Η Κατερίνα Κατώπη έζησε μία εβδομάδα ψυχικής ανάτασης κυνηγώντας
το φευγαλέο Shangri La ανάμεσα σε υποβλητικά τοπία και χώρους προσευχής
στο Βασίλειο του Δράκου της Βροντής, την terra incognita της Ασίας.
Το αεροπλάνο ανεβοκατέβαινε σαν roller coaster, γλιστρώντας καλοζυγισμένα μέσα από τις απόκρημνες βουνοκορφές, προτού κάνει την τελική βουτιά στη γόνιμη κοιλάδα του Paro και προσγειωθεί στο μοναδικό αεροδρόμιο της χώρας. Με είχαν προειδοποιήσει ότι το ταξίδι προς το Μπουτάν θα ήταν κάτι σαν ελεύθερη πτώση και οι πιλότοι φτάνουν τα αεροσκάφη στα όριά τους, ωστόσο το τοπίο που αντίκρισα από το παράθυρο του αεροπλάνου εκείνο το ηλιόλουστο, καθαρό πρωινό ήταν η καλύτερη αποζημίωση. Στα αριστερά μου δέσποζε σκαρφαλωμένο στο ψηλότερο σημείο της περιοχής, μεγαλοπρεπές και αγέρωχο, το οχυρό μοναστήρι (Dzong), το ποτάμι κυλούσε ορμητικά ανάμεσα σε χρυσαφένια χωράφια και μικρά παρατηρητήρια ήταν διάσπαρτα σε κάθε βουναλάκι ανάμεσα σε χιλιάδες σημαίες προσευχής. Στο βάθος η επιβλητική οροσειρά, καλυμμένη με χιόνι, μου θύμισε ότι βρισκόμαστε στους πρόποδες των Ιμαλαΐων. Το τοπίο ήταν γαλήνιο, αλλά επιβλητικό. έρωτας με την πρώτη ματιά. Κατεβαίνοντας, ένιωθα σαν να είχα κοιμηθεί 15 ώρες παρόλο που ταξίδευα όλη νύχτα. Ήθελα να τα δω όλα, να τα ζήσω με όλες μου τις αισθήσεις και να ρουφήξω τη μαγεία του θρυλικού Βασιλείου του Δράκου της Βροντής.
Όλο το ταξίδι το είχε οργανώσει με φροντίδα η δαιμόνια Julie, υπεύθυνη για τα 5 lodges της Amanresorts στο Μπουτάν –αδιαμφισβήτητα ο ιδανικός τρόπος για να εξερευνήσει κάποιος τη χώρα– και, φυσικά, όλα ήταν απλώς τέλεια. Επί επτά ημέρες μετακινούμασταν από lodge σε lodge (Paro, Thimphu, Punnaka) κάθε φορά και πιο μαγεμένοι. Καθένα τους ήταν τελείως διαφορετικό από το προηγούμενο: στο ένα έφτανες έπειτα από πεζοπορία στο δάσος, το άλλο ήταν το καλοκαιρινό κατάλυμα της βασίλισσας, ενώ το τρίτο δέσποζε επιβλητικά πάνω από την πόλη. Από την πρώτη στιγμή μας παρέλαβαν ο Choki και o Tshering, ο οδηγός και ο ξεναγός μας, και δεν μας άφησαν ούτε στιγμή. Έφτιαχναν καθημερινά το πρόγραμμά μας με βάση τις δυνάμεις και τα θέλω μας. μας εξηγούσαν σε άψογα αγγλικά τα πάντα: από τα είδη των φυτών και των δέντρων μέχρι τις αρχές του βουδισμού και τις απλές καθημερνές συνήθειες του λαού τους. γεμάτοι χιούμορ και χαμόγελο, ντυμένοι με τις παραδοσιακές φορεσιές τους –είναι υποχρεωτικές βάσει νόμου–, έγιναν οι συνοδοιπόροι μας, μας έβαλαν στο σπίτι τους, μας πήγαν σε τοπικά φεστιβάλ, στις λαϊκές αγορές, στον αστρολόγο τους χωριού τον οποίο επισκέπτονται όλοι ευλαβικά, ακόμη και σε karaoke bar. Στο τέλος του ταξιδιού νιώσαμε ότι αποκτήσαμε δύο καινούργιους φίλους.
Φτάνοντας την πρώτη ημέρα στο κεντρικό lodge, το «Amankora» στο Thimphu, μας υποδέχτηκαν τυλίγοντας λευκά μεταξωτά μαντίλια στο λαιμό μας για καλωσόρισμα και το ταξίδι μας ξεκίνησε γεμάτο καλούς οιωνούς... Εγκλωβισμένο στα Ιμαλάια, ανάμεσα στο Θιβέτ και στην Ινδία, το Μπουτάν ήταν ακριβώς όπως το είχα φανταστεί. Μια χώρα βγαλμένη από ταινία,
με ισχυρές παραδόσεις, όχι ιδιαίτερο τουρισμό, γεμάτη μοναχούς ντυμένους στα πορφυρά, παραδοσιακά σπίτια και μοναστήρια αλλά και ντόπιους πρόθυμους να συναναστραφούν, να μιλήσουν και να γελάσουν με τους ξένους. Τα πάντα εδώ έχουν ένα λόγο που συμβαίνουν και είναι σχεδόν αδύνατον να μην πιαστείς στη δίνη της μαγείας που αναδίνει η χώρα.
Οι σκηνές της καθημερινής ζωής ήταν αυτές που με γοήτευσαν περισσότερο: οι αγρότες που όργωναν τα χωράφια τους με άροτρα που τα έσερναν αγελάδες, συχνά φορώντας τις παραδοσιακές φορεσιές και τα κοσμήματά τους, οι χαμογελαστοί ντόπιοι που μασουλούσαν betel nuts αδιάφοροι για το ότι τα δόντια τους βάφονταν κατακόκκινα, οι νεαροί μοναχοί που έπαιζαν πεντόβολα ή λιάζονταν στον ήλιο, τα πολύχρωμα φεστιβάλ όπου όλοι χόρευαν και τραγουδούσαν και οι σημαίες προσευχής που κυμάτιζαν παντού –μα παντού–, έρμαια στο δυνατό αέρα μέχρι να εξαϋλωθούν και οι προσευχές να εισακουστούν στα ουράνια.
Μεγάλη έκπληξη για μένα ήταν η φύση και η μοναδική βιοποικιλότητά της: από υποτροπικά φυτά στα χαμηλά μέχρι κέδρους και ροδόδεντρα γεμάτα εκτυφλωτικά λουλούδια στα μεγάλα υψόμετρα. Τα πρωινά συνήθως είχε τρομερές λιακάδες και αρκετή ζέστη, αλλά από το μεσημέρι και μετά ο καιρός μπούκωνε και μαζεύονταν απειλητικά σύννεφα που έφερναν την απαραίτητη δροσιά. Η μέρα περνούσε με οδήγηση ή πεζοπορίες. Το σούρουπο που γυρνούσαμε στο κατάλυμά μας χαλαρώναμε με μασάζ και θεϊκά αφεψήματα από ντόπια μαντζούνια και το βράδυ, μετά το δείπνο, γινόμασταν μια παρέα με τους ντόπιους, χορεύαμε παραδοσιακούς χορούς και κάναμε τρομερή πλάκα – μέχρι να πάμε στα δωμάτιά μας, όπου μας περίμεναν μια σόμπα με ξύλα που σιγόκαιγαν κι ένα δωράκι στο προσκεφάλι ανάλογα με τις εμπειρίες της ημέρας: ένα βιβλίο, αρωματικά στικ, κουδουνάκια... Classic Aman style!
Το πιο εντυπωσιακό από τα Dzong (που είναι και διοικητικά κέντρα) ήταν αυτό της Punakha, που στέκει ανάμεσα σε δύο ποταμούς σαν κοιμισμένος ελέφαντας... Περπατήσαμε στις κεντρικές αυλές, πήγαμε στις αίθουσες προσευχής, θαυμάσαμε τις ξύλινες ζωγραφισμένες κατασκευές και τη μοναδική δεξιοτεχνία των μοναχών. Μιλήσαμε μαζί τους, κουβαλήσαμε ξύλα σε ένα λόφο για να χτιστεί ένα παρεκκλήσι και πήραμε την ευλογία του αρχιερέα. Ανεβήκαμε στα 3.500 μ. στο Dochula Pass και, όπως όλοι, δέσαμε τις δικές μας σημαίες ελπίζοντας μία μέρα οι προσευχές μας να εισακουστούν. Κάναμε και άλλα –δύσκολα ή πιο εύκολα trek–, η εμπειρία όμως που με αντάμειψε περισσότερο ήταν όταν πήγαμε να διδάξουμε αγγλικά στους νεαρούς μοναχούς του Khuruthang Lhanhang στην Punakha – παιδιά μεταξύ 6-12 ετών που κρέμονταν από τα χείλη μας. Όταν τα ρώτησα τι παιχνίδια παίζουν, μου απάντησαν –με κάποιο δισταγμό για το τι θα πει ο αρχιερέας τους– ότι τους αρέσει το ποδόσφαιρο... Για πότε βρεθήκαμε στον αυλόγυρο να κυνηγάμε την μπάλα ούτε που το κατάλαβα. Αξέχαστη αλλά και αστεία εικόνα: να παίζω ποδόσφαιρο με πορφυροντυμένους μοναχούς στους πρόποδες των Ιμαλαΐων. Στη συνέχεια, έτσι όπως ήταν αναψοκοκκινισμένοι, μας προσκάλεσαν να παραστούμε στην ώρα της προσευχής κι έπαιξαν ειδικά για εμάς τις ιερές τρομπέτες τους. Απλώς μαγεία...
Είχαμε φτάσει στην προτελευταία ημέρα του ταξιδιού μας, όταν ο Choki όλο χαρά μας ανακοίνωσε ότι είχε κρατήσει το καλύτερο για το τέλος. Το Τiger’s Νest είναι ο ιερότερος τόπος στο Μπουτάν, το σημείο όπου ο Guru Rinpoche, ο βούδας που γεννήθηκε από το λωτό, ίδρυσε το θιβετιανό βουδισμό. Το 746 μ.Χ. μεταμόρφωσε τη σύζυγο του αυτοκράτορα Yeshe Tsogyal σε ιπτάμενη τίγρη και, ερχόμενος από το Θιβέτ, προσγειώθηκε σε αυτό το απόκρημνο πάτημα, πάνω στα βράχια. Για χρόνια διαλογιζόταν σε σπηλιές και στη συνέχεια έχτισε εδώ το μοναστήρι-κοιτίδα της θρησκείας του, το οποίο στη σημερινή του μορφή υπάρχει από το 1692. Η ιδιαίτερα ανηφορική διαδρομή των 10 χλμ. μας πήρε μιάμιση ώρα μέσα σε πυκνούς κέδρους και υψώματα. Σε κάθε στροφή βλέπαμε το Tigers Nest όλο και πιο κοντά μας, τίποτα όμως δεν μπορούσε να μας προετοιμάσει για το μεγαλείο που αντικρίσαμε φτάνοντας. Χιλιάδες σημαίες προσευχής, κόκκινες, μπλε, πράσινες, κίτρινες και λευκές, κυμάτιζαν στα απόκρημνα βράχια και στην άκρη τους, σμιλεμένο στην πέτρα, το μοναστήρι έστεκε αγέρωχο με τις χρυσαφιές σκεπές του, απλώνοντας τη μαγεία του σε όλο το βασίλειο.
Φτάνοντας, πήγα αμέσως στο μικρό δωματιάκι με τη θαυματουργή απεικόνιση του Βούδα. Μπορεί να ακουστεί σαν κατασκεύασμα της φαντασίας μου, όμως ειλικρινά ένιωσα να φεύγει από μέσα μου ό,τι με ενοχλούσε. Δεν ακολούθησα τους υπόλοιπους στο τουρ στο μοναστήρι, έμεινα εκεί σε μια γωνιά αποσβολωμένη χωρίς να καταλαβαίνω ακριβώς τι μου συνέβαινε, απόλυτα σίγουρη όμως ότι ήθελα να είμαι εκεί. Ο μοναχός που βρισκόταν στο μικρό δωματιάκι μου είπε να καθίσω δίπλα του και να κάνω διαλογισμό. Ευλόγησε όσα χαϊμαλιά φορούσα (μέχρι και το ματάκι στο λαιμό μου), μου έδωσε και μερικά δικά του και μαζί με αυτά μια τσίχλα γιατί ήμασταν σε μεγάλο υψόμετρο. Τελικά στη συνέχεια κατάλαβα ότι ήταν ο δεύτερος μοναχός στη θρησκευτική ιεραρχία της χώρας, και ακόμη και σήμερα μεταφέρομαι σε άλλη διάσταση όταν σκέφτομαι αυτήν τη μισή ώρα μαζί του.
Τελικά στη ζωή όλα συμβαίνουν για κάποιο λόγο. Πήγα στο Μπουτάν ψάχνοντας κάτι συγκεκριμένο και ομολογώ ότι το βρήκα. Γύρισα με ένα μεγάλο χαμόγελο και μια πρωτόγνωρη ηρεμία, που τη σχολίασαν ακόμη και οι συνάδελφοί μου στο γραφείο. Αυτό το μέρος είναι μαγικό, γεμάτο πνευματικότητα, θετική ενέργεια, μυστικισμό, πίστη, ομορφιά και χαρά. Οι άνθρωποι είναι αγνοί και γεμάτοι καλοσύνη, πιστοί και ταυτόχρονα ελεύθεροι. Οι επτά ημέρες είναι σίγουρα λίγες, ήταν όμως ό,τι έπρεπε για να πάρω μια γεύση από το Βασίλειο του Δράκου. Μπορεί το Shangri La να ήταν φευγαλέο, και να μη το βρήκα ποτέ, όμως τελικά είναι το ταξίδι που μετράει και –ποιος ξέρει;– μπορεί την επόμενη φορά να μου φανερωθεί!
ΜΠΟΥΤΑΝ KNOW HOW
Πώς να πάτε
Με την Druk Air (www.drukair.com.bt), η οποία πετάει από Δελχί, Καλκούτα, Κατμαντού και Μπανγκόκ. Από Ινδία και Ταϊλάνδη είναι πτήση περίπου δύο-τριών ωρών και από το Νεπάλ περίπου μιας ώρας. Πετώντας από Ινδία προς Μπουτάν, επιλέξτε την αριστερή πλευρά του αεροπλάνου, ώστε να δείτε το Έβερεστ να ξεμυτάει πάνω από τα σύννεφα. Το θέαμα είναι πιο συγκινητικό και συγκλονιστικό απ’ ό,τι φαντάζεστε.
Πότε να πάτεΌλο το χρόνο, εκτός από το καλοκαίρι, καθώς έχει αρκετές βροχές. Το χειμώνα, αν είστε τυχεροί, θα δείτε το Μπουτάν χιονισμένο.
Θα χρειαστείτεΒίζα και ημερήσιο φόρο για όσες ημέρες βρίσκεστε στη χώρα. Ξεχάστε το backpack, εδώ πρέπει να έρθετε με οργανωμένο πλάνο και κράτηση σε καταλύματα. Επίσης, είστε υποχρεωμένοι διά νόμου να έχετε οδηγό ή ξεναγό.
Η πυξίδα του ταξιδιούΘα προσγειωθείτε στο Paro, το οποίο άλλωστε είναι υποχρεωτική στάση για να ανεβείτε στο Tiger’s Nest. Η πρωτεύουσα Thimphu (μιάμιση ώρα από το αεροδρόμιο) είναι επίσης must για την πολύ ζωντανή αγορά της. Στην εύφορη κοιλάδα της Punakha θα δείτε από κοντά την αγροτική ζωή και θα κάνετε ήπιο trek με φόντο τα Ιμαλάια, ενώ στο Bumthang θα γευτείτε τα μοναδικά γαλακτοκομικά προϊόντα που παράγονται από το ντόπιο θηλαστικό yak.
Πού να μείνετεTα καλύτερα καταλύματα είναι τα πέντε lodges της Amanresorts. Κανείς δεν μπορεί να σας δείξει τη χώρα όπως το Amankora (www.amankora.com). Η τιμή είναι σίγουρα υψηλή, σκεφτείτε όμως ότι συμπεριλαμβάνει τα πάντα, από τη διαμονή και τους οδηγούς μέχρι τους φόρους και τη βίζα σας. Εναλλακτικά, και για να καλύψετε όλη τη χώρα, θα πρέπει να κάνετε συνδυασμούς ξενοδοχείων (αναλυτική λίστα υπάρχει στο www.tourism.gov.bt). Πολύ καλές προτάσεις είναι το «Uma Paro» (www.uma.paro.como.bz) και το «Taj Tashi» στο Thimphu (www.tajhotels.com).
Travel tipsΤα ρούχα σας πρέπει να είναι casual και μόνο casual, και φυσικά με όσο πιο πολλά layers γίνεται. Συνήθως θα κινείστε σε μεγάλα υψόμετρα και οι διακυμάνσεις της θερμοκρασίας είναι μεγάλες.
Ενδεχομένως να χρειαστείτε μία ημέρα προσαρμογής στο υψόμετρο. Η altitude sickness έρχεται συνήθως με τη μορφή κούρασης, ζαλάδας, αδυναμίας κ.λπ.
Ενώ οι αποστάσεις δεν φαίνονται μακρινές, οι δρόμοι είναι παλιοί και γεμάτοι στροφές, οπότε δεν έχει νόημα να πάτε στο Μπουτάν για λιγότερες από επτά ημέρες.
Φροντίστε να έχετε πάντα μπαταρία στη φωτογραφική σας μηχανή: οι ντόπιοι θα ποζάρουν χαμογελαστοί, και λατρεύουν να τους δείχνετε μετά τη φωτογραφία τους.
