε Αϊ-Γιάννη ή «Vassilis paradise», όπως τη συστήνει στους τουρίστες ο κυρ Βασίλης, ο καϊκτζής που μας έφερε. Πρόκειται για μια μικρή βοτσαλωτή ακτή, χωρίς οδική πρόσβαση, που στην αριστερή πλευρά της μας δροσίζει σε μικρές λαγκούνες με στενά περάσματα ανάμεσα σε βράχους. Σαν τη «Γαλάζια λίμνη» ένα πράγμα! Εκεί στο νότο Ποια να πρωτοδιαλέξεις; Την απέραντη και αγαπημένη των windsurfers αμμουδιά του Αγριλαοπόταμου; Τον απάνεμο κολπίσκο κάτω από τα βράχια στου «Μιχαλιού τον κήπο»; Την παχιά άμμο και τα κρυστάλλινα νερά στο Διακόφτη; Όρεξη για σαφάρι στους βατούς χωματόδρομους μετά το αεροδρόμιο να έχετε και οι επιλογές είναι πολλές. Οι τουριστικές Και άμμος και βραχάκια στη μαζική Αμμοοπή. Ευρύχωρες, αν και δημοφιλείς, ο Άγιος Νικόλαος Αρκάσας, ο Λεύκος και η παραλία στα Πηγάδια. Από το Διαφάνι τα καραβάκια σάς κατεβάζουν στο μοναχικό Άγιο Μηνά, το Νάτι και το Φορόκλι.

info

Διαμονή: Στα Πηγάδια καλύτερη επιλογή διαμονής το ολοκαίνουργιο Sound of the Sea (22450/29023, www.apis.gr). Βρίσκεται πάνω στην παραλία, έχει πισίνα, παιδική χαρά, γήπεδο τένις, γυμναστήριο και όλα τα δωμάτια είναι εξοπλισμένα με κουζίνα, τηλεόραση και κλιματισμό. Επίσης τα εξοπλισμένα με κουζινάκι διαμερίσματα και στούντιο του Nisia Apartments (22450/29127) και του Electra Beach πάνω στην παραλία (22450/23256). Σε όμορφα μπάνγκαλοους μέσα σε κήπους στον Ήλιο στην Αμμοοπή (22450/81148). Απλά, άνετα δωμάτια με κουζινάκι και όμορφη θέα στην Κυρα-Παναγιά (22450/23026) στον ομώνυμο οικισμό. Φαγητό Στα Πηγάδια, στην καλύτερη ταβέρνα του νησιού, την Ωραία Κάρπαθο, όλα είναι εκλεκτά. Δοκιμάστε χειροποίητες μακαρούνες με τραγανό τηγανισμένο κρεμμυδάκι, σαλιγκάρια, βουτυράτο τραχανά και, αν βρείτε, αγριάδι στα κάρβουνα (το ντόπιο θράψαλο). Ελληνικές αλλά και κλασικές διεθνείς γεύσεις στο Mediterranean House. Στο Λεύκο θαυμάσια γεμιστά, λαχανοντολμάδες και πεντανόστιμη κακαβιά στη δροσερή βεραντούλα του Small Paradise. Ό,τι ψάρι βγάλει η τράτα αλλά και ντόπια χοιρινά και μουσακά στον Δημήτριο στο Φοινίκι. Ψητά στη σχάρα και δικά τους λουκάνικα στην Ταβέρνα στον Όθο. Ψάρια, πολλές πίτες και καλοφτιαγμένα μαγειρευτά στο Μύλο, το γλυκύτατο ταβερνάκι που στεγάζεται σ' έναν παλιό ανεμόμυλο στην Όλυμπο. Κάτω από την κληματαριά, στη σπιτική αυλή της Άνοιξης στο Διαφάνι, μπιφτέκια, μπριζόλες στη σχάρα και μαγειρευτά. Τεύχος 221, 05/8/2004