Το χειμώνα που μας πέρασε κατέθεσε μια δυνατή ερμηνεία συμμετέχοντας στο θρίαμβο του «Νησιού». Ο γνωστός ηθοποιός έμεινε πολύ καιρό στην Κρήτη για τα γυρίσματα, απόλαυσε τις διαφορετικές όψεις της και μας αποκαλύπτει τις ιδιαίτερες πλευρές της.
Αν κρίνει κάποιος από τα σαρωτικά ποσοστά τηλεθέασης, το «Νησί» άφησε μάλλον άριστες εντυπώσεις και είχε την καθολική αποδοχή κοινού και τηλεκριτικών. Όμως, πέρα από την τεχνική της αρτιότητα, αυτή η σειρά διέθετε κάτι που δεν ξέρω αν μπορεί να προγραμματιστεί και να προετοιμαστεί ή είναι συγκυριακό και αληθινό: την «ψυχή του τόπου». Δηλαδή το «Νησί» δεν θα ήταν αυτό που είδατε αν δεν γινόταν σε αυτόν τον τόπο και με αυτούς τους υπέροχους ανθρώπους της Κρήτης.
Αυτόν τον τόπο που αγάπησα, λοιπόν, θεωρώ χαρά και τιμή μου να σας τον γνωρίσω αν δεν τον ξέρετε ήδη, σε μια σύντομη αναφορά, αλλά –για να είμαστε ειλικρινείς– έναν τόπο πρέπει να τον ζήσεις παρά να σου τον περιγράψει κάποιος. Σας εύχομαι να τον ζήσετε... Έφτασα στον Άγιο, όπως αποκαλούν οι ντόπιοι χαϊδευτικά την πόλη τους, τον Άγιο Νικόλαο, μια βροχερή νύχτα του Νοέμβρη του 2010, αγνοώντας μέχρι τότε το ανατολικό κομμάτι της Κρήτης, δηλαδή τον Νομό Λασιθίου, αφού μόνο από το πούλμαν των επαγγελματικών περιοδειών προλάβαινα να τον δω.
Την επομένη ξύπνησα στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου, του οποίου το μπαλκόνι κρεμόταν στις πλαγιές ενός λόφου με καταπληκτική θέα στον κόλπο Μιραμπέλου – όπως είχαν παρατηρήσει και τον βάφτισαν οι Ενετοί από πολύ νωρίς. Ο κόλπος είναι πράγματι θαυμαστός, με τη χερσόνησο Κολοκύθα να κυριαρχεί και τη Σπιναλόνγκα (το μακρύ αγκάθι) ως φυσική συνέχεια (από το 1715 έγινε τουρκικός οικισμός, ενώ από τις αρχές του 1905 μέχρι το 1957 ήταν επίσημο λεπροκομείο). Αξίζει τον κόπο να δείτε αυτόν τον ιστορικό και μαρτυρικό τόπο, που οι εργασίες του περιμετρικού φωτισμού και της ανάδειξής του επιτέλους ξεκίνησαν. Μπορείτε να πάτε από τον Άγιο, την Ελούντα και την Πλάκα, το χωριό που βρίσκεται σε απόσταση μερικών εκατοντάδων μέτρων από εκεί.
Εννοείται πως μπορείτε να πιείτε καφέ ή να φάτε φρέσκο ψάρι στις συμπαθητικές ταβέρνες της περιοχής: είναι εγγυημένα φρέσκο, αφού οι περισσότεροι ιδιοκτήτες είναι οι ίδιοι επαγγελματίες ψαράδες. Στη διαδρομή Πλάκα-Άγιος Νικόλαος θα βρείτε κάποια από τα καλύτερα ξενοδοχεία της Ελλάδας –για να μην πω της Ευρώπης–, σε μεγάλη ποικιλία τιμών αλλά και προσφορών. Ενδεικτικά να αναφέρω το «Blue Palace, Α Luxury Collection Resort & Spa» (2841065500, www.bluepalace.gr) και «Domes of Elounda» (2841043500, 2310810624, www.domesofelounda.com) στην Πλάκα, το «Marmin Bay Hotel» (2841042251, www.marminbay.gr), με καταπληκτική θέα στον κόλπο, και στο χωριό Ελούντα τα μεγάλα resorts «Elounda Beach» (2841063000, www.eloundabeach.gr), «Elounda Mare Hotel» (2841068200, www.eloundamare.com), «Elounda Bay Palace» (2841067000, www.eloundabay.gr) αλλά και το «Porto Elounda De Luxe Resort» (2841068000, www.portoelounda.com) μαζί με το «Elounda Peninsula All Suites» (2841068000, 2841068250, www.eloundapeninsula.com), που έχουν βραβευτεί για την πολυτελή απλότητα και τις παροχές τους.
Κάποια από τα εστιατόριά τους ανταποκρίνονται στις υψηλές γαστρονομικές απαιτήσεις κι έχουν διακριθεί σε ελληνικούς και διεθνείς διαγωνισμούς. Θα σταθώ στο «Porto Elounda De Luxe Resort» που ανέφερα και πιο πάνω, ένα συγκρότημα με ελληνική νησιωτική απλότητα και την πολυτέλεια που αρμόζει στα πέντε αστέρια του, για να τονίσω την προθυμία και την ευγένεια των ανθρώπων του (πράγμα που θα παρατηρήσετε σε όλες τις επιχειρήσεις), καθώς είδα πως δεν είναι ούτε επιτηδευμένη ούτε υποκριτική – αντίθετα είναι δεμένη με τη φύση των κατοίκων εδώ, οι οποίοι έχουν ζυμωθεί με την «ιερή υποχρέωση» της φιλοξενίας. δεν έχω γνωρίσει άλλον τόπο που να είναι τόσο απλόχερα δοτικός και ανοιχτός.
Σας αναφέρω μόνο ένα παράδειγμα: ξεκινώντας τα γυρίσματα στην Άνω Ελούντα, βλέπω μια γιαγιά να προσπαθεί να κατεβεί τα δύο σκαλάκια του φτωχικού της, κρατώντας από τη μία το μπαστούνι και από την άλλη ένα κουτί γλυκά κι ένα μπουκάλι ρακή. Δεν έβλεπε και πολύ καλά – «τον άλλο μήνα θα με πάει ο γιος μου να κάμω καταρράκτη», μου είπε ζητώντας μου ευγενικά να τη βοηθήσω. Έψαχνε να βρει «πούθε είναι οι ξένοι που ’ρθαν στο χωριό» –εμείς δηλαδή– για να μας κεράσει «τσι λουκουμάδες με το μέλι και ρακή για το καλωσόρισμα». Η γιαγιά με τον καταρράκτη και τα αρθριτικά είχε να βγει από τη στενή περιφέρεια του σπιτιού της «εξέ μηνούς». Μα, δεν είδα έναν άνθρωπο να μη σε καλέσει, όπου κι αν πας να σου προσφέρει κάτι («κάθισε να πιούμε μια ρακή, έναν καφέ»), να σε βοηθήσει, να σου πιάσει κουβέντα.
Για όσους έχουν παιδιά, ιδανικά μέρη είναι η Ελούντα και ο Άγιος και, φυσικά, τα μεγάλα resorts, τα οποία διαθέτουν παιδικές πισίνες, χώρους ημερήσιας απασχόλησης και φύλαξης των τρυφερών σας βλαστών και πολλές άλλες δραστηριότητες, όπως και άρτια οργανωμένα spa όπου μπορείτε να χαλαρώσετε. Σημειωτέον, τα περισσότερα ξενοδοχεία που επισκέφθηκα έχουν προσέξει κάτι σημαντικό, που δεν μπορείς παρά να το αναφέρεις αν αγαπάς το περιβάλλον: κάνουν ανακύκλωση, βιολογικό καθαρισμό, χρησιμοποιούν μικρότερη ποσότητα φρέον στα κλιματιστικά, και γενικά δείχνουν προσοχή στο περιβάλλον. Με χαρά διαπίστωσα τα μοναδικά υλικά, ξύλο και μάρμαρο σε όλες τις εγκαταστάσεις αλλά και στα δωμάτια.
Εκτός από φρέσκο ψάρι και κρητικούς μεζέδες, η Ελούντα έχει και νυχτερινή ζωή. αξίζει να καθίσετε στα συμπαθητικά μπαράκια του λιμανιού. Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε και την Άνω Ελούντα για να δείτε τα σκηνικά του «Νησιού», που η κοινότητα διατηρεί σε άριστη κατάσταση, καθώς και μια έκθεση των σχεδίων τους μαζί με κοστούμια και αντικείμενα από τα γυρίσματα. Φτάνοντας στον Άγιο, θα ανακαλύψετε μια πολύ όμορφη πόλη με Ιστορία, ανοιχτούς ανθρώπους και πολλές ευκαιρίες για φαγητό και διασκέδαση. Εννοείται πως εδώ βρίσκονται τα πρώτα ιστορικά ξενοδοχεία που συνέβαλαν στην ανάπτυξη του τουρισμού στην περιοχή, από το «Minos Beach Art Hotel» (2841022345, www.bluegr.com) και το «Iberostar Mirabello Beach & Village» (2841028400-5, www.iberostar.com) μέχρι το «Miramare» (2841086030, www.miramarecrete.gr) και αρκετά άλλα.
Πολλές οι επιλογές και για φαγητό, ανάμεσα τους και το κλασικό «Χρυσοφυλλίς» με μαραθόπιτες, σκαλτσούνια, χοχλιούς μπουμπουριστούς κ.λπ., και το καινούργιο «Χιλιάρικο» με τις πειραγμένες γεύσεις (γαρίδες με σαφράν και ούζο, αχνιστά μύδια και πολλούς άλλους κρητικούς μεζέδες). Φυσικά, υπάρχουν πάρα πολλές ποιοτικές επιλογές και οι αναφορές είναι απλώς ενδεικτικές. Για καφέ καθίστε στο «Περίπου», το βιβλιοπωλείο, καφενείο και καφωδείο της πόλης, όπου μπορεί να πετύχετε κάποιο live γνωστών λυράρηδων και Κρητικών τραγουδιστάδων – και όχι μόνο. Για τους λάτρεις της ροκ είναι απαραίτητο το «προσκύνημα» στο «Γιάννης Rock Bar» με τη γνήσια ατμόσφαιρα και τη μουσική από τα ’70s και τα ’80s, ενώ για after κατάσταση προτιμήστε το «Candia» και το «Puerto», όπου συγκεντρώνεται η νεολαία της πόλης.
Και για μπάνιο πού θα πάμε; Καλά, τι λέμε τώρα... Θέλετε μες στην πόλη; Αμμούδι, Αλμυρός, Βότσαλο, Κιτροπλατεία. Θέλετε έξω από αυτήν; Ο Άγιος Φωκάς στην πίσω πλευρά της Κολοκύθας: πάτε από Ελούντα, αλυκές και φτάνετε στην εκκλησία, αφήνετε το αμάξι και περπατάτε. Φοβερή η παραλία, με υπαίθριες χτιστές ψησταριές για δημόσια χρήση – είναι πολύ ωραία όλη αυτή η εκδρομή. Και από την άλλη πλευρά, βέβαια, η ακτογραμμή από τον Άγιο μέχρι και το Καλό Χωριό διαθέτει εξαιρετικές παραλίες. Όσον αφορά τους λάτρεις των σπορ, πάλι, από όλα έχει ο μπαχτσές. Ο Άγιος διαθέτει σύγχρονη μαρίνα, όπου μπορείτε να νοικιάσετε από ιστιοφόρο μέχρι ταχύπλοο για βόλτα στον κόλπο. Εννοείται πως τα μεγάλα ξενοδοχεία διαθέτουν τα δικά τους ιστιοφόρα και ταχύπλοα προς ενοικίαση, ενώ υπάρχει η δυνατότητα για όλα τα water sports αλλά και για scuba diving. Ιδιαίτερα για τους λάτρεις του βυθού υπάρχουν πάνω από πέντε σχολές (με πιστοποίηση PADI και CMAS) και στην πόλη, και κοντά στο καταπληκτικής θέσης «Istron Bay Hotel» στο χωριό Ίστρος, μόλις μερικά χιλιόμετρα από τον Άγιο, με τον φοβερό δάσκαλο/ιδιοκτήτη Τάσο. Ούτε οι αναρριχητές ούτε οι ορειβάτες θα μείνουν ανενεργοί, πάντως, αν αντέχουν να αναμετρηθούν με το πιο δύσκολο φαράγγι της Κρήτης, το Χα, που κατεβαίνει μόνο με rappel. Κι αν δεν τα καταφέρετε, δεν πειράζει: καθίστε να ξεκουραστείτε στο χωριό που βρίσκεται στην είσοδο του φαραγγιού, το Μοναστηράκι, και δοκιμάστε ομελέτα με χόρτα στης «Κυρα Σοφίας».
Κλείνοντας, θα σας αποκαλύψω και μερικά «ψαγμένα» μέρη: τα χωριά Χουμεριάκος και Κρούστας, όπου θα δείτε τους ντόπιους λυράρηδες να παίζουν αν είστε τυχεροί,
αλλά και η Κριτσά με το καλύτερο πιστοποιημένο λάδι στο κόσμο. η Νεάπολη –για να γνωρίσετε μια αυθεντική ιστορική κωμόπολη– και από κει η Φουρνή στο βουνό, ένα παραδοσιακό χωριό αναστυλωμένο με το πρόγραμμα LEADER, με μια όμορφη πλατεία με πλάτανο και το ομώνυμο καφενείο-εστιατόριο στο οποίο σερβίρει τους μεζέδες της η Μαρία. Αρκετά σας είπα και μακάρι να είχα τη δυνατότητα να γράψω και για την άλλη Κρήτη, που αγαπώ και στην καρδιά μου έχω... Ένα μπορώ να σας εγγυηθώ: οι Κρητικοί δεν είμαι μονάχα φιλόξενοι, είναι υπερήφανοι, ζεστοί και αληθινοί, ένα κομμάτι της Ελλάδας που κρατάει με πείσμα την ιδιαιτερότητα, την αυθεντικότητα και τη γνησιότητά του. Σίγουρα θα είστε καλοδεχούμενοι εκεί!
