Ανεβαίνοντας σταθερά στις προτιμήσεις των ψαγμένων ταξιδευτών, η Αστροπαλιά υπερασπίζεται με φινέτσα την αυθεντικότητά της. Η Άρτεμις Τζίτζη γοητεύεται από την ομορφιά της και μοιράζεται τα μυστικά που πρέπει οπωσδήποτε να ξέρετε για την «πεταλούδα του Αιγαίου».
Μια αναποφάσιστη ομορφιά, που ντύνεται με το απαλό βραχώδες τοπίο των Κυκλάδων και το εκτυφλωτικό φως του, αλλά μέσα στα κάτασπρα σπίτια της κρύβει ψυχή αρχοντική των Δωδεκανήσων. Η στενή της μέση τη χωρίζει σε δυο μεγάλα φτερά – ανατολικά το Μέσα Νησί και δυτικά το Έξω Νησί. Παραλίες μαγικές στο βάθος κάθετων βράχων, μικρές εύφορες κοιλάδες που φανερώνονται ξαφνικά, ένα κάστρο στη Χώρα με τείχη τα ίδια τα σπίτια του, εκδρομές με το καΐκι σε νησάκια με νερά τροπικά, σαφράν στο φαγητό, ψάρια που «μιλάνε» σε γλυκύτατες ταβερνούλες επάνω στη θάλασσα.
- Το ξενοδοχείο «Pylaia Boutique Hotel» αποτελεί την πιο high πρόταση διαμονής σε ολόκληρο το νησί: κατρακυλάει ολόλευκο προς τη θάλασσα, λίγο έξω από τη Χώρα, με τολμηρή αφαιρετική διακόσμηση, υπόσκαφα ατμοσφαιρικά μπάνια, συγκλονιστική θέα στον κόλπο του Λιβαδιού και πολύ φιλόξενο προσωπικό (2243061070, www.pylaiahotel.gr).
- Το «Mariakis Boutique Hotel» απευθύνεται στους σκληροπυρηνικούς της παράδοσης: τέσσερα υπόσκαφα σπίτια στη Χώρα, με ηλικία πάνω από 150 χρόνια και τοίχους πάχους 1,5 μ., σκαλάκια, αυλίτσες, μπαλκονάκια με θέα θάλασσα και το ένα με εξωτερικό τζακούζι! (2243061413, www.mariakis.gr)
- Η ταβέρνα «Ακτή» έχει το καλύτερο ψάρι και συγκλονιστικό location: έξι κλιμακωτά επίπεδα πάνω στον κόλπο του Πέρα Γιαλού, με το χαμηλότερο, μια μικροσκοπική πριβέ βεραντούλα για δύο, επάνω στη θάλασσα. Θέα φοβερή, αστακομακαρονάδα, άγρια χόρτα τουρσί, φρέσκα ψάρια, χταποδοκεφτέδες και λοιπά μεζεδάκια άπαιχτα (2243061114).
- Η Λίντα Κουλουριώτη, με την ομώνυμη ταβέρνα στα Καμινάκια, είναι η μεγάλη θεματοφύλακας της αστυπαλιώτικης παραδοσιακής κουζίνας. Στη δροσερή πλακόστρωτη αυλή της σερβίρει συνταρακτικά κιτιστά γιαπράκια (ντολμαδάκια με ρύζι και κρέας ψιλοκομμένο), πολλά με μαγειρευτά με κατσίκι (μαζί με τον Τάσο τον άντρα της, εκτός από καΐκι, έχουν και χίλια κατσίκια), συκωταριά στιφάδο, ψαρόσουπα βάλσαμο, αγριοκάτσικο στα κάρβουνα και, μετά από παραγγελία, λαμπριάτη (κατσίκι γεμιστό στον ξυλόφουρνο) και κατσίκι βραστό μέσα σε γάλα. Δικά τους τα τυριά και το ζυμωτό ψωμί. (6972290088).
- Ο φούρνος της Μαρουλιώς, στον Πέρα Γιαλό (2243061831) τιμά τη μεγάλη παράδοση της Αστυπάλαιας στη χρήση του σαφράν. Κιτρινοκούλουρα (κουλουράκια με ζαφορά), λαμπρόπιτες (τυρόπιτα με μυζήθρα και σαφράν) και ψωμί παξιμαδιστό (με γλυκάνισο).
- Στο «Καφέ Μελτέμι» στη Χώρα θα δοκιμάσετε τα πιο αιθέρια πουγκιά και ξεροτήγανα από τα χέρια της κ. Φρόσως Αστρουλάκη. Τα πρώτα γεμιστά με δυόσμο και κοπανιστή ή με χλωρή μυζήθρα και κανέλα, περιχυμένα με μέλι, και τα δεύτερα με καβουρδισμένο σουσάμι και μέλι. Κόλαση… (2243061479, 6977093579)
- Η εκδρομή με καΐκάκι στα ακατοίκητα νησάκια Κουτσομύτης και Κουνούπα με τη λευκή αστραφτερή άμμο ή στις παραλίες Άγιος Ιωάννης, Βάτσες και Καμινάκια – αυτές προσεγγίζονται και με αυτοκίνητο, αλλά ο χωματόδρομος αποθαρρύνει κάποιους. Θα επιβιβαστείτε στο «Πλούμι» (6945965158) του καπετάν Αντώνη –πολύ επιβλητική και ανοιχτόκαρδη προσωπικότητα– ή στο «Θαλασσοπούλι» του Γιάννη (2243061506, 6974436338) που έχει εξοπλίσει το καΐκι του με σάντουιτς, σαλάτες, νερά και ό,τι μπορεί να χρειαστείτε κατά την εξερεύνηση των… τροπικών.
- Το κατέβασμα από το εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη ως τη θάλασσα, μέσα από μια χαράδρα με δέντρα και νερά. Οι Πειρατές της Καραϊβικής σε αστυπαλιώτικη έκδοση.
- Τα θαυμάσια παραδοσιακά κουλουράκια και παξιμαδάκια του εργαστηρίου Ηλιάνα στο δρόμο για το Λιβάδι (2243061633): κιτρινοκούλουρα (οπωσδήποτε), γαλακτοκούλουρα, γλυκό παξιμάδι με αμύγδαλο, θυμάρι ή άγρια ρίγανη.
- Το after «Πανόραμα» στη Χώρα. Όταν η πόλη κοιμάται, εκεί ξεκινάει η ζωή, με mainstream μουσικές, χορό, καλά ποτά και θέα στο –φωτισμένο– κάστρο. Η λήξη σφυρίζεται γύρω στις 7 το πρωί.
- Το κατέβασμα από τη Χώρα στον Πέρα Γιαλό από τα φαρδιά σκαλοπάτια: Ξεκινάτε από το «Καφενείο του Μουγκού», περνώντας ανάμεσα από πανέμορφα λευκά σπιτάκια με αυλές και μπουκαμβίλιες. Το βράδυ το μονοπάτι μοσχοβολάει νυχτολούλουδο.
- Το χωριό Βαθύ, στα βορειοανατολικά, θα σας γυρίσει στην Ελλάδα του ’60. Αν είστε τυχεροί θα δείτε δελφίνια ή ακόμα και φώκιες, ενώ μπορείτε να πάρετε και το καϊκάκι για τη Σπηλιά του Δράκου με τους σταλαγμίτες.
- Στο παραδοσιακό «Καφενείο του Μουγκού» στη Χώρα (σχεδόν απέναντι από το Δημαρχείο, 2243061535) θα παίξετε τάβλι, θα πιείτε καφεδάκι και θα γνωρίσετε τους γηραιούς του νησιού.