Τη δημιουργία των πρώτων «πράσινων» νησιών και ορεινών χωριών στην Ελλάδα, αλλά και σε όλη τη Μεσόγειο, που θα έχουν μηδενική ενεργειακή κατανάλωση
και μηδενικές εκποµπές αερίων προβλέπει το νέο πρόγραµµα του υπουργείου
Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής. Λειψοί, Άη Στράτης και
Αγκίστρι βάζουν σοβαρή υποψηφιότητα και η Βίκη Βαμιεδάκη εστιάζει τόσο
στα μελλοντικά τους σχέδια όσο και στο σημερινό ταξιδιωτικό τους προφίλ.
λίγα λιθόχτιστα σπίτια που άφησε όρθια ο καταστροφικός σεισμός του 1968
Tρία μικρονήσια, σίγουρα όχι από τα πιο δημοφιλή σε ξένους και ντόπιους επισκέπτες, που «γλίτωσαν» από την πάλαι ποτέ χρυσή εποχή του τουρισμού και δεν αναπτύχθηκαν άναρχα και ασυνείδητα, πρόκειται να γίνουν σύντομα οι μοναδικοί προορισμοί της Μεσογείου με μηδενικές εκπομπές ρύπων. Το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ανακοίνωσε ήδη από πέρυσι ότι ο Άη Στράτης θα είναι το πρώτο ενεργειακά «πράσινο νησί», καθώς οι ανάγκες του θα καλύπτονται πλήρως από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενώ φέτος στη λίστα προστέθηκαν και οι Λειψοί στα Δωδεκάνησα.
Η επιλογή μικρών νησιών με λίγες τουριστικές και λοιπές υποδομές δεν είναι τυχαία: για την ολοκλήρωση των έργων απαιτούνται σχετικά μικρές επενδύσεις, ενώ και οι κάτοικοι είναι πιο ανοιχτοί, γοητευμένοι, θα έλεγε κάποιος, με την ιδέα. Για το Αγκίστρι, τώρα, η Νομαρχία Πειραιά εκπόνησε, σε συνεργασία με το Πολυτεχνείο, μια σπουδαία μελέτη για την ενεργειακή αυτάρκειά του. Τι σημαίνει αυτό; Τα υπόγεια νερά, η θάλασσα, ο ήλιος και ο αέρας θα χρησιμοποιηθούν μέσα από τις πιο προηγμένες τεχνολογίες ώστε να παρέχουν τις ποσότητες ενέργειας που θα καλύπτουν στο σύνολό τους τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών, τόσο κατά τη χειμερινή περίοδο όσο και το καλοκαίρι που ο πληθυσμός τους πολλαπλασιάζεται. Η αιχμή της τεχνολογίας στην υπηρεσία μιας ρομαντικής ιδέας. Οξύμωρο;
Τα υπάρχοντα κτίρια και υποδομές θα τροποποιηθούν και θα αποκτήσουν «πράσινες» λειτουργίες, ενώ όλα τα οχήματα θα κινούνται με ηλεκτρική ενέργεια. Κάτοικοι και τουρίστες θα πρέπει να προσαρμόσουν τις καθημερινές τους συνήθειες, να μάθουν πού και πώς να πετούν τα σκουπίδια τους, πώς να ανακυκλώνουν, πώς να καλλιεργούν τα χωράφια τους και συνάμα πώς είναι να αγαπάς τη φύση και να την υπηρετείς. Θα ξέρουν πώς γεύονται αγνά και καθαρά προϊόντα και θα αισθάνονται την ικανοποίηση ότι όχι μόνο δεν βλάπτουν το περιβάλλον που τους φιλοξενεί αλλά στέλνουν μια καθαρή ανάσα στον κόσμο. Φυσικά, το αμέσως επόμενο στοίχημα είναι η μεταφορά του μοντέλου και σε άλλα μεγαλύτερα νησιά.
ΑΗ ΣΤΡΑΤΗΣ
Το «πράσινο» μέλλον Πολλές από τις μελέτες που αφορούν τον Άη Στράτη έχουν ήδη ολοκληρωθεί. Για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών θα επιτρατευτεί ένας συνδυασμός αιολικών, ηλιακών και κυματικών πηγών μαζί με τεχνολογίες υδρογόνου και συστήματα αποθήκευσης ενέργειας. Προωθούνται επίσης δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας με τηλεθέρμανση, θέρμανση αβαθούς γεωθερμίας και βιοκλιματισμό, όπως και με τη χρήση προϊόντων μειωμένης ενεργειακής κατανάλωσης στα σπίτια. Κλειστού τύπου θερμοκήπια και βιολογική κτηνοτροφία θα εξασφαλίσουν την αυτάρκεια σε τρόφιμα, με τη σωστή βέβαια αξιοποίηση των υδάτινων πόρων. Όσο για τη διαχείριση απορριμμάτων, θα κινηθεί σε τρεις άξονες: μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση. Θα επανασχεδιαστεί επίσης το σύστημα βιολογικού καθαρισμού. Το νησί με μια ματιά Αυτό το λιλιπούτειο νησάκι στην άκρη του αρχιπελάγους, κοντά στη Λήμνο και τη Λέσβο, είναι κυρίως γνωστό ως τόπος εξορίας, με διάσημους «φιλοξενούμενους» όπως ο Γιάννης Ρίτσος, ο Μάνος Κατράκης και ο Τάσος Λειβαδίτης. Η φήμη του όμως το αδικεί. Παρότι ο μοναδικός του οικισμός καταστράφηκε σχεδόν ολοκληρωτικά από το σεισμό του 1968 –σώζονται μόνο λίγα λιθόχτιστα σπίτια με χαγιάτια αλλά και κάποια νεοκλασικά– και ξαναχτίστηκε μάλλον άχαρα, ο Άη Στράτης είναι προικισμένος με πανέμορφες και πολλές για το μέγεθός του παραλίες κι έναν υπέροχο ορίζοντα με μικρά νησάκια και βραχονησίδες για ατέλειωτο αγνάντεμα από την ψηλότερη κορφή του, το Σημάδι. Οι κάτοικοί του ζουν από το ψάρεμα, τα ζώα και τα χωράφια τους και περιμένουν τους επισκέπτες που αναζητούν εδώ ένα καταφύγιο γαλήνης. Ο μόλις τριών χιλιομέτρων ασφαλτοστρωμένος δρόμος οδηγεί από τον οικισμό στον Προφήτη Ηλία, ενώ σύντομοι χωματόδρομοι αποκαλύπτουν τις ερημικές του παραλίες. Οι ομορφότερες από αυτές είναι ο Άγιος Αντώνιος, ο Άγιος Δημήτριος, το Λιδαριό, η Παναγιά και το Καλάμι. Αν πάλι αναζητάτε κρυφά καταφύγια, οι γύρω βραχονησίδες –Δώδεκα Απόστολοι, Ρούμπας, Δασκαλιό και Βέλια– σας περιμένουν. ΔΙΑΜΟΝΗ Στους ξενώνες «Άη Στράτης» (2254093329), «Πανέρα» (2254093209) και «Κατακουζηνού» (2254093362).
ΦΑΓΗΤΟ Στην ταβέρνα «Απέραντο Γαλάζιο» (2254300948) για φρέσκο ψάρι και ντόπιο κατσικάκι και στο εστιατόριο «Αρτεμώνας» (2254093333).
ΛΕΙΨΟΙ
Το «πράσινο» μέλλον Οι Λειψοί θα ακολουθήσουν την επιτυχημένη συνταγή του νησιού Σάμσε στη Δανία, του οποίου οι 4.000 κάτοικοι μπορούν να υπερηφανεύονται ότι χρησιμοποιούν 100% «πράσινη» ενέργεια. Το σχέδιο προβλέπει τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (φωτοβολταϊκής και αιολικής), ευρυζωνικά δίκτυα και πράσινα μέσα μεταφοράς ώστε να επιτευχθεί μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και τεχνικές εξοικονόμησης ενέργειας (παραγωγή και αποθήκευση υδρογόνου, αφαλάτωση νερού κ.ά.) σε σπίτια, δημόσια και εμπορικά κτίρια. Όπως μας είπε ο δήμαρχος Μπενέτος Σπύρου, που υπηρετεί τον τόπο επί 20 συναπτά χρόνια: «Πιστεύουμε ότι ως “πράσινο νησί” –και επίσημα πλέον– οι Λειψοί θα γίνουν γνωστοί σε όλο τον κόσμο. Στόχος μας είναι να οικοδομήσουμε κοινωνίες 365 ημερών. Ο πολίτης του ενός, δύο και τριών μηνών δεν μπορεί να παραγάγει ούτε οικονομία ούτε πολιτισμό».
Το νησί με μια ματιά Νησί με μοναδική ταυτότητα, οι Λειψοί ήταν πάντοτε προορισμός για «ψαγμένους» ταξιδιώτες, που αγαπούν την ηρεμία και την εξερεύνηση στη φύση. Η ιταλική παροικία του νησιού, μάλιστα, αριθμεί περίπου τριάντα σπίτια και πολλούς καλλιτέχνες και διανοούμενους που αγάπησαν με πάθος τους Λειψούς και επιστρέφουν εδώ αρκετές φορές το χρόνο. Στη Χώρα, το μοναδικό οικισμό, τα σπίτια είναι ολόλευκα, αραδιασμένα σοφά σε ένα πλέγμα από πλακόστρωτα ελικοειδή σοκάκια. Οι παραλίες, αμμώδεις, βοτσαλωτές ή και βραχώδεις, κλέβουν καρδιές: από την Παπαντριά με λίγο κολύμπι ακουμπάτε τη νησίδα Λύρα, η Κατσαδιά μοσχομυρίζει ρετσίνι από τα πεύκα, ενώ όμορφα νερά έχουν η Λιεντού, το Μονοδένδρι, η Φουντάνα, ο Ξηρόκαμπος και η Κορακιά. Με φουσκωτό μπορείτε να εξερευνήσετε τις γύρω βραχονησίδες, από τον Φράγκο και το Καπαρονήσι και από τα Νότια έως τα Βόρεια Ασπρονήσια. θα ανταμειφθείτε με εικόνες άγριας ομορφιάς και σεληνιακές παραλίες. Η τοπική κουζίνα είναι ιδιαίτερα πλούσια (δοκιμάστε αγριοκάτσικο γεμιστό με συκωτάκια, σταφίδες και κουκουνάρι), ενώ διάσημο είναι και το κόκκινο κρασί με τη γλυκιά γεύση, που ταξίδευε κάποτε μέχρι το Βατικανό για νάμα. ΔΙΑΜΟΝΗ Όμορφα διαμερίσματα έχουν η «Αφροδίτη» στη Λιεντού (2247041002, www.hotel-aphroditi.com) και οι «Νηρηίδες» (2247041245, www.niriedes.com).ΦΑΓΗΤΟ Στην «Καλυψώ» για λειψιώτικο... σούσι. Στο ουζερί του «Αστράκη» για τηγανητά ψάρια και ωραίους μεζέδες.
ΑΓΚΙΣΤΡΙ
Το «πράσινο» μέλλον Το Αγκίστρι θα γίνει... πράσινο χάρη στη συνεργασία της Νομαρχίας Πειραιά και του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Η ενεργειακή αυτονομία είναι και εδώ το ζητούμενο και θα γίνει πραγματικότητα με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, οι οποίες θα επιλεγούν με κριτήριο την εναρμόνισή τους με τις ήδη υπάρχουσες χρήσης γης και το τοπίο του νησιού. Για τα υδάτινα αποθέματα του νησιού έχουν προβλεφθεί έργα αφαλάτωσης αλλά και μείωσης της σπατάλης στις οικιακές εγκαταστάσεις ακόμη και με διακόπτες με φωτοκύτταρα. Εξετάζονται ακόμα και παρεμβάσεις στις θαλάσσιες μεταφορές, με δρομολόγηση πλοίων με δραστικά περιορισμένη επίπτωση στην ατμόσφαιρα και στη θάλασσα. Τα οργανικά απορρίμματα θα κομποστοποιούνται σε οικιακό αλλά και σε κοινοτικό επίπεδο, ενώ σχεδιάζεται και δημιουργία ποδηλατόδρομων και χώρων στάθμευσης Park-n-Ride.
Το νησί με μια ματιά Μόλις μια ώρα από τον Πειραιά, το Αγκίστρι μοιάζει με χαμένο παράδεισο: καταπράσινα πευκοδάση, βοτσαλωτές και αμμουδερές παραλίες με καταγάλανα νερά, απάνεμοι κολπίσκοι και γραφικά ψαροχώρια. Η πολυσύχναστη Σκάλα είναι μια μεγάλη παραλία με χρυσή άμμο, που συγκεντρώνει περισσότερο οικογένειες χάρη στα αβαθή πεντακάθαρα νερά της. Αν περπατήσετε προς τη Σκληρή και πάρετε το μονοπάτι μέσα από τα πεύκα, θα φτάσετε στη Χαλικιάδα, η οποία σκιάζεται από τεράστιους απόκρημνους βράχους – εδώ κάνουν τις βουτιές τους και γυμνιστές. Εξαιρετικές παραλίες η Δραγουνέρα κι η Απόνησος κοντά στα Λιμενάρια. Δυτικά, ο παραλιακός δρόμος οδηγεί, μετά από 2 χλμ., στο Μεγαλοχώρι ή Μύλο, την πρωτεύουσα του νησιού, που διαθέτει πολύ ωραία παραλία με βότσαλο και άμμο για κολύμπι. Ανάμεσα στη Σκάλα και το Μεγαλοχώρι, στην πλαγιά του βουνού, βρίσκεται το Μετόχι, ένα πανέμορφο, γραφικό και πολύ δροσερό χωριό με πανοραμική θέα. Ο παραλιακός δρόμος μετά το χωριό στρέφεται προς τα νότια και, διασχίζοντας ένα πυκνό δάσος, συναντά όμορφους όρμους με καταγάλανα νερά. ΔΙΑΜΟΝΗ Στο «Kekrifalia» (2297091596, www.kekrifalia-hotel.com), στο «Σπίτι της Ρόζυς» (2297091610, www.rosyslittlevillage.com) και στο «Saronis Hotel» (2297091394, www.saronis.com). ΦΑΓΗΤΟ Στην «Αλκυώνη», στη Σκληρή, δοκιμάστε ωραία μαγειρευτά και ψητά. Στην Απόνησο, στο ομώνυμοταβερνάκι, για θαλασσινά.
Στο «Μανδράκι» στο Μεγαλοχώρι και στον «Τάσο» στα
Λιμενάρια.
